Δικαιοσύνη είπατε;

Οι ανώνυμοι και φτωχοί αντιμετωπίζονται πολύ χειρότερα από τους επώνυμους και πλούσιους όταν συλλαμβάνονται για τα ίδια αδικήματα

ΕΡΕΥΝΑ. Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟ… ΤΥΦΛΗ
Οπου φτώχεια, και αδικία


Της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΛΙΝΑΡΔΟΥ linardou@enet.gr


Οταν η Δικαιοσύνη διαχωρίζει τον φτωχό από τον πλούσιο, δίκαιη δεν είναι. Οταν ο δικαστής με ημίθεο ομοιάζει τον εαυτό του και τιμωρό, σωστές αποφάσεις δεν βγάζει. Κι όταν ακόμη και εισαγγελείς ομολογούν ότι ο ισχυρός αποτελεί δίκαιο και πως οι… φτωχοδιάβολοι είναι υποθέσεις «φασόν», κάτι βρομάει άσχημα σ’ αυτόν τον τόπο!


Ακόμη και εργαζόμενοι στον χώρο της Δικαιοσύνης παραδέχονται ότι οι φτωχοί καταλήγουν πολύ πιο εύκολα πίσω από τα κάγκελα των φυλακών. Αντίθετα, οι ισχυροί της κοινωνίας πέφτουν συνήθως στα μαλακά… Ακόμη και εργαζόμενοι στον χώρο της Δικαιοσύνης παραδέχονται ότι οι φτωχοί καταλήγουν πολύ πιο εύκολα πίσω από τα κάγκελα των φυλακών. Αντίθετα, οι ισχυροί της κοινωνίας πέφτουν συνήθως στα μαλακά… «Δυστυχώς, οι δικαστές δεν είναι όπως παλιά. Αντλούν μηχανογραφημένη πληροφόρηση. Εκδίδονται αποφάσεις copy paste με άλλες παρόμοιες. Ενας τέτοιος δικαστής και δη στον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας με έναν φτωχό στο νου δικηγόρο, οδηγεί σε πλήρη αδικία έναν φτωχό», ομολογεί πρόεδρος εφετών!


Είναι μία από τις δεκάδες κυνικές μαρτυρίες που κατέγραψε σε έρευνα με θέμα «Φτώχεια και δικαιοσύνη, η πρακτική της ελληνικής ποινικής δικαιοσύνης»(2009), η Δήμητρα Σορβατζιώτη, δικηγόρος, διδάκτωρ του Τμήματος Κοινωνιολογίας στον τομέα εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και καθηγήτρια στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, με επιβλέποντα καθηγητή τον Αντ. Μαγγανά.


«Η φτώχεια είναι ισοπεδωτική σε όλα τα επίπεδα των σταδίων του συστήματος της ποινικής δικαιοσύνης», επισημαίνει η Δ. Σορβατζιώτη, η οποία κατέγραψε μαρτυρίες απ’ όσους πρωταγωνιστούν στην αλυσίδα απονομής του δίκιου: αστυνομικούς, ανακριτές, εισαγγελείς, δικηγόρους, δικαστικούς υπαλλήλους, σωφρονιστικούς υπαλλήλους και κρατούμενους.


Η πρώτη παραβίαση των δικαιωμάτων «ασήμαντων» γίνεται στο στάδιο της σύλληψης.


*Αστυνομικός, 23 χρόνια υπηρεσίας: «Η δικαιοσύνη είναι ένα δίχτυ από το οποίο όταν περνούν ελέφαντες το παρασέρνουν και όταν περνούν κουνούπια πιάνονται».


*Αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ., 31 χρόνια υπηρεσίας: «Οταν υπηρετούσα στην Ομόνοια, υπήρχε διαφορετική μεταχείριση στις προσαγωγές όσων ξέραμε ότι θα έρθει δικηγόρος. Ούτε καν τους ακουμπούσαμε. Αν ήταν κανείς άλλος δεν του δίναμε σημασία, ζητούσε δικηγόρο και του λέγαμε: “καλά μωρέ, θα τον φωνάξουμε αύριο”».


Οταν ένας παραβάτης δεν έχει χρήματα, η πολιτεία είναι υποχρεωμένη να του διορίσει αυτεπάγγελτα δικηγόρο. Στην πράξη, όμως, ελάχιστοι απολαμβάνουν το ευεργέτημα.


Ερωτάται από τη Δ. Σορβατζιώτη ο αξιωματικός:


-Τον ενημερώνετε ότι μπορεί να έχει νομική υπεράσπιση;


«Τον ενημερώνουμε».


-Του λέτε ότι είναι δωρεάν η υπεράσπιση;


«Οχι…»


*Αστυνομικός, 15 χρόνια υπηρεσίας: «Η συμπεριφορά των αστυνομικών είναι απαξιωτική, ταπεινωτική, μειωτική».


*Αστυνομικός, 22 χρόνια υπηρεσίας: «Είχαμε περιστατικά που συλλαμβάναμε παιδιά επιφανών πολιτών και επεμβαίναμε κι εμείς οι ίδιοι για να μην ασκηθεί ποινική δίωξη από κάποιον πολίτη και να λήξει η υπόθεση αθόρυβα. Σε αντίστοιχα περιστατικά που αφορούσαν φτωχούς πολίτες, φτάναμε μέχρι τα άκρα».


Οταν οι υποθέσεις των… «άκρων» φτάσουν στη Δικαιοσύνη, δυστυχώς είναι χαμένες από χέρι. «Η μη εφαρμογή όσων με νόμο ισχύουν, είναι χειρότερο ανοσιούργημα από το κοινό έγκλημα του ποινικού νόμου. Η ευθύνη της διαστρέβλωσης του νομικού πολιτισμού για τον οποίον έγιναν αγώνες αποτελεί εξαιρετική ύβρη για την ανθρωπότητα», επισημαίνει η Δ. Σορβατζιώτη.


Ως κοινωνία θα μπορούσαμε να είχαμε καταταγεί στους… «διαστροφικά κολασμένους», διότι όπως πιστεύει η ίδια: «Χρειάζεται σοβαρή ηθική διαστροφή για να παραβιάσεις όσα με αγώνες και απέραντη δυσκολία κατακτήθηκαν».


Είναι να απορεί κανείς όταν διαπιστώνει πως ένα από τα μέχρι προ τινος ισχυρά προπύργια της δημοκρατίας, ο θεσμός της Δικαιοσύνης, λειτουργεί κατά πού πέφτει το πορτοφόλι και κατά πού τα φώτα της δημοσιότητας.


*«Οταν σου πουν ότι συνέλαβαν τον Χ (γνωστός επιχειρηματίας) και είσαι εισαγγελέας υπηρεσίας, θα τον συλλάβεις; Επηρεάζεσαι. Μπορεί να μη σου τον φέρουν καν στην Ασφάλεια. Ενώ ένας φτωχός, για παράδειγμα, δεν έχει ποτέ κάποιον άλλον ως αγορανομικώς υπεύθυνο. Αν είναι λοιπόν κάποιος τέτοιος του τραβάνε και το μπουφάν για να τον δει και η τηλεόραση, αν είναι επώνυμος και πλούσιος θα τον περάσουν από την πίσω πόρτα των δικαστηρίων σε ώρα μη αιχμής και δίχως χειροπέδες. Ομως άλλο επώνυμος και άλλο πλούσιος επώνυμος. Μπορεί να είναι ένας νομπελίστας επιστήμονας, εάν όμως είναι ο… (γνωστός τραγουδιστής) που είναι δημόσιο πρόσωπο, είναι αλλιώς. Παίζει ρόλο η αναγνωρισιμότητα. Αυτό μετρά κυρίως», καταθέτει εισαγγελέας εφετών με 30 χρόνια υπηρεσίας!


*«Εχω γνωρίσει δικαστές που όταν ανεβαίνουν στην έδρα μεταμορφώνονται. Θεωρούν τους εαυτούς τους ημίθεους, συμπεριφέρονται αλαζονικά και φυσικά όχι με γνώμονα τη Δικαιοσύνη. Η ορολογία στις διασκέψεις είναι: “τον πιάνουμε, τον αφήνουμε, του ρίχνουμε μια ψιλή!”. Θεωρούν τον φτωχό εύκολο αντίπαλο, ενώ αν είναι ισχυρός κοιτάζουν να είναι δεμένοι απ’ όλες τις πλευρές. Στον φτωχό και δέκα χρόνια παραπάνω να ρίξουν, δεν τρέχει και τίποτα. Δεμένοι στις προαγωγές και τη φιλοδοξία τους. Θυμάμαι στην ίδια δικάσιμο, ένας μηχανικός με παράβαση για αλκοόλ (άρθρο 42) κηρύχθηκε ένοχος με ελαφρυντικό και 30 ευρώ πρόστιμο, ο επόμενος για το ίδιο αδίκημα που ήταν στο επίδομα της πρόνοιας, πήρε 300 ευρώ πρόστιμο. Αν σε βρουν σε αδύναμο σημείο θα σε διαλύσουν», αναφέρει προϊστάμενος δικαστικός υπάλληλος σε εφετείο κακουργημάτων.


*«Βοηθός γιατρού πήρε 20 χρόνια κάθειρξη χωρίς αναστολή και ο γιατρός 13 χρόνια με αναστολή. Σε μια φτωχή έγκυο με 4 χρόνια ποινή δεν έδωσαν αναστολή μέχρι την εκδίκαση της έφεσης! Τον φτωχό οι δικαστές δεν τον υπολογίζουν, γιατί τον θεωρούν ασήμαντο», υποστηρίζει γραμματέας έδρας ποινικού δικαστηρίου.


Οι μαρτυρίες των «φτωχοδιαβόλων» δεν είναι κυνικές, αλλά τραγικές. Ο επίλογος δικός τους: «Κοίτα, όταν μπεις στη φυλακή, είτε πλούσιος είτε φτωχός, το σίγουρο είναι ότι θα βγεις φτωχότερος»…


http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=21/11/2010&id=226030




Δεν θέλει και πολύ για να φανταστούμε τι γίνεται με τις πολιτικές διώξεις…

Κόλιν Γουώρντ : Ο αναρχισμός ως μια θεωρία οργάνωσης

Είναι η αρχή μιας προσπάθειας για τη μετάφραση κειμένων, θεωρητικού περιεχομένου, αλλά σχετικά με θέματα που αφορούν την απτή καθημερινότητα μας. Το συγκεκριμένο κείμενο μου τράβηξε τη προσοχή μιας και το θέμα με της δημόσιες συγκοινωνίες και το ξεπούλημα του ΟΣΕ, θεωρώ ότι είναι άκρως σημαντικό. Ο Κόλιν Γουώρντ έγινε γνωστός αλλά και πολύ αγαπητός από την εμπλοκή του και την ενασχόληση του με θέματα της καθημερινότητας(every day anarchism). Στα ελληνικά μπορεί να διαβάσει κανείς το επίκαιρο: “Ελευθερία της κίνησης μετά το αυτοκίνητο” από τις εκδόσεις Άρδην, στο οποίο ο Γουώρντ μεταξύ άλλων καταγράφει και την εμπειρία του από τους αγώνες των τοπικών συμβουλίων στην Αγγλία,υπέρ του σιδηρόδρομου και των δημόσιων συγκοινωνιών.
Κόλιν Γουώρντ – Ο Αναρχισμός ως μια θεωρία οργάνωσης
Σημείωση: Αυτό το κείμενο δείχνει τις ομοιότητες μεταξύ του αναρχισμού και των αρχών των περίπλοκων συστημάτων που αποτελούνται από πολλές αλληλένδετες μονάδες. Ίσως, μόνο όταν αντικατασταθεί η μηχανιστική θεώρηση του κόσμου από μια κυβερνητική [1] , ο αναρχισμός ως οργάνωση να αναγνωρισθεί τελικά και να γίνει αποδεκτός.
Ίσως σκεφτείτε, ότι με το να περιγράφω τον αναρχισμό σαν μια θεωρία οργάνωσης ηθελημένα να προτείνω ένα παράδοξο: «αναρχία» μπορεί να θεωρείται από εσάς το αντίθετο της οργάνωσης. ‘Όμως, στη πραγματικότητα η «αναρχία» σημαίνει απουσία κυβέρνησης, απουσία εξουσίας.
Μπορεί να υπάρξει κοινωνική οργάνωση δίχως εξουσία, δίχως κυβέρνηση; Οι αναρχικοί ισχυρίζονται πως μπορεί να υπάρξει και ισχυρίζονται επίσης ότι είναι επιθυμητό να υπάρξει. Ισχυρίζονται, ότι στη βάση των κοινωνικών μας προβλημάτων είναι η αρχή της κυβέρνησης. Είναι, άλλωστε, οι κυβερνήσεις που ετοιμάζονται για πόλεμο και εξαπολύουν τον πόλεμο, ακόμα και αν είστε υποχρεωμένοι να πολεμήσετε σε αυτόν και να τον πληρώσετε. Οι βόμβες για τις οποίες ανησυχείτε δεν είναι αυτές με τις οποίες οι καρτουνίστες σχεδιάζουν τους αναρχικούς, αλλά οι βόμβες που οι κυβερνήσεις τελειοποίησαν με δικά σας έξοδα. Είναι, τελικά, οι κυβερνήσεις που φτιάχνουν και επιβάλουν τους νόμους που δίνουν τη δυνατότητα στους «έχοντες» να έχουν τον έλεγχο των κοινωνικών πόρων παρά να τους μοιράζονται με τους «μη έχοντες». Είναι, τελικά, η αρχή της εξουσίας που διασφαλίζει ότι οι άνθρωποι θα δουλέψουν για κάποιον άλλο για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους, όχι γιατί το απολαμβάνουν η έχουν τον έλεγχο επάνω στη δουλειά τους, αλλά γιατί το βλέπουν ως το μόνο μέσο βιοπορισμού.
Είπα ότι είναι οι κυβερνήσεις που κάνουν πολέμους και ετοιμάζουν πολέμους, αλλά προφανώς δεν είναι από μόνες τους. Η δύναμη μιας κυβέρνησης, ακόμα και της ποιο απόλυτης δικτατορίας, εξαρτάται από τη σιωπηρή συγκατάθεση των κυβερνωμένων.
Γιατί οι άνθρωποι συναινούν στο να κυβερνώνται; Δεν είναι μόνο ο φόβος: τι μπορεί να έχουν να φοβηθούν εκατομμύρια ανθρώπων από μια μικρή ομάδα πολιτικών; Είναι γιατί ενστερνίζονται τις ίδιες αξίες με τους κυβερνήτες τους. Κυρίαρχοι και κυριαρχούμενοι πιστεύουν στις αρχές της εξουσίας, της ιεραρχίας, της δύναμης. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά της πολιτικής αρχής. Οι αναρχικοί, η οποίοι πάντα έκαναν τον διαχωρισμό μεταξύ τους κράτους και της κοινωνίας, εμμένουν στην κοινωνική αρχή, η οποία μπορεί να ιδωθεί όποτε οι άνθρωποι ενώνονται σε σχέσεις βασισμένες στην κοινή ανάγκη η το κοινό συμφέρον. «Το Κράτος» είπε ο Γερμανός αναρχικός Γκούσταβ Λαντάουερ, «δεν είναι κάτι που μπορεί να καταστραφεί από μια επανάσταση, αλλά είναι μια συνθήκη, μια συγκεκριμένη σχέση μεταξύ των ανθρώπινων όντων, ένας τρόπος ανθρώπινης συμπεριφοράς. Το καταστρέφουμε με το να συνάπτουμε άλλες σχέσεις, με το να συμπεριφερόμαστε διαφορετικά.»
Ο καθένας μπορεί να δει ότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο είδη οργάνωσης. Υπάρχει το είδος που σας επιβάλουν, το είδος που προέρχεται από τα επάνω και υπάρχει το είδος το οποίο πηγάζει από τα κάτω, στο οποίο κανένας δεν μπορεί να σας επιβάλει να κάνετε οτιδήποτε και στο οποίο είστε ελεύθεροι να συμμετέχετε η να φύγετε από μόνοι σας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι αναρχικοί είναι άνθρωποι που θέλουν να μεταμορφώσουν όλα τα είδη της ανθρώπινης οργάνωσης στο είδος της καθαρά εθελοντικής ένωσης όπου οι άνθρωποι μπορούν να τη διακόψουν και να ξεκινήσουν μια δικιά τους αν δεν τους αρέσει. Εγώ, κάποτε, κάνοντας μια επισκόπηση αυτού του επιπόλαιου αλλά χρήσιμου μικρού βιβλίου με τίτλο «Ο νόμος του Πάρκινσον»(*), προσπάθησα να διατυπώσω τέσσερις αρχές μιας αναρχικής θεωρίας της οργάνωσης:
ότι θα πρέπει να είναι:
(1) Εθελοντική
(2) Λειτουργική
(3) Προσωρινή
(4) Μικρού μεγέθους.
Θα πρέπει να είναι εθελοντική για προφανείς λόγους. Δεν υπάρχει κανένα νόημα στη συνηγορία μας στην ατομική ελευθερία και υπευθυνότητα αν είναι να συνηγορούμε για θεσμούς στους οποίους η συμμετοχή είναι υποχρεωτική.
Θα πρέπει να είναι λειτουργική και προσωρινή ακριβώς γιατί η μονιμότητα είναι ένας από τους παράγοντες που σκληραίνουν τις αρτηρίες ενός οργανισμού, κάνοντας τον να ενδιαφέρεται για την επιβίωση του ιδίου, υπηρετώντας τα συμφέροντα των γραφειοκρατών παρά τη λειτουργία του.
Θα πρέπει να είναι μικρού μεγέθους ακριβώς γιατί σε μικρά γκρουπ «πρόσωπο με πρόσωπο», οι γραφειοκρατικές και οι ιεραρχικές τάσεις που είναι έμφυτες σε οργανισμούς θα έχουν τη μικρότερη πιθανότητα να αναπτυχθούν. Είναι όμως από το τελευταίο σημείο από το οποίο οι δυσκολίες πηγάζουν. Αν πάρουμε ως δεδομένο ότι ένα μικρό γκρουπ μπορεί να λειτουργήσει αναρχικά, είμαστε ακόμα αντιμέτωποι με το πρόβλημα όλων εκείνων των κοινωνικών λειτουργιών για τις οποίες είναι απαραίτητη η οργάνωση αλλά σε μια πολύ μεγαλύτερη κλίμακα. «Καλά», μπορεί να απαντήσουμε, όπως κάποιοι αναρχικοί έχουν κάνει, «αν μεγάλοι οργανισμοί είναι απαραίτητοι, μη μας υπολογίζετε. Θα τα καταφέρουμε και χωρίς αυτούς». Μπορούμε να το πούμε αυτό φυσικά, αλλά αν προπαγανδίζουμε τον αναρχισμό ως μια κοινωνική φιλοσοφία πρέπει να συνυπολογίζουμε και όχι να αποφεύγουμε τα κοινωνικά γεγονότα. Είναι καλύτερα για εμάς να πούμε «αφήστε μας να βρούμε τρόπους με τους οποίους μεγάλης κλίμακας λειτουργίες μπορούν να διασπαστούν σε λειτουργίες ικανές να οργανωθούν από μικρά λειτουργικά γκρουπ και τότε συνδέστε όλα αυτά τα γκρουπ με ομοσπονδιακό τρόπο.» Οι κλασικοί αναρχικοί στοχαστές, οραματιζόμενοι τη μελλοντική οργάνωση της κοινωνίας, σκέπτονταν με όρους δύο ειδών κοινωνικών θεσμών: Σαν μια γεωγραφική μονάδα, τη κομμούνα, μια Γαλλική λέξη που μπορείτε να τη θεωρήσετε ως ισοδύναμη της λέξης «κοινότητα» η της Ρωσικής λέξης «σοβιέτ» στη αυθεντική σημασία της, αλλά που έχει επίσης και τη χροιά των αρχαίων οργανωμένων χωριών για τη καλλιέργεια γης από κοινού. Και το συνδικάτο, μια άλλη Γαλλική λέξη από την ορολογία των σωματίων εμπορίου, η το συμβούλιο των εργατών σαν μονάδα βιομηχανικής οργάνωσης. Και τα δύο έχουν οραματισθεί σαν μικρές μονάδες που θα μπορούσαν να ομοσπονδοποιηθούν μεταξύ τους για τις μεγαλύτερες υποθέσεις της ζωής, διατηρώντας την αυτονομία τους, η μια ομοσπονδοποιούμενη γεωγραφικά και η άλλη βιομηχανικά.
Το πλησιέστερο πράγμα στην καθημερινή πολιτική εμπειρία, στην ομόσπονδη αρχή που προτάθηκε από τον Προυντόν και τον Κροπότκιν θα ήταν το Ελβετικό, παρά το Αμερικάνικο, πολιτικό σύστημα. Και χωρίς να θέλω να υμνήσω το Ελβετικό πολιτικό σύστημα, μπορούμε να δούμε ότι τα είκοσι δύο ανεξάρτητα καντόνια της Ελβετίας είναι μια επιτυχημένη ομοσπονδία. Είναι μια ομοσπονδία όμοιων μονάδων, μικρών πυρήνων, και τα σύνορα των καντονιών διασχίζουν ενδιάμεσα τα γλωσσολογικά και εθνικά όρια έτσι ώστε, σε αντίθεση με πολλές ανεπιτυχείς ομοσπονδίες, η συνομοσπονδία δεν κυριαρχείται από μια η κάποιες πολιτικές μονάδες. Γιατί το πρόβλημα της ομοσπονδίας, όπως το θέτει ο Λέοπολντ Κόρ στο «Η κατάρρευση των Κρατών», είναι πρόβλημα διαχωρισμού και όχι ενότητας.
Ο Herbert Luethy γράφει για το πολιτικό σύστημα της χώρας του:
«Κάθε Κυριακή, οι κάτοικοι πολυάριθμων κοινοτήτων, προσέρχονται στις κάλπες για εκλέξουν δημόσιους λειτουργούς, να επικυρώσουν κονδύλια, η να αποφασίσουν αν θα χτιστεί ένα σχολείο η ένας δρόμος. Αφού κανονίσουν τις δουλειές της κομμούνας, ασχολούνται με τις εκλογές στα καντόνια και ψηφίζουν για θέματα των καντονιών. Στο τέλος..παίρνονται οι αποφάσεις που αφορούν την ομοσπονδία. Σε κάποια από τα καντόνια, οι κυρίαρχοι άνθρωποι ακόμα συναντιούνται σε στυλ Ρουσώ, για να συζητήσουν θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Αυτή η μορφή συγκέντρωσης μπορεί να ειδωθεί σαν μια σεβαστή παράδοση με μια κάποια τουριστική αξία. Αν είναι έτσι αξίζει να δει κανείς τα αποτελέσματα της τοπικής δημοκρατίας. Το πιο απλό παράδειγμα είναι το Ελβετικό σιδηροδρομικό δίκτυο, το οποίο είναι το πιο πυκνό στο κόσμο. Με μεγάλο κόστος και προβλήματα, έχει φτιαχτεί για εξυπηρετεί τις ανάγκες των πλέον μικρών κοινοτήτων και των πιο απομακρυσμένων κοιλάδων, όχι σαν μια πρόταση κέρδους αλλά γιατί έτσι ήθελε ο λαός. Είναι το αποτέλεσμα μανιασμένων πολιτικών αγώνων. Το 19ο αιώνα, το «δημοκρατικό σιδηροδρομικό κίνημα» έφερε τις μικρές Ελβετικές κοινότητες σε σύγκρουση με τις μεγάλες πόλεις οι οποίες είχαν συγκεντρωτικά σχέδια…
Και αν συγκρίνουμε το Ελβετικό δίκτυο με το Γαλλικό το οποίο, με αξιέπαινη γεωμετρική κανονικότητα, είναι εξ ολοκλήρου επικεντρωμένο στο Παρίσι ώστε η ευημερία ή η παρακμή μια περιοχής, η ζωή ή ο θάνατος ολόκληρων περιοχών να έχει εξαρτηθεί από τη ποιότητα της σύνδεσης με τη πρωτεύουσα, βλέπουμε τη διαφορά μεταξύ του συγκεντρωτικού κράτους και της ομόσπονδης συμμαχίας. Ο σιδηροδρομικός χάρτης είναι ο ευκολότερος να διαβάσει κανείς με μια ματιά, αλλά ας υπερθέσουμε επάνω του μια άλλη οικονομικά δραστηριότητα καθώς και τη μετακίνηση πληθυσμών.. Η διανομή της βιομηχανικής δραστηριότητας σε όλη την Ελβετία, ακόμα και στις απομακρυσμένες περιοχές μαρτυρεί για την δύναμη και τη σταθερότητα της κοινωνικής δομής της χώρας και απέτρεψε όλες τις φρικτές συγκεντρώσεις της βιομηχανίας, με τα γκέτο και το ξεριζωμένο προλεταριάτο.»
Τα παραθέτω όλα αυτά, όπως είπα, όχι για να υμνήσω την Ελβετική δημοκρατία, αλλά για να υποδείξω ότι η ομοσπονδιακή αρχή η οποία βρίσκεται στη καρδία της αναρχικής κοινωνικής θεωρίας, είναι άξια περισσότερης προσοχής από ότι της έχει δοθεί στα συγγράμματα της πολικής επιστήμης. Ακόμα και στο πλαίσιο των συνήθων πολιτικών θεσμών η υιοθέτηση της έχει εκτεταμένα αποτελέσματα. Μια άλλη αναρχική θεωρία οργάνωσης είναι αυτό που θα αποκαλούσαμε «αυθόρμητη τάξη»: Δεδομένης μιας κοινής ανάγκης, μιας συλλογικότητα ανθρώπων, μέσω της δοκιμής και του λάθους, με αυτοσχεδιασμό και πειραματισμό, θα εξελίξει τη τάξη από το χάος. Μια τάξη πιο συνεχή και πιο στενά συνδεδεμένη στις ανάγκες τους από οποιοδήποτε άλλο είδος εξωτερικά επιβεβλημένης τάξης. Ο Κροπότκιν παρήγαγε αυτή τη θεωρία από τις παρατηρήσεις του πάνω στην ιστορία της ανθρώπινης κοινωνίας και της κοινωνικής βιολογίας που οδήγησαν στο βιβλίο του «Αλληλοβοήθεια» και έχει παρατηρηθεί στις ποιο επαναστατικές καταστάσεις, σε όλους τους ad hoc οργανισμούς που ξεφυτρώνουν μετά από φυσικές καταστροφές, η σε οποιαδήποτε δραστηριότητα όταν δεν υπάρχουν οργανωτικές φόρμες η ιεραρχική εξουσία. Το όνομα που έχει δοθεί σε αυτή την έννοια είναι «Κοινωνικός Έλεγχος» στο ομότιτλο βιβλίο του Έντουαρντ Άλσγουωρθ Ρος, ο οποίος παρέθεσε στιγμές από «συνοριακές» κοινωνίες όπου, μέσω ανοργάνωτων η άτυπων μέτρων, η τάξη διατηρείται χωρίς να ωφελείται η θεσμοποιημένη εξουσία. «Η συμπάθεια, η κοινωνικότητα, η αίσθηση δικαιοσύνης και η δυσαρέσκεια, είναι αρμόδιες, κάτω από ευνοϊκές συνθήκες, να επεξεργαστούν για τον εαυτό τους μια αληθινή, φυσική τάξη, δηλαδή μια τάξη δίχως σχεδιασμό η τέχνη
´Ενα ενδιαφέρον παράδειγμα άσκηση αυτής της θεωρίας ήταν το Πρωτοπόρο Κέντρο Υγείας στο Peckham του Λονδίνου, που ξεκίνησε στη δεκαετία πρίν τον πόλεμο από μία ομάδα γιατρών και βιολόγων που ήθελαν να μελετήσουν τη φύση της υγείας και την υγιή συμπεριφορά αντί για τη μελέτη της άρρωστης-υγείας όπως οι υπόλοιποι του επαγγέλματος τους. Αποφάσισαν ότι ο τρόπος για να το κάνουν αυτό ήταν να ξεκινήσουν μία κοινωνική λέσχη τα μέλη της οποίας συμμετείχαν ως οικογένειες και μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν διάφορες εγκαταστάσεις μεταξύ των οποίων η πισίνα, το θέατρο, τον παιδικό σταθμό και την καφετέρια, με αντάλλαγμα για την εγγραφή των μελών της οικογένειας και τη συμφωνία τους για περιοδικές ιατρικές εξετάσεις. Δινόταν συμβουλές και όχι θεραπευτική αγωγή. Με σκοπό να είναι ικανοί να αντλήσουν έγκυρα συμπεράσματα οι βιολόγοι του Peckman σκέφτηκαν ότι ήταν αναγκαίο να μπορούν να παρατηρούν τα ανθρώπινα όντα που ήταν ελεύθερα – ελεύθερα να δράσουν όπως επιθυμούσαν και να εκφράζουν τις επιθυμίες τους. Έτσι δεν υπήρχαν ούτε κανόνες ούτε αρχηγοί. “Ήμουν το μοναδικό πρόσωπο με εξουσία” έλεγε ο Δρ Scott Williamson, ο ιδρυτής, “και τη χρησιμοποιούσα για να σταματήσω κάποιον ο οποίος χρησιμοποιούσε οποιαδήποτε εξουσία” Για τους πρώτους οχτώ μήνες υπήρχε χάος. “Με τα πρώτα μέλη των οικογενειών” λέει ένας παρατηρητής, “κατέφθασε μία ορδή από απείθαρχα παιδιά που χρησιμοποιούσαν ολόκληρο το κτίριο όπως θα είχαν, πιθανά, χρησιμοποιήσει έναν τεράστιο δρόμο του Λονδίνου. Ουρλιάζοντας και τρέχοντας σαν χούλιγκανς μέσα σε όλα τα δωμάτια, σπάζοντας εξοπλισμό και έπιπλα”, έκαναν τη ζωή ανυπόφορη για όλους. Ο Scott Williamson ωστόσο, “επέμενε ότι η ηρεμία θα αποκαθιστώνταν μόνο από την αντίδραση των παιδιών στην ποικιλία των ερεθισμάτων που τοποθετήθηκαν στο δρόμο τους” και “σε λιγότερο από ένα χρόνο το χάος μειώθηκε σε μία τάξη όπου οι ομάδες των παιδιών καθημερινά μπορούσαν να βρεθούν να κολυμπάνε, να πατινάρουν, να κάνουν ποδήλατο, να χρησιμοποιούν το γυμναστήριο ή να παίζουν κάποιο παιχνίδι, περιστασιακά να διαβάζουν κάποιο βιβλίο στη βιβλιοθήκη… το τρέξιμο και η κραυγή ήταν πράγματα του παρελθόντος.
Περισσότερο δραματικά παραδείγματα του ίδιου φαινόμενου αναφέρονται από εκείνους τους ανθρώπους που ήταν αρκετά γενναίοι, ή σίγουροι να θεσμίσουν αυτοκυβερνώμενες μη-πειθαρχικές κοινότητες παραβατικών ή απροσάρμοστων παιδιών: οι August Aichorn και Homer Lane είναι τέτοια παραδείγματα. Ο Aichorn διεύθυνε αυτό το διάσημο ινστιτούτο στη Βιέννη, που περιέγραψε στο βιβλίο του Wayward Youth. Ο Homer Lane ήταν ο άνθρωπος που, μετά από τα πειράματα στην Αμερική ξεκίνησε στη Βρετανία μία κοινότητα από νέους παραβάτες, αγόρια και κορίτσια, που την αποκαλούσε Μικρή Κοινοπολιτεία. Ο Lane συνήθιζε να διακηρύσσει ότι “Η ελευθερία δεν μπορεί να δοθεί. Παίρνεται από το παιδί μέσα στην ανακάλυψη και την εφεύρεση”. Πιστός σε αυτή την αρχή, σημειώνει ο Howard Jonew, “αρνήθηκε να επιβάλει πάνω στα παιδιά ένα σύστημα διακυβέρνησης που αντέγραφε τους θεσμούς του κόσμου των ενήλικων. Η δομή αυτοκυβέρνησης της Μικρής Κοινοπολιτείας αναπτύχθηκε από τα ίδια τα παιδιά, σιγά και με πόνο για να ικανοποιήσει τις δικές τους ανάγκες.”
Οι αναρχικοί πιστεύουν στις ομάδες χωρίς ηγέτες, και εάν αυτή η φράση είναι οικεία σε εσάς είναι λόγω του παράδοξου που ήταν γνωστό στην τεχνική της ομάδας χωρίς ηγέτες που υιοθετήθηκε στο Βρετανικό και Αμερικανικό στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου – ως μέσο επιλογής των ηγετών. Οι στρατιωτικοί ψυχίατροι έμαθαν ότι τα γνωρίσματα του ηγέτη ή του ακόλουθου δεν εκτίθενται σε απομόνωση. Όπως έγραψε κάποιος από αυτούς “ανάλογα με τη συγκεκριμένη κοινωνική κατάσταση –η ηγεσία ποικίλει από κατάσταση σε κατάσταση και από ομάδα σε ομάδα.” Ή όπως το είχε θέσει ο Mihael Bakunin εκατό χρόνια πριν, “Παίρνω- δίνω, έτσι είναι η ανθρώπινη ζωή. Καθένας κατευθύνει και κατευθύνεται με τη σειρά του. Επομένως δεν υπάρχει σταθερή και συνεχής εξουσία, αλλά μία διαρκής ανταλλαγή αμοιβαίας, προσωρινής και πάνω από όλα, εθελοντικής εξουσίας και υποταγής
Το σημείο αυτό για την ηγεσία τέθηκε καλά στο βιβλίο του John Comerford, Health the Unknown, για το πείραμα του Peckham:
Συνηθισμένος όπως είναι σε αυτή την ηλικία στην τεχνική ηγεσία… είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσει την αλήθεια πως οι ηγέτες δεν χρειάζονται εκπαίδευση ή καθορισμό, αλλά αναδύονται αυθόρμητα όταν το απαιτούν οι συνθήκες. Μελετώντας τα μέλη στο ελεύθερο για όλου Κέντρο του Peckham, οι παρατηρητές επιστήμονες είδαν ξανά ξαν ά πως ένα μέλος ενστικτωδώς έγινε, και αναγνωρίσθηκε ενστικτωδώς αλλά όχι επίσημα, ηγέτης για να συναντηθεί με τις ανάγκες τις συγκεκριμένης στιγμής. Τέτοιοι ηγέτες εμφανίζονται και εξαφανίζονται όπως απαιτούσε η ροή του Κέντρου. Επειδή δεν ήταν συνειδητά καθορισμένοι, ούτε (όταν είχαν ικανοποιήσει το σκοπό τους) ανατρεπόταν συνειδητά. Ούτε εκδηλωνόταν οποιαδήποτε ευγνωμοσύνη από τα μέλη στον ηγέτη είτε στο χρόνο των υπηρεσιών του ή μετά την παράδοση τους. Αυτοί ακολουθούσαν την καθοδήγηση τους όσο αυτή ήταν χρήσιμη και την ήθελαν. Σκορπίζαν μακριά του χωρίς συγγνώμη όταν κάποια ευρύτερη εμπειρία τους έκανε νόημα σε μία ποιο φρέσκια περιπέτεια, που με τη σειρά της θα ξερνούσε τον αυθόρμητο ηγέτη της, ή όταν η αυτοπεποίθηση ήταν τέτοια που κάθε μορφή εξαναγκαστικής ηγεσίας θα ήταν περιορισμός για αυτούς. Μία κοινωνία, επομένως, εάν αφεθεί στις κατάλληλες συνθήκες να εκφράσει τον εαυτό της αυθόρμητα δοκιμάζει τη σωτηρία της και πετυχαίνει την αρμονία της δράσης της που η επιβεβλημένη ηγεσία δεν μπορεί να τη συναγωνιστεί.
Μην ξεγελιέστε από το γλυκό εύλογο όλων αυτών. Αυτή η αναρχική έννοια της ηγεσίας είναι αρκετά επαναστατική στις συνέπειες της όπως μπορείς να δεις εάν κοιτάξεις γύρω σου, βλέπεις παντού σε λειτουργία την αντίθετη έννοια: της ιεραρχικής, εξουσιαστικής, προνομιούχας και μόνιμης ηγεσίας. Υπάρχουν ελάχιστες συγκριτικές έρευνες διαθέσιμες για τις επιδράσεις των δύο αντίθετων προσεγγίσεων στην οργάνωση της εργασίας. Δύο από αυτές θα τις αναφέρω αργότερα· μία άλλη, σχετική με την οργάνωση των αρχιτεκτονικών γραφείων παράχθηκε το 1962 για το ινστιτούτο των Βρετανών Αρχιτεκτόνων κάτω από τον τίτλο The Architect and His Oflice. Η ομάδα που ετοίμασε αυτή την αναφορά θεμελίωσε δύο διαφορετικές προσεγγίσεις στη διαδικασία σχεδιασμού, που οδήγησε στην ανάδειξη διαφορετικών τρόπων εργασίας και μεθόδων οργάνωσης. Η μία κατηγοριοποιήθηκε ως κεντροποιημένη, και χαρακτηριζόταν από αυτοκρατικές μορφές ελέγχου, και την άλλη την αποκάλεσαν διάχυτη, που παρείχε αυτό που αποκαλούσαν “μία άτυπη ατμόσφαιρα ελεύθερης-ροής ιδεών” Αυτό είναι ένα πολύ ζωντανό θέμα ανάμεσα στους αρχιτέκτονες. Ο κύριος W.D Pile, με επίσημη ιδιότητα βοήθησε στην εγγύηση της κύριας επιτυχίας της μεταπολεμικής βρετανικής αρχιτεκτονικής, το πρόγραμμα κατασκευής σχολείων, καθορίζει ανάμεσα στα πράγματα που κοιτάει σε ένα μέλος της ομάδας κατασκευής αυτό: “πρέπει να έχει μία πίστη σε αυτό που αποκαλώ μη-ιεραρχική οργάνωση της εργασίας. Η εργασία οφείλει να οργανώνεται όχι στο σύστημα των άστρων αλλά στο σύστημα του ρεπερτορίου. Ο ηγέτης της ομάδας μπορεί συχνά να είναι ένας νέο μέλος της ομάδας. Αυτό μπορεί να γίνει αποδεκτό εάν είναι κοινά αποδεκτό πως η ανωτερότητα βρίσκεται στην καλύτερη ιδέα και όχι στον παλαιότερο άνθρωπο” Και ένας από τους μεγαλύτερους αρχιτέκτονες μας, ο Walter Gropius, διακήρυττε ότι αυτό που αποκαλούσε τεχνική “της συνεργασίας ανάμεσα σε ανθρώπους, που μπορούσε να απελευθερώσει τα δημιουργικά ένστικτα του ατόμου αντί να τα καταπνίξει. Η ουσία της τεχνικής αυτής όφειλε να δίνει έμφαση στην ατομική ελευθερία για πρωτοβουλία, αντί στην εξουσιαστική καθοδήγηση ενός αφεντικού… συγχρονίζοντας την ατομική προσπάθεια μέσω ενός συνεχούς δίνω-παίρνω των μελών του…
Αυτό μας οδηγεί σε έναν άλλον ακρογωνιαίο λίθο της αναρχικής θεωρίας, την ιδέα του εργατικού ελέγχου της βιομηχανίας. Πολλοί μεγάλοι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο εργατικός έλεγχος είναι μία ελκυστική ιδέα, αλλά δεν μπορεί να υλοποιηθεί (και επομένως ανάξια να αγωνιστεί κανείς για αυτή) λόγω της κλίμακας και της πολυπλοκότητας της νεωτερικής βιομηχανίας. Πώς μπορούμε να τους πείσουμε διαφορετικά; Εκτός από το να επισημάνουμε πως η αλλαγή των πηγών της εξουσίας των κινήτρων κάνει τη γεωγραφική συγκέντρωση της βιομηχανίας απαρχαιωμένη, και το πως οι αλλαγές στις μεθόδους παραγωγής κάνουν τη συγκέντρωση μεγάλων αριθμών ανθρώπων περιττή, ίσως η καλύτερη μέθοδος να πείσουμε τους ανθρώπους ότι ο εργατικός έλεγχος είναι μία εφικτή πρόταση στη βιομηχανία μεγάλης κλίμακας είναι δείχνοντας τα επιτυχημένα παραδείγματα αυτού που οι συντεχνιακοί σοσιαλιστές αποκαλούσαν “έλεγχο οικειοποίησης” Αυτοί ήταν μερικοί και περιοριστικοί στην πραγματικότητα, όπως ήταν υποχρεωμένοι, αλλά έδειξαν πως οι εργαζόμενοι είχαν την οργανωτική ικανότητα στη βάση τους, που οι περισσότεροι άνθρωποι αρνούνται ότι την κατέχουν.
Επιτρέψτε μου να το εξηγήσω μέσα από δύο στιγμές τις νεωτερικής μεγάλης κλίμακας βιομηχανίας. Το πρώτο είναι το σύστημα της ομάδας εργατών, και περιγράφηκε από έναν Αμερικανό καθηγητή της βιομηχανικής και διευθυντικής μηχανικής, Seymour Melman, στο βιβλίο του Decision-Making and Productivity. Αναζητούσε, μέσω μία λεπτομερούς σύγκρισης της μανιφακτούρας του ίδιου προϊόντας, του τρακτέρ Ferguson, στο Detroit και το Coventry, Αγγλία, “να αποδείξει ότι υπήρχαν πραγματικές εναλλακτικές στον κανόνα της διεύθυνσης της παραγωγής” Η έκθεση του για τη λειτουργία του συστήματος της ομάδας εργατών επιβεβαιώθηκε από έναν μηχανικό στο Coventry, τον Reg Wright, σε δύο άρθρα της Αναρχίας. Στη βιομηχανία τρακτέρ του Standard στην περίοδο μέχρι το 1956 που πουλήθηκε, ο Melman γράφει: “Σε αυτή την εταιρεία θα δούμε ότι την ίδια στιγμή: χιλιάδες εργάτες λειτουργούσαν δυνητικά χωρίς επιτήρηση όπως συμβατικά κατανοείται, και σε πολύ υψηλή παραγωγικότητα· πληρωνόταν ο μεγαλύτερος μισθός στη βρετανική βιομηχανία· παραγόταν υψηλής ποιότητας προϊόντα σε αποδεκτές τιμές σε εργοστάσια εκτατικής μηχανοποίησης· η διεύθυνση διεξήγαγε τις υποθέσεις της σε ασυνήθιστα χαμηλό κόστος· οι επίσης οργανωμένοι εργάτες είχαν ένα ουσιαστικό ρόλο στην παραγωγή της λήψης των αποφάσεων
Από την πλευρά της παραγωγής οι εργάτες, “το σύστημα της ομάδας εργασίας οδηγούσε στην παρακολούθηση των αγαθών και όχι στην παρακολούθηση των ανθρώπων” Ο Melman παραβάλει τον “αρπαχτικό ανταγωνισμό” που χαρακτηρίζει το διευθυντικό σύστημα λήψης αποφάσεων με το εργατικό σύστημα λήψης αποφάσεων στο οποίο “το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της διαδικασίας διαμόρφωσης της απόφασης είναι αυτό της αμοιβαιότητας της λήψης της απόφασης με την τελική εξουσία που βρίσκεται στα χέρια των ομαδοποιημένων εργατών καθεαυτά.” Το σύστημα ομάδας όπως περιγράφεται από τον Melman είναι πολύ όμοιο με το συλλογικό σύστημα συμβολαίου που επινοήθηκε από τον G.D.H Cole, που ισχυριζόταν ότι “το αποτέλεσμα θα ήταν να συνδέσει τα μέλη της ομάδας εργασίας μαζί σε μία κοινή επιχείρηση κάτω από την αιγίδα και τον έλεγχο τους, και να τα απελευθερώσει από την εξωτερικά επιβλημένη πειθαρχία σε σχέση με τη μέθοδο τους να γίνει η δουλειά.
Το δεύτερο μου παράδειγμα αντλείται πάλι από μία συγκριτική μελέτη των διαφορετικών μεθόδων της εργατικής οργάνωσης, που έγινε από το ινστιτούτο του Tavistock στα τέλη της δεκαετίας του 50, και αναφέρεται στο Organisational Choice του E. L. Trist, και το Autonomous Group Functioning του P. Herbst. Η σημασία του μπορεί να φανεί από τις εισαγωγικές λέξεις του πρώτου: “Η έρευνα αυτή αφορά μία ομάδα ανθρακωρύχων που ήρθαν μαζί για να αναπτύξουν έναν νέο τρόπο ομαδικής εργασίας, σχεδιάζοντας τον τύπο της αλλαγής που ήθελαν να φέρουν σε πέρας, και την ελέγχουν σε πρακτικό επίπεδο. Ο νέος τύπος της εργατικής οργάνωσης που έχει μείνει γνωστή στη βιομηχανία ως σύνθετη εργασία, έχει σε μερικά χρόνια αναδυθεί αυθόρμητα σε έναν αριθμό διαφορετικών λάκκων στο βορειοδυτικό πεδίο άνθρακα του Durham. Οι ρίζες της πάνε πίσω σε μία παλιά παράδοση η οποία έχει σχεδόν αντικατασταθεί ολοκληρωτικά στην πορεία του τελευταίου αιώνα από την εισαγωγή των τεχνικών εργασίας που βασίζονται στον τεμαχισμό καθηκόντων, τη διαφορά στο στάτους και το μισθό, και τον εξωτερικό ιεραρχικό έλεγχο.” Η άλλη αναφορά σημειώνει πως η μελέτη έδειξε “την ικανότητα των αρκετά μεγάλων ομάδων εργασίας των 40-50 μελών να δρουν αυτορυθμιζόμενοι, αυτοαναπτυσσόμενοι κοινωνικοί οργανισμοί ικανοί να συντηρούνται αφεαυτοί σε μία σταθερή κατάσταση υψηλής παραγωγικότητας” Οι συγγραφείς περιγράφουν το σύστημα με έναν τρόπο που δείχνει τη σχέση του με την αναρχική σκέψη:
Η σύνθετη οργάνωση της εργασίας μπορεί να περιγραφεί ως μία στην οποία η ομάδα παίρνει τη συνολική ευθύνη για ολόκληρο τον κύκλο των εγχειρημάτων που περιλαμβάνονται στη εξόρυξη του άνθρακα. Κανένα μέλος της ομάδας δεν έχει σταθερό εργατικό ρόλο.
Αντί για αυτό, οι άνθρωποι αναπτύσσουν οι ίδιοι, εξαρτώμενοι από τις απαιτήσεις του εν κινήσει ομαδικού καθήκοντος. Μέσα στα όρια των απαιτήσεων της τεχνολογίας και της ασφάλειας είναι ελεύθεροι να αναπτύξουν τον δικό τους τρόπο οργάνωσης και της εκτέλεσης του καθήκοντος τους. Δεν είναι το υποκείμενο σε καμιά εξωτερική αρχή σε σχέση με αυτή, ούτε υπάρχει μέσα στην ομάδα κάποιο μέλος που αναλαμβάνει την τυπική διευθυντική λειτουργία της ηγεσίας. Ενώ στη long wall συμβατική εργασία το καθήκον της εξόρυξης του άνθρακα διαχωρίζεται σε τέσσερις με οχτώ ρόλους εργασίας, που εκτελούνται από διαφορετικές ομάδες, με καθεμία να πληρώνεται σε διαφορετική τιμή, στις σύνθετες ομάδες εργασίας τα μέλη δεν πληρώνονται απευθείας για κάθε καθήκον που εκτελείται. Η συμφωνία για το μισθό όλων, αντί για αυτό, βασίζεται στη διαπραγμάτευση της τιμής για τόνους παραγόμενου κάρβουνου από την ομάδα. Το εισόδημα που αποκτάται χωρίζεται ισότιμα ανάμεσα στα μέλη της ομάδας.
Τα έργα στα οποία παραπέμπω έχουν γραφτεί για ειδικούς στην παραγωγικότητα και τη βιομηχανική οργάνωση, αλλά τα μαθήματα τους είναι καθαρά για ανθρώπους που ενδιαφέρονται για την ιδέα του εργατικού ελέγχου. Αντιμέτωποι με την αντίρρηση ότι ακόμα και αν μπορούν να εμφανιστούν αυτόνομες ομάδες που μπορούν να οργανωθούν οι ίδιες σε μεγάλη κλίμακα και πολύπλοκα καθήκοντα, δεν έχει ακόμα φανεί ότι μπορούν να συντονιστούν επιτυχώς, καταφεύγουμε ξανά στη αρχή της ομοσπονδίας. Δεν υπάρχει τίποτα παράξενο σχετικά με την ιδέα ότι μεγάλες μονάδες αυτόνομων βιομηχανικών μονάδων μπορούν να οργανωθούν ομοσπονδιακά και να συντονίσουν τις δραστηριότητες τους. Εάν ταξιδέψετε στην Ευρώπη πάτε πάνω από τις γραμμές μίας ντουζίνας συστημάτων σιδηρόδρομων – καπιταλιστικών και κομμουνιστικών – στις οποίες φτάνουν μέσα από την ελεύθερη συμφωνία ανάμεσα σε διάφορες αναλήψεις χωρίς κεντρική αρχή. Μπορείς να στείλεις ένα γράμμα οπουδήποτε στον κόσμο, αλλά δεν υπάρχει καμία ταχυδρομική αρχή – οι αντιπρόσωποι των διαφορετικών ταχυδρομικών αρχών απλά έχουν ένα συμβούλιο περίπου κάθε πέντε χρόνια.
Υπάρχουν ρεύματα, που παρατηρούνται σε αυτά τα περιστασιακά πειράματα στη βιομηχανική οργάνωση, σε νέες προσεγγίσεις προβλημάτων παραβατικότητας και εθισμού, στην εκπαιδευτική και κοινοτική οργάνωση, και στην “απο-ιδρυματοποίηση” νοσοκομείων, άσυλων, παιδικών σταθμών και πάει λέγοντας, που έχουν πολλά κοινά μεταξύ τους, και που λειτουργούν ενάντια στις γενικά αποδεκτές ιδέες για την οργάνωση, την εξουσία και την κυβέρνηση. Η κυβερνητική θεωρία με την έμφαση της στα συστήματα αυτοοργάνωσης, οδηγεί σε μία παρόμοια επαναστατική κατεύθυνση. Οι George και Louise Crowley, για παράδειγμα, στα σχόλια τους στην έκθεση τους Ad Hoc Committee on the Triple Revolution, (Monthly Review, Nov. 1964) σημειώνουν ότι, “Δεν το βρίσκουμε λιγότερο λογικό να αξιώσουμε μία λειτουργική κοινωνία χωρίς εξουσία από το να αξιώσουμε ένα τακτικό σύμπαν χωρίς θεό. Επομένως η λέξη αναρχία δεν πρέπει να μας φοβίζει με συνειρμούς για αταξία, χάος ή σύγχυση. Για τον άνθρωπο, που ζει σε μη ανταγωνιστικές συνθήκες ελευθερίας από τον μόχθο και την καθολική αφθονία, η αναρχία είναι απλά η ενδεδειγμένη κατάσταση της κοινωνίας.” Στη Βρετανία ο καθηγητής Richard Titmuss σημειώνει ότι οι κοινωνικές ιδέες μπορούν να είναι το ίδιο σημαντικές στο επόμενο μισό αιώνα ως τεχνολογική καινοτομία. Πιστεύω ότι οι κοινωνικές ιδέες του αναρχισμού: αυτόνομες ομάδες, αυθόρμητη τάξη, εργατικός έλεγχος, η αρχή της ομοσπονδιοποίησης, αθροίζονται σε μία συνεκτική θεωρία της κοινωνικής οργάνωσης που είναι έγκυρη και ρεαλιστικά εναλλακτική στην εξουσιαστική, ιεραρχική και θεσμική κοινωνική φιλοσοφία που τις βλέπουμε να εφαρμόζονται παντού γύρω μας. Ο άνθρωπος θα υποχρεωθεί, διακήρυττε ο Κροπότκιν, “να βρει νέες μορφές οργάνωσης για τις κοινωνικές λειτουργίες που το Κράτος ικανοποιεί μέσω της γραφειοκρατίας” και επέμενε ότι “όσο καιρό αυτό δεν γίνεται τίποτα δεν θα γίνεται” Νομίζω ότι οφείλουμε να ανακαλύψουμε πως πρέπει να είναι αυτές οι νέες μορφές της οργάνωσης. Τώρα πρέπει να κάνουμε τις ευκαιρίες πράξη.
Σημειώσεις:
[1](Σ.τ.Μ.)Με τον όρο “κυβερνητική” εννοούμε την : “επιστήμη συστημάτωνσυστημική)Eνα διεπιστημονικό γνωστικό πεδίο το οποίο παρέχει έναν κοινό τρόπο σκέψης με στόχο την ανάπτυξη μεθοδολογικών πλαισίων για τη μελέτη συστημάτων με εσωτερική δομή (π.χ. κοινωνικά, ηλεκτρονικά, βιολογικά, γνωσιακά ή μεταφυσικά συστήματα).( http://en.wikipedia.org/wiki/Cybernetics )
Για τη ζωή , τη προσφορά και το έργο του Γουώρντ :

από panarchy.org 

ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΑΣ ΓΙΝΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΝΤΑ

ΑΝΤΙΕΞΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Η μεταπολίτευση μαζί με την αποκατάσταση της «δημοκρατίας» που ποτέ δεν εφαρμόστηκε ως άμεση όπως ορίστηκε εξαρχής, έφερε μαζί και την παλινόρθωση του καπιταλιστικού συστήματος, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα της εκάστοτε άρχουσας τάξης, ξεπουλώντας το μόχθο του λαού στις διεθνείς αγορές και δανείζοντάς τον σε αετονύχηδες και αφεντικά παγκοσμίως.
Η νεοελληνική κοινωνία κατόρθωνε να επιβιώνει μέσα σε ένα πελατειακό δίκτυο σχέσεων συναλλαγής και διαφθοράς. Οι εκλογές ήταν πάντα το εργαλείο για τη συντήρηση της «δημοκρατίας τους», μιας κοινοβουλευτικής ολιγαρχίας που βασίζεται ανέκαθεν στην παθητικότητα του λαού, επιβάλλοντας εκβιαστικά ψευτοδιλήμματα για την ψήφιση του λιγότερο κακού.Μετά το τέλος μιας παρτίδας, ξεκινάει η επόμενη παρτίδα. Όμως η σκακιέρα διατηρεί τη σύνθεσή της και ο πολίτης τον ρόλο του ως πιόνι , έχοντας στερηθεί το βασικό δικαίωμα, δομικό και αναπόσπαστο χαρακτηριστικό της δημοκρατίας: να αποφασίζει ο ίδιος για τη ζωή του, να μην δέχεται να αποφασίζουν άλλοι γι’ αυτόν, χωρίς αυτόν.
Ο ελληνικός λαός ως αντικείμενο στο παίγνιο της «δημοκρατίας τους» αλλά και σε ρόλο μαριονέτας στο διεθνές σκηνικό, οδηγήθηκε στην κατοχή, στον εμφύλιο και στη χούντα των συνταγματαρχών. Το δημοκρατικό πολίτευμα κατάφερε να παραδώσει τη χώρα στα χέρια αλεπάλληλων συμμοριών πολεμοχαρών, αετονύχηδων, δοσίλογων, στη χούντα για μια επταετία ώσπου η κοινωνία ξύπνησε από το λήθαργο χάρη κυρίως σ’ ένα υποκείμενο που έμελλε να καθορίσει τις εξελίξεις επί τρεις μέρες με την κατάληψη του Πολυτεχνείου. Το υποκείμενο αυτό δεν ήταν άλλο από τους νέους, εργαζόμενους, μαθητές και φοιτητές που άρχιζαν να φωνάζουν ό,τι συζητιόταν σιωπηλά, να τολμούν ό,τι μέχρι τότε θεωρούνταν αδύνατον γιατί οι «αντικειμενικές συνθήκες δεν το επέτρεπαν». «Προβοκάτορες» στην αρχή, «ήρωες» μετά, η γενιά του ’73 έμπαινε σε ευρωπαϊκή τροχιά με 10 χρόνια καθυστέρηση. Το ευρωπαϊκό κίνημα του ΄60 είχε δημιουργήσει τις πρώτες ρωγμές που όμως γρήγορα και με βίαιο τρόπο μπήκαν στον δρόμο όχι της ανατροπής του καθεστώτος αλλά της διαδοχής του, παλινορθώνοντας τις παραδοσιακές αντιθέσεις. Η αριστερά έκανε αυτό που ήθελε: να γίνει «χαλίφης στη θέση του χαλίφη». Η χούντα κατέρρευσε, το πολιτικό σύστημα διασώθηκε και παλινορθώθηκε. Η γενιά του πολυτεχνείου άνθησε, όμως μπήκε στην εξουσία και σήμερα τρώει τα παιδιά της.
Η εξουσία διαφθείρει, η καρέκλα βολεύει και η δόξα αλλοτριώνει. Η μεταπολίτευση έστησε ξανά τη σκακιέρα και μοίρασε την τράπουλα από την αρχή. Οι αγωνιστές του Πολυτεχνείου, έγιναν σύντομα η νέα οικονομική και κυβερνητική ελίτ της μεταπολίτευσης. Έκατσαν στις καρέκλες των κομμμάτων εξουσίας, ανακάλυψαν το δικό τους πελατειακό τους δίκτυο κι έφτιαξαν νόμους για να κρατάνε «τα μπόσικα» της δημοκρατίας τους, για να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους ή τα κέρδη των μαέστρων που τους διευθύνουν διεθνώς στην παγκόσμια ορχήστρα του κέρδους και του κεφαλαίου. Σύντομα δέχτηκαν να γίνουν οι διαχειριστές ενός παραρτήματος του πολυεθνικού franchising, του λόμπυ του παγκόσμιου κεφαλαίου και των τραπεζών, χρεώνοντας την κοινωνία και υποθηκεύοντας τις ελπίδες των ερχόμενων γενιών. Στο σενάριο του παγκόσμιου καπιταλισμού οι λαοί ως θεατρίνοι καλούνται να παίξουν το ρόλο τους σύμφωνα με τους εμπνευστές του έργου: τραπεζίτες και αφεντικά διεθνώς. Προσάπτουμε ευθύνες στους διαχειριστές του νοτιοανατολικού franchise της Ευρωπαϊκής Ηπείρου, που υπηρετώντας το διεθνές κεφάλαιο βουλιάζουν τα όνειρα όλων μας και με τις εκλογές τους μας δίνουν το περιθώριο να επιλέξουμε τον καταλληλότερο δεσμοφύλακα στη φυλακή της δημοκρατίας τους. Όμως ελευθερία είναι να επιλέγεις σε ποιά φυλακή θέλεις να ζήσεις;
Ακόμη και άνθρωποι της γενιάς του Πολυτεχνείου που δεν εξαργύρωσαν τη συνείδησή τους και δεν κεφαλαιοποίησαν τον αγώνα τους σε ψήφους θρονιασμένοι στις καρέκλες των κομμάτων εξουσίας, σήμερα υποκύπτουν στο εκβιαστικό ψευτοδίλημμα των εκλογών, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο το ήδη διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα. Συμμετέχουν σε ένα στημένο παιχνίδι με «σημαδεμένα χαρτιά» και γίνονται αυτόματα συνένοχοι και συνεργοί με την αποδοχή των όρων του παιχνιδιού.
Το σύνθημα «ψωμί, παιδεία, ελευθερία» που έθρεψε ιδεολογικά τις πρώτες μετά το ΄73 γενιές και που αυτιστικά και αντανακλαστικά ανασύρεται κάθε τέτοια εποχή, εγκλώβισε, αποκοίμησε και κατέστειλλε οτιδήποτε αμφισβητούσε και αμφισβητεί το κυρίαρχο πολιτικό σκηνικό. Το νόημα της εξέγερσης εκποιήθηκε στον κόσμο του εμπορεύματος και το κυρίαρχο σύνθημα «ψωμί, παιδεία ελευθερία» έμεινε ανήμπορο να ασκήσει οποιαδήποτε κριτική. Το ψωμί έγινε κάτι παραπάνω από καρβέλι, έγινε αυτοκίνητο, εξοχικό, τηλεόραση σε κάθε δωμάτιο και στυλ ενάντια στην ελεύθερη δημιουργία. Η παιδεία άνοιξε τα φτερά της στα φτωχότερα στρώματα για να εμπεδώσουν όλοι τη διαχωρισμένη γνώση , την προσαρμογή στον κόσμο της αγοράς, τον ανταγωνισμό, την ιεραρχία, την ένταξη στην κοινωνική πυραμίδα. Η παιδεία που εξορίζει κάθε κριτική για το ίδιο της το περιεχόμενο. Γι’ αυτό δεν είναι ουδέτερη αξία που της λείπει ο καλός διαχειριστής . Η ουσία της «ταξικότητάς» της βρίσκεται στον αποκλεισμό της ελεύθερης σκέψης και πρακτικής που δημιουργεί πρακτικά έναν ελεύθερο κόσμο και όχι στον αποκλεισμό των φτωχών (που αν συμβαίνει, συμβαίνει συγκυριακά). Η ελευθερία θρονιάστηκε στην ελεύθερη πρόσβαση στην κατανάλωση, στο πλαστικό χρήμα, στις μετοχές, στο εμπόριο των εμπειριών, στον οργανωμένο πανικό των τριημέρων. Στην ελεύθερη χώνεψη του κομφορμισμού που σφυροκοπά με το ίδιο μένος το μυαλό όπως και τότε λίγες ώρες πριν το πολυτεχνείο: «οι συνθήκες δεν επιτρέπουν αλλαγές, δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά».
Όμως θέλουμε δεν θέλουμε η φούσκα έσκασε. Το κοινωνικό συμβόλαιο της μεταπολίτευσης έχει πάει κι αυτό στα σκουπίδια. Δουλειά, μόρφωση, δικαιώματα απονοηματοδοτημένα απ’ όλους αυτούς που πάνω του στήριζαν την πολιτική, οικονομική και κοινωνική τους σταδιοδρομία. Η παραδοσιακή διαμαρτυρία ψάχνει με ανύπαρκτες ελευθερίες να συνδέσει την ανύπαρκτη γνώση με την ανύπαρκτη παραγωγή. Ο κόσμος του χρήματος επιβεβαιώνεται αρνητικά Οι κάτοχοί του θριαμβολογούν πάνω στα αδιέξοδα του παραδοσιακού κόσμου.
Μπήκαμε στην τροχιά της ολικής εξαίρεσής μας από κάθε απόφαση που μας αφορά με τελευταία πράξη του έργου, τον ευτελισμό αυτών που καμώνονταν πως μας εκφράζουν πολιτικά κα συνδικαλιστικά.

Επειδή η ζωή είναι εδώ και δεν είναι αλλού ή θα την πάρουμε στα χέρια μας συμμετέχοντας και χαράζοντας άμεσα και πρακτικά όλο της το εύρος, ή θα τους αφήσουμε να καγχάζουν πάνω στο σβέρκο μας.

ΤΙ ΤΟΥΣ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ;

ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΑΣ ΓΙΝΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΝΤΑ

Τα δικαιώματα των διαδηλωτών, οι υποχρεώσεις της Αστυνομίας

Τι συμβαίνει με την εξακρίβωση στοιχείων, τη σωματική έρευνα, την προσαγωγή, ακόμη και τη σύλληψη; Και τι πρέπει να γνωρίζει κάποιος προκειμένου να υπερασπιστεί τα δικαιώματά του, όπως αυτά ορίζονται από το Σύνταγμα και τους νόμους;
Τα δικαιώματα των διαδηλωτών, οι υποχρεώσεις της Αστυνομίας

Της ΑΡΓΥΡΩΣ Κ. ΜΩΡΟΥ

Θέλετε να πάρετε μέρος στην πορεία για την επέτειο του Πολυτεχνείου, αλλά σας απασχολούν οι φράσεις και οι έννοιες των όρων «εξακρίβωση στοιχείων», «σωματικός έλεγχος», «προληπτικές προσαγωγές», καθώς και η εφαρμογή τους στην πράξη; Η 17η Νοέμβρη έφτασε. Το ίδιο και η υλοποίηση του σχεδιασμού των μέτρων της ΕΛ.ΑΣ., στα οποία -εκτός από το δόγμα της «μηδενικής ανοχής»- θα δοθεί και αυτή τη φορά …ιδιαίτερη έμφαση και στην «πρόληψη».

Η σύλληψη του νεαρού με τα πράσινα παπούτσια, η σκευωρία σε βάρος του 23χρονου φοιτητή με τις πιτζάμες στη Θεσσαλονίκη είναι μερικές μόνο από τις περιπτώσεις που φανερώνουν ότι η «δυσάρεστη επαφή» με τις αστυνομικές αρχές είναι περισσότερο πιθανή παρά απίθανη.

Οπως μαρτυρούν οι επίσημοι αριθμοί από την ΕΛ.ΑΣ., το 2009 αστυνομικοί της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής συνέλαβαν, κατά τη διάρκεια ή και μετά τη λήξη πορειών, μόνο στο κέντρο της Αθήνας 110 άτομα και προσήγαγαν 92, οι οποίοι αφέθηκαν ελεύθεροι καθώς δεν προέκυψε το παραμικρό σε βάρος τους. Ενώ το 2010 μέχρι και τις τελευταίες διαδηλώσεις πριν από το καλοκαίρι στο κέντρο της πρωτεύουσας, οι προσαγωγές ανήλθαν στις 204. Οι μαζικές προσαγωγές στον σωρό είχαν ως αποτέλεσμα να αφεθούν όλοι ελεύθεροι, ενώ πραγματοποιήθηκαν επιπλέον 59 συλλήψεις.

Τι συμβαίνει με την εξακρίβωση στοιχείων, τη σωματική έρευνα, την προσαγωγή, ακόμη και τη σύλληψη; Και τι πρέπει να γνωρίζει κάποιος προκειμένου να υπερασπιστεί τα δικαιώματά του, όπως αυτά ορίζονται από το Σύνταγμα και τους νόμους;

**Εξακρίβωση στοιχείων. Αν σας σταματήσουν στον δρόμο και σας ζητήσουν αστυνομικοί να τους δείξετε την αστυνομική σας ταυτότητα, οφείλετε να το κάνετε. Και εκείνοι οφείλουν βεβαίως να σας γνωστοποιήσουν την ιδιότητά τους και να σας επιδείξουν την υπηρεσιακή τους ταυτότητα, εκτός κι αν είναι ένστολοι. Αν αρνηθείτε, ενδέχεται να τιμωρηθείτε με φυλάκιση από 10 ημέρες έως ένα χρόνο, όπως προβλέπεται από το άρθρο 157 του νόμου 2458/1953. «Δεν είστε υποχρεωμένοι να απαντήσετε ούτε στην ερώτηση “πού πάτε;” ούτε “τι κάνετε στην περιοχή;” ούτε σε άλλου τύπου τέτοιες ερωτήσεις» επισημαίνει στην «Ε» η δικηγόρος Βούλα Γιαννακοπούλου.

Προσαγωγή

Τι πρέπει να κάνετε αν, παρά την επίδειξη της αστυνομικής σας ταυτότητας, σας ζητήσουν ή σας αναγκάσουν να τους ακολουθήσετε στο Αστυνομικό Τμήμα για «εξακρίβωση στοιχείων»; «Οταν επιδεικνύεται η ταυτότητα, ο αστυνομικός δεν έχει δικαίωμα να προβεί σε προσαγωγή, παρά μόνο αν ο προσαγόμενος θεωρείται ύποπτος για συγκεκριμένο αδίκημα το οποίο και οφείλει το όργανο της τάξης να γνωστοποιήσει συγκεκριμένα. Αν δεν δικαιολογήσει τον λόγο για τον οποίο θέλει να τον ακολουθήσετε στο αστυνομικό τμήμα, η προσαγωγή είναι παράνομη», μας εξηγεί.

Βέβαια, όπως διευκρινίζει η κ. Γιαννακοπούλου, στην πράξη τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. «Οι αστυνομικοί αποκλείουν μια ευρύτερη περιοχή, ακινητοποιούν κάθε διερχόμενο και τον μεταφέρουν στο τμήμα, είτε έχει μαζί του ταυτότητα είτε όχι και χωρίς να δώσουν καμία εξήγηση για την ενέργειά τους. Οι προσαχθέντες σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογείται να μεταφέρονται δεσμευμένοι με χειροπέδες!».

Μάλιστα, «τα τελευταία δυο χρόνια έχει παρατηρηθεί και μια άλλη παράνομη πρακτική της Αστυνομίας. Το φαινόμενο των προληπτικών προσαγωγών πριν από τις διαδηλώσεις, όπου η ΕΛ.ΑΣ. παράνομα και με γνώμονα τα εξωτερικά χαρακτηριστικά (ντύσιμο, κόμμωση κ.ά.) προσάγει άτομα που κατά την κρίση της θέλουν να συμμετάσχουν σε διαδηλώσεις και φροντίζει να αφεθούν αμέσως μετά τη λήξη των διαδηλώσεων».

* Σωματικός έλεγχος και έλεγχος προσωπικών αντικειμένων. «Ο αστυνομικός δικαιούται να προβεί σε έλεγχο των προσωπικών αντικειμένων οποιουδήποτε τον θεωρήσει ύποπτο, αφού πρώτα του γνωστοποιήσει τον λόγο που θεωρείται ύποπτος, με πλήρη σεβασμό στην προσωπικότητά του και διασφαλίζοντας την πρότερη δυνατή έκθεση του ατόμου (βλέμματα διερχομένων κ.ά.). Οσον αφορά τη διεξαγωγή σωματικού ελέγχου, απαιτείται να υπάρχουν σοβαρές υπόνοιες για συγκεκριμένο αδίκημα και να γίνεται μόνο από αστυνομικούς του ίδιου φύλου με τον ελεγχόμενο μακριά από αδιάκριτα βλέμματα».

* Διάρκεια προσαγωγής. «Σύμφωνα με τον νόμο, πρέπει να διαρκεί το λιγότερο δυνατό», τονίζει η δικηγόρος Βούλα Γιαννακοπούλου «και όσο είναι αναγκαίο για την εξακρίβωση της ταυτότητας και τυχόν νομικών εκκρεμοτήτων του προσαγομένου. Στην πράξη, με το πρόσχημα της γραφειοκρατίας παρατείνεται σε αρκετές ώρες, ενώ συχνά ξεπερνά και τις 12 ώρες. Στις περιπτώσεις όπου ο προσαχθείς έχει μαζί του αστυνομική ταυτότητα και δεν του γνωστοποιείται ο λόγος της προσαγωγής του, δεν μιλάμε για προσαγωγή, αλλά για παράνομη κατακράτηση».

* Σύλληψη. «Οταν συντάσσεται έκθεση σύλληψης, έχεις δικαίωμα να απαιτήσεις να έρθει δικηγόρος της επιλογής σου και δεν υποχρεούσαι να συμπράξεις σε οποιαδήποτε πράξη της αστυνομικής αρχής χωρίς την παρουσία συνηγόρου (απολογία κ.ά.)», επισημαίνει.

http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=16/11/2010&id=224255

Αναρχία και Δημοκρατία: μαζί και χώρια

    Αρθρο στην ελευθεροτυπία : ” Στην ιστορία των πολιτικών φιλοσοφικών συστημάτων μόνο ο αναρχισμός ήταν αυτός (και είναι) που προσέγγισε την έννοια δημοκρατία μέσα από τις κοινότητες, την αλληλεγγύη, την αυτονομία, την αυτοδιαχείριση.”  
Αναρχία και Δημοκρατία: μαζί και χώριατου ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ

  Στην ιστορία των πολιτικών φιλοσοφικών συστημάτων μόνο ο αναρχισμός ήταν αυτός (και είναι) που προσέγγισε την έννοια δημοκρατία μέσα από τις κοινότητες, την αλληλεγγύη, την αυτονομία, την αυτοδιαχείριση. 
Αρνήθηκε ή δεν μπόρεσε να δει τη θεμελιώδη αρχή της δημοκρατίας ότι η πολιτεία μπορεί να συγκροτηθεί έτσι ώστε τα μέλη της κοινωνίας να την ενσαρκώσουν και να αχθούν, επομένως, στο ύψος της πλήρους αυτονομίας και στην κατάργηση της εξουσίας. 
Αντιθέτως είδε την αταξική κοινωνία μόνο στη βάση της εθελουσίας συνάντησης και συνεργασίας των ανθρώπων, όχι στην ίδια τη δομή του συστήματος. Εξ ου και η τάση μερικών μελών του κόσμου της αναρχίας να θεωρούν αυτονόητη τη μέθεξή τους με τη βία, εκτιμώντας ότι έτσι διεισδύουν στο «συμπαθητικό» σύστημα της κοινωνίας (βλ. Γ. Κοντογιώργη, «Οι νέοι, η ελευθερία και το κράτος», εκδ. «Ιανός»).
  Γεγονός παραμένει ότι η πολιτική φιλοσοφία του αναρχισμού είναι η πλέον παρεξηγημένη, η πλέον συκοφαντημένη, δεξιόθεν τε και εξ ευωνύμων, η πλέον κυνηγημένη. Ισως γιατί πλησιάζει περισσότερο από όλες την αλήθεια, όλο όμως κάτι την εμποδίζει να επιβληθεί· η παιδεία μας ίσως είναι ελλιπής, ακόμη. 
Πριν από έναν αιώνα, στις 30 Οκτωβρίου 1910, αντιπρόσωποι από τοπικές ομοσπονδίες ολόκληρης της Ισπανίας ίδρυσαν στη Βαρκελώνη τη θρυλική Εθνική Συνομοσπονδία Εργασίας. Διαπνεόταν από τις ιδέες του αναρχισμού, βασιζόταν στην άμεση δράση, απέρριπτε κάθε παρέμβαση πολιτικού ή θρησκευτικού χαρακτήρα. Οι συνδεδεμένες επαρχιακές και τοπικές ομοσπονδίες διοικούνταν με τη μεγαλύτερη δυνατή αυτονομία, σήμαινε δηλαδή ότι είχαν απόλυτη ελευθερία σε όλα τα επιμέρους επαγγελματικά αιτήματα.
  Τα αγροτικά κινήματα απέκτησαν συνοχή· τεράστιο ρόλο σ’ αυτή την ανάπτυξη ιδεών στην πράξη έπαιξαν οι τοπικές εφημερίδες με ένθετα βιβλία γεωγραφίας, ιστορίας, επιστημών, αγρονομίας και κοινωνικού διαλόγου, που εξύψωναν το πνεύμα. 
Το βιβλίο του Μάρεϊ Μπούκτσιν «Οι Ισπανοί Αναρχικοί» έρχεται στην πιο κατάλληλη στιγμή. Πέρα από τα 100 χρόνια από την ίδρυση της CNT, έρχονται στο φως τα προβλήματα που ταλανίζουν την ανθρωπότητα αιώνες τώρα και που θα μπορούσαν να βρουν μια λύση εάν η αντίδραση (δεξιά και αριστερά) άφηνε να ανθήσουν οι ιδέες και οι αξίες του αναρχοσυνδικαλιστικού κινήματος. Ακριβώς διότι βασίζονται στην αλληλεγγύη και στον σεβασμό, στην ελευθερία και στη δημοκρατία. 
Αυτά που ζητάει άπασα η ανθρωπότητα σήμερα, επιτακτικά. 
Αγαθά και Ηδονή 
Υπάρχει κι άλλος ένας, πιο επίκαιρος παράγοντας, που με ώθησε να γράψω αυτό το βιβλίο. 
Η εμφάνιση της μαύρης σημαίας του αναρχισμού στους δρόμους του Παρισιού και πολλών αμερικανικών πόλεων τη δεκαετία του 1960, τα ισχυρά αναρχικά αισθήματα της ριζοσπαστικής νεολαίας κατά τη διάρκεια αυτής της θυελλώδους δεκαετίας και το ευρύ ενδιαφέρον για την αναρχική θεωρία που υπάρχει στις μέρες μας αποτελούν εγγύηση για μια δίκαιη περιγραφή και αξιολόγηση του μεγαλύτερου οργανωμένου αναρχικού κινήματος του αιώνα μας. Χωρίς αμφιβολία υπάρχουν πολλές διαφορές μεταξύ του αναρχικού κινήματος της Ισπανίας και των αναρχικών ρευμάτων όπως εκφράστηκαν στην εξέγερση των νέων της δεκαετίας του 1960. Ο ισπανικός αναρχισμός είχε τις ρίζες του σε μια εποχή όπου κυριαρχούσε η υλική σπάνις. Τα βέλη του είχαν στόχο τη φτώχεια και την εκμετάλλευση, που είχαν υποβιβάσει εκατομμύρια Ισπανών εργατών και αγροτών σε σχεδόν ζωώδη επίπεδα. Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει που οι Ισπανοί αναρχικοί έβλεπαν τον κόσμο μέσα από τους φακούς του πουριτανισμού. Καθώς ζούσαν σε μια κοινωνία όπου ελάχιστα πράγματα μπορούσε να απολαύσει η συντριπτική της πλειονότητα, καυτηρίαζαν την ακολασία των κυρίαρχων τάξεων ως κατάφωρα ανήθικη. Αντιδρούσαν στη χλιδή και στην αργόσχολη ζωή των πλουσίων με ένα αυστηρό ηθικό πιστεύω που έδινε έμφαση στο καθήκον όλων για εργασία και απαξιούσε τις σαρκικές απολαύσεις.
  Από την άλλη πλευρά, η αναρχική νεολαία της δεκαετίας του 1960 είχε εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις. Καθώς μεγάλωσε σε μια εποχή εκπληκτικών ανακαλύψεων στον τομέα της τεχνολογίας και της παραγωγικότητας, αμφισβήτησε την ανάγκη του μόχθου και υπερασπίστηκε το δικαίωμα στην απόλαυση. Τα πιστεύω τους ήταν αισθησιακά και ηδονιστικά. Ανεξάρτητα από το αν είχαν συνείδηση της παράδοσής τους, το αίτημά τους για διεύρυνση της εμπειρίας θύμιζε περισσότερο τα γραπτά του Σαντ, του Λοτροεαμόν, των ντανταϊστών και των υπερρεαλιστών παρά των κλασικών αναρχικών του προηγούμενου αιώνα*. 
* Προδημοσίευση από το βιβλίο του Μάρεϊ Μπούκτσιν «Οι Ισπανοί Αναρχικοί» 
Κλειδί, τα συνδικάτα
  Γιατί ο αναρχισμός ρίζωσε στην Ισπανία και δεν ρίζωσε στη Γερμανία, στη Ρωσία ή αλλού; 
Ποιες ήταν οι φεντεραλιστικές απόψεις του Προυντόν, ποιος ο αναρχικός κολεκτιβισμός που πρέσβευε ο Μπακούνιν και τι ο αναρχοκομμουνισμός του Κροπότκιν; Τι ήταν ο επαναστατικός συνδικαλισμός και τι ο αναρχοσυνδικαλισμός; Πώς όλα αυτά τα ρεύματα ιδεών συνέβαλαν ώστε να κρατηθεί ζωντανός ο αναρχισμός στην Ισπανία -παρά τα κύματα καταστολής που υπέστη- για εβδομήντα χρόνια: από την εποχή του φεντεραλιστικού κινήματος του Πι ι Μαργάλ και του μπακουνικού τμήματος της Α’ Διεθνούς μέχρι το πραξικόπημα του Φράνκο το 1936; Πώς κατάφεραν οι αναρχικοί μέσα στην αντιξοότητα του Εμφυλίου να δημιουργήσουν την πιο σημαντική Κοινωνική Επανάσταση του 20ού αιώνα και να πραγματοποιήσουν την κολεκτιβοποίηση τόσο στις αγροτικές όσο και στις βιομηχανικές περιοχές εθελοντικά και όχι εξαναγκαστικά και βίαια όπως οι μπολσεβίκοι το 1917;
  Το κλειδί για τα επιτεύγματα του ισπανικού αναρχισμού βρίσκεται -όπως αποδεικνύει ο Μπούκτσιν σε αυτό το βιβλίο- στην οργάνωση που προϋπήρχε: στα συνδικάτα. Και κυρίως στην ιδιαίτερη αντίληψη που είχαν οι Ισπανοί αναρχοσυνδικαλιστές για το συνδικάτο, οι οποίοι το θεωρούσαν όχι μόνο όργανο πάλης και διεκδικήσεων, αλλά και ως το κύτταρο της μελλοντικής κοινωνίας, που από πριν θα πρέπει να την προετοιμάζει*. 

http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=06/11/2010&id=220927

Ταδε Εφη ΕΝΡΙΚΟ ΜΑΛΑΤΕΣΤΑ

Όταν χτυπάμε την τωρινή κοινωνία, αντιπαραθέτουμε στην ατομιστική αστική ηθική την ηθική της αλληλεγγύης.


Ο αριθμός αυτών που δηλώνουν αναρχικοί σήμερα είναι τόσο μεγάλος και κάτω από το όνομα αναρχία κρύβονται θεωρίες τόσο διαφορετικές και αντιφατικές, ώστε θα είχαμε πραγματικά άδικο αν τα χάναμε όταν το κοινό, που δεν είναι εξοικειωμένο με τις ιδέες μας, που δεν μπορεί να ξεχωρίσει αμέσως τις μεγάλες διαφορές που κρύβονται κάτω από την ίδια τη λέξη, μένει αδιάφορο στη προπαγάνδα μας και μας περιφρονεί. Δεν μπορούμε φυσικά να εμποδίσουμε τους άλλους να χρησιμοποιούν όποιο όνομα θέλουν όσο για το να σταματήσουμε εμείς να λεγόμαστε αναρχικοί. Αυτό δεν θα βοηθούσε σε τίποτα, γιατί ο κόσμος θα πίστευε απλούστατα ότι αλλάξαμε απόψεις.

Αυτό που όλο και όλο μπορούμε και πρέπει να κάνουμε, είναι να διαχωρίζουμε ξεκάθαρα τη θέση μας από όσους έχουν διαφορετική αντίληψη για την αναρχία και από όσους, αν και έχουν τις ίδιες θεωρητικές απόψεις με μας, βγάζουν από αυτές πρακτικά συμπεράσματα διαφορετικά από τα δικά μας. Ο διαχωρισμός της θέσης μας πρέπει να είναι αποτέλεσμα μιας ξεκάθαρης έκθεσης των ιδεών μας και της ειλικρινούς και αδιάκοπης επανάληψης των απόψεων μας για όλα τα γεγονότα που έρχονται σε αντίθεση με τις ιδέες και την ηθική μας, χωρίς να έχουμε στο μυαλό μας την υπεράσπιση κάποιου συγκεκριμένου προσώπου ή χώρου. Γιατί αυτή η δήθεν αλληλεγγύη ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν ανήκουν και δεν θα μπορούσαν να ανήκουν στον ίδιο χώρο, υπήρξε ακριβώς ένα από τα βασικά αίτια της σύγχυσης.

Έχουμε φτάσει στο σημείο πολλοί να εξυμνούν στους συντρόφους τα ίδια πράγματα που καταδικάζουν στους αστούς και φαίνεται ότι το μοναδικό τους κριτήριο για το αν μια πράξη είναι καλή ή κακή, είναι το αν αυτός που την έκανε δηλώνει αναρχικός ή όχι. Πολλά σφάλματα έχουν φέρει τους μεν στο σημείο να αντιφάσκει ανοιχτά η πρακτική τους με τις αρχές που διακηρύσσουν θεωρητικά και τους δε να μην ανέχονται τέτοιες αντιφάσεις. Παρόμοια πολλοί λόγοι έχουν φέρει κοντά μας ανθρώπους που στο βάθος αδιαφορούν για την αναρχία και για όλα ξεπερνούν τα στενά τους ατομικά συμφέροντα. Δεν μπορώ να παραθέσω εδώ μια μεθοδική και εξαντλητική μελέτη όλων αυτών των σφαλμάτων, θα αρκεστώ να μιλήσω για αυτά που με έχουν εντυπωσιάσει περισσότερο. Ας μιλήσουμε για την ηθική.

Δεν είναι σπάνιο να συναντάμε αναρχικούς που αρνούνται την ηθική. Στην αρχή λένε απλώς ότι σαν θεωρητική άποψη δεν παραδέχονται καμία απόλυτη, αιώνια και αμετακίνητη ηθική και στην πράξη επαναστατούν εναντίον της αστικής ηθικής, που επιδοκιμάζει την εκμετάλλευση των μαζών και καταφέρεται εναντίον όλων των πράξεων που βλάπτουν ή απειλούν τα συμφέροντα των προνομιούχων. Έπειτα σιγά-σιγά όπως συμβαίνει σε τόσες και τόσες περιπτώσεις παίρνουν το σχήμα του λόγου για επακριβή έκφραση της αλήθειας.

Λησμονούν ότι στην τωρινή ηθική πλάι στους κανόνες που προβάλουν οι παπάδες και τα αφεντιά για να κατοχυρώσουν τη κυριαρχία τους βρίσκονται και άλλοι, περισσότεροι και ουσιαστικότεροι που χωρίς αυτούς θα ήταν αδύνατη κάθε κοινωνική συμβίωση. Λησμονούν ότι το να επαναστατείς εναντίον κάθε κανόνα που επιβάλλεται με τη βία δεν σημαίνει καθόλου ότι πρέπει να μην έχεις κανένα συναίσθημα υποχρέωσης και καμία ντροπή απέναντι στους άλλους. Λησμονούν ότι για να καταπολεμήσεις σωστά μια ηθική πρέπει να τις αντιπαραθέσεις, τόσο στη θεωρία όσο και στη πράξη μια ηθική ανώτερη. Και καταλήγουν με τη βοήθεια της ιδιοσυγκρασίας τους να και των περιστάσεων να γίνουν ανήθικοι με όλη τη σημασία της λέξης, άνθρωποι χωρίς κανόνες συμπεριφοράς, χωρίς κριτήριο που να καθοδηγεί τις πράξεις τους, που υποκύπτουν παθητικά στη παρόρμηση της στιγμής. Σήμερα στερούνται το ψωμί τους για να βοηθήσουν ένα σύντροφο αύριο θα σκοτώσουν έναν άνθρωπο για να πάνε στις πουτάνες.

Η ηθική είναι το σύνολο των κανόνων συμπεριφοράς που θεωρεί καλό κάποιος άνθρωπος. Μπορεί να βρίσκει κανείς κακή την κρατούσα ηθική μιας συγκεκριμένης εποχής μιας χώρας ή μιας κοινωνίας και πράγματι η αστική ηθική είναι κάτι παραπάνω από κακή, όμως δεν μπορούμε να διανοηθούμε μια κοινωνία χωρίς καμία ηθική ούτε ένα συνειδητό άνθρωπο χωρίς κανένα κριτήριο για το τι είναι καλό και κακό για τον εαυτό του και τους άλλους.

Όταν χτυπάμε την τωρινή κοινωνία, αντιπαραθέτουμε στην ατομιστική αστική ηθική την ηθική της αλληλεγγύης και προσπαθούμε να εγκαθιδρύσουμε θεσμούς που ανταποκρίνονται στο πως εμείς κάνουμε τις σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους. Αν δεν κάναμε αυτό το πράγμα πως θα μπορούσαμε να βρούμε ότι τα αφεντικά εκμεταλλεύονται το λαό;

Μια άλλη απαράδεκτη άποψη που μερικοί την υποστηρίζουν ειλικρινά και άλλοι την χρησιμοποιούν σα δικαιολογία είναι ότι το σημερινό κοινωνικό περιβάλλον δεν σου επιτρέπει να είσαι ηθικός και ότι κατά συνέπεια μάταια πασχίζεις όταν οι προσπάθειες σου είναι εκ των προτέρων καταδικασμένες σε αποτυχία, το καλύτερο είναι να εκμεταλλευόμαστε όσο μπορούμε τις περιστάσεις προς όφελος μας και να μη νοιαζόμαστε για τους άλλους, θα αλλάξουμε ζωή όταν αλλάξει η οργάνωση της κοινωνίας. Βέβαια κάθε αναρχικός καταλαβαίνει σήμερα ότι η αδυσώπητη οικονομική κατάσταση επιβάλει στον άνθρωπο να παλεύει εναντίον των άλλων ανθρώπων και βλέπει σα καλός παρατηρητής πόσο ανίσχυρη είναι η προσωπική επανάσταση ενάντια στο πανίσχυρο κοινωνικό περιβάλλον. Ένα όμως είναι εξίσου αληθινό, ότι χωρίς την προσωπική επανάσταση και χωρίς την συνεργασία με άλλους ανθρώπους επαναστατημένους με σκοπό την αντίσταση στη δύναμη του κοινωνικού περιβάλλοντος και στην προσπάθεια για μετασχηματισμό του, αυτό το κοινωνικό περιβάλλον δεν θα άλλαζε ποτέ.

Είμαστε όλοι χωρίς εξαίρεση, υποχρεωμένοι να ζούμε λίγο πολύ σε αντίθεση με τις ιδέες μας είμαστε όμως αναρχικοί ακριβώς στο μέτρο που βασανιζόμαστε από αυτή την αντίθεση και προσπαθούμε όσο είναι δυνατόν να τη μικρύνουμε. Τη μέρα που δεν θα προσαρμοζόμασταν στο περιβάλλον, δεν θα είχαμε πια τη λαχτάρα να το μετασχηματίσουμε και θα γινόμασταν και εμείς αστοί.

Άφραγκοι ίσως, αλλά όχι λιγότερο αστοί στα έργα και στις επιδιώξεις μας.

Ενρ. Μαλατέστα

Τα 10 πιο αποκαλυπτικά ψυχολογικά πειράματα που έχουν γίνει σε ανθρώπους.

Έρευνες για την μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς έχουν γίνει πάρα πολλές και θα ήταν αδύνατο να τις παρουσιάσω όλες. Για το λόγο αυτό, βρήκα μια λίστα με τις διασημότερες έρευνες (αυτές τουλάχιστον που είναι γνωστές) και προσπάθησα να σας τις παρουσιάσω συνοπτικά τονίζοντας κυρίως τα συμπεράσματα που εξήχθησαν.
Ακόμη και αν δεν σας ενδιαφέρει ιδιαίτερα η μελέτη της ψυχολογίας, θα πρότεινα να του ρίξετε μια γρήγορη έστω ματιά, γιατί το σίγουρο είναι ότι στα συμπεράσματα αυτά θα αναγνωρίσετε αρκετές από τις τακτικές που ακολουθούν κυβερνήσεις, θρησκευτικές ομάδες και μεμονωμένα άτομα προκειμένου να επιβληθούν στο πλήθος… δηλαδή σε όλους εμάς.
Για όσους ενδιαφέρονται να εντρυφήσουν βαθύτερα στα πειράματα, παραθέτω στο καθένα από αυτά κάποια link που πιστεύω ότι θα τους δώσουν μια καλή αρχή στην πληρέστερη μελέτη τους.

1. Το πείραμα Robbers Cave.
Το πείραμα που διεξήγαγε το 1954 ο Muzafer Sherif, ένας από τους ιδρυτές της κοινωνικής ψυχολογίας, μαζί με άλλους ψυχολόγους και αποτελούσε μέρος ενός ερευνητικού προγράμματος στο πανεπιστήμιο της Oklahoma, είχε σκοπό να μελετήσει την σύγκρουση αλλά και την συνεργασία μεταξύ ομάδων ατόμων. Ο Muzafer ήθελε να ελέγξει την θεωρία ότι οι περιορισμένοι πόροι οδηγούν σε συγκρούσεις μεταξύ ομάδων και αυτή είναι η άμεση αιτία που οδηγεί σε διακρίσεις και στερεότυπα μέσα στις κοινωνίες.
Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκαν δυο ομάδες παιδιών ηλικίας περίπου 12 ετών που αριθμούσαν συνολικά 24 αγόρια. Οι ομάδες αυτές μεταφέρθηκαν σε μια κατασκήνωση 200 εκταρίων, περικυκλωμένη από το εθνικό πάρκο Robbers Cave στην Οκλαχόμα.
Ο Muzafer διεξήγαγε μια σειρά τριών πειραμάτων. Στο πρώτο οι ομάδες συνεργάστηκαν για να επιβληθούν σε έναν κοινό εχθρό, στο δεύτερο συνδέθηκαν για να αντιμετωπίσουν τους ίδιους τους ερευνητές και στο τρίτο οι ερευνητές κατάφεραν να στρέψουν την μια ομάδα ενάντια στην άλλη. Το πείραμα έδειξε το πόσο εύκολα υιοθετείται μια αποκλειστική ομαδική ταυτότητα και το πόσο γρήγορα η ομάδα εκφυλίζεται σε ζημιογόνα και ανταγωνιστική για άτομα εκτός αυτής.

2. Το πείραμα των φυλακών Stanford.
Αυτό το κακόφημο πείραμα που σκοπό είχε να διεισδύσει στην σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης ψυχολογίας, κατέληξε να επηρεάζει τους ερευνητές στον ίδιο βαθμό με τα υπό εξέταση άτομα. Ο ψυχολόγος Philip Zimbardo, χώρισε τους συμμετέχοντες σε δυο ομάδες. Στους “φυλακισμένους” και στους “φύλακες”. Ο χώρος διεξαγωγής του πειράματος ήταν μια εικονική φυλακή στο υπόγειο του πανεπιστημίου Stanford.
Οι φυλακισμένοι υποβλήθηκαν σε σύλληψη, γδύσιμο, ξύρισμα του κεφαλιού καθώς και σε άλλες πράξεις κακομεταχείρισης, ενώ στους φύλακες δόθηκαν ρόπαλα. Οι φυλακισμένοι εξεγέρθηκαν την δεύτερη μέρα και η αντίδραση των φυλάκων ήταν άμεση και βάναυση.
Το πείραμα, που είχε σχεδιαστεί για να διαρκέσει 14 ημέρες, διακόπηκε την 6η μέρα λόγω των ολοένα αυξανόμενων επιπέδων κακομεταχείρισης και κατάχρησης εξουσίας.
Μια δραματοποιημένη εκδοχή του πειράματος έγινε ταινία το 2001, από τον Γερμανό σκηνοθέτη Oliver Hirschbiegel με τον τίτλο “Das Experiment”. Προσωπικά προτείνω ανεπιφύλακτα να την δείτε.

3. Υπακοή στην εξουσία: Το ανθρώπινο δυναμικό για βαρβαρότητα.
Το 1963, ο καθηγητής ψυχολογίας του Yale, Stanley Milgram, δοκίμασε την κλίση των ανθρώπων να υπακούν στην εξουσία όταν αυτή απαιτούσε να βλάψουν κάποιον άλλο άνθρωπο. Την εποχή εκείνη ο κόσμος εξακολουθούσε να απορεί τι συνέβη στην Γερμανία κατά την διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και την οδήγησε να προκαλέσει τόσο πολύ φρίκη ( αργότερα παρουσίασε τα ευρήματα του πειράματος με μεγαλύτερη έκταση στο βιβλίο του 1974, “Obedience to Authority: An Experimental View”).
Στα υπό εξέταση άτομα ο Milgram είπε ότι θα ήταν οι “δάσκαλοι” ενός “μαθητή” (στην πραγματικότητα ενός ηθοποιού που έπαιρνε μέρος στο πείραμα εν αγνοία των εξεταζομένων), με τον οποίο δεν είχαν οπτική επαφή. Η τιμωρία στον μαθητή, αν δεν απαντούσε σωστά μια ερώτηση, θα ήταν να του διοχετεύσουν μια ποσότητα ρεύματος. Αν συνέχιζε να δίνει λάθος απαντήσεις, το ηλεκτροσόκ θα ήταν κάθε φορά και ισχυρότερο.
Παρά τις κραυγές και τα βογκητά πόνου από τον “μαθητή”, οι “δάσκαλοι” συνέχιζαν να δίνουν όλο και μεγαλύτερες ποσότητες ρεύματος αν έπαιρναν διαταγή από τους εξεταστές με τις λευκές ποδιές. Συνέχιζαν ακόμη και όταν τους ενημέρωναν ότι ο μαθητής ήταν αναίσθητος. Το συμπέρασμα?
Φαίνεται ότι οι άνθρωποι βάζουν εύκολα στην άκρη ηθικούς και δεοντολογικούς φραγμούς όταν διαταχθούν από κάποια αρχή να τους παραβιάσουν.
Μπορείτε να δείτε την πλήρη μελέτη του πειράματος εδώ. Αν και έχω στην κατοχή μου το αυθεντικό βίντεο, μπορείτε να δείτε μια αναπαραγωγή του πειράματος από τον Derren Brown στο youtube.

4. Συμβιβασμός με την άποψη του πλήθους.
Το πείραμα αυτό σχετίζεται άμεσα με τα πειράματα των φυλακών Stanford και του Milgram, στο ότι προσπαθεί να δείξει το κατά πόσο απολύτως φυσιολογικά άτομα μπορούν να ωθηθούν σε ασυνήθιστες συμπεριφορές από άλλα άτομα που θεωρούνται επίσημες αρχές ή από την ομοφωνία γνώμης γύρω τους.
Έτσι, το 1951, o Solomon Asch θέλησε να εξετάσει το κατά πόσο η κρίση του ατόμου επηρεάζεται από την άποψη της ομάδας.
Κατά τη διάρκεια του πειράματος, ζητήθηκε από φοιτητές να σχηματίσουν μια κρίση αφού άκουσαν τις απόψεις άλλων ατόμων τα οποία έδιναν εσκεμμένα λανθασμένες απαντήσεις. Τα αποτελέσματα ήταν αρκετά αποκαλυπτικά. Το 50% των ατόμων έδωσε την ίδια λανθασμένη απάντηση, μόνο το 25% αρνήθηκε να επηρεαστεί από την λανθασμένη κρίση των άλλων και το 5% ακολουθούσε πάντα το πλήθος.
Το συμπέρασμα του πειράματος ήταν ότι το 1/3 των ατόμων θα αγνοούν αυτό που ξέρουν ότι είναι αλήθεια και θα συμπορευθούνε με το ψέμα αν βρεθούν σε μια ομάδα που επιμένει ότι το ψέμα είναι αλήθεια.

5. Γνωστική παραφωνία (Cognitive dissonance) : Λέγοντας ψέματα στον εαυτό μας.
O Festinger διατύπωσε την θεωρία της γνωστικής παραφωνίας σε τρία μέρη:
1. Παραφωνία λαβαίνει χώρα όταν η νοοτροπία ενός ατόμου αντικρούει άλλες νοοτροπίες και συμπεριφορές,
2. Η παραφωνία είναι μια αποστρεφόμενη κατάσταση και επομένως ένα άτομο νιώθει πίεση να την μειώσει και να εμποδίσει μελλοντική αύξηση της.
3. Το άτομο προσπαθεί να την μειώσει μέσω αλλαγών στην συμπεριφορά, γνωστικές μεταβολές και αποφυγή της επαφής με νέες πληροφορίες και απόψεις που θα μπορούσαν να παράγουν παραφωνία.
Οι ψυχολόγοι Festinger και Carlsmith το 1957, οι Aronson και Mills το 1959 αλλά και άλλοι ερευνητές, έκαναν πειράματα που περιελάμβαναν διάφορα επίπεδα εξαπάτησης προκειμένου να δουν σε πιο βαθμό ένα άτομο θα αγνοήσει την προσωπική του εμπειρία, φτάνοντας ακόμη και στο σημείο να προσπαθεί να πείσει ένα άλλο άτομο για κάτι που ξέρει ότι δεν είναι αλήθεια.
Η ικανότητα του ατόμου για διατήρηση γνωστικής παραφωνίας έχει από τότε και μετά επιβεβαιωθεί σε πολλά άλλα καλά σχεδιασμένα πειράματα. Αυτή συνδέεται στενά με την επιθυμία μας να συμμετέχουμε και να ενσωματωνόμαστε σε μια ομάδα, ρυθμίζοντας τις προσωπικές μας αξίες και πιστεύω με τέτοιο τρόπο ώστε να συμβαδίζουν με αυτά των άλλων της ομάδας.
Μήπως τα παραπάνω σας φέρνουν στο μυαλό τις αλλαγές που παρατηρούνται στα άτομα όταν αυτά μπαίνουν στους κόλπους κομμάτων ή θρησκευτικών ομάδων?

6. Χειρισμός μνήμης : Ξέρετε πραγματικά τι είδατε?
Το 1974, οι ερευνητές Loftus, E.F. και Palmer, J.C, σχεδίασαν ένα πείραμα για να ελέγξουν την αξιοπιστία της μνήμης και το αν μπορεί να τροποποιηθεί.
Για το σκοπό αυτό έβαλαν 45 άτομα να δουν ένα βίντεο που απεικόνιζε αυτοκίνητα να συγκρούονται. Στη συνέχεια, 9 άτομα ρωτήθηκαν να εκτιμήσουν πόσο γρήγορα έτρεχαν τα αυτοκίνητα όταν χτύπησαν, χρησιμοποιώντας στην ερώτηση την λέξη “hit”. Για τα άλλα γκρουπ των ατόμων, η ερώτηση ήταν η ίδια αλλά αντί για την λέξη “hit”, χρησιμοποιήθηκαν λέξεις όπως “smashed”, “collided”, “bumped” και “contacted”.
Αυτοί στους οποίους χρησιμοποιήθηκε η λέξη “smashed”, εκτίμησαν την ταχύτητα κατά 10 χιλιόμετρα μεγαλύτερη από αυτούς στους οποίους η λέξη ήταν η “contacted”. Μια εβδομάδα αργότερα, οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν για το αν είδαν σπασμένα τζάμια από τη σύγκρουση. Αυτοί στους οποίους χρησιμοποιήθηκαν πιο έντονες νοηματικά λέξεις είπαν ότι θυμόταν σπασμένα γυαλιά αν και στην πραγματικότητα μέσα στο φιλμ δεν απεικονίζονταν κάτι τέτοιο.
Φαίνεται ότι κάτι τόσο απλό όσο μια περιγραφική λέξη μπορεί να παραποιήσει τις μνήμες ενός γεγονότος.

7. Ο μαγικός αριθμός 7.
Ο ψυχολόγος George Miller έγραψε σε άρθρο το 1956 ότι τον “καταδιώκει” ο αριθμός 7, ο οποίος εισέβαλε συνέχεια στο μυαλό του όταν μελετούσε δεδομένα ή διάβαζε περιοδικά. Μερικές φορές ήταν ελαφρώς μεγαλύτερος, κάποιες φορές ελαφρώς μικρότερος αλλά πάντα γύριζε γύρω από το 7. Ο Miller είχε την θεωρία ότι αυτός ο “μαγικός” αριθμός αντιπροσωπεύει τον αριθμό των αντικειμένων που είμαστε ικανοί να διατηρούμε στην βραχυπρόθεσμη μνήμη μας σε μια δεδομένη στιγμή, σύν ή πλην 2.
Πιο πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι οι άνθρωποι μπορούν να ομαδοποιούν αντικείμενα στην βραχυπρόθεσμη μνήμη – επομένως μπορούν να θυμούνται μεγαλύτερο αριθμό – αλλά και τότε, αν οι ομάδες θεωρηθούν μονάδες, ο αριθμός στον οποίο καταλήγουμε είναι το 7 (συν ή πλην 2). Ίσως γι’ αυτό σε διάφορους πολιτισμούς ο αριθμός αυτός θεωρείται ιερός.

8. Ανατομία της μαζικής υστερίας : Ο πόλεμος των κόσμων.
Στις 30 Οκτωβρίου 1938, ο George Orson Wells μετέδωσε μια ραδιοφωνική διασκευή του πολέμου των κόσμων του H.G. Wells, προκαλώντας πανικό στα 3 από τα 6 εκατομμύρια των ατόμων που άκουσαν την μετάδοση. Αργότερα, ψυχολόγοι του Princeton πήραν συνεντεύξεις από 135 κατοίκους του New Jersey για τις αντιδράσεις τους στην αναμετάδοση.
Με έκπληξη διαπίστωσαν ότι ένας μεγάλος αριθμός τρομαγμένων ατόμων δεν μπήκαν καν στον κόπο να εξακριβώσουν την αξιοπιστία όσων άκουγαν και μερικοί από αυτούς με υψηλή μόρφωση, πίστεψαν ότι ήταν αλήθεια μόνο και μόνο επειδή ακουγόταν από το ράδιο, άρα από μια “επίσημη” πηγή. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι σήμερα ήμαστε πιο πονηρεμένοι και ότι δεν είμαστε τόσο εύκολα θύματα. Αλλά μην είστε και τόσο σίγουροι. Σήμερα η διαχείριση των συναισθημάτων και των αντιδράσεων μας έχει εξελιχθεί σε τέχνη από τα ΜΜΕ.

9. Το τραπέζι των διαπραγματεύσεων : Οι απειλές δεν πιάνουν.
Η συμπεριφορά των μεμονωμένων ατόμων είναι λιγότερο παραπλανητική και λιγότερο βίαιη από τα πρότυπα συμπεριφοράς των ομάδων. Στον τομέα της διπλωματίας ανάμεσα σε άτομα και ομάδες, οι άνθρωποι προσπαθούν να κερδίσουν τα προνόμια που θέλουν από τους άλλους, χωρίς να δώσουν κάτι ή δίνοντας ελάχιστα σαν αντάλλαγμα.
Το 1962, οι ερευνητές Morgan Deutsch και Robert Krauss έθεσαν σε δοκιμασία δυο παράγοντες που εμπλέκονται στην σύναψη συμφωνιών μεταξύ των ανθρώπων: την συνδιαλλαγή και τις απειλές.
Αυτό το πολύπλοκο οικονομικό πείραμα έδειξε ότι οι σχέσεις συνεργασίας ανάμεσα στα συναλλασσόμενο μέρη είναι πιο αποδοτικές από τις απειλές, είτε μονόπλευρες είτε αμφίπλευρες.

10. Η θεωρία της προοπτικής.
Οι ερευνητές Daniel Kahneman και Amos Tversky μελέτησαν την λήψη αποφάσεων σε ριψοκίνδυνες καταστάσεις και ανέπτυξαν μια θεωρία που τους χάρισε το βραβείο Νόμπελ και χρησιμοποιήθηκε για να αναπτυχθούν οικονομικά μοντέλα προβλέψεων και επιρρέασε τις εκστρατείες μάρκετινγκ των εταιριών.
Με μια φράση, η θεωρία λέει ότι έχουμε την παράλογη τάση να είμαστε λιγότερο πρόθυμοι να ριψοκινδυνεύουμε με τα κέρδη παρά με τις απώλειες. Αν πάρουμε το χρηματιστήριο για παράδειγμα, η θεωρία λέει ότι είμαστε έτοιμοι να πουλήσουμε γρήγορα όταν κερδίζουμε αλλά όχι όταν χάνουμε.

Αναρχοσυνδικαλισμός: τι είναι, τι δεν είναι

Σχετικά με την ίδια τη σημασία του αναρχοσυνδικαλισμού εξακολουθούν να επιβιώνουν μια σειρά από παρανοήσεις, στερεότυπα και παρερμηνείες. Ειδικότερα στην Ελλάδα, όπου η ιστορική παράδοση του αναρχοσυνδικαλισμού και του επαναστατικού συνδικαλισμού είναι μικρή, οι παρανοήσεις αυτές πολλαπλασιάζονται καταλήγοντας τελικά σε μια πλήρη διαστρέβλωση του ρεύματος, των θέσεων και των αντιλήψεών του. Για κάποιους ο αναρχοσυνδικαλισμός είναι το ρεύμα που έδρασε στην Ισπανική Επανάσταση -έτσι ώστε κάθε τι που συνέβη στην Ισπανία από το ελευθεριακό κίνημα να χρεώνεται σε κάποια τάχα αναρχοσυνδικαλιστική αντίληψη- για άλλους είναι το αποτέλεσμα που παράγεται όταν οι «αναρχικοί ασχολούνται με τον συνδικαλισμό», ενώ δεν λείπουν και πιο γκροτέσκες εκδοχές… διευθυντής μεγάλης ελληνικής εφημερίδας μιλούσε πρόσφατα για την «άνθηση του αναρχοσυνδικαλισμού», αναφερόμενος κυρίως σε αντι-συνδικαλιστικές δράσεις που αναπτύσσονταν στους εργασιακούς χώρους, ενώ λίγο αργότερα η υπουργός Γεωργίας αποκαλούσε «αναρχοσυνδικαλισμό» την δράση των παραγωγών καπνού, μπερδεύοντάς τον πιθανότατα με τον αγροτοσυνδικαλισμό.
Στη διαδικασία συγκρότησης του αναρχοσυνδικαλιστικού ρεύματος με οργανωμένο τρόπο είναι σημαντικό να γίνουν οι απαραίτητες διευκρινήσεις, σχετικά με το τι είναι και τι δεν είναι από όλα όσα (δεν ) τίθενται σε αυτή τη συζήτηση ο αναρχοσυνδικαλισμός.
> Η αναγνώριση της προτεραιότητας του οικονομικού αγώνα και της οικονομικής οργάνωσης της τάξης
Οι αναρχοσυνδικαλιστές υποστηρίζουμε ότι στη βάση της καπιταλιστικής κοινωνίας, η εκμετάλλευση και η καταπίεση είναι πάντα οικονομική. Στην πραγματικότητα βασίζονται στην κυριαρχία του Κεφαλαίου πάνω στην Εργασία, η οποία είναι καθολική και σε όλον τον πλανήτη. Η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων πάνω στη Γη παράγουν τον πλούτο της με την χειρωνακτική και την πνευματική εργασία τους, την ίδια στιγμή που μία πολύ μικρή μειονότητα τον συγκεντρώνει, τον νέμεται, τον διανέμει και τον ελέγχει. Οι πρώτοι, που αποτελούν τον κόσμο της Εργασίας, δεν είναι στην πραγματικότητα τίποτα παραπάνω από σκλάβοι με μισθό, εξαναγκασμένοι. Είναι μία τάξη υπό κατοχή.
Από την οικονομική κυριαρχία του Κεφαλαίου επί της Εργασίας πηγάζει και κάθε άλλη κυριαρχία και εκμετάλλευση μέσα στον Καπιταλισμό. Η κρατική κυριαρχία, η οποία υπάρχει για να προστατεύει και να αναπαράγει την οικονομική κατοχή. Η κυριαρχία πάνω στο περιβάλλον που απειλεί να τινάξει τον πλανήτη στον αέρα. Η φαλλοκρατική, η ρατσιστική και η εθνικιστική κυριαρχία, οι οποίες γεννήθηκαν με εντελώς οικονομικά κριτήρια και αν και αυτονομήθηκαν στην πορεία, εξακολουθούν να υπηρετούν συγκεκριμένες πτυχές της οικονομικής κυριαρχίας. Η πολιτιστική, πολιτισμική και πνευματική κυριαρχία, όπως και η θρησκευτική, που στοχεύουν στην ενσωμάτωση των καταπιεζόμενων στην κοινωνία της οικονομικής κυριαρχίας. Για όλους αυτούς τους λόγους, η κύρια πάλη του κόσμου της Εργασίας μέσα στον καπιταλισμό είναι η οικονομική πάλη και η ανώτερη μορφή οργάνωσή του είναι η οικονομική οργάνωση και μάλιστα αυτή που συντελείται μέσα στους ίδιους τους χώρους που συντελείται η εκμετάλλευση: τους χώρους της δουλειάς. Ανώτερη μορφή οργάνωσης της εργατικής τάξης επομένως, είναι το συνδικάτο.
Ο αναρχοσυνδικαλισμός καθόλου δεν υποτιμά την ανάγκη να υπάρξει συντονισμένη δράση απέναντι σε κάθε άλλη μορφή κυριαρχίας και καταπίεσης μέσα στον καπιταλισμό. Την αντιλαμβάνεται ωστόσο ως τμήμα του αγώνα για την κοινωνική χειραφέτηση που συντελείται μόνο μέσα από την οικονομική απελευθέρωση.
> Ένας άλλος τρόπος για να κάνουμε συνδικαλισμό
Ο συνδικαλισμός από την συγκρότησή του ως κίνημα της εργατικής τάξης και μέχρι σήμερα παραμένει η μαζικότερη μορφή οργάνωσης του κόσμου της Εργασίας. Η συνθήκη αυτή δεν αναιρέθηκε ποτέ, ανεξάρτητα εάν ήταν ο συνδικαλισμός ή η πολιτική που ηγεμόνευε μέσα στο εργατικό κίνημα.. Αυτό που άλλαξε ωστόσο, στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα ήταν ο χαρακτήρας των συνδικαλιστικών οργανώσεων και της δράσης του. Ενσωματωμένα στο «κοινωνικό συμβόλαιο» που πρότεινε ο καπιταλισμός, υποταγμένα στην κυριαρχία της πολιτικής –όπως επέβαλε η σοβιετική πολιτική-, συρρικνωμένα από την ήττα του των προπολεμικών επαναστατικών τους σχεδίων, τα συνδικάτα απώλεσαν συν τω χρόνω τη βασική λειτουργία για την οποία δημιουργήθηκαν και ήταν η οργάνωση της εργατικής αλληλεγγύης σε διεπαγγελματική βάση και η συγκρότηση εργατικών δομών έτοιμων να αποτελέσουν την εναλλακτική λύση στην κοινωνία του Κεφαλαίου. Σε όλη την Ευρώπη, μετατράπηκαν –άλλοτε λιγότερο άλλοτε περισσότερο- σε μηχανισμούς συνδιαχείρισης, προορισμένων να υπερασπίζονται υποτυπώδη δικαιώματα συχνά σε συντεχνιακή ή στενά κλαδική βάση.
Ο αναρχοσυνδικαλισμός διεκδικεί την επιστροφή του συνδικαλισμού στις επαναστατικές του ρίζες. Αποτελεί ένα κίνημα το οποίο ουδέποτε υποτιμά την καθημερινή δράση στους χώρους δουλειάς, ακόμα και για το μικρότερο δικαίωμα, αλλά και ουδέποτε την αποκόπτει από την ανάγκη για διαρκή επέκταση της εργατικής αλληλεγγύης και την ανάγκη για τον επαναστατικό κοινωνικό μετασχηματισμό και την κατάργηση των τάξεων.
Ταυτόχρονα, ο αναρχοσυνδικαλισμός δεν αναφέρεται ούτε σε στενά επαγγελματικά δικαιώματα, ούτε ακόμα στα δικαιώματα όσων «εργάζονται». Πολύ πέρα από τη μηχανική –και τελικά διόλου ταξική- αντίληψη σχετικά με το τι αποτελεί την εργατική τάξη, ο αναρχοσυνδικαλισμός παρεμβαίνει συνολικά στη σχέση Κεφαλαίου και Εργασίας μέσα στην κοινωνία και φιλοδοξεί να οργανώσει σε επαναστατική βάση όσους αναφέρονται στην Εργασία και υπόκεινται στην οικονομική κατοχή του Κεφαλαίου. Τέτοιοι μπορεί να είναι όσοι καταφέρνουν να πουλήσουν την εργατική τους δύναμη και δουλεύουν αλλά και όσοι παροδικά ή μόνιμα αδυνατούν να την πουλήσουν και είναι άνεργοι. Επίσης, όσοι εξαρτούν την επιβίωσή τους από την πώληση της εργατικής δύναμης των οικείων τους ή «εκπαιδεύονται» για την παραγωγή (νέοι, φοιτητές, σπουδαστές, μαθητές), αλλά και οι απόμαχοι της Εργασίας.
Αντιλαμβανόμενος την οικονομική πάλη στον καπιταλισμό ως κεντρική και τις οικονομικές οργανώσεις της εργατικής τάξης ως τις ανώτερες εργατικές οργανώσεις, ο αναρχοσυνδικαλισμός δεν παραιτείται από το δικαίωμα της παρέμβασης σε καμία άλλη πτυχή της καπιταλιστικής κυριαρχίας. Παλεύει για την οργάνωση του αντιρατσιστικού και του αντιεθνικιστικού αγώνα, συγκροτεί φεμινιστικές κινήσεις και κινήσεις ενάντια στην ομοφοβία, συμμετέχει στους οικολογικούς αγώνες, επιχειρώντας πάντα να αναδείξει την ταξική διάσταση των αγώνων αυτών και να εμποδίσει τη μετατροπή τους σε αποκομμένες κοινωνιακές νησίδες.
> Ένα σχέδιο οργάνωσης για την κοινωνία
Ο αναρχοσυνδικαλισμός υποστηρίζει ότι το συνδικάτο οφείλει να είναι το πρόπλασμα και ο πυρήνας της νέας κοινωνίας. Για το λόγο αυτό «δανείζεται» από αυτήν τις δομές, την λειτουργία, την οργάνωση και τις κοινωνικές σχέσεις. Πεπεισμένοι ότι οποιαδήποτε καθετοποιημένη δομή αναπαράγει κάθετες ιεραρχίες μέσα στην κοινωνία, οι αναρχοσυνδικαλιστές επιλέγουμε την οριζόντια οργάνωση της ομοσπονδίας. Ταυτόχρονα, αναφερόμενοι σε μια κοινωνία ουσιαστικής υπευθυνότητας, απορρίπτουμε την απουσία δομών και λειτουργούμε με βάση την αρχή της άμεσης δημοκρατίας, μέσα σε ένα πλαίσιο ισοτιμίας στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις. Η αναρχοσυνδικαλιστική οργάνωση φιλοδοξεί επίσης να καταστεί η εναλλακτική οργάνωση του κόσμου της Εργασίας σε όλα τα επίπεδα, για αυτό παλεύει για τη δημιουργία από σήμερα κιόλας εναλλακτικών εσωτερικών δομών, στα πεδία του πολιτισμού, της εκπαίδευσης, της αυτό-μόρφωσης, των κοινωνικών σχέσεων, της κοινωνικής αλληλεγγύης, της περίθαλψης κ.ά., με στόχο αυτές οι δομές να αντικαταστήσουν ομαλά τις κεφαλαιοκρατικές και κρατικές δομές του καπιταλισμού μετά το ξεπέρασμά του. .
>Ένα εργαλείο για την σοσιαλιστική αυτοδιαχείριση και τον κομμουνισμό
Διακηρυγμένος στόχος του αναρχοσυνδικαλισμού είναι ο κοινωνικός μετασχηματισμός και το πέρασμα στην κοινωνία της εργατικής αυτοδιαχείρισης και τελικά στον κομμουνισμό. Το αναρχοσυνδικαλιστικό συνδικάτο αποτελεί εργαλείο για αυτό και έχει ως τελικό μέσο την Γενική Επαναστατική Απεργία. Ωστόσο, ο επαναστατικός κοινωνικός μετασχηματισμός δεν είναι για τον αναρχοσυνδικαλισμό ένας στόχος που παραπέμπεται στο απώτερο μέλλον. Αντίθετα, η καθημερινή αναρχοσυνδικαλιστική δράση κατευθύνεται προς την διαρκή αλλαγή των δομών και την προετοιμασία της νέας κοινωνίας. Οι διεκδικήσεις στους καθημερινούς αγώνες αφορούν τόσο την επίλυση άμεσων προβλημάτων του κόσμου της Εργασίας και την βελτίωση των υλικών συνθηκών της ζωής του όσο όμως και την αποδόμηση της καπιταλιστικής λογικής.
Το ίδιο το συνδικάτο γίνεται ο φορέας και ο οργανωτής της κοινωνικής αλλαγής, μετατρέποντας την ομοσπονδία του σε ομοσπονδία όλων των παραγωγών και τελικά ομοσπονδία των ανθρώπων. Στη σημερινή κοινωνία, το σύνθημά μας είναι: ενάντια στον ανταγωνισμό, η αλληλεγγύη ! Για την αυριανή κοινωνία, το σύνθημά μας είναι: για την ελευθερία του καθενός και την ισότητα όλων !

And justice for all…

Χωρίς πολλές εισαγωγές απο εμένα, και μιας και ήρθε η απόφαση του δικαστηρίου να “τελεσιδικήσει” την δίκη για την εν ψυχρώ δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, ακολουθεί μια λίστα με τι πραγματικά συνέβη σε περιπτώσεις αστυνομικής βιας. Μεριά από τα “ατυχή”, όπως είχαν χαρακτηριστεί, γεγονοτα που προηγήθησαν της μεμονωμένης αφαίρεσης της ζωής, ενός ακόμα παιδιού.
Οργιο κρατικής βίας
Της ΚΑΤΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ
Τον πρώτο που τους φάνηκε ύποπτος για την κλοπή ενός αυτοκινήτου, τον έσπασαν στο ξύλο. Κάποιος άλλος υποδείχθηκε ως πορτοφολάς και εκτελέστηκε. Ενας τρίτος φορούσε… λάθος χρώμα παπούτσια και βρέθηκε πίσω από τα κάγκελα. Ποιος έχει δώσει το δικαίωμα στους αστυνομικούς να ξυλοφορτώνουν, να απειλούν και να σκοτώνουν τους πολίτες; Για την Ιστορία, ο πρώην πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης τούς είχε πει κάποτε: «Το κράτος είστε εσείς». Και αυτοί, από τότε, το έδεσαν κόμπο.

30/4/1976: Ο Σιδερής Ισιδωρόπουλος, 16 ετών, μαθητής και μέλος της αριστερής οργάνωσης «Κ.Ο. Μαχητής», κόλλαγε αφίσες στην πλατεία Κοτζιά για τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς, όταν κατέφθασαν τα αστυνομικά όργανα για συλλήψεις. Στην προσπάθειά του να ξεφύγει, παρασύρθηκε από διερχόμενο αυτοκίνητο στην Πειραιώς. Η κηδεία του μετατράπηκε σε μαχητική διαδήλωση με κεντρικό σύνθημα «Κάτω η Νέα Τρομοκρατία».
25/5/1976: Ο τότε υπουργός Απασχόλησης της κυβέρνησης Καραμανλή, ο Κωνσταντίνος Λάσκαρης, με τον περίφημο «αντισυνδικαλιστικό νόμο 330», γίνεται το «κόκκινο πανί» για τους εργαζομένους, οι οποίοι προχωρούν σε κινητοποιήσεις. Στις 25 Μαΐου, κατά τη διάρκεια πανεργατικού συλλαλητηρίου, οι συγκρούσεις πολλαπλασιάστηκαν. Μια «αύρα» (θωρακισμένο αυτοκίνητο καταστολής διαδηλώσεων) της Αστυνομίας, ενώ καταδίωκε διαδηλωτές, σκότωσε μια μικροπωλήτρια, την 67χρονη Αναστασία Τσιβίκα.
11/7/1978: Ο Βασίλης Τσιρώνης, γιατρός, βρήκε τον θάνατο κατά τη διάρκεια νυχτερινής εισβολής των, νεοσύστατων τότε, Μονάδων Εθνικής Ασφάλειας στο σπίτι του. Ο Τσιρώνης είχε νωρίτερα κηρύξει το διαμέρισμά του «ελεύθερο και ανεξάρτητο κράτος» και κάθε ημέρα έβγαινε στο μπαλκόνι του και με μεγάφωνα ή με έναν φορητό τηλεβόα διάβαζε στο συγκεντρωμένο πλήθος τα «πολεμικά ανακοινωθέντα» του ενάντια στο «κράτος των μαύρων» (εννοώντας των φασιστών). Ο Τσιρώνης έπεσε νεκρός μέσα στο διαμέρισμά του, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες.
28/10/1980: Ο Τάσος Μαγλαρίδης συμμετείχε σε συγκέντρωση αντιστασιακών στη Θεσσαλονίκη, στις 28 Οκτωβρίου 1980. Οταν οι διαδηλωτές επιχείρησαν να παρελάσουν στη Νεάπολη, δέχτηκαν επίθεση της αστυνομίας. Ο 76χρονος, χτυπημένος άσχημα, μεταφέρθηκε στο ΑΧΕΠΑ για να υποκύψει στα τραύματά του ένα μήνα μετά.
16/11/1980: Επτά χρόνια μετά τη μεγάλη εξέγερση, στις 16 Νοεμβρίου του 1980 οι εορταστικές εκδηλώσεις για την επέτειο του Πολυτεχνείου κορυφώθηκαν με την καθιερωμένη πορεία. Η κυβερνητική απαγόρευση για πορεία προς την αμερικανική πρεσβεία πυροδότησε τις αντιδράσεις μεγάλης ομάδας διαδηλωτών, η οποία επιχείρησε να σπάσει τον κλοιό των αστυνομικών που είχαν παραταχθεί στη Βασιλίσσης Σοφίας μπροστά στη Βουλή. Τα ΜΑΤ επιτέθηκαν και συνέλαβαν τη Σταματίνα Κανελλοπούλου, 21 χρόνων, εργάτρια, την οποία χτύπησαν -σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής- μέχρι θανάτου. Σε άλλο σημείο της Αθήνας δολοφονήθηκε με παρόμοιο τρόπο και ο 26χρονος Ιάκωβος Κουμής.
15/8/1985: Ο αστυνομικός Νίκος Σταθόπουλος πυροβολεί από περιπολικό και σκοτώνει την Αμερικανίδα Κάθριν Τζον Μπουλ, μετά την άρνηση της τελευταίας να γίνει έλεγχος στο αυτοκίνητό της. Η κοπέλα ήταν 22 ετών.
17/11/1985: Την Κυριακή 17 Νοεμβρίου 1985, ο μαθητής Μιχάλης Καλτεζάς σκοτώνεται από αστυνομικό κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων για την επέτειο του Πολυτεχνείου. Ο αστυνομικός Αθανάσιος Μελίστας πυροβόλησε τον νεαρό στην οδό Σολωμού στα Εξάρχεια, καθώς αυτός έτρεχε μαζί με άλλους διαδηλωτές για να διαφύγουν. Προηγουμένως είχαν επιτεθεί σε κλούβα της αστυνομίας σταθευμένη στην οδό Στουρνάρη. Ο θάνατός του προκάλεσε κύματα οργής.
Ο Αθανάσιος Μελίστας καταδικάστηκε πρωτόδικα σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση με αναστολή και σε δεύτερο βαθμό αθωώθηκε στις 25/1/1990 από το Εφετείο, καθώς του αναγνωρίστηκε ως ελαφρυντικό το ότι ήταν «εν βρασμώ ψυχής».
9/2/1986: Ο 17χρονος Μανώλης Κανδονολέων, επιβάτης σε κλεμμένο αυτοκίνητο, πυροβολήθηκε στο κεφάλι από τρεις αστυνομικούς έπειτα από καταδίωξη. Τα ονόματα των δραστών δεν έγιναν ποτέ γνωστά και δεν επακολούθησε δίκη.
3/9/1986: Ο Αγγελος Μαυροειδής, 60 ετών, εργάτης της ΕΔΟΚ-ΕΤΕΡ, πραγματοποιούσε μαζί με 650 συναδέλφους του καθιστική διαμαρτυρία έξω από το υπουργείο Βιομηχανίας, ύστερα από άρνηση της τότε υφυπουργού Βάσως Παπανδρέου να τους δεχτεί για το θέμα της μη καταβολής δεδουλευμένων τους. Αστυνομικοί τούς απώθησαν βίαια, με αποτέλεσμα το σοβαρό τραυματισμό του. Πέθανε από μετατραυματική επιπλοκή στο ΚΑΤ λίγες μέρες μετά.
4/1/1987: Ο αστυνομικός της Ασφάλειας Παντελής Χατζής σκότωσε, ύστερα από λογομαχία, τον 19χρονο Λουκά Γράψα.
14/6/1988: Ο αστυνομικός Θωμάς Μακρής δολοφονεί με το περίστροφό του τον Νίκο Παπαγγελάκη μέσα σε ουζερί, ύστερα από μεταξύ τους παρεξήγηση.
8/3/1990: Ο 37χρονος αστυφύλακας Γρηγόρης Σπυράκος πυροβολεί και σκοτώνει τον 15χρονο διαρρήκτη βίντεο κλαμπ, Δημήτρη Κίκερη στην Πρέβεζα. Το θύμα ήταν παγιδευμένο στην τουαλέτα του «βιντεάδικου» που λίγο πριν είχε επιχειρήσει να διαρρήξει.
10/1/1991: «ΚΑΠΑ ΜΑΡΟΥΣΗ». Χαρακτηρίστηκε ως η μαζικότερη επίθεση κατά πολιτών από τις δυνάμεις καταστολής. Την επαύριο της δολοφονίας του καθηγητή Τεμπονέρα, μικροεπεισόδια στις παρυφές διαδήλωσης στην Αθήνα κατέληξαν σε πολύωρες συγκρούσεις νέων με τα ΜΑΤ. Ενα από τα εκατοντάδες δακρυγόνα που ρίχτηκαν κατά των διαδηλωτών προκάλεσε πυρκαγιά στο βιβλιοχαρτοπωλείο Λίβα και στο κτίριο του «Κ. Μαρούση». Νεκροί από ασφυξία ανασύρθηκαν ο 32χρονος επιχειρηματίας Περικλής Ρεπάκης, ο 57χρονος δικηγόρος Μανόλης Κοντόπουλος, ο 59χρονος χρυσοχόος Ιωάννης Νεμετζίδης κι ένα -αγνώστων στοιχείων- νεαρό άτομο. Παρά την ύπαρξη πλήθους επώνυμων μαρτύρων για τα αίτια της πυρκαγιάς, η υπηρεσιακή ΕΔΕ έκλεισε την υπόθεση κάνοντας λόγο για «εμπρησμό του κτιρίου από αναρχικούς». Αργότερα, σύμφωνα με το βούλευμα του συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών (3418/1997), η πυρκαγιά χαρακτηρίστηκε βομβιστική ενέργεια και αποδόθηκε είτε σε ρίψη βόμβας μολότοφ από τους αναρχικούς είτε σε ρίψη δακρυγόνων με ειδικά τουφέκια από τους αστυνομικούς.
10/1/1994: Ο 28χρονος Θοδωρής Γιάκας, κάνοντας τη νυχτερινή βόλτα του στην ερημιά του Μοσχάτου, βρίσκεται νεκρός από σφαίρες αστυνομικών. Ο λόγος; Αρνήθηκε να δώσει τα στοιχεία του σε αστυνομικούς και τράπηκε σε φυγή. Δέχτηκε πισώπλατα τέσσερις σφαίρες από τον αρχιφύλακα Ευάγγελο Λαγογιάννη. Μετά το φονικό, το θύμα παρουσιάστηκε ως επικίνδυνος δραπέτης ψυχιατρείου, ωστόσο ο Τύπος της εποχής χαρακτήρισε το γεγονός «εν ψυχρώ δολοφονία».
21/1/1991: Ο 25χρονος Τούρκος πρόσφυγας Σουλεϊμάν Ακιάρ συλλαμβάνεται στην Αθήνα με την κατηγορία της διακίνησης ναρκωτικών. Σακατεμένος από τα βασανιστήρια, μεταφέρθηκε στο ΚΑΤ όπου ξεψύχησε στις 29 Ιανουαρίου. Τον άγριο βασανισμό του θύματος από τους αστυνομικούς της Δίωξης Ναρκωτικών επιβεβαίωσε ο ιατροδικαστής Μπεναρδής, ωστόσο η μήνυση που έγινε μπήκε στο αρχείο.
16/5/1992: Ο αστυφύλακας Σεραφείμ Σταθογιάννης πυροβόλησε και σκότωσε τον 41χρονο Νικόλαο Σιακαπέτη, ιδιοκτήτη μπαρ, ύστερα από συμπλοκή.
13/4/1993: Στον Πόρο, ο αρχιφύλακας Ηλίας Σταματόπουλος τραυματίζει βαριά τον 40χρονο σερβιτόρο Τάσο Σωτηράκη και πυροβολεί και σκοτώνει τον 26χρονο Γιάννη Τζίτζη. Το Κακουργιοδικείο Πειραιά καταδίκασε αργότερα σε ισόβια κάθειρξη και πρόσκαιρη κάθειρξη 17 χρόνων τον δράστη. Σημειώνεται ότι ο Σταματόπουλος στο παρελθόν είχε παραπεφθεί στο πειθαρχικό συμβούλιο του Σώματος για άλλα παραπτώματα.
12/9/1993: Στη Βέροια, νεαρός Αλβανός, ο οποίος σύμφωνα με καταγγελία προσπαθούσε να διαρρήξει δυο αυτοκίνητα, έπεσε νεκρός από σφαίρα του ανθυπαστυνόμου Αντώνη Δελλά. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Αστυνομίας, ο Δελλάς πυροβόλησε ενώ βρισκόταν σε άμυνα.
22/11/1993: Ο 26χρονος Δημήτρης Ε. Γλυκογιάννης δέχτηκε μια σφαίρα στην κοιλιά από πυροβολισμό που του έριξε ο αστυφύλακας Λυκογιάννης το βράδυ της 22ης Νοεμβρίου στη Νέα Χαλκηδόνα.
Ο νεαρός -κατάδικος για φόνο σε πολυετή κάθειρξη- είχε δραπετεύσει τον Ιανουάριο του ίδιου έτους και έκτοτε η Αστυνομία τον αναζητούσε. Εκείνο το βράδυ, αστυνομικοί του τμήματος Σεπολίων προσπάθησαν να τον παγιδεύσουν. Ο Γλυκογιάννης προσπάθησε να διαφύγει με αυτοκίνητο, κάνοντας ταυτόχρονα μια «ύποπτη κίνηση». Ο αστυφύλακας Λυκογιάννης εξέλαβε την κίνηση του διωκόμενου ως προσπάθεια να τραβήξει πιστόλι και πυροβόλησε, πετυχαίνοντας τον κατάδικο στην κοιλιά. Ο Γλυκογιάννης επέζησε. Αργότερα αποδείχτηκε ότι δεν οπλοφορούσε.
20/2/1994: Στο χωριό Δαλαμανάρα Αργους, αστυνομικός πυροβόλησε και σκότωσε Αλβανό λαθρομετανάστη στη διάρκεια συμπλοκής σε πορτοκαλεώνα. Πλήρωμα περιπολικού ερευνούσε για λαθρομετανάστες στην περιοχή, όταν είδε δύο από αυτούς να τρέχουν. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Αστυνομίας, ο ένας από τους Αλβανούς γύρισε πίσω, έβγαλε ένα μαχαίρι και όρμησε πάνω τους. Ο αστυνομικός Αντώνης Μεζίνης τράβηξε το υπηρεσιακό του πιστόλι και πυροβόλησε μία φορά στο κεφάλι τον Αλβανό, που έπεσε νεκρός.
25/2/1995: Επεισόδιο με θύμα νεαρό Αλβανό συνέβη στην αγροτική περιοχή Κρανιές της Φλώρινας. Ομάδα αστυνομικών του αποσπάσματος Ψαράδων Φλώρινας είχε στήσει ενέδρα σε Αλβανούς λαθρομετανάστες. Κατά τη διάρκεια του ελέγχου σε 18 λαθρομετανάστες, ο 18χρονος Αλμπερτ Κούκα έβγαλε -σύμφωνα με ανακοίνωση της αστυνομίας- μαχαίρι. Τότε ο Σωκράτης Παπαδόπουλος, μέλος του αποσπάσματος, προσπάθησε να τον αφοπλίσει. Το περίστροφο του αστυνομικού, όπως αναφέρουν οι καταθέσεις των συναδέλφων του, εκπυρσοκρότησε με αποτέλεσμα ο 18χρονος να τραυματιστεί θανάσιμα στο πρόσωπο.
20/1/1996: Κατά τη διάρκεια επιχείρησης-«σκούπα» στη Σκάλα Ωρωπού, ο αστυνόμος Διονύσης Καρακαϊδός σκοτώνει Αλβανό μετανάστη. Το όπλο του αστυνομικού «εκπυρσοκροτεί» κατά τη διάρκεια της καταδίωξης του υπόπτου.
6/4/1996: Ο 25χρονος Αποστόλης Κεραμιδάς δολοφονείται από αστυνομικούς στη Νίκαια. Το θύμα, μαζί με τον συνομήλικο φίλο του, Κώστα Κάλφα, το βράδυ της συμπλοκής ετοιμάζονταν να ληστέψουν μεγάλο σουπερμάρκετ της Νίκαιας. Περιπολικό της Αμεσης Δράσης έσπευσε στην περιοχή και καταδίωξε τους επίδοξους ληστές, με αποτέλεσμα τον θάνατο του Αποστόλη Κεραμιδά.
14/6/1996: Για δύο… καρπούζια, ο αγροφύλακας Αθανάσιος Μάτος δολοφόνησε τον 20χρονο Φαντίλ Ναμπούζι στο χωριό Αργυροπούλι της Λάρισας. Ο 58χρονος Αθανάσιος Μάτος πυροβόλησε με 32άρι περίστροφο τον 20χρονο στο στήθος. Ο αγροφύλακας μετέφερε τον νεαρό στο Κέντρο Υγείας Τυρνάβου, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.
5/6/1996: Ο 26χρονος αστυφύλακας Ηρακλής Νικολόπουλος δολοφόνησε τον Γιώργο Φραγκογιάννη, 37 χρόνων, και τραυμάτισε τον Θεμιστοκλή Καλαποθαράκο, 33 χρόνων, σε νυχτερινό κέντρο του Π. Φαλήρου. «Το ‘χα πάρει απόφαση εδώ και ένα χρόνο να τους πιστολίσω», είπε στους συναδέλφους του όταν συνελήφθη.
Τον Φεβρουάριο του 1996 είχε λάβει αναρρωτική άδεια αορίστου διαρκείας, επειδή παρουσίασε «ψυχολογικά προβλήματα και συνεχόμενη συναισθηματική διαταραχή». Στις αρχές Νοεμβρίου οδηγήθηκε στο δικαστήριο, όπου δήλωσε πως «είχε αποστολή να καθαρίσω την κοινωνία». Η ομολογία του δεν έπεισε τους δικαστές, που τον καταδίκασαν σε ισόβια.
23/6/1996: Ο αναρχικός Χριστόφορος Μαρίνος, 29 ετών, «συνήθης ύποπτος» στις λίστες της Αστυνομίας, βρίσκεται νεκρός κάτω από «περίεργες» συνθήκες στην καμπίνα 53 του πλοίου «Πήγασος».
22/11/1996: Σε «επιχείρηση» της Αστυνομίας έξω από τη Λιβαδειά, ο 32χρονος αστυφύλακας Δημήτρης Τρίμης σκοτώνει με αυτόματο Μ5 τον 45χρονο Τσιγγάνο Τάσο Μουράτη -ο οποίος βρισκόταν ακινητοποιημένος στο έδαφος. Ο Τρίμης, μολονότι του αποδίδεται κατηγορία για ανθρωποκτονία από πρόθεση, αφήνεται ελεύθερος.
8/2/1997: Ο 19χρονος Αλβανός Εριόν έχασε τη ζωή του όταν «εξοστρακίστηκε» η σφαίρα από το όπλο του αστυνομικού Μιλτιάδη Ανδρεόπουλου. Ο θάνατος του νεαρού είχε ξεσηκώσει θύελλα διαμαρτυριών και με ανακοινώσεις τους το ΚΚΕ και ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ έκαναν λόγο για εν ψυχρώ δολοφονία. «Ηταν ατύχημα…», θα ισχυριστεί απολογούμενος ο αστυφύλακας. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, τη μέρα εκείνη ο Ανδρεόπουλος μαζί με συναδέλφους του εντόπισαν «ύποπτο» αυτοκίνητο με πέντε Αλβανούς λαθρομετανάστες. Ο οδηγός, αντί να σταματήσει στο σήμα των αστυνομικών, κινήθηκε εναντίον τους. Ο Ανδρεόπουλος σημάδεψε τα πίσω λάστιχα και πυροβόλησε, η σφαίρα εξοστρακίστηκε και βρήκε τον άτυχο Αλβανό στο κεφάλι.
Ο θύτης κρίθηκε αθώος τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους από το μικτό ορκωτό δικαστήριο Κοζάνης.
25/5/1997: Ο 28χρονος Φίλιππος Παπαδόπουλος, πρώην υπαξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, «γαζώνεται» από τις σφαίρες των λιμενοφυλάκων που τον καταδίωξαν γιατί πήρε για βόλτα (ή έκλεψε) από τη μαρίνα της Ζέας τη θαλαμηγό «Ναυσικά» Κύπριου επιχειρηματία. Δύο από τις δεκάδες σφαίρες των περιπολικών του Λιμενικού καρφώθηκαν στο στήθος του και έπεσε νεκρός επάνω στα χειριστήρια του σκάφους.
3/8/1997: Ο 26χρονος Ηλίας Μέξης δολοφονείται από τον αστυνόμο Τσαγκράκο, γιατί οδηγούσε ανάποδα σε μονόδρομο στη Νίκαια. Το φόνο του, ο αστυνομικός τον «πλήρωσε» με φυλακή 4,5 χρόνων.
2/4/1998: Νεκρός από σφαίρες αστυνομικού, κατά τη διάρκεια συμπλοκής, βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη ο 29χρονος Τσιγγάνος Αγγελος Τζελάλ. Οταν μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο Γιαννιτσών διαπιστώθηκε ο θάνατός του. Για διαφαινόμενη συγκάλυψη φόνου και βιοπραγιών κατά Τσιγγάνων από αστυνομικούς έκαναν λόγο το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι και η Ελληνική Ομάδα για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων.
27/5/1998: Νεκρός έπεσε 30χρονος ληστής από την Καβάλα, ύστερα από συμπλοκή με αστυνομικούς στην Ξάνθη. Λίγο πριν είχε κάνει ληστεία σε βενζινάδικο. Ο δράστης, με το περίστροφο στο χέρι, βγήκε από το βενζινάδικο, αλλά έγινε αντιληπτός από αστυνομικούς που περιπολούσαν στην περιοχή. Οι αστυνομικοί κάλεσαν τον Κυρέλη να σταματήσει. Αυτός όμως, όπως οι ίδιοι ανέφεραν, πυροβόλησε εναντίον τους, εκείνοι ανταπέδωσαν τα πυρά και ο ληστής τραυματίστηκε σοβαρά στην κοιλιακή χώρα.
23/10/1998: Ο 17χρονος Σέρβος μαθητής Μάρκο Μπουλάτοβιτς πυροβολείται στην καρδιά από τον αστυνόμο Κυριάκο Βαντούλη γιατί θεωρήθηκε «ύποπτος για κλοπή». «Ανθρωποκτονία εκ προθέσεως», είπε η εισαγγελέας για το φονικό. Η δεδηλωμένη θέση της ηγεσίας της ΕΛ.ΑΣ. στη Θεσσαλονίκη ήταν ότι «επρόκειτο για ατύχημα». Ο Σέρβος πρόξενος συμφώνησε εν τέλει με αυτή την εκδοχή. Ο Μπουλάτοβιτς είχε υποδειχθεί ως ύποπτος κλοπής από μια ηλικιωμένη γυναίκα, της οποίας το πορτοφόλι είχαν αρπάξει νωρίτερα άγνωστοι. Η Αστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης έδωσε στη δημοσιότητα δήλωση στην οποία υποστήριζε ότι ο Μάρκο Μπουλάτοβιτς και οι συμμαθητές του είχαν «ασκήσει πίεση» στον αστυνομικό, με αποτέλεσμα να εκπυρσοκροτήσει τυχαία το πιστόλι του. Το θύμα βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη σε εκδρομή με το σχολείο του. Ηταν άοπλος και, όπως διαπιστώθηκε στη συνέχεια, δεν είχε διαπράξει την κλοπή.
25/3/2000: ο 17χρονος Νίκος Λεωνίδης, πρόσφυγας από την Τσάλκα της Γεωργίας, πέφτει νεκρός από σφαίρα του αστυνομικού Ατματζίδη στη Θεσσαλονίκη.
24/10/2001: Ο αστυνομικός Γιώργος Τυλιανάκης δολοφονεί στο Ζεφύρι τον 21χρονο τσιγγάνο Μαρίνο Χριστόπουλο. Ο νεαρός δεν πειθάρχησε σε σήμα ανδρών της Αμεσης Δράσης να σταματατήσει το αυτοκίνητό του για έλεγχο. «Αντιδρώντας ενστικτωδώς, ο αστυφύλακας πυροβόλησε μία φορά με το υπηρεσιακό του όπλο με αποτέλεσμα να τραυματίσει θανάσιμα τον οδηγό», σύμφωνα με την ανακοίνωση της Αστυνομίας. Η σφαίρα κατέληξε στην πίσω πλευρά του κεφαλιού του άτυχου νεαρού.
9/12/2003: Νεκρός από σφαίρες ειδικών φρουρών έπεσε στο Ηράκλειο ο 22χρονος Ηρακλής Μαραγκάκης. Οι δύο ειδικοί φρουροί και ο επικεφαλής αρχιφύλακας που μετείχαν στο μπλόκο έξω από το χωριό Γωνιές ομολόγησαν ότι πυροβόλησαν και οι τρεις εναντίον του αγροτικού αυτοκινήτου, επειδή ο οδηγός δεν σταμάτησε στο σήμα που του έκαναν.
13/1/2004: Ο 42χρονος Μοχάμετ Χαμούτ πεθαίνει από «παθολογικά αίτια» ενώ κρατούνταν από την Αστυνομία Ρεθύμνου, με εμφανή τα σημάδια κακοποίησης και ξυλοδαρμού -σύμφωνα με την ιατροδικαστική έκθεση.
21/12/2004: Σε βασανιστήρια (ξεγύμνωμα, φάλαγγα, εικονικές εκτελέσεις, απειλές με όπλα και άγριο ξύλο) υπέβαλε τουλάχιστον 40 Αφγανούς μετανάστες ομάδα αστυνομικών και ειδικών φρουρών του Αστυνομικού Τμήματος του Αγίου Παντελεήμονα.
17/11/2006: Ο Κύπριος φοιτητής Αυγουστίνος Δημητρίου ξυλοκοπείται ανηλεώς από 8 αστυνομικούς με πολιτικά. Η αστυνομία αναφέρει ότι «έπεσε και χτύπησε σε ζαρντινιέρα». Τηλεοπτικές και ερασιτεχνικές κάμερες έχουν καταγράψει όλο το περιστατικό.
Η ανακοίνωση της ετυμηγορίας του Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης -όπου δικάζονται οι αστυνομικοί- έχει αναβληθεί. Ο εισαγγελέας της έδρας δέχτηκε ότι οι τέσσερις από τους οκτώ κατηγορούμενους αστυνομικούς χτύπησαν τον Αυγουστίνο, οι τρεις παρείχαν ψυχική συνδρομή και ότι ο αστυνομικός διευθυντής προσπάθησε να τους σταματήσει. Πρότεινε την ενοχή των επτά για τα αδικήματα της «επικίνδυνης σωματικής βλάβης» και της «απλής συνεργείας» στην παραπάνω πράξη, καθώς επίσης και την απαλλαγή του τέως διευθυντή της Κρατικής Ασφάλειας Θεσσαλονίκης.
5/5/2007: 19χρονος φοιτητής κατηγορείται για επεισόδια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο με βασική επιβαρυντική ένδειξη τα… πράσινα παπούτσια που φορούσε, ομοιόχρωμα με εκείνα του δράστη ενός εμπρησμού αυτοκινήτου. Σύμφωνα με το ένταλμα προσωρινής κράτησης (γιατί ο νεαρός οδηγήθηκε στις φυλακές ανηλίκων Αυλώνα), τα ξημερώματα του Σαββάτου 5 Μαΐου «κρατώντας καδρόνι έσπασε το πίσω παρμπρίζ αυτοκινήτου Μερσεντές» και στη συνέχεια «έριξε βόμβα μολότοφ μέσα στο όχημα, με αποτέλεσμα να αναφλεγεί και να καταστραφεί ολοσχερώς». Ο ίδιος και οι συμφοιτητές του υποστηρίζουν ότι ήταν σε πάρτι της Πολυτεχνικής την ώρα των επεισοδίων.
6/12/2008: Ο Αλέξης Γρηγορόπουλος, 15 ετών, πέφτει νεκρός από σφαίρα αστυνομικού στα Εξάρχεια. Ο θάνατός του υπήρξε η αφορμή για μια σειρά πρωτοφανών πολλαπλών εκδηλώσεων διαμαρτυρίας εναντίον της αστυνομικής βίας σε πόλεις όλης της χώρας, αλλά και στο εξωτερικό.

    Kαι οι συζυγοκτονίες από μπάτσους

    (Με πάσα επιφύλαξη.)

26-02-2005
Ο αστυνομικός Αγγελος Κράδαρης στον Αλμυρό Βόλου δολοφονεί με το υπηρεσιακό του περίστροφο τη σύζυγό του Ζωή Ντόντου και την πεθερά του μπροστά στο 7 μηνών αγοράκι που θα υιοθετούσαν.
22-05-1999
Ο 29 χρονος αρχιφύλακας Μανώλης Κουκουράκης κατηγορείται ότι σκότωσε την ενός μηνός λεχώνα συζυγό του Αγγελική Ρουσόγλου. Αυτό δεν αποδείχθηκε ποτέ, οι γονείς της επέμεναν ότι αυτός το έκανε, ο ίδιος επέμενε ότι είναι αθώος και αυτοκτόνησε μήνες μετά.
10-09-1999
Ο 48χρονος αρχιφύλακας Αχιλλέας Παπαδημητρίου δολοφονεί την επίσης αστυνομικό σύζυγό του Αναστασία Ζουμπουρλή, μητέρα τριών παιδιών, τη στιγμή που αυτή έμπαινε στο σπίτι με το αυτοκίνητό της, γιατί «του μίλησε άσχημα». Τα παιδιά του κατέθεσαν εναντίον του, τονίζοντας το πόσο βίαιος ήταν προς τη μητέρα τους.
20-05-1998
νεκρή η 23χρονη Καλλιόπη Κόκκου, η σφαίρα είναι από το υπηρεσιακό περίστροφο του φίλου της.
Δείτε επίσης: http://wp.me/sPn6Y-10990
Η καταδίκη των Κορκονέα Σαραλιώτη, στην παρούσα φάση με ποινή που δεν υπήρχε καν στο παραπεμπτικό με το οποίο δικάστηκαν, είναι καταδίκη για να μετατοπίσει την οργή των ανθρώπων που ψάχνει να βρει αφορμή για να ξεσπάσει.
Εννοείται ότι δεν αλλάζει τίποτα στην λειτουργία κράτους και κυβέρνησης και στην καταστολή.
ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ!

Shortlink: http://wp.me/pPn6Y-2RO
Χαμογελάτε…

DrAluca

από Σχολιαστές Χωρίς Σύνορα

ΠΡΩΗΝ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΣ ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΟΥ, ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΑΣ ΤΟΥ ΑΠΘ!!!

Είναι ο μοναδικός άνθρωπος παγκοσμίως που αναγορεύτηκε σε επίτιμο διδάκτορα πανεπιστημίου αν και ήταν πρώην έγκλειστος ψυχιατρείου. Ο Πίτερ Λέμαν (Peter Lehmann) χρειάστηκε να παλέψει για τη ζωή του όταν στα 27 του, το 1977, διαγνώσθηκε με «παρανοϊκή σχιζοφρένεια» και «ηβηφρενία» και κλείστηκε σε ψυχιατρικό νοσοκομείο, κοντά στη Στουτγάρδη. Όπως περιγράφει στο βιβλίο «Βγαίνοντας από τα ψυχοφάρμακα», εκδόσεις Νησίδες, επί ένα χρόνο δεχόταν ένα κοκτέϊλ ψυχοφαρμάκων που τον είχε μετατρέψει σε «φυτό». Όταν συμπτωματικά, μία ημέρα, αμέλησε να πάρει τα χάπια του, παρατήρησε ότι δεν υποτροπίασε και παρά τις αντίθετες συστάσεις του ψυχιάτρου που τον παρακολουθούσε, σταμάτησε την αγωγή. Διαπίστωσε τότε, ότι χωρίς τα φάρμακα ήταν πολύ καλύτερα, συνέχισε τις πανεπιστημιακές του σπουδές και εντάχθηκε στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο (πρώην) Χρηστών και Επιζώντων της Ψυχιατρικής (European Network of (ex-)Users and Survivors of Psychiatry (ENUSP), προσφέροντας γνώση και εμπειρία.

Για το «ανθρωπιστικό και επιστημονικό του έργο», όπως το χαρακτήρισε, σε συνέντευξη Τύπου, ο καθηγητής ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Κώστας Μπαϊρακτάρης, το Τμήμα Ψυχολογίας του ΑΠΘ αναγόρευσε σήμερα τον κ.Λέμαν σε επίτιμο διδάκτορα.

«Ελπίζω ότι αυτό το πανεπιστήμιο, το οποίο τίμησε με αυτό τον τρόπο την εμπειρία των χρηστών και επιζώντων της ψυχιατρικής θα αποτελέσει παράδειγμα για άλλα πανεπιστήμια, έτσι ώστε η φωνή των επιζώντων να ακουστεί και να υποστηριχθούν στον αγώνα τους για ανθρώπινα δικαιώματα» ευχήθηκε στην ομιλία του ο κ.Λέμαν.

«Δεδομένου ότι το προσδόκιμο ζωής των ψυχιατρικών ασθενών έχει ήδη μειωθεί κατά τουλάχιστον τρεις δεκαετίες-πιθανότατα κυρίως εξαιτίας των καρδιαγγειακών διαταραχών και του διαβήτη που προκαλούνται από τα ψυχοτρόπα φάρμακα – είναι πλέον καιρός για αντίσταση σε διεθνές επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων και των ακαδημαϊκών κύκλων, κατά των απειλητικών διακρίσεων για τη ζωή των ψυχιατρικών ασθενών» συμπλήρωσε ο κ.Λέμαν.

Όπως εκτίμησε πάντως, οι ψυχιατρικά ασθενείς υφίστανται κακομεταχείριση σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες και δέχονται μόνο φαρμακευτική βοήθεια και όχι κοινωνική.

«Διαπιστώνουμε ότι παραβιάζεται το ανθρώπινο δικαίωμα της σωματικής ακεραιότητας και ανθρώπινης αξιοπρέπειας όπως και το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό» ανέφερε. Μάλιστα, η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου (πρώην)Χρηστών και Επιζώντων της Ψυχιατρικής Μέρι Νέτλ (Mary Nettle) σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «αυτό που μας ενώνει είναι ότι γνωρίζουμε πώς, όπου κι αν βρισκόμαστε στην Ευρώπη, δεν θα μας φερθούν καλά».

Το Τμήμα Ψυχολογίας διοργανώνει από σήμερα έως και την Παρασκευή, Ευρωπαϊκό Συνέδριο κατά των Διακρίσεων και του Στιγματισμού με στόχο την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των (πρώην) χρηστών και επιζώντων της Ψυχιατρικής καθώς και της αναζήτησης εναλλακτικών μορφών υποστήριξης και βοήθειας. Επίσης, την Παρασκευή 1η Οκτωβρίου 2010, θα πραγματοποιηθεί ημερίδα για τους Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς Περιορισμένης Ευθύνης με θέμα: «ΚοιΣΠΕ: Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί ή Επιστροφή στην Εργασιοθεραπεία» με συμμετέχοντες άτομα με ψυχιατρική εμπειρία-εργαζόμενους των Κοι.Σ.Π.Ε. από διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

Α φορισμοι

Για να τα καταφερει κανεις στην κοινωνια δεν αρκει να ειναι ανοητος, απαιτουνται και οι καλοι τροποι
Βολταιρος

Οι πραγματικες μορφες διακυβερνησης, λοιπον, ειναι εκεινες στις οποιες ο ενας, ή οι λιγοι, ή οι πολλοι, κυβερνουν με γνωμονα το κοινο συμφερον, αλλα οι κυβερνησεις που κυβερνουν με γνωμονα το ιδιωτικο συμφερον, ειτε του ενος, ειτε των λιγων, ειτε των πολλων, ειναι διαστροφες. Γιατι τα μελη του κρατους, αν ειναι πραγματικοι πολιτες, θα οφειλαν να συμμετεχουν στα προνομια του.
Αριστοτελης

Το κειμενο ειναι (θα επρεπε να ειναι) εκεινο το ασυστολο ατομο που δειχνει τα αχαμνα του στον Πολιτικο Πατερα
 Ρολαντ Μπαρθ

Μας ειπατε οτι θελατε να μας βαλετε σε καταυλισμους, να χτισετε σπιτια και να μας φτιαξετε κλινικες. Γεννηθηκα εκει που δεν υπαρχουν αδιεξοδα και τα παντα διαπνεονταν απο τον ελευθερο ανεμο. Εκει θελω να πεθανω και οχι μεσα σε τεσσερις τοιχους.
 Φυλαρχος Δεκα Αρκουδες

Το πρωταρχικο καθηκον ενος συγγραφεα ειναι να προδωσει την πατριδα του
 Μπρενταν Μπιχαν

Το αποτελεσματικοτερο οπλο στα χερια του καταπιεστη ειναι τα μυαλα των καταπιεσμενων
 Στιβεν Μπικο

Ενας ειδικος ειναι εκεινο το ατομο που εχει κανει ολα τα λαθη που μπορουν να γινουν σε ενα περιορισμενο πεδιο
 Νιλς Μπορ

Η θεωρια σου ειναι τρελη, αλλα οχι αρκετα τρελη ωστε να ειναι αληθινη
 Νιλς Μπορ

Αν δεχτουμε ως δεδομενο και αποδεκτουμε απροβληματιστα οτι η κοινοτητα αποτελειται απο το συνολο ασχετων μεταξυ τους, μοναδικων, εσωστρεφων, και εξαιρετικα ιδιωτικων εγωισμων, οτι το τηλεφωνο, το ραδιο, η τηλεοραση, και οι υπολογιστες αποτελουν τα βασικα μας παραθυρα στον κοσμο, οτι τα εμπορικα κεντρα και οι χωροι σταθμευσης τους ειναι τα φυσιολογικα πεδια για την δημοσια συνευρεση, οτι τα επεξεργασμενα και πακεταρισμενα τροφιμα, που μεταφερονται χιλιαδες μιλια απο απομακρυσμενα σημεια του πλανητη, αποτελουν βασικες πηγες διατροφης, οτι ο ‘χρονος ειναι χρημα’, η ευφραδεια ικανοτητα που αποδιδει οικονομικα, και η βιαστικη αναγνωση ενα ζητουμενο, και πως, πανω απο ολα, η γραφειοκρατια συνοψιζει τον νευραλγικο τομεα της κοινωνιας, ο γιγαντισμος ειναι μετρο επιτυχιας, και οτι η πελατειακη σχεση με τους επαγγελματιες και την κεντρικη εξουσια αποτελουν αποδειξη του δημοσιου χωρου, τοτε θα χαθουμε ανεπανορθωτα ως ατομικοτητες, αβουλοι ως εγωισμοι, και αμορφοι ως προσωπικοτητες. Οπως και ο φυσικος κοσμος γυρω μας, θα εξελιχθουμε στα θυματα της απλουστευτικης διαδικασιας που θα μας καταστησει ανοργανους και αδρανεις.
 Μαρεϊ Μπουκτσιν

Ειναι πιθανο να αποθηκευσει κανεις εκατομμυρια δεδομενα στο μυαλο του και παρ’ ολα αυτα να παραμεινει αμορφωτος
 Αλεκ Μπερν

Το σημαντικοτερο πραγμα στην επιστημη δεν ειναι τοσο η αποκτηση νεων δεδομενων οσο η ανακαλυψη νεων τροπων σκεψης γυρω απο αυτα
 Ουϊλλιαμ Μπραγκ

Δεν νοιωθω αλλη αναγκη για καμια αλλη πιστη απο την πιστη μου στην καλωσυνη των ανθρωπινων οντων. Ειμαι τοσο απορροφημενη απο το θαυμα της γης και της ζωης επανω της που δεν μπορω να σκεφτω τον παραδεισο και τους αγγελους
 Περλ Μπακ

Δεν υπαρχει καμια τυχη, ειμαστε ολοι παγιδευμενοι σε μια μοναδικη μοιρα
 Τσαρλς Μπουκοφσκι

Σχεδον οι παντες γεννιουνται ευφυεις και θαβονται ηλιθιοι
 Τσαρλς Μπουκοφσκι

Ακουστε με ανθρωποι: Πρεπει να αντιμετωπισουμε μια αλλη φυλη τωρα – μικροσωμη και ταπεινη οταν οι πατεραδες μας την πρωτοσυναντησαν, αλλα τωρα μεγαλη και επιβλητικη. Παραξενα πολυ εχουν βαλθει να βρωμισουν το εδαφος και η αγαπη τους για τις ιδιοκτησιες ειναι μια αρρωστια αναμεσα τους. Οι ανθρωποι αυτοι εχουν φτιαξει πολλους κανονες που οι πλουσιοι μπορουν να παραβαινουν αλλα οι φτωχοι οχι. Μαζευουν φορους απο τους φτωχους και τους αδυναμους για να υποστηριξουν τους πλουσιους και αυτους που εξουσιαζουν.
 Φυλαρχος Καθιστος Ταυρος

Ειμαι ακομη αθεος, δοξα τον θεο
 Λουις Μπουνιουελ

Το πιο ασχημο απο ολα ειναι οτι οι ανθρωποι που ξερουν πραγματικα πως να κυβερνησουν την χωρα ειναι απασχολημενοι οδηγωντας ταξι και κοβοντας μαλλια
 Τζωρτζ Μπερνς

Αν αναλογιστουμε οτι οι γυναικες εχουν αντιμετωπιστει ως ιδιοκτησια, ειναι υποτιμητικο για τις γυναικες να φερομαστε στα παιδια μας ως ιδιοκτησιες προς διαθεση αναλογα με το πως μας βολευει
 Ελιζαμπεθ Καντι Σταντον

Κανεις δεν συνειδητοποιει πως καποιοι ανθρωποι καταβαλλουν τεραστια ενεργεια μονο και μονο για να ειναι φυσιολογικοι
 Αλμπερ Καμι

Ειναι πολλοι εκεινοι που εχουν απορριψει την γενναιοδωρια προκειμενου να εξασκησουν την αγαθοεργια
 Αλμπερ Καμι

Η αφηρημενη τεχνη ειναι ενα προϊον των αταλαντων, που πωλειται απο τους αστοιχειωτους στους εντελως αποχαυνωμενους
 Αλ Καπ

Η ελευθερια της εκφρασης ειναι ο πινακας, η αδιαφιλονικητη συνθηκη, σχεδον ολων των αλλων μορφων ελευθεριας
 Μπενζαμιν Καρντοζο

Οσο περισσοτερο αυξανεται ο φοβος των ναρκωτικων και του εγκληματος, των μητερων που ζουν απο την προνοια, των μεταναστων και των παρανομων, τοσο πιο ευκολα ελεγχεται ο πληθυσμος
 Νοαμ Τσομσκι

«Αποκτησε πλουτη ξεχνωντας τα παντα εκτος απο τον εαυτο σου», ενα υποτιμητικο και απαξιωτικο δογμα που εγκατασταθηκε στα μυαλα των ανθρωπων με αρκετη βια. Τα φυσιολογικα ανθρωπινα συναισθηματα επρεπε να κατασταλλουν, ειναι αναντιστοιχα προς την καπιταλιστικη ιδεολογια, η οποια εγκωμιαζει το ιδιωτικο κερδος ως την ανωτερη ανθρωπινη αξια ενω αρνειται τα δικαιωματα των ανθρωπων που δεν μπορει να εγγυηθει η αγορα εργασιας
 Νοαμ Τσομσκι

Ανθρωποι εκλεπτυσμενοι αρκετα ωστε να εφαρμοσουν την ταξικη αναλυση και να εντοπισουν ενεργειες στις οικονομικες τους ριζες θα οφειλαν να εφαρμοσουν την ιδια αναλυση και στους διανοουμενους και τα δικα τους συμφεροντα…. Αν ειναι καθολου πιθανο οτι η ιδεολογια θα μπορουσε γενικα να χρησιμευσει ως μασκα για το προσωπικο συμφερον, τοτε θα ηταν ενα φυσικο συμπερασμα οτι οι διανοουμενοι, ερμηνευοντας την ιστορια ή διαμορφωνοντας πολιτικες προτασεις, θα τεινουν να υιοθετουν ελιτιστικες θεσεις, καταδικαζοντας τα λαικα κινηματα και την μαζικη συμμετοχη στην ληψη αποφασεων, δινοντας εμφαση αντι στην εποπτεια εκεινων που κατεχουν την γνωση και την κατανοηση που απαιτειται (αυτο ισχυριζονται) ωστε να διαχειριστουν την κοινωνια και να ελεγξουν την κοινωνικη αλλαγη
 Νοαμ Τσομσκι

Ο νομος της ζουγκλας ειναι η επιβιωση. Ο κανονας του πολιτισμου ειναι η συνεργασια
 Ελντριτζ Κλιβερ

Η Κεντρικη Υπηρεσια Πληροφοριων κατεχει ολους οσους εχουν καποια σημασια στα σημαντικοντερα μιντια
 Ουϊλλιαμ Κολμπι, πρωην διευθυντης της ΣΙΑ

Οι απλοι ανθρωποι πιστευουν οτι οι χρησμοι ειναι «ο λογος των πνευματων», αλλα οι πιο μορφωμενοι αναγνωριζουν οτι υπαρχουν ωστε να επιβαλλουν σημαντικες κοινωνικες αλλαγες
 Κομφουκιος

Το ανωτερο ατομο αναγνωριζει το δικαιο, το κατωτερο ατομο καταλαβαινει το κερδος
 Κομφουκιος

Οτι δεν ειμαστε μια συλλογη ατομων διασκορπισμενων στον κοσμο, αλλα αντιθετα μια αρμονια χρωματων και φωνων, μια διαρκης κραυγη επιθυμιων και σκεψεων που γεννιουνται, μεγαλωνουν, που με αγαπη γονιμοποιουν σε μια καρδια και μια βουληση, μια κυψελη ελπιδας. Αποκαλουμε αυτο υπαρξη και μορφη αρμονικης και συλλογικης κοινοτικης σκεψης. Πως δεν παραιτουμαστε απο το να ειμαστε αυτοι που ειμαστε. Πως θα συνεχισουμε να υπερασπιζομαστε την αυτονομια μας. Θα υπερασπιστουμε επισης καθε εναν που ειναι σαν και εμας, που θελει να ζησει διαφορετικα για το χρωμα του, το τραγουδι του, το οραμα του για την ζωη και την ελευθερια του, με αξιοπρεπεια.
 Εθνικο Κονγκρεσο Ιθαγενων

Η βασικη δουλεια των Αμερικανων ειναι η δουλεια
 Καλβιν Κουλιντζ

Η αιωνιοτητα ειναι ενα πενταετες αναπτυξιακο προγραμμα
 Ε.Ε. Καμινγκς

Ο ανθρωπιστης που δεν περιοριζεται απο καμια πεποιθηση εγινε τοσο ανοικτομυαλος μεχρι που εχασε τα μυαλα του
 Τζ. Β. Κανινγχαμ

Δεν θεωρω προσβολη, αλλα μαλλον κοπλιμεντο να με αποκαλουν αγνωστικιστη. Δεν υποκρινομαι οτι γνωριζω πραγματα που πολλοι αγνωμονες ειναι βεβαιοι για αυτα – αυτο σημαινει ολο και ολο ο αγνωστικισμος
 Κλαρενς Νταροου

Σκεφτειτε απλα την τραγωδια της διδασκαλιας των παιδιων στο να μην αμφιβαλλουν
 Κλαρενς Νταροου

Προκαλουν κενα στο πνευμα μας, δακρυα και φοβους. Μονοπλευρες ιστοριες για χρονια και χρονια και χρονια. Ειμαι κατωτερος; Ποιος ειναι κατωτερος; Ναι, πρεπει να τσεκαρουμε το εσωτερικο, ενος συστηματος που νοιαζεται μονο για μια κουλτουρα, και για αυτο πρεπει, ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΠΙΣΩ ΤΗΝ ΔΥΝΑΜΗ!!!
 Ζακ ντε λα Ροχα

Αν δεν ηταν η δυσαρεσκεια των λιγων που δεν ηταν ικανοποιημενοι με την κατασταση τους θα ζουσαμε ακομη στις σπηλιες. Η ευφυης δυσαρεσκεια ειναι η πηγη του πολιτισμου
 Ευγενιος Ντεμπς

…πριν απο χρονια αναγνωρισα την συγγενεια μου με ολα τα ζωντανα πλασματα, και το εβαλα καλα στο μυαλο μου οτι δεν ημουν στο ελαχιστο καλυτερος απο τον χειροτερο στην γη. Ειπα τοτε, και το λεω και τωρα, πως οσο υπαρχει κατωτερη ταξη, ειμαι μελος της, πως οσο υπαρχουν εγκληματικα στοιχεια, ειμαι μαζι τους, και πως οσο υπαρχει εστω και μια ψυχη στην φυλακη, δεν ειμαι ελευθερος
 Ευγενιος Ντεμπς

Αν θελησεις να αναζητησεις πραγματικα την αληθεια, ειναι απαραιτητο οπως μια εστω φορα στην ζωη σου αμφιβαλλεις, μεχρι τελους, για τα παντα.
 Ρενε Ντεκαρτ

Ειμαι ο κανενας! Εσυ ποιος εισαι; Εισαι – κανενας- και εσυ; Τοτε ειμαστε δυο; Μην το πεις, θα το διαφημισουν – ξερεις εσυ!
 Εμιλι Ντικινσον

Δεν υπαρχει κατι ευκολοτερο απο την καταδικη του κακοποιου, τιποτε δυσκολοτερο απο την κατανοηση του
 Φιοντορ Ντοστογιεφσκι

Ολες οι γενικευσεις ειναι επικινδυνες, ακομα και αυτη εδω
 Αλεξανδρος Δουμας 

Οι καλοι τυποι τερματιζουν τελευταιοι
 Λεο Ντιροσερ

Θα σε αφησω να γινεις το ονειρο μου αν με αφησεις να γινω το δικο σου
 Μπομπ Ντιλαν

Κοιταζοντας στο παρελθον, συνειδητοποιω οτι μια ζωη καθορισμενη απο την υποταγη ειναι μια πραγματικα βολικη ζωη. Ζωντας κατα αυτον τον τροπο μειωνει στο ελαχιστο την αναγκη για σκεψη
 Αντολφ Αϊχμαν

Θα επρεπε να ειναι εφικτο να εξηγηθουν οι νομοι της φυσικης σε εναν μπαρμαν
 Αλμπερτ Αϊνσταϊν

Τα σημαντικοτερα προβληματα που αντιμετωπιζουμε σημερα δεν γινεται να επιλυθουν με το ιδιο επιπεδο σκεψης που ειχαμε οταν τα δημιουργησαμε
 Αλμπερτ Αϊνσταϊν

Ειναι πραγματικο θαυμα οτι η περιεργεια επιβιωνει της επισημης παιδειας
 Αλμπερτ Αϊνσταϊν

Αν σκοτωσεις εναν ανθρωπο εισαι δολοφονος, αν σκοτωσεις δεκα ανθρωπους εισαι τερας, αν σκοτωσεις δεκα χιλιαδες εισαι εθνικος ηρωας
 Βασιλης Επαμεινωνδου

Ο μεγαλυτερος κινδυνος για το μελλον των ανθρωπων βασιζεται κυριως στην αδυναμια τους να αναγνωρισουν τον μυθιστορηματικο χαρακτηρα της ‘κοινης λογικης’
 Εριχ Φρομ

Οι μηχανισμοι εξουσιας γενικα δεν εχουν μελετηθει ιδιαιτερα απο την ιστορια. Η ιστορια εχει μελετησει εκεινους που κατειχαν εξουσια- αποσπασματικες ιστοριες βασιλιαδων και στρατηγων, αντιθετα προς αυτο εχει υπαρξει η ιστορια των οικονομικων διαδικασιων και των υποδομων τους. Ξανα, διαφορετικα απο αυτο, διαθετουμε ιστοριες θεσμων, ολων οσων εχουν θεωρηθει ως η υπερδομη σε σχεση με την οικονομια. Αλλα η εξουσια και οι στρατηγικες της, ταυτοχρονα γενικη και λεπτομερης, και οι μηχανισμοι της, δεν εχει μελετηθει ποτε. Αυτο που εχει μελετηθει ακομα λιγοτερο ειναι σχεση μεταξυ της εξουσιας και της γνωσης, της αρθρωσης της μιας επι της αλλης….
 Μισελ Φουκω

Η αρχαιολογια των ανθρωπινων επιστημων πρεπει να εδραιωθει μεσω της μελετης των μηχανισμων εξουσιας που εχουν επηρρεασει τα ανθρωπινα σωματα, τις πραξεις και τις μορφες της συμπεριφορας. Και αυτη η ερευνα μας βοηθα να ανακαλυψουμε ξανα μια απο τις συνθηκες της εμφανισης των ανθρωπιστικων σπουδων: την μεγαλη προσπαθεια του δεκατου ενατου αιωνα στην πειθαρχια και την κανονικοποιηση
 Μισελ Φουκω

Ο ρυθμος της επιστημης επιβαλλει τον ρυθμο της τεχνικης. Η θεωρητικη φυσικη μας επιβαλλει την ατομικη ενεργεια, η επιτυχης παραγωγη της σχαστικης βομβας μας επιβαλλει την κατασκευη της υδρογονοβομβας. Δεν επιλεγουμε τα προβληματα μας, δεν διαλεγουμε τα προϊοντα μας, ωθουμαστε, υποχρεωνομαστε, απο τι; Απο ενα συστημα που δεν εχει σκοπο και τελος να υπερβει, καθιστα τον ανθρωπο εξαρτημα του
 Εριχ Φρομ

Η αληθεια ειναι αυτο που επιβεβαιωνει αυτο που ηδη πιστευουμε
 Νορθροπ Φραϊ

Δεν πρεπει να χασεις την πιστη σου στην ανθρωποτητα. Η ανθρωποτητα ειναι ενας ωκεανος, αν μερικες σταγονες του ωκεανου βρωμισουν, ο ωκεανος δεν βρωμιζει
 Μαχατμα Γκαντι

Η βιογραφικη ιστορια, οπως διδασκεται στα σχολεια, παραμενει σε μεγαλο βαθμο η ιστορια ηλιθιων: γελοιων βασιλιαδων και βασιλισσων, παρανοϊκων πολιτικων ηγετων, ψυχαναγκασμενων ταξιδιωτων, αμορφωτων στρατηγων – τα απονερα των ιστορικων ρευματων
 Μαρτιν Γκαρντνερ

Μαθαινουμε απο την εκθεση στην ζωη απλα. Πολλα που θεωρουνται παιδεια δεν ειναι καν αυτο παρα τελετουργια. Το γεγονος ειναι πως μορφωνομαστε οταν δεν το γνωριζουμε
 Ντεϊβιντ Γκαρντνερ

What’s going on?
 Μαρβιν Γκεϊ

Την αντιληψη μας για τον κοσμο παρεχουν εκεινοι που κερδοσκοπουν απο την αγνοια μας
 Γκαβιν Τζι Γκλοου

Ποιητης ειναι εκεινος που μπορει να αφυπνισει το καλο που κοιμαται στα στηθη των ανθρωπων
 Μαχατμα Γκαντι

Οποιος ελεγχει τα μιντια – τις εικονες – ελεγχει την κουλτουρα
 Αλεν Γκινσμπεργκ

Ειδα τα καλυτερα μυαλα της γενιας μου να καταστρεφονται απο την τρελα…
 Αλεν Γκινσμπεργκ

Απεχθανομαι ο,τιδηποτε με διδασκει απλα χωρις να αυξανει ή αμεσα επιταχυνει την δραση μου
 Γκετε

Υπαρχουν δυο ειδων ανθρωποι που θα σου πουν οτι δεν μπορεις να κανεις την διαφορα σε αυτον τον κοσμο: εκεινοι που φοβουνται να προσπαθησουν, και εκεινοι που φοβουνται οτι θα τα καταφερεις
 Ρεϊ Γκοφορθ

Μιας και καθε προσπαθεια της εκπαιδευτικης μας ζωης φαινεται να σκοπευει να κανει καθε παιδι ξενο προς τον εαυτο του, πρεπει αναγκαστικα να παραγει ατομα ξενα μεταξυ τους, και σε ισοβιο ανταγωνισμο μεταξυ τους
 Εμμα Γκολντμαν

Η δημιουργια μιας νεας κουλτουρας δεν σημαινει μονο την επιτευξη νεων ανακαλυψεων σε ατομικη βαση. Σημαινει επισης και κυριοτερα την κριτικη εκλαικευση των παραδεδομενων αληθειων, την κατασταση τους, τροπον τινα, σε κοινωνικες, δινοντας τους κατα συνεπεια την συνεπεια ως βαση για ζωτικες δρασεις, καθιστωντας τις συντονιστικα στοιχεια διανοητικης και κοινωνικης σχετικοτητας
 Αντονιο Γκραμσι

Δεν υπαρχουν χρηματα για την ποιηση, αλλα δεν υπαρχει και ποιηση για το χρημα
 Ρομπερτ Γκρεϊβς

Το σημαντικοτερο αποτελεσμα της παιδειας ειναι να βοηθησει τους μαθητες να ανεξαρτητοποιηθουν απο την επισημη παιδεια
 Πωλ Γκρεϊ

Η σιωπη ειναι επιχειρημα που εκφραζεται με αλλα μεσα
 Τσε Γκεβαρα

Οι περισσοτεροι σχεδον απο αυτους που βλεπω ξερουν την αληθεια αλλα απλα δεν ξερουν οτι την ξερουν
 Γουντι Γκαθρι

Δεν ζητησα ποτε να ειμαι πολιτης
 Κρις Χανα

Εφοσον καποιος αλλος ελεγχει την ιστορια σου η αληθεια θα παραμενει μυστηρια
 Μπεν Χαρπερ

Εφοσον οι εταιρειες παραμεινουν ο κυριαρχος παραγωγικος θεσμος στην κοινωνια, ασχετα με το ποιος βρισκεται στην εξουσια, η μακροπροθεσμη ταση της κοινωνιας θα ειναι η προωθηση του εταιρικου συμφεροντος
 Μαϊκλ Χαρρινγκτον

Ειμαι πραγματικα τρομοκρατημενος απο τον συγχρονο ανθρωπο. Τοση απουσια συναισθηματος, τοση στενοτητα οριζοντα, τοση ελλειψη παθους και πληροφορησης, τοση ρηχοτητα σκεψης
 Αλεξαντερ Χερτζεν

Everybody knows
 Λεοναρτ Κοεν

από athens.indymedia.org

Ένα πλήγμα στον πολιτισμό ή η ουσία του; ΟΨΕΙΣ TΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ

Από την Ιερά Εξέταση στα Ψυχιατρεία

Τα εγκλήματα της ψυχιατρικής επιστήμης εκτείνονται σε μεγάλο βαθμό. Δεν είναι απλά τα βασανιστήρια, τα ηλεκτροσόκ, οι ενέσεις, τα ψυχοφάρμακα, πράξεις οι οποίες τρομοκρατούν ολόκληρα κοινωνικά κομμάτια και άτομα. Στις εκατοντάδες χρόνια ύπαρξης του θεσμού των ψυχίατρων και των νοσηλευτικών ιδρυμάτων «ψυχικών νοσημάτων» έχουν εμφανιστεί άπειρες δοξασίες, μύθοι και δόγματα που κατασκευάστηκαν προκειμένου να εξοντώσουν ψυχικά διάφορους αντιστεκόμενους ανθρώπους, άλλους οι οποίοι δεν «συμβάδιζαν» με το θεωρούμενο ως κοινωνικό σύνολο ή απλά αντιφρονούντες.

Από τους δούλους στην αρχαία Ελλάδα, τους διωγμούς της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, τις σταυροφορίες, τα κυνήγια μαγισσών στο Μεσαίωνα και τους κονκισταδόρες (κατακτητές) των Ινδιάνων, ως τα γκούλαγκ της κομμουνιστικής Ρωσίας, τους θαλάμους αερίων των ναζί, το Γκουαντανάμο και τα λευκά κελιά της κάθε είδους δημοκρατίας, πάντα υπήρχαν ευυπόληπτοι επιστήμονες πρόθυμοι να καλύψουν με «τεκμηριωμένα» στοιχεία τη συστηματική εξόντωση ανθρώπων και το βιασμό συνειδήσεων.
Βοηθούμενοι τους τελευταίους αιώνες και από επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων, (κοινωνιολόγοι, εγκληματολόγοι κ.ά.), είχαν πάντα την κατάλληλη συνταγή για να διαστρεβλώσουν σημαντικά και αναπόσπαστα κομμάτια της ανθρώπινης ζωής, ανθρώπινα ήθη, συναισθήματα και ανάγκες, που έπρεπε να καταστέλλουν συνεχώς προκειμένου να τρομοκρατούν τους ανθρώπους και να τους έχουν σε καθεστώς διαρκούς εξαθλίωσης, αφαίμαξης, εκμετάλλευσης από κάθε σκοπιά.

Ελάχιστοι επιστήμονες μπορεί να παραδέχονται σήμερα τα εγκλήματα της ψυχιατρικής. Και όπως συνηθίζεται σε ένα απλό ιατρικό ζήτημα η απάντηση των υποκριτών ήταν και θα παραμείνει η ίδια: η επιστήμη εξελίσσεται! Και η συνέχεια ύπαρξης «σωφρονιστικών» ιδρυμάτων αλλά και θεωριών που φανατίζουν και διαιωνίζουν τη μισαλλοδοξία για τον αλλόθρησκο, τον τρελό κ.ά., αποτελεί βασικό στήριγμα του εκάστοτε κρατικού οικοδομήματος.

Και τα εγκλήματα αυτά θα πρέπει να θεωρούνται μάλλον ως «παράπλευρες απώλειες», όπως ακριβώς τέτοιες θεωρούνται οι θάνατοι εκατομμυρίων ανθρώπων από τυφλούς βομβαρδισμούς, από εμπάργκο που επιβάλλονται σε χώρες «παρίες», από την τρομοκρατία των φαρμακοβιομηχανιών που αρνούνται την περίθαλψη σε ολόκληρους πληθυσμούς που δεν μπορούν να αγοράσουν τα πανάκριβα φάρμακά τους.

Θεωρούμε λειτουργικό για τη διερεύνηση του ζητήματος αυτού να δούμε την επίδραση της θρησκείας στη θεμελίωση διαφόρων τέτοιων δογμάτων, παράλληλων με την επιστημονική εξέλιξη και πόσο συνέβαλαν στη διατήρηση του εξουσιαστικού κατεστημένου, που με τον καιρό άλλαζε μορφή μέχρι να φτάσει στο σημερινό.

Ιερά Εξέταση

Η Ιερά Εξέταση, αυτό το απεχθές συλλογικό όργανο ψυχικής και σωματικής εξουθένωσης του ανθρώπου εξευτέλισε, βασάνισε και θανάτωσε εκατομμύρια ανθρώπους για την υπεράσπιση της χριστιανικής πίστης. Σύνθημά της: Φωτιά στο κορμί για να σωθεί η ψυχή. Η επινόηση των μάγων και μαγισσών ήταν η πρόφαση για την επιβολή αντιανθρώπινων δογμάτων καταστολής κυρίως σε βάρος γυναικών, η καταπίεση των οποίων είναι βασικό στήριγμα των εκάστοτε εξουσιαστικών καθεστώτων. Είναι ενδιαφέρον πάντως το πόσες ομοιότητες παρουσιάζουν αυτά που αναφέρονται παρακάτω με καταστάσεις που διαδραματίζονται στο σημερινό δημο-κρατικό κόσμο.

Από τον 4ο αιώνα που ανακηρύχθηκε επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ο Χριστιανισμός δεν έλειψε η εξάπλωση διαφόρων παγανιστικών ιδεών, στην παρανομία φυσικά και κυρίως σε αγροτικές περιοχές. Με κώδικες του Ιουστινιανού και του Θεοδόσιου εισάγονται οι πρώτες ποινές για τη «μαγεία» προκειμένου να «εξαγνιστούν» οι παγανιστικές πίστεις και παραδόσεις.

Το διάταγμα του Πάπα Ιννοκέντιου του Δ΄ «AD ESTIRPRANDA» το Μάιο του 1250 θεωρείται ο θεμέλιος λίθος αυτού του άθλιου οικοδομήματος. Στην πραγματικότητα όμως ο θεσμός αυτός προϋπήρχε με την ονομασία «Ειδικό Δικαστήριο κατά των αιρετικών» που βρισκόταν στα χέρια των Δομινικανών και ο Ισπανός Ντομίνγκο ντε Γκούζμαν, ο «Άγιος» Δομίνικος, είναι ο πρωτεργάτης του και θεσπιστής των  απάνθρωπων κανόνων που είχε συντάξει.

Το 1209 ο πάπας Ιννοκέντιος ο Γ΄, πέντε χρόνια μετά την λήξη των σταυροφοριών, εξαγγέλλει την έναρξη των διώξεων κατά των Albigenses, μιας ομάδας αιρετικών στη Νότια Γαλλία. Στα μέσα του 14ου αιώνα, ένα εκατομμύριο γάλλοι δολοφονούνται με την υποψία ότι ανήκουν στους Albigansians. Το 1377 το νοσοκομείο-άσυλο (Bethlehem Royal Hospital) του Λονδίνου αρχίζει να χρησιμοποιείται σαν ψυχιατρείο. Από τότε χρονολογείται η καθιέρωση του όρου «φρενοκομείο» (Bedlam).
«Οι παράγοντες που συνέβαλαν στη δημιουργία της νοοτροπίας από την οποία απέρρεε το κυνήγι των μαγισσών, είναι υπερβολικά περίπλοκοι. Σαν κυριότεροι πρέπει να θεωρούνται η καταπιεστική στάση της Εκκλησίας απέναντι στα σεξουαλικά θέματα, καθώς και οι κοινωνικές συνθήκες της εποχής. Τα τρία συστατικά στοιχεία της ιδέας της μαγείας ήταν η βασκανία, η συμμαχία με το Διάβολο και η ετεροδοξία. Αυτά μπορούν αντίστοιχα να θεωρηθούν σαν σχέσεις της μάγισσας με τον άνθρωπο, με τον Διάβολο και με τον Θεό. Η Εκκλησία εκμεταλλεύτηκε την πρώτη για να τιμωρήσει την δεύτερη, με σκοπό να εξαφανίσει την τρίτη (ετεροδοξία). Το γεγονός ότι ο κόσμος πίστευε από παλιά στη βασκανία χρησιμοποιήθηκε σαν καταλύτης της καταδικαστικής μανίας. Οι αποδείξεις της συμμαχίας με το Διάβολο που αποκτώνται με εξαναγκασμούς και βασανιστήρια, ήταν οι πιο γρήγοροι κι αποτελεσματικοί τρόποι για να επιβληθούν οι δικαστές στα θύματά τους, ενώ το φανερό κίνητρο ήταν το ξερίζωμα της ετεροδοξίας. Και από την στιγμή που άρχισε μια τέτοια διαδικασία, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι χρησιμοποιήθηκε ακόμα και για να διεγείρει και να ικανοποιήσει τα πιο άγρια και κτηνώδη ένστικτα». (Αγγελική Θ. Στεργίου, Μισογυνία, Ένα στίγμα για τον κοινωνικό άνθρωπο και τον πολιτισμό του, Θεσσαλονίκη 1985, σελ.48-48).

Η παπική βούλα του 1219 έδινε τη γραμμή: «Καθένας από σας πρέπει να ζωστεί το σπαθί, να μη λυπηθεί ούτε αδερφό ούτε τον πιο στενό συγγενή του». Οι συλληφθέντες οδηγούνται σε ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες εξοπλισμένες με τα πιο σύγχρονα μέσα βασανισμού. Στις ανακρίσεις παρευρίσκονται και γιατροί για να προλαβαίνουν τα ατυχήματα και να παρατείνεται ο πόνος. Δεν υπάρχει δημοσιότητα, δεν υπάρχει υπεράσπιση, οι μάρτυρες κατηγορίας δεν αποκαλύπτονται ποτέ. Τι μας θυμίζει, τι μας θυμίζει…

Τα πιο διαδεδομένα μέσα βασανισμού, ανάλογα των βασανιστηρίων των ρωμαϊκών μηχανισμών κατά τους διωγμούς των πρώτων χριστιανών, είναι: ο σχοινισμός, το «πουλάρι», τα αναμμένα κάρβουνα, τα ξυλοπάπουτσα και το μαρτύριο του νερού. Η θανάτωση γινόταν κυρίως με την πυρά και τον τροχό.
Υπολογίζεται ότι μόνο επί θητείας Τορκουεμάδα, ενός ανθρωποειδούς μοναχού που διορίστηκε γενικός ιεροεξεταστής στην Ισπανία το 1483, θανατώθηκαν 10.000 άτομα σε 1,5 χρόνο, αριθμός απίστευτος σε σχέση με την πληθυσμιακή πραγματικότητα της εποχής. Είναι η εποχή όπου νομιμοποιείται οποιαδήποτε μέθοδος ενοχοποίησης του κατηγορούμενου και τα όποια βασανιστήρια που γίνονται προκειμένου να υπάρξει «ομολογία» καθαγιάζονται και ενθαρρύνονται. Ομαδικές συλλήψεις, σφαγές με στόχο οποιαδήποτε θρησκευτική παρέκκλιση που κατά βάθος αφορούσε λαϊκά και  κοινωνικά κινήματα και ομάδες. Και εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς την τύχη των ανυπότακτων ανθρώπων. Οι αρμοδιότητες είχαν αυξηθεί και πλέον τιμωρούνταν και εγκλήματα κατά ζωής, ηθών και ιδιοκτησίας. Και φυσικά η Εκκλησία εμφανιζόταν αμέτοχη, κατά το Ecclesia abhorret a sanguine (Η Εκκλησία απεχθάνεται το αίμα), αφού τα ειδικά δικαστήρια των διεστραμμένων εκτελεστών έφεραν σε πέρας το έργο της διατήρησης της εξουσιαστικής τάξης.

Παράλληλα, το ένα μετά το άλλο τα φορτία με σκλάβους από την Αφρική «ξεφορτώνουν» στην Αμερική και σε άλλες αποικίες. Το 1543 ο Martin Luther δημοσιεύει το φυλλάδιό του «Concerning the Jews and their Lies» όπου κατηγορούνται οι Εβραίοι ότι δηλητηρίασαν πηγές και δολοφόνησαν παιδιά χριστιανών. Το 1568 η ισπανική Ιερά Εξέταση διακηρύττει ότι όλος ο πληθυσμός της Ολλανδίας είναι αιρετικός και τον καταδικάζει σε θάνατο. Το 1572 στη «Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου» (24 Αυγούστου) περίπου 30.000 Ουγενότοι (γάλλοι προτεστάντες, οπαδοί του Καλβίνου) δολοφονούνται μέσα σε λίγες ώρες. Το 1610 γίνεται η τελευταία εκτέλεση για μαγεία στην Ολλανδία. Το 1620 η ίδρυση του Σωφρονιστηρίου του Αμβούργου, σημειώνει την απαρχή για τη δημιουργία μιας ατέλειωτης αλυσίδας παρόμοιων ιδρυμάτων «βοήθειας και τιμωρίας». Το 1656 ο Λουδοβίκος XIII υπογράφει διάταγμα για την ίδρυση του Γενικού Νοσοκομείου του Παρισιού.
Η λειτουργία και οι σκοποί του Γενικού Νοσοκομείου δεν είχαν καμία σχέση με την ιατρική… Λίγα χρόνια μετά τη δημιουργία του έχει 6.000 εγκλείστους, δηλαδή σχεδόν το 1% του πληθυσμού. Το 1684 γίνεται η τελευταία εκτέλεση για μαγεία στην Αγγλία. Το 1692 γίνονται δίκες μαγισσών στο Salem της Μασαχουσέτης στην Αμερική. Εδώ δεν είναι λίγοι αυτοί που κατηγορούν τις γυναίκες τους για μάγισσες με δήθεν στοιχεία για να τις εξοντώσουν και να πάρουν την περιουσία τους. Το 1745 πραγματοποιείται η τελευταία εκτέλεση για μαγεία στη Γαλλία, το 1793 στην Πολωνία ενώ μόλις το 1826 στην Ισπανία, μετά από διαδοχικές καταργήσεις και επαναθεσπίσεις της Ιεράς Εξέτασης. Είναι σημαντικό το πόσο αλληλένδετα εμφανίζονται κληρικοί, συγγραφείς και επιστήμονες αλληλοσυμπληρώνοντας ο ένας τον άλλον στην επιβολή των σχεδιασμών της εξουσίας.

Από τη μαγεία στον αυνανισμό

Με την παρακμή των θρησκευτικών αντιλήψεων και θεσμών στο 17ο αιώνα και την παράλληλη ενίσχυση της «κοσμικής» εξουσίας περιορίστηκε γρήγορα η χρηστικότητα της θεωρίας της μαγείας. Τη θέση αυτής πήρε ο αυνανισμός που πρόσφερε στους επιστήμονες μια νέα πρόφαση για να συνεχίσουν τις διαστροφικές μελέτες τους και τα εγκλήματά τους. Με βαθιές ρίζες σε Ιουδαιο-Χριστιανικές πηγές έδωσε τροφή για άπειρες εφαρμογές από ψυχίατρους, χειρούργους και παιδίατρους και αυτό φαίνεται και από γνωστά ονόματα της ψυχιατρικής το 19ο και 20ο αιώνα, όπως ο Benjamin Rush και στη συνέχεια ο Sigmund Freud (θεωρίες περί libido [γενετήσια ορμή], ψυχισμού κ.ά.)
Η επιστημονική παράνοια προχωρά ακάθεκτη και το 1711 πρωτοδημοσιεύεται στο Λονδίνο από έναν ανώνυμο κληρικό η θεωρία ότι ο αυνανισμός προκαλεί τρέλα και ανατυπώνεται σε πολλές γλώσσες. Το 1752 ανοίγει το πρώτο, επίσημα, ψυχιατρείο στη Φιλαδέλφεια στην Αμερική. Το 1758 ο Simon-Andre D.Tissot δημοσιεύει στη Λωζάννη το «Αυνανισμός ή μια διατριβή για τις ασθένειες που προκαλούνται από την αυτό-ικανοποίηση». 
Σύμφωνα με αυτό οι κίνδυνοι που εγκυμονεί ο αυνανισμός είναι τρομακτικοί. Είναι μια επίγεια κόλαση, χωρίς καθαρτήριο. Το 1762 δημοσιεύεται στη Γενεύη το «Φιλοσοφικό Λεξικό» του Βολταίρου που επιφύλασσε όμως άσχημη τύχη στους οπαδούς του. Το 1765 ο νεαρός Chevalier de la Barre που αρνείται να γονατίσει στο πέρασμα μιας θρησκευτικής πομπής, βασανίζεται άγρια, του ξεριζώνεται η γλώσσα και αποκεφαλίζεται. Το σώμα του καίγεται δημόσια στην πυρά, μαζί με ένα αντίτυπο του «Φιλοσοφικού Λεξικού». Το 1784 χτίζεται στη Βιέννη το Narrentum, το πρώτο ευρωπαϊκό ίδρυμα με μοναδικό σκοπό τη «θεραπεία της παραφροσύνης». Οι περιγραφές του το 1843, το σκιαγραφούν σαν μια «άθλια και βρωμερή φυλακή, κατάκλειστη και μ’ αρρωστημένη ατμόσφαιρα, που η μυρωδιά της πνίγει, ενώ η θέα των έξαλλων, αλυσοδεμένων και (των περισσότερων) γυμνών ασθενών προκαλεί αηδία στον επισκέπτη». Η επιστημονική παράνοια συνεχίζεται… Το 1816 ο Jean Esquirol διαβεβαιώνει πως ο αυνανισμός αναγνωρίζεται σ’ όλες τις χώρες σαν η συνηθέστερη αιτία παραφροσύνης και το 1838 προσθέτει την επιληψία, την μελαγχολία και την αυτοκτονία στις καταστάσεις που προκαλούνται από τον αυνανισμό. Την εποχή αυτή αρχίζουν και μονιμοποιούνται τα ψυχιατρικά ιδρύματα σε διάφορες χώρες, σε κάθε μία με τις δικές της ιδιαιτερότητες. Στις ΗΠΑ π.χ. επιχειρείται συνεχώς να συνδεθούν οι «ελεύθεροι» μαύροι με ψυχικά νοσήματα προκειμένου να διαιωνιστεί η καταπίεσή τους, αφού οι σκλάβοι θεωρούνται πιο υγιείς!

«Η εφεύρεση της αυνανιστικής υπόθεσης και οι ιατρικές (και ιδιαίτερα οι ψυχιατρικές) χρήσεις της, ερμηνεύουν παραδειγματικά το πνεύμα του θεραπευτικού ιμπεριαλισμού και μεσσιανισμού. Όπως ο σκοπός του ευαγγελικού ιεραπόστολου είναι να υποτάσσει όλο και περισσότερες ψυχές στο Χριστιανισμό, έτσι και ο σκοπός του ευαγγελικού γιατρού είναι να υποτάσσει όλο και περισσότερα σώματα στην Ιατρική. Στο Χριστιανισμό αυτό γίνεται με το χαρακτηρισμό όλων των ανθρώπων ως αμαρτωλών (το δόγμα του προπατορικού αμαρτήματος) που η σωτηρία τους μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη βοήθεια της χριστιανικής Εκκλησίας. Στην Ιατρική αυτό επιτυγχάνεται με το χαρακτηρισμό όλων των ανθρώπων ως τρελών (η αυνανιστική υπόθεση, που πρόσφατα επαναδιατυπώνεται ως εκατό τοις εκατό απόδειξη της ψυχασθένειας) που η θεραπεία τους μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη βοήθεια του ιατρικού επαγγέλματος». (Thomas Szasz, Η Βιομηχανία της Τρέλας – Τόμος Β΄, Εκδοτική Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1991, σελ. 116-117).

Την περίοδο 1850-1900 φτάνει στο απόγειο της επιβολής του το δόγμα που θεωρεί τον αυνανισμό σαν αιτία της τρέλας. Το 1880, o καθένας που επιθυμούσε να αλυσοδέσει τα σεξουαλικά ενεργά παιδιά και ψυχασθενείς (αυτές τις δυο πιο ευάλωτες από τις υπάρχουσες ομάδες καταπιεσμένων), ή να τους διακοσμήσει με αλλόκοτα αντικείμενα, να τους βάλει σε ειδικές θήκες από γύψο, δέρμα ή καουτσούκ, να τους κακοποιήσει, να τους τρομοκρατήσει ή ακόμα και να τους ευνουχίσει καυτηριάζοντας ή απονευρώνοντας ακόμα τα γεννητικά τους όργανα, θα έβρισκε έναν φιλάνθρωπο και αξιοσέβαστο ιατρικό κανόνα που θα του επέτρεπε να τα κάνει όλα αυτά με εφησυχασμένη τη συνείδησή του. Η τρέλα του αυνανισμού, που ήταν αυτή την εποχή αποδεκτή σαν πραγματικότητα, επηρέαζε το ιατρικό επάγγελμα. Το 1859 ο John Stuart Mill γράφει στο «Για την Ελευθερία»: «Ο μόνος λόγος που θα δικαιολογούσε την άσκηση βίας πάνω σ’ ένα μέλος της κοινωνίας και ενάντια στη θέλησή του, είναι η πρόληψη του ενδεχόμενου να κάνει κακό σε άλλους. Το ίδιο του το συμφέρον (ιατρικό ή ηθικό) δεν συνιστά ικανή δικαιολογία… Κάθε άνθρωπος είναι ο σημαντικότερος υπερασπιστής της δικής του υγείας, σωματικής, ψυχικής και πνευματικής» και το 1869 στο «Καθυπόταξη των Γυναικών»: «Υπήρξε ποτέ κάποια μορφή επιβολής που δεν εμφανίστηκε σαν κάτι το φυσικό σ’ εκείνους που την υπέστησαν;… Η πλειοψηφία των ανδρών δεν μπορεί ακόμα να ανεχθεί την ιδέα πως συνυπάρχει ισότιμα (με τις γυναίκες)… 

Σήμερα η εξουσία χρησιμοποιεί ηπιότερη γλώσσα, ισχυριζόμενη σ’ αυτόν που την υφίσταται πως τον καταπιέζει για το καλό του…».
Κι ενώ οι θεωρίες διάφορων τσαρλατάνων διαδέχονται η μία την άλλη ώσπου να φτάσουμε σήμερα στα καταξιωμένα ιατρικά μέσα του ηλεκτροσόκ, των ενέσεων,[της λοβοτομής (E. Moniz, 1936), της σπασμοηλεκτροθεραπείας (Cerletti, 1938) και πολλών άλλων που ίσως δε γνωρίζουν παρά ελάχιστοι]. Και δεν φτάνουν οι διάφορες αυτές θεωρίες. Συνοδεύονται και από διάφορα κατασκευάσματα πολιτικών –και όχι μόνο– σκοπιμοτήτων.
[Ιδιαίτερη θέση σ’ αυτά έχει το βιβλίο «Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών», που δημοσιεύεται το 1903 στη Ρωσία. Το βιβλίο αυτό, γραμμένο με εντολή του τσάρου Νικόλαου ΙΙ από τον ελληνο-ορθόδοξο μοναχό Sergei Nillus, στόχευε στην αναγόρευσή του σε αποδεικτικό στοιχείο για την «κατάκτηση του κόσμου που σχεδιάζεται από μια ομάδα συνωμωτών Εβραίων γνωστών σαν «Σοφοί της Σιών». Με αρχικό σκοπό να διεγείρει τους ρώσους χωρικούς κατά των Εβραίων, το πλαστό αυτό ντοκουμέντο αποτέλεσε σπουδαία πηγή της αντι-σημιτικής φιλολογίας του 20ου αιώνα.]

Τα συμπεράσματα πολλά… Ένα είναι σίγουρο, πως αιώνες καταπίεσης και τρομοκρατίας από τα εξουσιαστικά καθάρματα δε μπόρεσαν να εξαφανίσουν την ανθρωπινότητα και την αξιοπρέπεια, που παραμένουν ζωντανές και δείχνουν το δρόμο της ανθρώπινης ελευθερίας που είναι ασυμβίβαστη με το κράτος και τους μηχανισμούς του…

ΠΗΓΕΣ

• Thomas Szasz, Η Βιομηχανία της Τρέλας, Εκδοτική Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1991.
• Μισέλ Φουκώ, Ψυχική Αρρώστεια και Ψυχολογία, 2η έκδοση, Εκδόσεις Ελεύθερος Τύπος, Αθήνα 1988.
• Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος, Τόμος 1ος, Εκδόσεις Δ. Γιαλέλλης, Αθήνα 1976.
• Κυριάκος Σιμόπουλος, Βασανιστήρια και Εξουσία, 5η έκδοση, Εκδόσεις Στάχυ, Αθήνα 2003.
• Αγγελική Θ. Στεργίου, Μισογυνία, Ένα στίγμα για τον κοινωνικό άνθρωπο και τον πολιτισμό του, Θεσσαλονίκη 1985.
• Βίλχελμ Ράιχ, Η Μαζική ψυχολογία του φασισμού, Τόμος 1ος, 3η έκδοση, Εκδόσεις Μπουκουμάνη, Αθήνα 1975.
• Sigmund Freud, Άπαντα, Τόμος 1ος, 2ος, 7ος, Εκδόσεις Πανεκδοτική, Αθήνα 1962, 1963, 1967.

Αναρχική Ομάδα ΞΑΝΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ
(Δημοσιεύτηκε στη ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΕΘΡΙΑΣ φ. 22, Φεβρουάριος 2004)

Πηγή: http://www.anarchypress.gr/

Περι εξουσίας, στολών και του πειράματος της “φυλακής” του Στάνφορντ.

Μια μικρή διάλεξη του Φ.Ζιμπαρντο πάνω στο ζήτημα του ατόμου που δρα σε ένα χώρο εξουσίας.
Πόσοι από μας είναι άτρωτοι στην σαγήνη της εξουσίας; Πόσοι από μας θα μπορούσαν να γίνουν βασανιστές; Αυτά τα άτομα που έκαναν τά βασανιστήρια στο Αμπού Γράιμπ πόσο διαφορετικοί είναι από  εμας, που δεν βασανίζουμε; Πως αλλάζει η συμπεριφορά ενός ανθρώπου όταν αλλάζει την εμφάνισή του, π.χ. φοράει κάποιο στυλ ρούχων ή κάποια στολή;

Αυτά και άλλα από τον Φ. Ζιμπάρντο, έναν που συμετείχε και καθοδηγούσε τέτοια πειράματα, όπως το Πείραμα του Στάνφορντ.



http://www.dailymotion.com/video/xdzy9q_philip-zimbardo_people?start=447#from=embed

*(ξεκινηστε το βιντεο να παιζει απο την αρχη)

Anthens Indymedia.

Peter Lehmann: Ο αγωνιστής της τρέλας, επίτιμος διδάκτωρ του ΑΠΘ



Του Αρίστου Αναγνώστου

O Peter Lehmann βίωσε την εμπειρία της ψυχιατρικής βίας και το στίγμα του τρελού. Αυτή όμως η εμπειρία αποτέλεσε για τον ίδιο την αφορμή για ν’ αντλήσει συμπεράσματα και να ξετυλίξει πρακτικές που δεν βοήθησαν μόνον τον ίδιο, αλλά και χιλιάδες συνανθρώπους του που ήταν θύματα των ίδιων «ψυχιατρικών μεθόδων».
Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, σε δημόσια τελετή θα ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Ψυχολογίας του Α.Π.Θ με αφορμή το Ευρωπαϊκό Συνέδριο ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία που θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη.
Η πρόταση του Τμήματος Ψυχολογίας
«O Peter Lehmann είναι μια ευρέως αναγνωρισμένη προσωπικότητα, όχι μόνο ως συγγραφέας και εκδότης, αλλά και ως ενεργός πολίτης και συνήγορος χιλιάδων περιθωριοποιημένων ανθρώπων και ατόμων που εξ αιτίας του στιγματισμού τους ως «ψυχικά ασθενείς» υφίστανται παγκοσμίως την παραβίαση των δικαιωμάτων τους εντός και εκτός ψυχιατρικών ιδρυμάτων και υπηρεσιών.
Η συμβολή του, επιστημονικά και ανθρωπιστικά, στην ανάπτυξη των κινημάτων αυτοβοήθειας ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία ξεπερνάει τα εθνικά σύνορα της Γερμανίας και εξαπλώνεται σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Η συμβουλευτική του δράση, μέσω εθνικών και διεθνών οργανώσεων, σε διεθνείς οργανισμούς με στόχο την αποκατάσταση και υπεράσπιση των δικαιωμάτων κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων αποτελεί σημαντικό στοιχείο αυτής της αναγνωρισιμότητας.
Το επιστημονικό–θεωρητικό του έργο δεν είναι μόνον σε έκταση σημαντικό αλλά θέτει και νέα επιστημολογικά ερωτήματα και ζητήματα αμφισβήτησης υπαρκτών επιστημονικών προσεγγίσεων, ανοίγοντας δρόμους αναθεώρησής τους σε θεωρία και πράξη.
Οι δημοσιεύσεις του γύρω από τις βίαιες πρακτικές, την κατάχρηση των ψυχοφαρμάκων και την αναζήτηση εναλλακτικών στην Ψυχιατρική πρακτικών αποτελούν εργαλεία υποστήριξης, εμπλοκής και αυτοβοήθειας των ίδιων των ενδιαφερομένων. Αποτελούν όμως και για μας τους ειδικούς σημαντικά ερεθίσματα όχι μόνον για μια κριτική στάση απέναντι στις θεωρίες μας, αλλά κυρίως για την αναζήτηση μιας άλλης προσέγγισης και πρακτικής, μιας άλλης δηλαδή συνάντησης με τα άτομα με ψυχιατρική εμπειρία», αναφέρουν τα μέλη της Εισηγητικής Επιτροπής, Κωνσταντίνος Μπαϊρακτάρης, Αναπληρωτής Καθηγητή Κλινικής Ψυχολογίας, Φοίβος Ζαφειρίδης, Ψυχίατρος- Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχολογίας των Εξαρτήσεων και Μαρία Δικαίου, Κοινωνική Ψυχολόγος-Καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας του Α.Π.Θ.
«Πιστεύουμε ότι η απονομή του τίτλου του επίτιμου διδάκτορα στον Peter Lehmann θα δώσει διεθνώς μια νέα ώθηση στα κινήματα αυτοβοήθειας ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία και τον αγώνα τους για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα δώσει επίσης μία μεγάλη ώθηση και στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία στην Ελλάδα που ακόμη βρίσκεται στα σπάργανα.
Τέλος, πιστεύουμε ότι η απονομή αυτή, είναι σημαντική και για το ίδιο το Τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. γιατί με την πράξη αυτή δεν επιβεβαιώνει μόνο εκ νέου το άνοιγμα του προς νέες επιστημονικές προσεγγίσεις, αλλά συνδέει αυτό το άνοιγμα με τη συμβολή στις προσπάθειες ακύρωσης του κοινωνικού αποκλεισμού· με τη συμβολή του στην αναζήτηση και εφαρμογή θωριών και πρακτικών που δεν παραβιάζουν ανθρώπινες αξίες και ανθρώπινα δικαιώματα», υπογραμμίζει η εισηγητική επιτροπή, στην πρόταση της οποίας παρατίθεται το πλουσιότατο επιστημονικό, ανθρωπιστικό και συγγραφικό έργο του Peter Lehmann. Πολλά άρθρα και μελέτες του έχουν μεταφραστεί και στα ελληνικά. 
Η ζωή και η δράση του
Ο Peter Lehmann γεννήθηκε το 1950, στο Calw της Γερμανίας. Σπούδασε στο Παιδαγωγικό Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, Τμήμα Επιστημών Αγωγής, Κοινωνικής Εργασίας και Κοινωνικής Παιδαγωγικής από όπου αποφοίτησε το 1977 ως διπλωματούχος Κοινωνικός Παιδαγωγός. Τον ίδιο χρόνο βιώνει μια σημαντική διακοπή της βιογραφικής του πορείας που οδηγεί στην ακούσια, χωρίς δικαστική απόφαση, εισαγωγή του σε δημόσιο Ψυχιατρείο στην Γερμανία. Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού του βίωσε μια σειρά από παραβιάσεις της σωματικής του ακεραιότητας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειάς του αλλά και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του. Απαξιωτικές για τα δικαιώματά του εμπειρίες είχε και μετά την έξοδό του από το Ψυχιατρείο όπως υπερβολική χορήγηση ψυχοφαρμάκων, άρνηση πρόσβασης στον ψυχιατρικό του φάκελο κ.λ.π.
Οι προσωπικές αυτές εμπειρίες τον οδήγησαν από το 1979 σε επιστημονικές και ανθρωπιστικές δράσεις κατά της ψυχιατρικής αυθαιρεσίας και στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία τόσο στη Γερμανία όσο και διεθνώς.
Με ιδιαίτερο ζήλο και συνέπεια ασχολήθηκε πρωταγωνιστικά, σε επιστημονικό και πρακτικό επίπεδο, με: την ανάπτυξη της αυτοβοήθειας και αυτο-οργάνωσης ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία με έμφαση στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων· με την κριτική του παραδοσιακού ψυχιατρικού μοντέλου· με την αντιπαράθεση με την κατασταλτική ιδρυματική ψυχιατρική ενάντια στις διακρίσεις των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία· με την ενημέρωση για την επίδραση και τις αρνητικές παρενέργειες ψυχοφαρμάκων και ηλεκτροσόκ και για τη μείωση των επιπτώσεων κατά την διακοπή των ψυχοφαρμάκων· με τη διεκδίκηση για το δικαίωμα της πρόσβασης στον ψυχιατρικό φάκελο και για τη παροχή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε περιόδους κρίσης έναντι των βιολογικά κατευθυνόμενων ψυχιατρικών ενεργειών· τέλος, με την ανάπτυξη και υπεράσπιση εναλλακτικών απαντήσεων από αυτές της Ψυχιατρικής.
Ο Peter Lehmann συνεχίζει αδιάλειπτα μέχρι σήμερα τη δράση του για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία τόσο σε θεωρητικό-επιστημονικο όσο και σε ανθρωπιστικό επίπεδο. Επαγγελματικά, ασχολείται ως εκδότης με τον τομέα των εκδόσεων σε αντίστοιχα θέματα, με έδρα το Βερολίνο.
Είναι Ιδρυτικό μέλος και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Irren-Offensive, πρώτης αμιγούς οργάνωσης αυτοβοήθειας ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία στο Βερολίνο. Επίσης είναι ιδρυτικό μέλος του δικτύου European Network of (ex-)Users and Survivors of Psychiatry αλλά και Ιδρυτικό μέλος του World Network of (ex-)Users and Survivors Psychiatry (ENUSP).

tvxs.gr

Ernesto ‘Che’ Guevara

Ο Ερνέστο Γκεβάρα γεννήθηκε στο Ροσάριο της Αργεντινής, γιος της Σέλια ντε λα Σέρνα και του Ερνέστο Γκεβάρα Λιντς, το μεγαλύτερο από τα συνολικά πέντε παιδιά της οικογένειας. Σύμφωνα με το πιστοποιητικό γέννησής του, γεννήθηκε στις 14 Ιουνίου 1928. Κατά τον βιογράφο του, Τζον Λι Άντερσον, η πραγματική ημερομηνία γέννησής του τοποθετείται νωρίτερα, στις 14 Μαΐου του ίδιου έτους. Η άποψη αυτή στηρίζεται σε μαρτυρία μίας αστρολόγου, στην οποία φέρεται να εξομολογήθηκε η μητέρα του πως ήταν ήδη τριών μηνών έγκυος όταν παντρεύτηκε τον Ερνέστο Γκεβάρα Λιντς.
Η οικογένεια του ήταν μια από τις οικογένειες της αργεντινής ολιγαρχίας, με ισπανικές και ιρλανδικές καταβολές. Παρόλα αυτά οι γονείς του νεαρού Ερνέστο δεν απέφευγαν καθόλου την επαφή με ανθρώπους χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων. Πολλά μέλη της ολιγαρχίας θεωρούσαν προκλητικό αυτό τον τρόπο ζωής επειδή το ζεύγος Γκεβάρα έδειχνε φανερά ότι σεβόταν και δεχόταν προοδευτικές ιδέες. O πατέρας του χαρακτηρίζεται ως τυχοδιώκτης, που εγκατέλειψε τις αρχικές του σπουδές αρχιτεκτονικής, προκειμένου να δραστηριοποιηθεί στον επιχειρηματικό χώρο, ενώ η μητέρα του υπήρξε ένθερμη καθολική που αργότερα όμως μεταστράφηκε στο φιλελευθερισμό της αριστεράς.





Ο Ερνέστο Γκεβάρα σε ηλικία τριών ετών
Ο Ερνέστο ήταν μόλις δύο ετών όταν διαπιστώθηκε ότι πάσχει από άσθμα. Η ασθένεια αυτή τον συνόδεψε όλη του τη ζωή και συνέβαλε σημαντικά στην εξέλιξη της προσωπικότητάς του. Αντί να προφυλάσσεται, προσπαθούσε να σκληραγωγηθεί μέσω του αθλητισμού. Σε ηλικία εννέα ετών, παρουσίασε βαριά επιπλοκή στο άσθμα που τον ταλαιπωρούσε και διαπιστώθηκε «σπαστικός βήχας». Εξαιτίας της κατάστασης της υγείας του, δεν φοίτησε κανονικά στο σχολείο. Αρχικά, έμαθε να γράφει και να διαβάζει από την μητέρα του, ενώ αργότερα φοίτησε στο δημόσιο σχολείο ολοκληρώνοντας κανονικά μόνο τη δεύτερη και τρίτη τάξη, παρακολουθώντας τα μαθήματα των υπολοίπων όταν του επέτρεπε η υγεία του και μελετώντας κυρίως στο σπίτι.

Στην παιδική του παρέα υπήρχαν παιδιά από διάφορα κοινωνικά στρώματα της περιοχής. Ήδη τότε φανερώθηκε το χάρισμα και η κοινωνικότητα του Γκεβάρα, χαρίσματα τα οποία καλλιεργούσαν συνεχώς οι γονείς του. Ήταν πλέον καθημερινό το φαινόμενο να μπαινοβγαίνουν τα παιδιά της γειτονιάς και της περιοχής συνεχώς στο σπίτι των γονέων του. O Γκεβάρα ήταν παράλληλα σοβαρό και εσωστρεφές αγόρι, το οποίο από νωρίς άρχισε να ενδιαφέρεται για τη λογοτεχνία. Κατά την περίοδο της εφηβείας του, έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ποίηση και ειδικότερα για το έργο του Πάμπλο Νερούδα, ενώ συγχρόνως έγραφε και ο ίδιος ποιήματα σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Τα λογοτεχνικά του ενδιαφέροντα εκτείνονταν από κλασικά έργα του Τζακ Λόντον ή του Ιουλίου Βερν μέχρι πραγματείες του Σίγκμουντ Φρόυντ και του Μπέρτραντ Ράσελ. Σύμφωνα με τον πατέρα του, «όταν έγινε δώδεκα χρονών κατείχε μία παιδεία που αναλογούσε σε έναν νέο δεκαοκτώ ετών, ενώ η βιβλιοθήκη του ήταν γεμάτη από κάθε είδους βιβλία περιπέτειας και ταξιδιωτικά μυθιστορήματα». Σε μεγαλύτερη ηλικία, ανέπτυξε επίσης ενδιαφέρον για τη φωτογραφία.

☆To 1942 εγγράφηκε στο δημόσιο λύκειο Ντέαν Φούνες της Κόρδοβα. Οι σχολικοί του βαθμοί υπήρξαν πολύ καλοί στη λογοτεχνία, την ιστορία και τη φιλοσοφία, αλλά και πολύ κακοί στην αγγλική γλώσσα, τα μαθηματικά και τη φυσική ιστορία. Την ίδια περίοδο ξεκίνησε να συντάσσει ένα είδος φιλοσοφικού λεξικού, καταγράφοντας τα αναγνώσματά του ή κρατώντας σημειώσεις σχετικά με αυτά. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στο λύκειο, αποφάσισε να συνεχίσει τις σπουδές του στον τομέα της εφαρμοσμένης μηχανικής. Γράφτηκε στη Σχολή Εφαρμοσμένης Μηχανικής του πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες και για ένα διάστημα εργάστηκε στην κατασκευή δημοσίων έργων, κυρίως σε μικρές πόλεις. Η ασθένεια της γιαγιάς του, Άνας, η οποία είχε υποστεί εγκεφαλική αιμορραγία και κατόπιν ημιπληγία, τον ανάγκασε να εγκαταλείψει την εργασία του προκειμένου να την φροντίσει κατά τις τελευταίες μέρες της ζωής της. Τόσο η δική της κατάσταση, που οδήγησε στο θάνατό της, όσο και η προσωπική του εμπειρία με το άσθμα τον επηρέασαν βαθιά, και πιθανώς συνέβαλαν στην απόφαση του να ασχοληθεί τελικά με την ιατρική.

☆Το 1948 γράφτηκε στην ιατρική σχολή του πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1953, χωρίς όμως να ακολουθήσει την κλινική πρακτική που απαιτείτο προκειμένου να είναι σε θέση να εξασκήσει το επάγγελμα του γιατρού. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, στα τέλη του 1950, εξασφάλισε άδεια ώστε να εργαστεί ως νοσοκόμος σε εμπορικά πλοία του αργεντινού στόλου. Τους επόμενους μήνες πραγματοποίησε αρκετά ταξίδια στην νότια και στην κεντρική Αμερική, στη διάρκεια των οποίων έζησε από κοντά της κοινωνικές συνθήκες στις λατινοαμερικανικές χώρες. Επηρεασμένος από τις εμπειρίες αυτές, άρχισε να ασχολείται όλο και περισσότερο με τα πολιτικά ζητήματα και τον Μαρξισμό.

Μετά την αποφοίτησή του από την ιατρική σχολή του πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες, ο Γκεβάρα ταξίδεψε στη Γουατεμάλα, με ενδιάμεσους σταθμούς τη Βολιβία, το Περού, τον Παναμά, την Κόστα Ρίκα, τη Νικαράγουα και το Ελ Σαλβαδόρ. Εκεί γνώρισε την Περουβιανή οικονομολόγο Ίλδα Γκαδέα, η οποία εργαζόταν στην κρατική υπηρεσία του Ινστιτούτου Προώθησης της Παραγωγής. Η Γκαδέα ήταν εξόριστη εξαιτίας της συμμετοχής της στη Λαϊκή Επαναστατική Αμερικανική Συμμαχία (American Popular Revolutionary Alliance, APRA) του Περού, και διέθετε γνωριμίες με πολιτικά πρόσωπα. Με τη βοήθειά της, ο Γκεβάρα ήρθε σε επαφή με ένα ευρύ κύκλο εξόριστων και αριστερών διανοουμένων. Κατά το δεύτερο μήνα της παραμονής του στη χώρα, και ενώ η πολιτική της κατάσταση εντεινόταν λόγω των μεταρρυθμίσεων του φιλελεύθερου λαϊκού καθεστώτος του προέδρου Χάκομπο Άρμπενς (Jacobo Albenz Guzmán), ο Γκεβάρα πραγματοποίησε τις πρώτες του επαφές με πολιτικούς της κυβέρνησης. Στις 15 Φεβρουαρίου του 1954 ανέφερε σε επιστολή του προς τη θεία του πως είχε λάβει οριστικά θέση υπέρ της κυβέρνησης της Γουατεμάλας, επιλέγοντας το κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα (Partido Guatemalteco de Trabajo) και σχετιζόμενος με άλλους αριστερούς διανοούμενους. Στα τέλη του ίδιου μήνα, κατέγραψε επίσης την πολύ κακή οικονομική του κατάσταση.

Για ένα σύντομο διάστημα, ο Γκεβάρα εγκατέλειψε τη Γουατεμάλα και μετέβη στο Ελ Σαλβαδόρ, προκειμένου να ανανεώσει τη βίζα παραμονής του. Λίγο μετά την επιστροφή του, επιχειρήθηκε από τη CIA ένοπλη δράση, με επικεφαλής το συνταγματάρχη Κάρλος Καστίγιο Άρμας, για την ανατροπή της κυβέρνησης του Άρμπενς και με αφορμή την άφιξη ενός πλοίου με όπλα από την Τσεχοσλοβακία. Ο Γκεβάρα συμμετείχε στην ένοπλη πολιτοφυλακή της κομμουνιστικής νεολαίας που αντιστάθηκε, αλλά παρά τη διάθεσή του να αγωνιστεί στο μέτωπο, κατετάγη τελικά ως γιατρός. Στις 27 Ιουνίου, ο Άρμπενς ανακοίνωσε την παραίτησή του και αναζήτησε άσυλο στη μεξικανική πρεσβεία. Ο Γκεβάρα, επίσης καταζητούμενος του νέου καθεστώτος, αναζήτησε άσυλο στην πρεσβεία της Αργεντινής κατόπιν προτροπής του φίλου του, Σάντσες Τοράνσο. Οι πολιτικές εξελίξεις στη Γουατεμάλα σημάδεψαν βαθιά τον Γκεβάρα και η εμπειρία που αποκόμισε στη χώρα χαρακτηρίζεται ως σημείο πολιτικής καμπής για τον ίδιο.



Επανάσταση στην Κούβα
Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1954, ο Γκεβάρα ταξίδεψε στο Μεξικό, που αποτελούσε κοινό προορισμό εξόριστων Λατινοαμερικανών, από χώρες όπως το Πουέρτο Ρίκο, το Περού, η Βενεζουέλα, η Γουατεμάλα και η Κούβα. Στην πόλη του Μεξικού, συνάντησε τον Κουβανό εξόριστο Νίκο Λόπες, γνώριμό του από την περίοδο της παραμονής του στη Γουατεμάλα, ενώ επανασυνδέθηκε και με την Ίλδα Γκαδέα. Προκειμένου να συντηρείται οικονομικά, εργάστηκε ως γιατρός και ως φωτογράφος, εν μέσω πολλαπλών επαγγελματικών κρίσεων και οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπισε κατά διαστήματα. Το καλοκαίρι του 1955, ήρθε σε επαφή με τον αδελφό του Φιντέλ Κάστρο, Ραούλ, από τον οποίο πληροφορήθηκε την επικείμενη άφιξη του Κάστρο στο Μεξικό. Στις αρχές Ιουλίου του 1955, o Γκεβάρα συνάντησε για πρώτη φορά τον Φιντέλ Κάστρο, o οποίος ήταν αρχηγός των “Moνκαντίστας”, και είχε καταφύγει στο Μεξικό μετά την αποφυλάκισή του, αποτέλεσμα της χάρης που του δόθηκε από τον Μπατίστα. Την πρώτη συνάντησή τους ακολούθησαν πολυάριθμες συναντήσεις και συζητήσεις γύρω από την πολιτική κατάσταση στη Λατινική Αμερική και το ενδεχόμενο της οργάνωσης μίας επανάστασης ενάντια στη δικτατορία του Μπατίστα. Την ίδια περίπου περίοδο, η Γκαδέα του ανακοίνωσε πως ήταν έγκυος και ο Γκεβάρα της πρότεινε γάμο, ο οποίος τελέστηκε τελικά στις 18 Αυγούστου 1955, στο ληξιαρχείο του μεξικανικού χωριού Τεποτσοτλάν.

Πεπεισμένος πως ο Κάστρο είχε τις προϋποθέσεις να αποτελέσει ένα χαρισματικό ηγέτη της κουβανικής επανάστασης, ο Γκεβάρα συμμετείχε στο κίνημα της 26ης Ιουλίου (ισπ. Movimiento 26 de Julio, M-26-7), με στόχο την ένοπλη δράση για την ανατροπή του κουβανικού καθεστώτος. Ο Γκεβάρα συμφώνησε να τους συνοδεύσει με την ιδιότητα του γιατρού, ωστόσο έλαβε κανονικά μέρος στην στρατιωτική εκπαίδευση των ανταρτών, το βασικό στάδιο της οποίας ξεκίνησε στις αρχές του 1956, υπό τις οδηγίες του Μεξικανού παλαιστή Αρσάνιο Βαγένας σε ζητήματα εκγύμνασης και αυτοάμυνας, καθώς και του πρώην συνταγματάρχη του Ισπανικού Δημοκρατικού Στρατού, Αλπέρτο Μπάγιο. Στα απομνημονεύματα του Μπάγιο, πληροφορούμαστε πως ο Γκεβάρα επέδειξε μεγάλη θέληση κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, αποτελώντας τον καλύτερο μαθητή του. Την ίδια περίοδο, θεωρείται πιθανό πως απέκτησε το παρωνύμιο Τσε (Che), εξαιτίας της συχνής χρήσης της λέξης che (φίλος ή και επιφώνημα: Ε εσύ!) που έκανε ο ίδιος μιλώντας, έκφραση που αν και είχε εισαχθεί στη γλώσσα των Αργεντινών, φαινόταν αστεία στους Κουβανούς.

Στις 25 Νοεμβρίου του 1956, 82 επαναστάτες, μεταξύ αυτών και ο Τσε Γκεβάρα, ταξίδεψαν με το πλοιάριο Granma, από τον ποταμό Τούξπαν του Mεξικoύ με προορισμό την Κούβα, στην οποία έφθασαν τελικά στις 2 Δεκεμβρίου. Κατά την απόβασή τους, δέχθηκαν επίθεση από τα στρατεύματα του καθεστώτος, από την οποία επέζησαν 15-20 αντάρτες που κατάφεραν να ανασυνταχθούν και να καταφύγουν στα βουνά της Σιέρα Μαέστρα. Με σημείο εκκίνησης την επίθεση αυτή, ο ρόλος του Τσε Γκεβάρα στον ανταρτοπόλεμο διαφοροποιήθηκε σταδιακά, αντιλαμβανόμενος o ίδιος όλο και λιγότερο ως μοναδικό καθήκον του την ιατρική συμπαράσταση, και λαμβάνοντας ενεργό μέρος στις ένοπλες δραστηριότητες τον επαναστατών. Η αποφασιστικότητά του και οι ικανότητες του, σύντομα οδήγησαν στην άνοδό του στην ιεραρχία του αντάρτικου σώματος, κερδίζοντας το σεβασμό των υπολοίπων ανταρτών, χωρίς να απουσιάζει και το αίσθημα του φόβου που προκαλούσε ενίοτε η σκληρότητά του, υπεύθυνος ο ίδιος για εκτελέσεις ανταρτών που λειτουργούσαν ως πληροφοριοδότες του κουβανικού καθεστώτος. Υπήρξε ο πρώτος αντάρτης, στον οποίο δόθηκε το αξίωμα του Κομαντάντε του Επαναστατικού Στρατού της Κούβας, στις 21 Ιουλίου 1957. Αν και μέχρι τότε αποτελούσε έναν απλό οπλίτη, χωρίς να έχει διακριθεί ιδιαιτέρως σε στρατιωτικό επίπεδο αλλά έχοντας επιδείξει γενναιότητα και αρχηγικές δεξιότητες, ο Κάστρο του εμπιστεύτηκε την ηγεσία της Δεύτερης Φάλαγγας του αντάρτικου στρατού (για λόγους παραλλαγής έφερε τον αριθμό 4), έχοντας έτσι μόνο τον Κομαντάντε εν Σέφε Φιντέλ Κάστρο ως ανώτερό του.

☆Η μεγαλύτερη ίσως στρατιωτική επιτυχία του Τσε Γκεβάρα υπήρξε η κατάκτηση της Σάντα Κλάρα στις 29 Δεκεμβρίου 1958, μία καθοριστική στιγμή στην ιστορία της κουβανικής επανάστασης. Είχαν προηγηθεί δύο χρόνια ανταρτοπολέμου στην Σιέρρα Μαέστρα εναντίον του πολύ μεγαλύτερου στρατού του Μπατίστα, o οποίος δεχόταν και την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Με την κατάκτηση της Σάντα Κλάρα, ο δρόμος για την πρωτεύουσα Αβάνα ήταν πλέον ελεύθερος και την 1η Ιανουαρίου του 1959, ο δικτάτορας Μπατίστα εγκατέλειψε την Κούβα, με προορισμό την Δομινικανή Δημοκρατία. Την μάχη στη Σάντα Κλάρα ακολούθησαν και άλλες σημαντικές πολεμικές συγκρούσεις, πριν την τελική επικράτηση των ανταρτών.

Μέλος της κυβέρνησης της Κούβας

☆Μετά την επιτυχία του αντάρτικου στρατού και κατά τους πρώτους μήνες της κατάληψης της εξουσίας, ο Τσε Γκεβάρα τέθηκε διοικητής του φρουρίου Λα Καμπάνια, με αρμοδιότητα να εξετάζει τις εφέσεις των υποθέσεων των δύο Επαναστατικών Δικαστηρίων (Tribunales Revolucionarios, TR) που λειτουργούσαν δικάζοντας στρατιωτικούς και αστυνομικούς ή πολίτες. Στις 7 Φεβρουαρίου 1959, ψηφίστηκε ένα διάταγμα μέσω του οποίου αποκτούσαν την κουβανική υπηκοότητα όλοι οι αλλοδαποί διοικητές του αντάρτικου στρατού. Ο νόμος αυτός, επρόκειτο εμφανώς να εφαρμοστεί αποκλειστικά στην περίπτωση του Τσε Γκεβάρα, αποτελώντας ένα είδος φόρου τιμής και αναγνώρισης στο πρόσωπό του και τη συμβολή του στην κουβανική επανάσταση.

Μαζί με τους Φιντέλ Κάστρο, Ραούλ Κάστρο και Καμίλο Σιενφουέγος, αποτέλεσε μετά την επανάσταση σημαντικό μέλος της νέας κουβανικής κυβέρνησης, η οποία σύντομα ξεκίνησε να πραγματοποιεί ριζικές μεταρρυθμίσεις, καθιερώνοντας για παράδειγμα δωρεάν σύστημα υγείας, όπως και ένα εκπαιδευτικό σύστημα που εξασφάλιζε και στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα (μέχρι τότε κυρίως αναλφάβητα) σχολική μόρφωση. Στην κυβέρνηση, ο Γκεβάρα υποστήριξε περισσότερο τις κομμουνιστικές ιδέες απ’ όσο ο Φιντέλ Κάστρο. Αν και ήταν ένθερμος υποστηρικτής μίας ριζικής αγροτικής μεταρρύθμισης στη χώρα, χαρακτήρισε τον πρώτο σχετικό νόμο της κυβέρνησης ως μετριοπαθή, «που δεν αποτολμούσε να υπεισέλθει στα ουσιαστικότερα ζητήματα, όπως ήταν η κατάργηση της μεγάλης γαιοκτησίας». Στις 7 Οκτωβρίου, ο Κάστρο του ανέθεσε την αρχηγία του Τομέα Βιομηχανίας του Εθνικού Ινστιτούτου της Αγροτικής Μεταρρύθμισης (Insituto Nacional de la Reforma Agragia, INRA), ρόλος που προστέθηκε στα καθήκοντά του ως διοικητής της Λα Καμπάνια αλλά και αρχηγός του Τμήματος Εκπαίδευσης των Ενόπλων Δυνάμεων. Για να ανταποκριθεί στις ανάγκες του έργου του, ο Γκεβάρα απευθύνθηκε στον οικονομολόγο Σαλβαδόρ Βιλασέκα, ξεκινώντας μαζί του μία σειρά από μαθήματα ανώτερων μαθηματικών.

Στην ακμή της πολιτικής του δραστηριότητας ως μέλος της κυβέρνησης, ο Τσε διορίστηκε διευθυντής της Εθνικής Τράπεζας της Κούβας, στις 26 Νοεμβρίου 1959, διατηρώντας παράλληλα την ευθύνη για το τμήμα βιομηχανίας του INRA και την πολιτιστική επιμόρφωση του στρατού. Ανάμεσα στις πρώτες του ενέργειες, ήταν μία σειρά μέτρων με στόχο τον έλεγχο του αποθέματος συναλλάγματος, καθώς και η ρευστοποίηση των τραπεζών του καθεστώτος του Μπατίστα. Στα τέλη του έτους, και ενώ οι τράπεζες των Ηνωμένων Πολιτειών είχαν ήδη αναστείλει τις πιστώσεις των εισαγωγών, άρχισε να διερευνά, σε συνεργασία με τον Φιντέλ Κάστρο και άλλους κομμουνιστές ηγέτες, το ενδεχόμενο της σοβιετικής στήριξης. Το Φεβρουάριο του 1960, υποδέχθηκε τον Αναστάς Μικογιάν, μέλος του πολιτικού γραφείου του κομμουνιστικού κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης και ένθερμο υποστηρικτή της προσέγγισης με την Κούβα, όπως άλλωστε ήταν αρχικά και ο ίδιος ο Τσε. Το επόμενο διάστημα, εντάθηκε η αντιπαράθεση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της κουβανικής κυβέρνησης, ενώ στις 13 Οκτωβρίου κηρύχθηκε εμπάργκο σε όλα τα εμπορεύματα με προορισμό την Κούβα, αποκλείοντας τη χώρα από κάθε οικονομική δραστηριότητα. Μία εβδομάδα αργότερα, ο Τσε Γκεβάρα σχολίασε τον αποκλεισμό, αναφερόμενος σε ελλείψεις που δεν θα ήταν δυνατό να καλυφθούν, αλλά και εκφράζοντας αισιοδοξία για την πορεία της κρατικοποιημένης πλέον βιομηχανίας. Παράλληλα, έκανε γνωστό πως δεν ήταν πλέον πρόεδρος της τράπεζας, αναλαμβάνοντας νέα καθήκοντα.

☆Στα τέλη Οκτωβρίου του 1960, συμμετείχε ως επικεφαλής μίας διπλωματικής αποστολής, με στόχο την εξασφάλιση της στήριξης του σοβιετικού μπλοκ, με τις κύριες διαπραγματεύσεις να πραγματοποιούνται στη Σοβιετική Ένωση. Συναντήθηκε με τον Χρουστσόφ στη Μόσχα ενώ αργότερα επισκέφτηκε το Πεκίνο όπου συνάντησε τον Μάο Τσετούνγκ και έγινε γενικά θερμά δεκτός. H περιοδεία του περιλάμβανε ακόμα την Κορέα και τη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας. H αποστολή εξασφάλισε τελικά ευνοϊκές συμφωνίες, για την εξαγωγή τεσσάρων εκατομμυρίων τόνων ζάχαρης, σε τιμή υψηλότερη από εκείνη της παγκόσμιας αγοράς, εξασφαλίζοντας παράλληλα τον εφοδιασμό της Κούβας με πετρέλαιο και αγορές βιομηχανικών μονάδων με ευέλικτες πιστώσεις. Στις 23 Φεβρουαρίου 1961 διορίστηκε υπουργός του νεοσύστατου Υπουργείου Βιομηχανίας της Κούβας, σκοπός του οποίου ήταν η οργάνωση των πολυάριθμων βιομηχανικών μονάδων που είχαν αποκτηθεί, καθώς και των κρατικοποιημένων επιχειρήσεων που υπάγονταν στο Τμήμα Βιομηχανίας του INRA.

Τον Απρίλιο του 1961, κατά τη διάρκεια της αμερικανικής εισβολής του Κόλπου των Χοίρων, ο Τσε Γκεβάρα τέθηκε επικεφαλής των κουβανικών στρατευμάτων που θα υπερασπίζονταν την επαρχία Πινάρ ντελ Ρίο, όπου σύμφωνα με ενδείξεις των μυστικών υπηρεσιών, αναμενόταν η πρώτη επίθεση. Χάρη στην αποτελεσματική αντίδραση της κουβανικής αεροπορίας και την αντίσταση της πολιτοφυλακής, η αμερικανική εισβολή απέτυχε, ενώ το στράτευμα του Γκεβάρα παρέμεινε σε αμυντική διάταξη και ανενεργό, καθώς η συγκέντρωση αμερικανικών ναυτικών δυνάμεων κοντά στο Πινάρ ντελ Ρίο αποτέλεσε τελικά προσπάθεια αντιπερισπασμού.

☆Συνεχίζοντας το έργο του ως υπουργός βιομηχανίας, επεδίωξε να προωθήσει την ταχεία εκβιομηχάνιση της χώρας, πρόγραμμα που υπήρξε όμως πρόωρο, αντιμετωπίζοντας πολλές δυσκολίες στην εφαρμογή του και καταλήγοντας σε αποτυχία. Τον Αύγουστο του 1961 συμμετείχε στις συνεδριάσεις της ολομέλειας του Διαμερικανικού Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου, καταψηφίζοντας το δεκαετές σχέδιο του Τζον Φ. Κένεντι «Συμμαχία για την Πρόοδο» (Alliance for Progress), το οποίο χαρακτήριζε ως μία προσπάθεια αναχαίτισης των επαναστατικών κινημάτων στη Λατινική Αμερική και κατασκεύασμα κατά της Κούβας. Την ίδια περίπου περίοδο, διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στην απόφαση εγκατάστασης σοβιετικών πυραύλων στο έδαφος της Κούβας, γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο από τις μυστικές υπηρεσίες των Ηνωμένων Πολιτειών, οδηγώντας τελικά στην Κρίση των πυραύλων, τον Οκτώβριο του 1962.

Σε ότι αφορά την οικονομική πολιτική, ο Τσε Γκεβάρα ήταν αντίθετος στην αντιγραφή του σοβιετικού οικονομικού μοντέλου της «οικονομικής αυτοδιαχείρισης», καθώς θεωρούσε πως οι ιδιαίτερες συνθήκες της Κούβας απαιτούσαν διαφορετικές πρακτικές και υπερασπιζόταν το συγκεντρωτισμό στον τομέα της βιομηχανίας.

Απομάκρυνση από την Κούβα

☆Στις 11 Δεκεμβρίου του 1964 εκπροσώπησε την Κούβα στη Συνδιάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Στην ομιλία του ξεχωρίζει η έντονη διαμαρτυρία του ενάντια στην πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών και τις λατινοαμερικανικές δικτατορίες, η συμπαράταξή του στο θέμα του πυρηνικού αφοπλισμού και το ειρηνευτικό σχέδιο που προτείνει για την Καραϊβική. Λίγες ημέρες αργότερα, ξεκίνησε μία τρίμηνη διεθνή περιοδεία, κατά την οποία επισκέφτηκε την Αλγερία, την Κίνα, τη Γκάνα, τη Γουινέα, το Μάλι, το Κονγκό, την Τανζανία, με μικρές στάσεις στο Παρίσι, την Ιρλανδία και την Πράγα. Στις 24 Φεβρουαρίου, έλαβε μέρος στη διάσκεψη του δεύτερου Οικονομικού Σεμιναρίου Αφροασιατικής Αλληλεγγύης, πραγματοποιώντας την τελευταία δημόσια παρουσία στο διεθνές προσκήνιο. Η ομιλία του προκάλεσε αρκετές εντάσεις στο σοβιετικό μπλοκ, δηλώνοντας πως οι σοσιαλιστικές χώρες όφειλαν να επωμιστούν το κόστος των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων, ενώ θεωρείται πιθανό πως προκάλεσε επίσης ρήξη στη σχέση του με τον Κάστρο, αν και δεν υπάρχει καμία σχετική αναφορά στα απομνημονεύματα του ίδιου του Γκεβάρα. Τον Μάρτιο του 1964, επέστρεψε στην Αβάνα.

Οι διαφορές του με τον Κάστρο σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Κούβας με την Σοβιετική Ένωση ή την οικονομική πολιτική πιθανώς συνέβαλαν στην απόφαση του Τσε να εγκαταλείψει την Κούβα, σκοπεύοντας να μεταφέρει την επανάσταση σε όλον τον κόσμο. Την 1η Απριλίου συνέταξε το αποχαιρετιστήριο γράμμα του προς τον Φιντέλ Κάστρο.

 Κονγκό
Πρώτος σταθμός του Τσε Γκεβάρα, μετά τη φυγή του από την Κούβα υπήρξε το Κονγκό (σημερινή Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό), ενισχύοντας και βοηθώντας οργανωτικά τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό. Μαζί με τον δεύτερο στην ιεραρχία Βικτόρ Ντρέκε και δώδεκα ακόμα Κουβανούς πολεμιστές, έφθασε εκεί στις 24 Απριλίου του 1965, ενώ λίγο αργότερα ακολούθησαν και άλλοι Κουβανοί, συνθέτοντας συνολικά μία φάλαγγα με περισσότερα από εκατό μέλη. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Αλγερίας εκείνη την περίοδο και φίλο του, Αχμέντ Μπεν Μπέλα, «η κατάσταση που κυριαρχούσε στην Αφρική, η οποία φαινόταν να διαθέτει μεγάλη δυναμική για μία επανάσταση, οδήγησε τον Τσε στο συμπέρασμα πως η Αφρική αποτελούσε τον αδύναμο κρίκο του ιμπεριαλισμού. Ήταν λοιπόν στην Αφρική που αποφάσιζε να αφιερώσει τις προσπάθειές του».. Η έλλειψη οργάνωσης και συνοχής των κονγκολέζικων δυνάμεων καταγράφεται στα ημερολόγια του Τσε Γκεβάρα ως ο κύριος λόγος της αποτυχίας της επανάστασης.
Στα τέλη του έτους, εγκατέλειψε το Κονγκό, μαζί με τους επιζώντες της κουβανικής ομάδας (έξι μέλη της είχαν πεθάνει σε μάχη) και πέρασε τους επόμενους έξι μήνες στο Νταρ ες Σαλάμ της Τανζανίας. Στο διάστημα αυτό, ολοκλήρωσε μία σειρά χειρόγραφων σημειώσεων σχετικά με την εμπειρία του στο Κονγκό, ενώ εργάστηκε επίσης πάνω σε δύο ακόμα βιβλία, φιλοσοφικών και οικονομικών σημειώσεων. Το Φεβρουάριο του 1966 ταξίδεψε μεταμφιεσμένος και με πλαστό διαβατήριο, με προορισμό την Πράγα. Εκεί άρχισε να επεξεργάζεται την ιδέα ενός νέου αντάρτικου στη Λατινική Αμερική, με αρχικό στόχο το Περού και αργότερα εστιάζοντας στη Βολιβία.


Βολιβία
Μετά από μία σύντομη παραμονή στην Αβάνα, ο Γκεβάρα εγκαταστάθηκε στην Βολιβία και ειδικότερα στην ορεινή περιοχή Νιανκαουασού (Ñancahuazú), όπου επρόκειτο να οργανωθεί ο πυρήνας του αντάρτικου στρατού, του οποίου τα μέλη είχαν εκπαιδευτεί νωρίτερα στην Κούβα. Ο Τσε κατέγραψε τα βιώματά του εκείνο το διάστημα, στον ελεύθερο χρόνο που διέθετε, κρατώντας τις σημειώσεις που αργότερα εκδόθηκαν σε βιβλίο. Οι συγκρούσεις με τον βολιβιανό στρατό ήταν τακτικές. O Τσε Γκεβάρα και οι αντάρτες του δεν κατάφεραν να προσελκύσουν τους φτωχούς Βολιβιανούς αγρότες και η προσπάθειά του να φέρει την επανάσταση και στην Βολιβία κατέληξε σε αποτυχία. Ένας σημαντικός λόγος για την αποτυχία αυτή ήταν το γεγονός ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα της Βολιβίας δεν τον υποστήριξε στην προσπάθειά του. Επιπλέον, ιδιαίτερης σημασίας υπήρξε και η ενίσχυση του βολιβιανού στρατού από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στις 8 Οκτωβρίου, η ομάδα των ανταρτών καθοδηγούμενη από τον Τσε Γκεβάρα, περικυκλώθηκε. Κατά τη διάρκεια της τελικής μάχης, στην περιοχή του φαραγγιού του Τσούρο, η ομάδα αναγκάστηκε να διασκορπιστεί και ο Γκεβάρα τραυματίστηκε στη δεξιά κνήμη, ενώ συγχρόνως το όπλο του αχρηστεύτηκε από έναν πυροβολισμό. Τελικά συνελήφθη και αργότερα μεταφέρθηκε στον πλησιέστερο οικισμό Λα Χιγκέρα. Την καταδίωξη του Τσε Γκεβάρα στη Βολιβία παρακολουθούσε επίσης η CIA, με επικεφαλής τον πράκτορα Φέλιξ Ροντρίγκεζ (Félix Rodríguez), ο οποίος μετέφερε την πληροφορία της σύλληψής του στο αρχηγείο της υπηρεσίας του και σύντομα μετέβη ο ίδιος στη Λα Χιγκέρα.


Η σύλληψη και το τέλος
Οκτωβρίου 1967. Εκείνη την Κυριακή ο καιρός ήταν ζεστός, και στις οκτώμισι το βράδυ περιφερόμαστε με έναν άγγλο φίλο στην κεντρική πλατεία της Σάντα Κρουζ στην ανατολική Βολιβία, όταν κάποιος μας έγνεψε από το τραπεζάκι ενός καφενείου.
“Έχω νέα για σας”, μας είπε. “Ο Τσε;”, ρωτήσαμε, γιατί το ενδεχόμενο να συλληφθεί ο Τσε στριφογύριζε στο μυαλό μας από μία εβδομάδα. Πριν από λίγες ημέρες βρισκόμαστε στη μικρή πόλη Βαγεγκράντε και είχαμε ακούσει το συνταγματάρχη Χοακίν Σεντένο Ανάγια, διοικητή της όγδοης μεραρχίας των βολιβιανών ενόπλων δυνάμεων, να εκφράζει τη βεβαιότητα ότι τα στρατεύματά του θα βάλουν τον Τσε στο χέρι πριν από το τέλος της εβδομάδας. Μας εξήγησε μάλιστα ότι είχαν ενισχυθεί από 600 “ρέιντζερ”, φρέσκους από το στρατόπεδο εκπαίδευσης που διηύθυναν οι Ειδικές Δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών βορείως της Σάντα Κρουζ. Είπε ακόμη πώς έγινε η περικύκλωση των ανταρτών. Δυνατότητα διαφυγής υπήρχε μόνο από τη μία πλευρά, κι εκεί ο στρατός είχε σκορπίσει στρατιώτες μεταμφιεσμένους σε αγρότες, ώστε να σημάνουν αμέσως συναγερμό μόλις δουν τους αντάρτες να περνούν από αυτό το σημείο. Από τα στοιχεία που μας είχαν δώσει κάτοικοι ενός χωριού στο οποίο μπήκαν οι αντάρτες περί το τέλος Σεπτεμβρίου, καθώς και από τη μαρτυρία δύο ανταρτών που είχαν συλληφθεί, δεν μας έμενε η παραμικρή αμφιβολία ότι ο Τσε ήταν ο επικεφαλής τούτης της περικυκλωμένης ομάδας.
“Ο Τσε συνελήφθη”, μας είπε ο γνωστός μας στο καφενείο, “αλλά είναι τραυματισμένος σοβαρά και μπορεί να μη βγάζει τη νύχτα. Οι υπόλοιποι αντάρτες παλεύουν απεγνωσμένα να τον πάρουν πίσω, ενώ ο διοικητής του λόχου ζητά να τους στείλουν ελικόπτερο ώστε να μπορέσουν να τον φυγαδεύσουν μακριά. Ο διοικητής είναι σε τέτοια αναστάτωση, ώστε τα λόγια του ήταν εντελώς ακατάληπτα. Το μόνο που κατόρθωσαν να ξεχωρίσουν εκείνοι που τον άκουγαν ήταν η κραυγή ‘Τον πιάσαμε, τον πιάσαμε'”.
Ο πληροφοριοδότης μας συνέχισε λέγοντας ότι πρέπει να νοικιάσουμε ελικόπτερο και να πετάξουμε αμέσως στην περιοχή των ανταρτών. Δεν ήξερε αν ο Τσε ήταν ακόμη ζωντανός ή αν είχε πεθάνει, αλλά διαισθανόταν ότι οι πιθανότητες να ζήσει ήταν πλέον ελάχιστες. Δεν είχαμε χρήματα να νοικιάσουμε ελικόπτερο, ακόμη κι αν υπήρχε κάποιο διαθέσιμο, άσε που σε κάθε περίπτωση στη Βολιβία είναι αδύνατη η πτήση μετά τη δύση του ήλιου. Έτσι νοικιάσαμε ένα τζιπ και στις 4 το πρωί της Δευτέρας 9 Οκτωβρίου πήραμε το δρόμο για τη Βαγεγκράντε.
Φθάσαμε πεντέμισι ώρες αργότερα και κατευθυνθήκαμε αμέσως στο αεροδρόμιο. Ο μισός πληθυσμός της μικρής πόλης έμοιαζε να περιμένει εκεί, οι μαθητές ντυμένοι στα άσπρα και οι ερασιτέχνες φωτογράφοι ανυπόμονοι να εξασφαλίσουν φωτογραφίες των νεκρών ανταρτών. Μόλις πριν από δύο εβδομάδες, εδώ είχαν φέρει το σώμα του βολιβιανού αντάρτη “Κόκο” Περέντο και του Κουβανού “Μιγκέλ”. Και στο νεκροταφείο κοντά στο αεροδρόμιο είχε ήδη ταφεί η “Τάνια”, η όμορφη αντάρτισσα που σκοτώθηκε με άλλους εννέα στις 31 Αυγούστου στο Ρίο Γκράντε, σε ενέδρα όπου οδηγήθηκε με μπαμπεσιά. Οι κάτοικοι της Βαγεγκράντε έχουν πλέον εθιστεί σε τούτα τα πήγαιν’ έλα του στρατού.
Τα παιδιά έμοιαζαν περισσότερο αναστατωμένα. Έδειχναν με το χέρι στο βάθος του ορίζοντα και χοροπηδούσαν, καθώς τα μάτια τους βλέπουν μακρύτερα από τα μάτια των ενηλίκων. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα διακρίναμε ένα σημαδάκι στον ουρανό που σύντομα μεταμορφώθηκε σε ελικόπτερο. Μετέφερε δύο νεκρούς φαντάρους, δεμένους στα πέδιλά του. Τους έλυσαν βιαστικά και τους φόρτωσαν χωρίς πολλά πολλά σε ένα φορτηγό για να τους κουβαλήσει στην πόλη. Καθώς όμως το πλήθος διαλυόταν, εμείς μείναμε πίσω και φωτογραφίσαμε τα κιβώτια με τα ναπάλμ, προσφορά των βραζιλιάνικων ενόπλων δυνάμεων, που βρίσκονταν στην περιφέρεια του αεροδρομίου. Και με τηλεφακό πήραμε φωτογραφίες ενός άνδρα με πράσινη στολή χωρίς διακριτικά, για τον οποίο μάθαμε ότι είναι πράκτορας της CIA.
Τέτοια επίδειξη θράσους από ξένους δημοσιογράφους -γιατί ήμαστε οι πρώτοι που έφθασαν στη Βαγεγκράντε- δεν ήταν νοητή, κι έτσι ο πράκτορας της CIA συνοδευόμενος από μερικούς βολιβιανούς αξιωματικούς επιχείρησε να μας πετάξει έξω από την πόλη. Ήμαστε όμως εφοδιασμένοι με κάμποσα διαπιστευτήρια ώστε να μπορούμε να αποδείξουμε την “καλή μας πίστη”, οπότε ύστερα από αρκετή συζήτηση μας επιτράπηκε να παραμείνουμε. Το ένα και μοναδικό ελικόπτερο σηκώθηκε και πάλι και κατευθύνθηκε προς την εμπόλεμη ζώνη, τριάντα περίπου χιλιόμετρα νοτιοδυτικά, μεταφέροντας και το συνταγματάρχη Σεντένο. Λίγο μετά τη μία το μεσημέρι επέστρεψε με το συνταγματάρχη θριαμβευτή, ανίκανο να κρύψει το πλατύ του χαμόγελο. Ο Τσε πέθανε, ανακοίνωσε. Είδε το πτώμα και δεν χωρά η παραμικρή αμφιβολία. Ο συνταγματάρχης Σεντένο είναι έντιμος άνθρωπος, άμαθος να αποκαλύπτει περισσότερα από τα απολύτως απαραίτητα και δεν υπήρχε λόγος να τον αμφισβητήσουμε. Τρέξαμε στο μικρό ταχυδρομικό γραφείο και δώσαμε τα τηλεγραφήματά
μας προς τον έξω κόσμο σε έναν αιφνιδιασμένο και δύσπιστο υπάλληλο. Κανείς μας δεν πίστευε και πολύ ότι θα κατάφερναν να φθάσουν στον προορισμό τους.
Τέσσερις ώρες αργότερα, στις 5 ακριβώς, το ελικόπτερο γύρισε και πάλι, κουβαλώντας αυτή τη φορά ένα και μοναδικό μικρό σώμα δεμένο στα πέδιλά του. Αντί όμως να προσγειωθεί κοντά στο σημείο που βρισκόμαστε, όπως έκανε τις προηγούμενες φορές, σταμάτησε στο κέντρο του αεροδρομίου, μακριά από τα αδιάκριτα μάτια των δημοσιογράφων. Αμέσως μας απαγορεύτηκε να διασπάσουμε τον κλοιό που σχημάτισαν αποφασισμένοι στρατιώτες. Πολύ γρήγορα, το πτώμα φορτώθηκε σε ένα κλειστό βαν μάρκας σέβρολετ που ξεκίνησε με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Πηδήξαμε στο τζιπ που περίμενε εκεί δίπλα και ο τολμηρός οδηγός μας πήρε το βαν στο κατόπι. Σε απόσταση ενός περίπου χιλιομέτρου, η σέβρολετ έκανε μια απότομη στροφή και μπήκε στον περίβολο ενός νοσοκομείου. Οι στρατιώτες επιχείρησαν να κλείσουν την πύλη προτού περάσουμε, αλλά ήμαστε αρκετά κοντά και τους εμποδίσαμε να το πετύχουν.
Η σέβρολετ ανηφόρισε μια απότομη πλαγιά και σταμάτησε μπροστά σε ένα μικρό παράπηγμα με καλαμωτή οροφή και τη μία πλευρά ανοιχτή στον ουρανό. Κατεβήκαμε από το τζιπ και τρέξαμε στην πίσω πόρτα του βαν προτού ανοίξει. Την ώρα που άνοιγε, πετάχτηκε έξω ο πράκτορας της CIA, ουρλιάζοντας στα αγγλικά: “Εντάξει, ας ξεκουμπιστούμε τώρα γρήγορα”. Ο κακομοίρης ούτε που μπορούσε να φανταστεί ότι δύο άγγλοι δημοσιογράφοι περίμεναν στις δύο πλευρές της πόρτας.
Μέσα στο βαν, πάνω σε φορείο, βρισκόταν η σορός του Τσε Γκεβάρα. Δεν αμφέβαλα ούτε στιγμή ότι ήταν αυτός. Τον είχα δει μία και μοναδική φορά πριν από τέσσερα ακριβώς χρόνια στην Αβάνα και δεν ήταν από τις μορφές που ξεχνάς εύκολα. Από τότε, η προσωπική μου ανάμνηση είχε αναμφίβολα επηρεαστεί από τις συχνές φωτογραφίες του στον τύπο και ομολογώ ότι είχα λησμονήσει το κορακίσιο χρώμα του μικρού γενιού του. Μου φάνηκε πιο κοντός και πιο αδύνατος απ’ ό,τι θυμόμουν. Οι μήνες της ζωής στη ζούγκλα είχαν προφανώς αφήσει τα ίχνη τους. Παρά τα ερωτηματικά, δεν υπήρχε καμία απολύτως αμφιβολία ότι επρόκειτο για τον Γκεβάρα. Όταν έβγαλαν έξω το πτώμα και το ακούμπησαν σε ένα πρόχειρο τραπέζι μέσα στο παράπηγμα που τους λιγότερο ταραγμένους καιρούς χρησίμευε για πλυσταριό, ήμουν πια βέβαιος ότι ο Γκεβάρα ήταν νεκρός.
Το σχήμα του γενιού, το περίγραμμα του προσώπου και τα πλούσια κυματιστά μαλλιά δεν μπορούσαν να ανήκουν σε άλλον. Φορούσε πράσινη στολή εκστρατείας στο χρώμα της ελιάς και ένα τζάκετ με φερμουάρ. Στα πόδια φορούσε πράσινες ξεθωριασμένες κάλτσες και χειροποίητα παπούτσια. Καθώς ήταν ντυμένος, δυσκολευόμουν να δω πού ακριβώς είχε πληγωθεί. Είχε δύο φανερές οπές στη βάση του λαιμού και αργότερα, όταν καθάριζαν το σώμα, είδα μία ακόμη πληγή στο στομάχι. Δεν αμφισβητώ ότι είχε πληγές στα πόδια και κοντά στην καρδιά, αλλά δεν τις είδα.
Οι γιατροί εξέταζαν τις πληγές του λαιμού και η πρώτη μου αντίδραση ήταν να υποθέσω ότι έψαχναν για τη σφαίρα, αλλά στην πραγματικότητα ετοίμαζαν το σωληνάκι που θα οδηγούσε τη φορμόλη στο σώμα για να το συντηρήσει. Ένας από τους γιατρούς άρχισε να καθαρίζει τα χέρια του νεκρού αντάρτη που ήταν καλυμμένα με αίμα. Αλλά κατά τα άλλα δεν υπήρχε τίποτε απωθητικό στο πτώμα. Ο Τσε έμοιαζε ζωντανός. Τα μάτια του ήταν ανοιχτά και λαμπερά, και δεν δυσκολεύτηκαν καθόλου να του τραβήξουν το χέρι έξω από το τζάκετ. Πρέπει να μην είχε πεθάνει πριν από πολλές ώρες και τη στιγμή εκείνη δεν πίστευα ότι δολοφονήθηκε μετά τη σύλληψή του. Όλοι υποθέταμε τότε ότι πέθανε από τις πληγές του και από έλλειψη ιατρικής φροντίδας τις πρώτες ώρες του πρωινού της Δευτέρας.
Οι άνθρωποι γύρω από το πτώμα ήταν περισσότερο αποκρουστικοί από το νεκρό: Μια καλόγρια που δεν μπορούσε να κρύψει το χαμόγελό της και κάποιες φορές γελούσε δυνατά. Αξιωματικοί που κατέφθαναν με τις ακριβές τους μηχανές για να απαθανατίσουν τη σκηνή. Και, προφανώς, ο πράκτορας της CIA. Έμοιαζε να είναι επικεφαλής της όλης επιχείρησης και γινόταν έξαλλος κάθε φορά που κάποιος τον σημάδευε με τη φωτογραφική του μηχανή. “Από πού είσαι εσύ;”, τον ρωτήσαμε στα αγγλικά, προσθέτοντας για πλάκα: “Από την Κούβα; Το Πόρτο Ρίκο;” Δεν έδειξε να διασκεδάζει και απάντησε κοφτά στα αγγλικά: “Από πουθενά”. Τον ξαναρωτήσαμε αργότερα, αλλά τούτη τη φορά απάντησε στα ισπανικά “Que dice?” και υποκρίθηκε ότι δεν καταλαβαίνει αγγλικά. Ήταν ένας κοντός, γεροδεμένος τριανταπεντάρης με βαθουλωτά γουρουνίσια μάτια και κουρεμένο κεφάλι. Δύσκολο να καταλάβεις αν ήταν Βορειοαμερικάνος ή κουβανός εξόριστος, γιατί μιλούσε αγγλικά και ισπανικά με την ίδια ευκολία και χωρίς ίχνος ιδιαίτερης προφοράς. Αργότερα ανακάλυψα ότι λέγεται Εντι Γκονζάλες και ήταν ιδιοκτήτης νυχτερινού κέντρου στην Αβάνα πριν από την κουβανέζική επανάσταση.





To ημερολόγιο
Το ημερολόγιο που κρατούσε ο Ernesto Che Guevara για την επαναστατική του δράση στη Βολιβία αρχίζει στις 7 Νοεμβρίου 1966 με τις φράσεις «Μια νέα περίοδος αρχίζει σήμερα. Φθάσαμε στο κτήμα τη νύχτα». Εντεκα μήνες αργότερα, στις 7 Οκτωβρίου 1967, γράφει την τελευταία του σελίδα που αρχίζει με τις φράσεις «Εντεκα μήνες πέρασαν από την έναρξη του αντάρτικου. Η ημέρα πέρασε χωρίς περιπλοκές, σχεδόν βουκολικά…». Την επομένη συνελήφθη ύστερα από μάχη και δύο μέρες μετά εκτελέστηκε χωρίς δίκη, δηλαδή δολοφονήθηκε.
Ο Fidel Castro, φίλος και συναγωνιστής του Che Guevara, στην εισαγωγή του στο Ημερολόγιο του Che Guevara, που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 1968, γράφει τα εξής: «Ο Che και το εκπληκτικό του παράδειγμα κερδίζουν αυξανόμενη δύναμη στον κόσμο. Οι ιδέες του, η εικόνα του, το όνομά του είναι οι σημαίες του αγώνα εναντίον της αδικίας των καταπιεσμένων και των εκμεταλλευομένων και ξεσηκώνουν με πάθος το ενδιαφέρον των φοιτητών και των διανοουμένων σε όλον τον κόσμο… Λίγες φορές στην Ιστορία, ίσως ποτέ, ένα πρόσωπο, ένα όνομα, ένα παράδειγμα είχε καταστεί παγκόσμιο με τέτοια ταχύτητα και παθιασμένη δύναμη. Και αυτό επειδή ο Che ενσωματώνει στην καθαρότερη και πιο ανιδιοτελή μορφή του το διεθνιστικό πνεύμα που χαρακτηρίζει τον κόσμο σήμερα και που θα τον χαρακτηρίζει πιο πολύ αύριο».
Τριάντα χρόνια μετά, το διεθνιστικό πνεύμα έχει εξασθενήσει μέχρις εξαφανίσεως, αλλά η μορφή και οι ιδέες του Che Guevara διατηρούν τη λάμψη τους. Ακριβώς γι’ αυτούς τους λόγους η ιστορία του Che Guevara βρίσκει σήμερα μιαν απροσδόκητη προβολή, από την οποία κανείς δεν κινδυνεύει και πολλοί έχουν να κερδίσουν. Γίνεται πρωτοσέλιδο σε εφημερίδες και εξώφυλλο σε περιοδικά για τα οποία ο Che Guevara θα εξέφραζε, αν μπορούσε, μόνο περιφρόνηση. Η μορφή του και το όνομά του ταυτίζονται, από ευφυείς βιομηχάνους και εμπόρους, με καταναλωτικά προϊόντα από τα οποία θα προκύψει κέρδος. Καφέδες, μπίρες, μπλουζάκια, ρολογάκια κλπ. θα φέρουν το όνομα και τη μορφή του Che Guevara.
Αναρωτιέται κανείς, γιατί όλα αυτά; Η προφανής απάντηση: γιατί έτσι κερδίζουν. Το αποτέλεσμα μιας πράξης όμως δεν μας υποδεικνύει κατ’ ανάγκη και το κίνητρο αυτής της πράξης. Η εμπορευματοποίηση του ονόματος και της εικόνας ασφαλώς θα φέρουν κέρδη, αλλά από αυτό και μόνο δεν μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το κέρδος ήταν το κίνητρο.
Ορισμένοι γράφουν ότι η σημερινή «ανάσταση» του Che Guevara ¬ με τις πολλές εκδηλώσεις, με τα πολλά δημοσιεύματα και γενικά με την ποικιλότροπη αναφορά στο όνομά του και στη δράση του ¬ οφείλεται στο ότι ο Che Guevara αποτελεί πλέον πολιτιστικό και όχι πολιτικό σύμβολο, αποτελεί πρότυπο ηθικής στάσης και όχι πολιτική πρόταση. Το να αποκαλείται ένας επαναστάτης πρότυπο ηθικής στάσης είναι περίπου ταυτολογία (κυρίως όταν ο θάνατος δεν επέτρεψε τη φθορά του χρόνου ή / και της εξουσίας) και φυσικά δεν εξηγεί τίποτε. Εξάλλου ποιος από όσους κερδίζουν από την εκμετάλλευση της μνήμης του ενδιαφέρεται για την ηθική των ανθρώπων της εποχής μας; Η άποψη ότι η εικόνα του Che Guevara αποτελεί πολιτιστικό και όχι πολιτικό σύμβολο είναι τουλάχιστον ανόητη και άνευ περιεχομένου.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για την «αναβίωση» του Che Guevara. Οι ομοϊδεάτες και παλιοί σύντροφοί του στην Κούβα, στη Βολιβία και αλλού τιμούν τη μνήμη του και εκφράζουν την αγάπη και τον σεβασμό τους. Οι βιογράφοι του ενδιαφέρονται να συμβάλουν στη γνώση της πρόσφατης ιστορίας, με την οποία η ζωή του Che Guevara ήταν συνυφασμένη. Υπάρχουν όμως και οι άλλοι, εκείνοι που δεν ενδιαφέρονται για τη μνήμη του ή για την ιστορία του, αλλά για τη με το αζημίωτο γελοιοποίηση και τον εξευτελισμό του. Διότι η εμφάνιση της μορφής του Che Guevara εκεί όπου συνήθως βλέπουμε τον Micky Mouse ή τη Μέριλιν Μονρό ισοδυναμεί με μια προσπάθεια ταύτισής του με ζωοειδείς παιδικούς ήρωες και με σύμβολα του sex, με ουσιαστικό στόχο τη γελοιοποίηση του νεκρού επαναστάτη.
Ευτυχώς η εξέλιξη της Ιστορίας δεν βρίσκεται στα χέρια των πολιτικών, των ιστορικών ή των παμπόνηρων εμπόρων, και όταν η ανάγκη προκύψει η κοινωνία θα αναπτύξει νέους επαναστάτες και νέους αρχηγούς.

 Είπε:
Η διάλυση του στρατού αποτελεί τη βασική αρχή της δημοκρατίας.


Είμαστε ρεαλιστές, επιδιώκουμε το αδύνατο! (Seamos realistas, pidamos
lo imposible!)

Athens Indymedia