http://halastor.blogspot.gr/

του Κώστα Μπαϊρακτάρη

Σήμερα στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου, είμαστε μάρτυρες μιας περιόδου βίαιης ανακατανομής του πλούτου —μίας καπιταλιστικής κρίσης. Η κρίση αυτή προσλαμβάνει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σε μία χώρα, όπως η Ελλάδα, στην οποία συναντάμε τον καπιταλισμό στην πιο χυδαία και διεφθαρμένη μορφή του. Μία χώρα που διαχρονικά κυβερνάται από το πιο παρασιτικό, το πιο απάνθρωπο —άρα και πιο παθολογικό— κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας που τη μετέτρεψε σε οικονομικό προτεκτοράτο των τραπεζιτών ,του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των δυνάμεων εκείνων που ηγεμονεύουν μονοπωλιακά  ως σύγχρονοι αποικιοκράτες στην  Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αναφερόμαστε σε ένα πολιτικο-κοινωνικό σύστημα το οποίο για να μπορέσει να διατηρήσει και να αναπαράγει την εξουσία του ακυρώνει τους ίδιους τους αστικοδημοκρατικούς του θεσμούς ξευτιλίζοντας το ίδιο το αστικό κοινοβούλιο, τρομοκρατεί τον πληθυσμό και ενεργοποιεί τα πιο κτηνώδη ένστικτα για εξουσία, απαξιώνει τον άνθρωπο και αναδεικνύει την απανθρωπιά ως βασικό συστατικό της υπόστασής του. Χρησιμοποιεί μέσα οικονομικού εκμαυλισμού του λαού και προάγει συστηματικά τον ατομικισμό με στόχο την ανάδειξη του ανθρώπου σε καταναλωτή και πελάτη. Προάγει τον ανταγωνισμό, την ξενοφοβίακαι την αλληλοεξόντωση, δηλαδή την πιο ακραία μορφή της αλλοτρίωσης. Διεισδύει και διαχέει τον έλεγχό του στο κοινωνικό σώμα, ενισχύει την κρατική βία και καταστολή έχοντας στην υπηρεσία του διαπλεκόμενες επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης που μετατρέπουν τη βαρβαρότητα σε «είδηση» και τους αναγνώστες/τηλεθεατές σε θεατές της ίδιας της εξαθλίωσής τους, ανταποκρινόμενες, με αυτόν τον τρόπο, στο συστημικό τους ρόλο ως εργαλεία μνημονιακής χειραγώγησης αλλά και χύτρες κοινωνικής εκτόνωσης. Τα καθημερινά πλήγματα που δέχονται οι εργαζόμενοι σε μισθούς, συντάξεις, ασφάλιση και εργασιακά δικαιώματα αποτυπώνονται με τον πιο επώδυνο τρόπο στους τομείς της Υγείας, της Παιδείας και της Κοινωνικής Πολιτικής.

Σε αυτό το πολιτικο-οικονομικό περιβάλλον εντάσσεται και η επιβαλλόμενη από του τοκογλύφους μνημονιακή υποχρέωση των κυβερνώντων για μείωση του αριθμού των δημοσιών υπαλλήλων και επιτάχυνση του «εκσυγχρονισμού» και της «μεταρρύθμισης» της ψυχικής υγείας μέσω της με δημοσιονομικά κριτήρια κατάργησης των ψυχιατρείων. Η άκριτη και ξαφνική, σε στενά μνημονιακά χρονοδιαγράμματα, διακομιδή ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία σε «ψυχοκοινωνικές μονάδες» του ιδιωτικού και του κρατικοδίαιτου μη-κυβερνητικού/ μη- κερδοσκοπικού τομέα, όπως αυτή περιγράφεται και στο έκτρωμα του αναθεωρημένου προγράμματος «Ψυχαργώς» δεν προκύπτει από την ιστορική ανάγκη αναθεώρησης του κυρίαρχου ψυχιατρικού παραδείγματος και την εφαρμογή εναλλακτικών μορφών υποστήριξης των συνανθρώπων μας αλλά από την δημοσιονομική ανάγκη για συρρίκνωση του δημόσιου αγαθού της υγείας και στον τομέα της ψυχικής υγείας. Παράλληλα αναδεικνύεται και ένα«εκσυγχρονιστικό» και δήθεν αποϊδεολογικοποιημένο νέο-ψυχιατρικό κατεστημένο (ως πλυντήριο της κλασσικής ψυχιατρικής) που στηρίζει «επιστημονικά» τα ανομήματα των εντολοδόχων της Τροϊκα και αδίστακτων πολιτικών τους.

Οφείλουμε όμως να ομολογήσουμε ότι οι όψιμες αντιδράσεις πολλών εργαζομένων στον τομέα της ψυχικής υγείας ενάντια στις μετακινήσεις, τις απολύσεις και τον νεοφιλελεύθερο εκσυγχρονισμό δεν ακυρώνουν το βάρος της μέχρι τώρα αδιαφορίας στον εγκλεισμό και την εξαθλίωση πολλών επαγγελματιών απέναντι σε αυτούς που τώρα επικαλούνται ότι προστατεύουν, δηλαδή τα άτομα με ψυχιατρική εμπειρία. Δεν ακυρώνουν το βάρος της παραγωγής και αναπαραγωγής στο κοινωνικό σώμα κοινωνικά επικίνδυνωνεννοιών όπως αυτή της επικινδυνότητας και της κατασκευής της ανάγκης επιτήρησης και ελέγχου των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία που προκύπτουν από αυτές.

Χαρακτηριστικά είναι τα επιχειρήματα που εμπεριέχονται στo εξώδικο που κατέθεσαν πρόσφατα εργαζόμενοι του ΨΝΘ με αφορμή την βίαιη μετεγκατάσταση των εγκλείστων στα πλαίσια εφαρμογής των μνημονιακών δεσμεύσεων:

«…Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν ότι οι επιλεγέντες χώροι είναι ακατάλληλοι, δεν πληρούν τις προϋποθέσεις που προβλέπονται για την εγκατάσταση και λειτουργία ψυχιατρικών κλινικών και εγκυμονούν κινδύνους για τους ψυχικά ασθενείς, τους εργαζόμενους και τους επισκέπτες των νοσοκομείων..”

Η λογική αυτή και οι πρακτικές που προκύπτουν από αυτήν είναι και οι παράγοντες που συνοδεύουν ιστορικά την διεργασία δημιουργίας των ψυχιατρικών ασύλων και του ιδρυματικού εγκλεισμού

Αν δεν συνδεθούν οι αντιδράσεις των εργαζομένων με την ανάγκη υποστήριξης των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία, αν οι εργαζόμενοι δεν ακυρώνουν καθημερινά στην πράξη την ψυχιατρική βαρβαρότητα, αν δεν καταγγείλουν και αν δεν αγωνιστούν από κοινού με τα άτομα με ψυχιατρική εμπειρία για την αποκατάσταση αυτών των δικαιωμάτων δικαίως θα κατηγορηθούν για συντεχνιακά κίνητρα και έλλειμμα αλληλεγγύης σε έναν κοινό αγώνα.

πηγή: http://www.psyspirosi.gr/

Ο ΚΡΑΤΟΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΕΛΕΓΧΕΙ ΤΗΝ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ, ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΕΛΛΕΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ

Οι ανθρώπινες σκιές που σέρνονται από πιάτσα σε πιάτσα, οι αποστεωμένες φιγούρες, που κοκαλώνουν σε κάποιο παγκάκι ή στα «υποβαθμισμένα» στενά του λεγόμενου ιστορικού κέντρου της Αθήνας, οι χιλιάδες «καταραμένοι», που λόγω της φτώχιας θα ζητιανέψουν για την δόση τους ή θα κλέψουν, πληθαίνουν συνεχώς.

Είναι γεγονός πέρα από κάθε αμφιβολία ότι το κράτος εδώ και καιρό δεν διαχειρίζεται μόνο τη διατήρηση αυτής της κατάστασης, αλλά και τους όρους μιας άνευ προηγούμενου εξάπλωσής της. Σ’ αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση συντείνουν τόσο η εξασφάλιση της σιωπής, όσο και η μετατόπιση του «ενδιαφέροντος» στις «παρενέργειες» της παρουσίας πλήθους τοξικοεξαρτημένων στο λεγόμενο ιστορικό κέντρο της πόλης.

Έτσι, οι πάνω από 300 νεκροί από ηρωίνη τον χρόνο δεν απασχολούν καν τα μονόστηλα των εφημερίδων, ενώ το «θέμα» φαίνεται ότι έχει χαρακτηριστεί ως «απαγορευμένο» ακόμα και για την «πιάτσα» των «ειδημόνων». Δεν είναι, λοιπόν, να απορεί κανείς, γιατί απουσιάζουν εκκωφαντικά αφίσες ενάντια στην νάρκωση και την εξάρτηση από κάθε λογής ουσίες, ή που σπανίζουν τα σποτάκια στην τηλεόραση σε σχέση με το «ζήτημα» και δεν θα αντιληφθεί κανενός είδους συστηματική προσπάθεια να αναδειχθεί το μέγεθος και οι επιπτώσεις αυτού του πραγματικού πολέμου με «θύματα» εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Αδικούμε όμως ορισμένους.

Πρόκειται για τους πάσης φύσεως διαφημιστές της χρήσης ουσιών που επαναλαμβάνουν μονότονα το ίδιο και το ίδιο τροπάρι περί «ελεύθερης επιλογής», περί χρήσης και όχι κατάχρησης, περί «κοινωνικής αναγκαιότητας» της αποποινικοποίησης και του διαχωρισμού «σκληρών» και «μαλακών» ναρκωτικών. Αδικούμε τους «εισαγγελείς» που καταδικάζουν όποιον παραβιάζει τα επίσημα κυκλώματα διακίνησης κι εμπορίας ουσιών νάρκωσης και «διέγερσης», ενώ βγαίνουν ευχαριστημένοι από ένα θέατρο ή κέντρο διασκέδασης, όπου οι χρήστες «ευγενών» ουσιών προσφέρουν στο φιλοθεάμον κοινό ένα πλούσιο «καλλιτεχνικό» πρόγραμμα.

Αδικούμε αυτούς που μιλούν ενάντια στην πρέζα την ίδια στιγμή που λανσάρεται η χρήση κοκαΐνης, του «χόρτου», των χαπιών αλλά και πάσης φύσεως αλκοολούχων στα πλαίσια του life style ή της προσπάθειας υπεκφυγής των σκληρών και καταπιεστικών συνθηκών «ζωής». Αυτές οι συνθήκες, όσο χειροτερεύουν μέσα από το «βάθεμα της κρίσης» τόσο ωθούν ανθρώπους στη χρήση ουσιών.

Όμως η αλήθεια είναι πως ΟΣΟ ΚΙ ΑΝ ΒΑΘΑΙΝΕΙ Η ΚΡΙΣΗ ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΣΩΝΕΤΑΙ ΜΕ ΚΟΚΑ, ΑΛΚΟΟΛ Ή ΚΑΙ ΧΑΣΙΣΙ!

Διάφορα επιχειρήματα χρησιμοποιούνται συχνά και από «επιφανείς» εκπροσώπους κομμάτων, που παρουσιάζονται έτοιμοι να συζητήσουν «λύσεις» προς την κατεύθυνση της «ελεύθερης επιλογής» και του διαχωρισμού των ουσιών σε «σκληρές» και «μαλακές».

Θα το επαναλάβουμε για μιαν ακόμη φορά. Είναι αλήθεια ότι η ποινική μεταχείριση που επιφυλάσσει το κράτος και οι μηχανισμοί του στους τοξικοεξαρτημένους, που φυλακίζονται κυρίως για μικροκλοπές μεγαλώνει τον εφιάλτη τους. Είναι αλήθεια ότι η πρέζα δεν έλλειψε ποτέ στους έγκλειστους των κολαστηρίων, ούτε τα ψυχοφάρμακα που μοιράζονται με την σέσουλα στα ψυχιατρεία των φυλακών για να διατηρείται η τάξη και η ηρεμία στα κρατικά μπουντρούμια. Άλλο τόσο, όμως, είναι αλήθεια ότι το να διαπραγματεύεται κάποιος με το κράτος τα όρια της νομιμότητας της κατανάλωσης ναρκωτικών ουσιών σημαίνει συμμετοχή στην διαχείριση του προβλήματος.

Εκτός αν νομίζει κανείς ότι οι εξουσιαστές μετανιωμένοι για τις ευθύνες τους είναι έτοιμοι να επανορθώσουν. Εκτός και αν πιστεύει κανείς ότι έχει πάψει να αποτελεί κοινωνική πεποίθηση ότι οι μπάτσοι ελέγχουν την διακίνηση των ναρκωτικών και ότι το κράτος και οι συνθήκες καταπίεσης και εκμετάλλευσης σπρώχνουν ολοένα και περισσότερους ανθρώπους στην εξαθλίωση μέσω της εξάρτησης από διάφορες ουσίες.

Θα το επαναλάβουμε.

Το κράτος και οι μηχανισμοί του ήταν και παραμένουν πρόθυμοι να αποκτήσουν συνενόχους σε κάθε τους έγκλημα. Είναι έτοιμοι να δεχθούν κάθε πρόταση και ιδέα για την ρύθμιση μιας «ανυπόφορης» κατάστασης. Άλλωστε οι δημοκρατικοί θεσμοί είναι σαν το λάστιχο. Μπορεί κάποιος να ζητήσει να τεντώσουν λίγο παραπάνω. Φθάνει να μην σπάσουν. Φθάνει κανείς να τους αναγνωρίζει. Να ζητά την βελτίωση των κακώς κειμένων. Φθάνει για να κερδίσει «κάτι» παραπάνω να δίνει άλλοθι στον εξουσιαστικό συρφετό.

Εκτός αυτού, όμως, στην κυριολεξία παραβιάζουν ανοικτά «παράθυρα» όσοι διεκδικούν από το κράτος να προχωρήσει στις περιβόητες αντιαπαγορευτικές πολιτικές. Οι εξουσιαστές έχουν αποδείξει τις ικανότητές τους να εμφανίζουν τις ήδη ειλημμένες αποφάσεις τους ως κοινωνικά αιτήματα, τα οποία δήθεν ενστερνίζονται ύστερα από διεκδικητικές πιέσεις. Το παραμύθι είναι παλιό, γνωστό και δοκιμασμένο. Ειδικά σε περιόδους «κρίσεων», καταρράκωσης των αυταπατών περί «κεκτημένων» εργασιακών ή άλλων. Ειδικά σε κοινωνικούς χώρους όπου με εκκωφαντικό τρόπο έχει καταγραφεί η κοινωνική ανυποταξία. Και ακόμα περισσότερο όταν ένα πλήθος νέων ανθρώπων παραμένει σταθερά μακριά από κάθε κόμμα με συνειδητά στραμμένη την πλάτη στην πολιτική.

Το ζήτημα, λοιπόν, για τους αναρχικούς δεν είναι να προτείνουν τρόπους, ώστε να εξωραϊστεί η «προβληματική» εικόνα χιλιάδων κολασμένων, που περιφέρονται στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας, ανάμεσα τους και πλήθος μεταναστών. Το ζήτημα για τους αναρχικούς δεν είναι να βρουν τρόπους να συνταχθούν ουσιαστικά με τις εξουσιαστικές λογικές αγωνιζόμενοι για «καθαρές» πλατείες και μάλιστα «ιστορικές», την ίδια στιγμή που δημαρχαίοι, ιδιοκτήτες ακινήτων, μεγαλοεργολάβοι και κάθε είδους επίδοξοι αναπλάστες υπερασπίζονται τα ιερά και τα όσια μιας άλλης «ιστορικότητας», αυτής του κέντρου της Αθήνας.

Και όμως η πραγματικότητα είναι τόσο γυμνή. Ένας πραγματικός στρατός από κάθε είδους αστυνομικές δυνάμεις ελέγχει ολοένα και πιο ασφυκτικά «ιστορικά» κέντρα και πλατείες. Ελέγχει τη διακίνηση ουσιών, ορίζει και μετακινεί πιάτσες τοξικοεξαρτημένων, αλλά και πιάτσες σωματεμπορίας. Ως εκ τούτου παραμένει το μεγάλο αφεντικό, που μπορεί να κάνει τα «στραβά μάτια» όταν θέλει, όπου θέλει και με όποιους όρους θέτει κάθε φορά. Ως εκ τούτου οι επιχειρήσεις «σκούπα» αναδεικνύουν τις εξουσιαστικές «αρετές» και μόνο αυτές.

Για εμάς οι τοξικοεξαρτημένοι δεν είναι μιάσματα, δεν είναι ανθρώπινα «απόβλητα», ούτε άρρωστοι, ούτε εγκληματίες. Γιατί πιστεύουμε ότι ακόμα και μέσα από τα ανθρώπινα πολλές φορές συντρίμμια μπορεί να ορθωθεί η αξιοπρέπεια. Γιατί δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουμε τους τοξικοεξαρτημένους ούτε να τους χαρακτηρίσουμε ως «τελειωμένους».

Κάθε είδους ανοχή στην νάρκωση και την εξάρτηση από ουσίες δεν μπορεί παρά να είναι ασυμβίβαστη με τον αγώνα για την ελευθερία και την αναρχία.

Ο αγώνας ενάντια σε κράτος και εξουσία είναι και αγώνας ενάντια σε κάθε είδους νάρκωση, εξάρτηση και καταστολή.

anarchy.gr

(Δημοσιεύτηκε από Συσπείρωση Αναρχικών)

αντίσταση στην διάλυση της δημόσιας ψυχικής υγείας

σημαίνει διεκδίκηση ενός χειραφετητικού συστήματος

που αποκαθιστά τον Λόγο και τα δικαιώματα

των συνανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία

Ένα προμελετημένο έγκλημα βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη στη χώρο της Ψυχικής Υγείας, με την αδίστακτη εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών μέσω του μνημονίου, που οδηγούν με ραγδαίους ρυθμούς στην περαιτέρω κοινωνική απόρριψη/εξοστρακισμό των ανθρώπων με προβλήματα ψυχικής υγείας, μέσα από την πλήρη και στοχευμένη απεξάρθρωση/διάλυση του συστήματος των δημόσιων υπηρεσιών και την αντικατάστασή τους από πλήρως ιδιωτικοποιημένες υπηρεσίες, κερδοσκοπικές και δήθεν «μη κερδοσκοπικές» (ΜΚΟ), όπου πρόσβαση θα έχουν μόνο όσοι θα μπορούν να πληρώσουν.

Το «σύμφωνο Λυκουρέντζου-Αντόρ», στο οποίο προβλέπεται το «κλείσιμο των ψυχιατρείων» (ΨΝΑ, Δρομοκαίτειο, ΨΝΘ) μέχρι το τέλος του 2015, είναι ακριβώς το σύμφωνο αυτής της ιδιωτικοποίησης, καθώς η δέσμευση για το fast track κλείσιμο των δημόσιων ψυχιατρείων «πληρώθηκε», από τη ΕΕ, με 105 εκ. ευρώ για την διάσωση των ΜΚΟ της ψυχικής υγείας για τρία χρόνια, έτσι ώστε να στηριχτεί η διαδικασία του κλεισίματος και ταυτόχρονα να δοθεί ο χρόνος στις ΜΚΟ για να βρουν (όσες από αυτές καταφέρουν να βρουν) τρόπους επιβίωσης και πηγές χρηματοδότησης, ώστε, από το 2016, να υποκαταστήσουν το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των δημόσιων υπηρεσιών. Πηγές χρηματοδότησης μη κρατικές, πλέον, αλλά από τα ίδια τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας που λαμβάνουν τις υπηρεσίες τους Από αυτή την άποψη, δεν ήταν χωρίς αποτέλεσμα τα «πάνω-κάτω» τα ταξίδια στελεχών των κρατικοδίαιτων επιχειρήσεων του Δικτύου ‘Αργώς’, από τους διαδρόμους του Υπουργείου στις Βρυξέλλες, μέχρις ότου επιτευχθεί το σύμφωνο.

Η επίκληση των προ 15ετίας τεθέντων στόχων του ‘Ψυχαργώς’ για το «κλείσιμο των ψυχιατρείων το 2015» είναι καθαρά προσχηματική καθώς καμιά από τις προϋποθέσεις που θα έκαναν δυνατό το «κλείσιμο» δεν πραγματοποιήθηκε: ούτε οι εκάστοτε ηγεσίες του Υπουργείου είχαν ποτέ μια συγκροτημένη πολιτική για την Ψυχική Υγεία στην κατεύθυνση ενός «βασισμένου στην κοινότητα» συστήματος, ούτε η ψυχιατρική κοινότητα, στην πλειονότητά της, έδειξε ενδιαφέρον για μια ψυχιατρική μεταρρύθμιση ως ξεπέρασμα του κυρίαρχου ψυχιατρικού παραδείγματος, προς μια ψυχιατρική «κουλτούρα, πρακτική και σύστημα» συνυφασμένων με την αποκατάσταση του Λόγου και των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία.

Βέβαια, για να γίνει δυνατή η όποια συζήτηση και για να ξεσκεπαστούν τα όποια άλλοθι της στυγνής εφαρμογής των περικοπών του μνημονίου, πρέπει να ξεκαθαριστεί τι εννοεί ο καθένας με το «κλείσιμο του ψυχιατρείου» : εννοεί την υπέρβαση της ιδρυματικής ψυχιατρικής και του ψυχιατρικού παραδείγματος στο οποίο βασίζεται, προς ένα ολοκληρωμένο, βασισμένο στην κοινότητα, δίκτυο υπηρεσιών, έτσι ώστε το «κλείσιμο του ψυχιατρείου» να έλθει όταν οι υπηρεσίες που θα το αντικαταστήσουν θα έχουν ήδη μπει σε λειτουργία (δηλαδή, την Αποιδρυματοποίηση), ή εννοεί την απλή κατάργησή του, στη λογική της Απονοσοκομειοποίησης, με το πέταγμα ασθενών και προσωπικού στο δρόμο και το πέρασμα μεγάλου μέρους των λειτουργιών του στον ιδιωτικό τομέα;

Σε κάθε περίπτωση, η «ελληνική ψυχιατρική μεταρρύθμιση» μετατράπηκε – με πλυντήριο και την λεγόμενη «Κοινωνική Ψυχιατρική» – σε μιαν απλή χωροταξική μετεγκατάσταση της ιδρυματικής ψυχιατρικής στην κοινότητα. Μεταστέγαση, δηλαδή, των χρονίως νοσηλευομένων των ψυχιατρείων σε εξωνοσοκομειακές στεγαστικές δομές, ξενώνες, οικοτροφεία, προστατευόμενα διαμερίσματα. Δομές που συχνά αναπαράγουν την ιδρυματική λογική, χωρίς καμιά αλλαγή του «παραδείγματος», καμιά αλλαγή του «τρόπου σκέψης και πράξης» της ψυχιατρικής, καμιά συστημική αλλαγή: απόδειξη ότι το 55% των νοσηλειών πανελλαδικά εξακολουθούν να είναι ακούσιες.

Δεν έγιναν ποτέ τα «ολοκληρωμένα δίκτυα των κοινοτικών υπηρεσιών» (με ΚΨΥ κλπ), που θεωρούνται προϋπόθεση για το κλείσιμο των ψυχιατρείων. Δεν έχει γίνει, «παραμονές του κλεισίματος», ούτε καν το πρώτο (και εκ των ουκ άνευ) βήμα στην όποια διαδικασία ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, που είναι η τομεοποίηση των υπηρεσιών.

Αυτό που δημιουργήθηκε είναι ένα νεο-ιδρυματικό σύστημα, όπου, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αναπαράγεται η ιδρυματική καθημερινότητα, η αφαίρεση του Λόγου και της ελευθερίας των «φιλοξενούμενων», ή των «χρηστών» των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με όρους και συνθήκες όπου δεν υπάρχει ο άνθρωπος ως ύπαρξη με τις ανάγκες της, αλλά, ιδιαίτερα στις μέρες μας, αποκλειστικά η εκπλήρωση των μνημονιακών δεσμεύσεων.

Εμπειρίες/νησίδες, όπως, μεταξύ άλλων, αυτή του ψυχιατρείου Χανίων στην Κρήτη, του οποίου το κλείσιμο συνοδεύτηκε, σε σημαντικό βαθμό, από την δημιουργία δικτύου τομεοποιημένων, εναλλακτικών κοινοτικών υπηρεσιών, δεν αποτελούν παρά εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Ηδη από την δεκαετία του ΄90 παρατηρούμε την σταδιακή εμφάνιση πολιτικών και πρακτικών ιδιωτικοποίησης της δημόσιας φροντίδας ψυχικής υγείας. Από το 2000, με το ‘Ψυχαργώς’, η ιδιωτικοποίηση παίρνει τη μορφή της ραγδαίας ανάπτυξης τόσο του κρατικοδίαιτου «μη-κυβερνητικού» τομέα, όσο και του εμπορευματοποιημένου παραδοσιακού ιδιωτικού ψυχιατρικού τομέα.

Ο πακτωλός κοινοτικών κονδυλίων για την λεγόμενη «ψυχιατρική μεταρρύθμιση» και η «αγωνία» της απορρόφησης των διαθέσιμων κονδυλίων αποτελούν τα οχήματα επιτάχυνσης της λεγόμενης «αποασυλοποίησης», του δήθεν εκσυγχρονισμού, αλλά και της μετάβασης σε σχέδια και πρακτικές όχι με οδηγό την αλλαγή του επιστημονικού παραδείγματος και την Αποϊδρυματοποίηση, αλλά την συνέχιση της διαχείρισης των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία από ειδικούς, πολιτικούς και επιχειρηματίες, δηλαδή την κατασκευή νέων χώρων κοινωνικού αποκλεισμού.

Ο «τρίτος πυλώνας», οι «μη κυβερνητικές» οργανώσεις, γνωρίζει πρωτοφανή ανάπτυξη. Βασικό χαρακτηριστικό αυτού του πυλώνα – σε πείσμα ακόμα και της ιστορικής προέλευσης των πραγματικών μη-κυβερνητικών οργανώσεων ως πολιτικά και οικονομικά ανεξάρτητα από κυβερνήσεις και οικονομικά συμφέροντα κινήματα – η χρηματοδότησή τους από δημόσιους, εθνικούς και κοινοτικούς, πόρους.

Οι «εκθέσεις ιδεών» διαφόρων εμπειρογνωμόνων για την «ψυχιατρική μεταρρύθμιση» στην Ελλάδα συγκροτούν περισσότερο βιβλιογραφικά αναγνώσματα ξένων εμπειριών και άλλοθι απορρόφησης κονδυλίων παρά Εθνικά Σχέδια για μιαν άλλη συνάντηση με τον ψυχικό πόνο και τους ψυχικά πάσχοντες. συνανθρώπους μας. Στην πραγματικότητα, ο ρόλος των αρμόδιων οργάνων από πλευράς ΕΕ ήταν η διασφάλιση της ύπαρξης και της ενίσχυσης των ΜΚΟ, ως μέρους μιας κίνησης ιδιωτικοποίησης και βαθμιαίας απόσυρσης (και ταυτόχρονα αυστηρής λογιστικής προσέγγισης) του δημόσιου σε πανευρωπαϊκή κλίμακα, καθώς και η μέσω δήθεν «κριτικών επισημάνσεων» διασφάλιση της απορρόφησης των κονδυλίων, για ένα δυσλειτουργικό νεο-ιδρυματικό μόρφωμα, για το οποίο καμιά πλευρά, ούτε αυτοί που έλαβαν το χρήμα, ούτε αυτοί που το έδιναν, δεν μπορούν τώρα να υποκρίνονται ότι «δεν ήξεραν», επί τόσα χρόνια, τι γινόταν, τι ήταν αυτό που παράγονταν, τι ήταν αυτό στο οποίο συναινούσαν να παράγεται..

Είναι σαφές ότι αυτό που επιβάλλει την τρέχουσα πολιτική του Υπουργείου δεν είναι η προ 15ετίας δέσμευση για το «κλείσιμο των ψυχιατρείων» ως προϊόντος της (μόνο ως ανέκδοτο, πλέον) «ολοκλήρωσης της μεταρρύθμισης», αλλά η μνημονιακή δέσμευση για προσαρμογή (σύνθλιψη) και της Ψυχικής Υγείας στη νεοφιλελεύθερη πολιτική. Στην πλήρη, λογιστικού τύπου προσαρμογή της Ψυχικής Υγείας στους «διατιθέμενους πόρους», δηλαδή, σε μηδενικούς πόρους, γιατί μόνο αυτούς διαθέτει το σύστημα για τους ψυχικά πάσχοντες και όλες γενικά τις κοινωνικές ομάδες (σήμερα πια, για την πλειονότητα της κοινωνίας) που αντιμετωπίζει ως αντιπαραγωγικές, ως κοινωνικό βάρος και περιττές.

Η πολιτική για την Ψυχική Υγεία, όπως για την Υγεία γενικότερα, συμπυκνώνεται στα θέσφατα που, με το γνωστό του τρόπο, εκφράζει ο Υπουργός Υγείας Αδ. Γεωργιάδης : «Δεν είναι ώρα για το κράτος ν΄ αυξήσει τις δομές του αλλά να τις μειώσει», «οι δομές που θα μείνουν, θα λειτουργούν με τη μορφή των ιδιωτικών σε ένα βαθμό», «ο ιδιωτικός τομέας είναι πολύ πιο αποτελεσματικός από τον Δημόσιο», «να δούμε ποια (δομές ψυχ. υγείας) μπορούμε να χρηματοδοτούμε και ποια όχι», «δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε την πρόσβαση όλων των πολιτών στην Υγεία» κοκ.

Το σχέδιο που υλοποιούν είναι αυτό της ‘Αναθεώρησης του Ψυχαργώς’, που συνέταξε επιτροπή που είχε συστήσει ο τότε Υπουργός Υγείας Λοβέρδος, αποτελούμενη από γνωστούς ιδιοκτήτες ΜΚΟ, που έχουν συντελέσει στην ιδιωτικοποίηση της Ψυχικής Υγείας (και οι οποίοι ποντάρουν στην περαιτέρω ιδιωτικοποίησής της), καθώς και από «πάντα πρόθυμους» συνεργάτες από τα ψυχιατρεία.

Αυτό που προβλέπεται είναι η εκχώρηση των πάντων, ακόμα και των Κέντρων Ψυχικής Υγείας, στον ιδιωτικό τομέα και η ανάθεση στο Δημόσιο μόνο της επιτήρησης/φύλαξης των «ακαταλογίστων» του άρθρου 69 (αν και, ακόμα και γι΄ αυτό, αφήνονται παράθυρα να το αναλάβουν ιδιωτικές εταιρείες), καθώς και της νοσηλείας «οξέων περιστατικών» σε μονάδες «δημόσιων» νοσοκομείων. Είναι ένα σχέδιο/όχημα της ιδιωτικοποίησης, της συρρίκνωσης/συγχώνευσης υπαρχόντων μονάδων, απολύσεων του προσωπικού και πετάγματος των ασθενών στους δρόμους.

Ηδη, η μια υπουργική εγκύκλιος/απόφαση μετά την άλλη επιχειρούν να επιβάλλουν ένα όχι απλά «κλείσιμο», αλλά μια ταχεία, όπως-όπως, εκδίωξη (μετακίνηση, όπως το λένε) των ασθενών χρόνιας παραμονής από τα ψυχιατρεία – πολλών εξ΄ αυτών σε ιδρύματα/κολαστήρια «προνοιακού» τύπου, όπως των Λεχαινών κλπ, αλλά και στο δρόμο. Πρόκειται όχι για μια «μετάβαση σε στεγαστικές δομές», που απαιτεί τους χρόνους της, το εξατομικευμένο θεραπευτικό πλάνο και τις κατάλληλες δομές, αλλά για «έξωση» – μια έξωση σε άμεσο συγχρονισμό με την «έξωση» του προσωπικού, με τις διαθεσιμότητες/κινητικότητες που ετοιμάζονται και οι οποίες κάνουν το όλο εγχείρημα πιστό αντίγραφο της πολιτικής του πρώτου διδάξαντος στην Καλιφόρνια της δεκαετίας του 60, του μετέπειτα προέδρου των ΕΠΑ Ρ. Ρήγκαν, όταν έκλεισε τα ψυχιατρεία, απέλυσε το προσωπικό και πέταξε τους ασθενείς στο δρόμο. Σήμερα, ωστόσο, πρόκειται για ένα εγχείρημα που προοιωνίζεται να έχει πολύ χειρότερα αποτελέσματα, ακόμα και από αυτά που είχε εκείνο, που έδωσε, τότε, το όνομά του (ρηγκανισμός) στις πρακτικές αυτής της διαδεδομένης, έκτοτε, ανά την υφήλιο και νεοφιλελεύθερης κοπής, Απονοσοκομειοποίησης.

Μια από αυτές τις εγκυκλίους επιτάσσει ανώτατα όρια χρόνου νοσηλείας για τους νοσηλευόμενους στις ψυχιατρικές μονάδες, σε λογικές όπου η μείωση του χρόνου νοσηλείας δεν θα σημαίνει το ξεπέρασμα των πρακτικών εγκλεισμού και ιδρυματισμού και την στήριξη στην κοινότητα, αλλά την ταχεία καταστολή της «οξείας ψυχοπαθολογίας» – έχει ήδη μπει στα σκαριά η επέκταση της χρήσης του ηλεκτροσόκ – και το «γρήγορο εξιτήριο», με όποιες συνέπειες κι΄ αν έχει αυτό για τον ασθενή. Προβλέπει, επίσης, και διαδικασίες που θα επιτρέπουν στο μέλλον και την έξωση από τις στεγαστικές δομές, με κριτήρια που πάντα θα είναι σε θέση να επινοούνται, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Καθώς με την ταχεία, όπως – όπως, πλήρωση των λιγοστών κενών θέσεων στις όποιες στεγαστικές δομές, δεν θα υπάρχει, στο προσεχές μέλλον, δυνατότητα φιλοξενίας σ΄ αυτές και με δεδομένη την ανυπαρξία κοινοτικών μονάδων «στήριξης στον τόπο κατοικίας» των ανθρώπων που θα παίρνουν το «γρήγορο εξιτήριο» (αλλά και κοινωνικών παροχών για να μπορούν να τραφούν, να έχουν πρόσβαση στη θεραπεία τους και γενικά να επιβιώσουν), το ήδη υπαρκτό φαινόμενο της «περιστρεφόμενης πόρτας» θα γίνει ο κανόνας : η εναλλαγή του κοινωνικού αποκλεισμού με τον εγκλεισμό, νοσηλεία για γρήγορη καταστολή και «έλεγχο των συμπτωμάτων» και επιστροφή στο «χώρο του κοινωνικού αποκλεισμού» για όσο διάστημα η ψυχική οδύνη δεν γίνεται «ενοχλητική», έτσι ώστε να γίνει «αντικείμενο προσοχής» και να κινητοποιήσει τους σχετικούς μηχανισμούς του κοινωνικού ελέγχου.

Θεωρούμε ότι η απάντηση σ΄ αυτή την ανθρωπιστική καταστροφή που προωθεί με την πολιτική της η τωρινή ηγεσία του Υπουργείου Υγείας (και η οποία, στα περιεχόμενά της, αγγίζει και δομικά σχετίζεται με τις αντιλήψεις της Χρυσής Αυγής περί «στείρωσης και ευθανασίας των ψυχικά πασχόντων»), δεν είναι η υπεράσπιση του ψυχιατρείου (ενός άκρως αντιθεραπευτικού και κατασταλτικού θεσμού), αλλά η πιο σθεναρή από ποτέ διεκδίκηση της ουσίας αυτού που ήταν πάντοτε η υπέρβαση του ψυχιατρείου: η κατάργηση της ιδρυματικής βίας, των εξουσιαστικών σχέσεων, των πρακτικών του εγκλεισμού, η αποκατάσταση του Λόγου και των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία, η δημιουργία των όρων για ισότιμο διάλογο μεταξύ θεραπευτών και θεραπευομένων, η λήψη μέτρων για αξιοπρεπή κοινωνική, αλλά και εργασιακή, ένταξη, ο ενεργός πρωταγωνιστικός ρόλος των λειτουργών και των άμεσα ενδιαφερομένων ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία στις διαδικασίες μετασχηματισμού και ξεπεράσματος του ιδρύματος, ενάντια σε άνωθεν διαδικασίες διοικητικού κλεισίματος και αδειάσματος του ψυχιατρείου, η ενεργός συμμετοχή της κοινωνίας κοκ.

Αυτές οι διαδικασίες είναι ασυμβίβαστες με οποιαδήποτε έννοια διαθεσιμότητας/κινητικότητας/απολύσεων του προσωπικού, και, αντίθετα, απαιτούν προσλήψεις προσωπικού.

Είναι ασυμβίβαστες με την επικείμενη παρακράτηση των συντάξεων των φιλοξενουμένων σε στεγαστικές δομές.

Είναι ασυμβίβαστες με την ύπαρξη ανασφάλιστων ψυχικά πασχόντων (και όχι μόνο), με τους ποικίλους περιορισμούς/εμπόδια/μειώσεις στις συντάξεις και τα επιδόματά τους, στην ανυπαρξία ευκαιριών εργασιακής ένταξης, συνεταιριστικών ή άλλων.

Είναι ασυμβίβαστες με την εγκαθιδρυμένη αδιαφορία για την μη εφαρμογή της όποιας νομοθεσίας προάγει την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους (για την ακούσια νοσηλεία, την δικαστική συμπαράσταση κλπ).

Θεωρούμε ότι πρέπει άμεσα να υπάρξει ένα πλατύ μέτωπο, ένα κίνημα «από τα κάτω», των ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία, λειτουργών των υπηρεσιών, οικογενειών, κοινωνικών κινημάτων, για να μην περάσουν αυτά τα εν τη ουσία ανθρωποκτόνα σχέδια. Να είναι το κίνημα αυτό μια ουσιαστική στιγμή στην διαδικασία αποκατάστασης του Λόγου των ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία και των δικαιωμάτων τους – ένα εκ των οποίων είναι η άμεση ακύρωση, με νομοθετική πράξη, της παρακράτησης των συντάξεων.
Να διεκδικηθεί η άμεση ακύρωση του «συμφώνου Λυκουρέντζου-Αντόρ» και όλων των μνημονιακών πολιτικών που κρύβονται πίσω από αυτό.

Να υπάρξει επαρκής χρηματοδότηση για την Ψυχική Υγεία και ολοκλήρωση του μετασχηματισμού και της υπέρβασης των ψυχιατρείων, στην λογική της Αποιδρυματοποίησης και όχι της Απονοσοκομειοποίησης και του απλού «κλεισίματος».

Να μην υπάρξει καμιά διαθεσιμότητα/κινητικότητα/απόλυση και αντίθετα, να γίνουν προσλήψεις του αναγκαίου προσωπικού. Ολο το προσωπικό των ψυχιατρείων είναι αναγκαίο (και μάλιστα, δεν επαρκεί) για έναν ουσιαστικό μετασχηματισμό του συστήματος ψυχικής υγείας, πέρα από το ψυχιατρικό ίδρυμα.

Να μπει φραγμός στην ιδιωτικοποίηση της Ψυχικής Υγείας και να διασφαλιστεί ο δημόσιος και δωρεάν χαρακτήρας της. Να αναλάβει το Δημόσιο όλες τις δομές και τις υπηρεσίες των ΜΚΟ, που έχουν γίνει με κρατικές και κοινοτικές χρηματοδοτήσεις, να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας του προσωπικού και η αξιοπρεπής και θεραπευτική φιλοξενία των ενοίκων.

Καταλαβαίνουμε ότι όλα τα παραπάνω σημαίνουν ανατροπή του μνημονίου. Σημαίνουν μαζική αντίσταση και πολιτικές ανατροπές.

Αλλά «δεν υπάρχει άλλος δρόμος» προκειμένου ν΄ αποφευχθεί η «μαζική ευθανασία» που ετοιμάζουν.

7 Νοέμβρη 2013

Γιώργος Αστρινάκης, Δ/ντής ψυχίατρος, Δρομοκαίτειο

Γιώργος Κοκκινάκος, Δ/ντής ψυχίατρος, ΚΨΥ Χανίων

Κατερίνα Μάτσα, ψυχίατρος, τ. Δ/ντρια 18 Ανω, ΨΝΑ

Θόδωρος Μεγαλοοικονόμου, Δ/ντής ψυχίατρος ΨΝΑ

Κώστας Μπαϊρακτάρης, αν. καθηγητής, Τμήμα Ψυχολογίας, ΑΠΘ

Το περιοδικό εκδόθηκε από το Τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ από τον Οκτώβριο του 2006 έως τον Ιανουάριο του 2009 στο πλαίσιο του Ε.Π. Υγεία – Πρόνοια 2000-2008.

“Το περιοδικό “Κοινωνία και Ψυχική Υγεία” φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα χώρο δημοσίου διαλόγου και παρεμβάσεων γύρω από ζητήματα που συνδέουν όχι μόνο την ψυχική υγεία αλλά την υγεία συνολικά με την κοινωνία, τόσο στον ελλαδικό χώρο όσο και παγκοσμίως.

Το ζητούμενο μέσα από έναν τέτοιο διάλογο είναι: α) να υπονομεύσουμε και να ακυρώσουμε την λεγόμενη ουδετερότητα των κυρίαρχων θετικιστικών επιστημονικών μοντέλων προσέγγισης της υγείας και των κοινωνικών προβλημάτων, β) να συναντηθούμε και να συναντήσουμε τα άτομα όχι σαν συμπτώματα και διαγνώσεις αλλά σαν ιστορικά και κοινωνικά υποκείμενα, γ) να αποκαλύψουμε και να παρακολουθήσουμε την διαδικασία παραγωγής θεωριών και εφαρμογής πρακτικών που εξυπηρετούν την αντικειμενοποίηση και την διαχείριση του ανθρώπου στο όνομα της ισορροπίας του κυρίαρχου συστήματος. Τέλος, φιλοδοξούμε να αναδείξουμε μέσα από έναν κριτικό διεπιστημονικό διάλογο θεωρίες και πρακτικές που ακυρώνουν την αντικειμενοποίηση και παθητικοποίηση του ατόμου, ενθαρρύνουν την ενεργητική συμμετοχή των πολιτών στην αλλαγή των παθογόνων συνθηκών και συμβάλλουν στην προάσπιση και αποκατάσταση των δικαιωμάτων που αφαιρούνται από άτομα και ομάδες λόγω οικονομικών, κοινωνικών, φυλετικών ή πολιτισμικών διακρίσεων.

Η Συντακτική Ομάδα”

Ακολουθούν τα 10 τεύχη του περιοδικού σε μορφή .pdf

Τεύχος 1ο: Κοινωνικός Αποκλεισμός

Τεύχος 2ο: Ψυχική Υγεία

Τεύχος 3ο: Πολιτικές, Υγεία και Ψυχική Υγεία

Τεύχος 4ο: Μετανάστευση και Μετανάστες

Τεύχος 5ο: Εξαρτήσεις και Αυτοβοήθεια

Τεύχος 6ο: Πρακτικά Συνεδρίου “Κοινωνία και Ψυχική Υγεία”

Τεύχος 7ο: Αναπηρία, Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση

Τεύχος 8ο: Πρακτικά Συνεδρίου ¨Ο Λόγος των Αποκλεισμένων”

Τεύχος 9ο: Άνθρωποι και Φυλακές

Τεύχος 10ο: Κοινωνική Οικονομία

Η ενδοσχολική βία (bullying) και οι διαστάσεις της στη σημερινή μνημονιακή ελληνική πραγματικότητα είναι μια ιδεολογική-πολιτική κατασκευή, με στόχο την ψυχολογικοποίηση της μαθητικής συμπεριφοράς ως μηχανισμού συμμόρφωσης μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών

→Η ψυχιατρική και η ψυχολογία καλούνται να νομιμοποιήσουν επιστημονικά την τεχνητή παθολογικοποίηση των μαθητών και του σχολείου. Ετσι διεισδύουν ως ειδικοί στο σχολείο με το πρόσχημα της πρόληψης

Του Κώστα Μπαϊρακτάρη*

Είμαστε όλοι μάρτυρες της συστηματικής απόπειρας διάχυσης στο κοινωνικό σώμα, ιδιαίτερα στους νέους, μιας αντίληψης για τις πανδημικές διαστάσεις της λεγόμενης ενδοσχολικής βίας (bullying).Πρόκειται για μια ιδεολογική-πολιτική κατασκευή που με την επιστημονική συνέργεια των κυρίαρχων μοντέλων της ψυχιατρικής και της ψυχολογίας και την πρόθυμη συμβολή των ΜΜΕ, που προάγουν τις μνημονιακές πολιτικές, επιχειρείται η νομιμοποίηση της βίαιης αποσάθρωσης της δημόσιας Παιδείας στο πλαίσιο της εφαρμογής των βάρβαρων αυτών πολιτικών. Πολιτικός στόχος: ο αποπροσανατολισμός μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών, ο έλεγχος και η συμμόρφωσή τους. Δηλαδή η ψυχολογικοποίηση –ψυχιατρικοποίηση της μαθητικής συμπεριφοράς.

Τα χαρακτηριστικά αυτά αναδεικνύονται σήμερα ακόμα πιο έντονα διότι η περίοδος κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος που διανύουμε είναι μια περίοδος όπου επιστρατεύονται επιστήμονες και μέσα που καλούνται να μετατρέψουν τη φτώχεια και τις επιπτώσεις της στην καθημερινότητά μας σε ψυχολογικό πρόβλημα. Είναι η γνωστή μας εθνική κατάθλιψη. Μια μορφή κατάθλιψης που όλως τυχαίως αλλά «επιδημιολογικά αποτυπωμένη» πλήττει αποκλειστικά τα λαϊκά στρώματα!

Στη διαδικασία ψυχιατρικοποίησης-ψυχολογικοποίησης των κοινωνικών προβλημάτων, των αρνητικών επιπτώσεων της κρίσης, του πόνου συνανθρώπων που βιώνουν επώδυνα τη μετάβαση από μια βιώσιμη κοινωνικο-οικονομικά συνθήκη σε μια διαδικασία φτωχοποίησης αποσυνδέεται το ατομικό από το συλλογικό, ενοχοποιείται το άτομο συρρικνώνοντάς το σε «περίπτωση» και επιχειρείται, με τις τεχνικές που κατασκευάζονται, να αναταχθεί η κακή «ψυχολογία της αγοράς» ή να αυξηθεί η κερδοφορία των επιχειρήσεων με το ψυχολογικό ντοπάρισμα του «ανθρώπινου δυναμικού». Επιστήμες όπως η ψυχολογία και η ψυχιατρική, με τη συμβατική ή εναλλακτική τους μορφή, έρχονται με τις ομαδικές ή ατομικές θεραπευτικές θεωρίες και τεχνικές που επινοούν να ελέγξουν στην ουσία κι όχι να απελευθερώσουν δημιουργικές δυνάμεις του ανθρώπου, επιδιώκοντας τη συρρίκνωση μιας πολυσύνθετης ατομικής και συλλογικής εμπειρίας αποκλειστικά σε ατομικό-ψυχολογικό πρόβλημα. Δηλαδή της μετατροπής των επιπτώσεων της καπιταλιστικής κρίσης, όπως π.χ. η βία της φτώχειας, σε ψυχολογικό πρόβλημα και του ψυχολογικού αυτού προβλήματος ως αιτίας της δυσαρέσκειας και αντίδρασης του πληθυσμού. Κατασκευάζεται έτσι ο φαύλος κύκλος της ενοχοποίησης των εργαζομένων και του λαού.

Σε περίοδο βίαιης ανακατανομής του πλούτου (καπιταλιστική κρίση), οι εργαζόμενοι που παράγουν τον πλούτο οδηγούνται στην οικονομική εξαθλίωση για να διασφαλιστούν τα υπερκέρδη των καπιταλιστών. Η οικονομική εξόντωση και η κοινωνική εξαθλίωση του λαού αποτελούν συνειδητή επιλογή των τροϊκανών τοκογλύφων και των γηγενών πολιτικο-οικονομικών εκπροσώπων τους. Τα πλήγματα στην Υγεία, στην Παιδεία και στον κοινωνικό τομέα δεν είναι συνέπειες μιας λαθεμένης πολιτικής, αλλά αποτέλεσμα μιας συνειδητής πολιτικής επιλογής από το κυρίαρχο οικονομικό και πολιτικό σύστημα.

Σε αυτό το πλαίσιο και ο χώρος της Παιδείας και της μόρφωσης του λαού, για να προσαρμοστεί ολοκληρωτικά, θα πρέπει να ελεγχθεί απόλυτα.

Η κατασκευή μηχανισμών κοινωνικού ελέγχου στην εκπαίδευση (π.χ. παρατηρητήρια, προληπτικά προγράμματα) είναι εργαλείο που αποσκοπεί στη συμμόρφωση και υποταγή του πιο ζωντανού και δημιουργικού μέρους της ελληνικής κοινωνίας, των νέων, στο κυρίαρχο σύστημα. Η νομιμοποίηση αυτών των μηχανισμών καταστολής και κοινωνικού ελέγχου επιτυγχάνεται μέσα από τη συρρίκνωση των «ασυμμόρφωτων μαθητών» σε προβληματικούς/μη φυσιολογικούς/μη κανονικούς. Η ψυχιατρική και η ψυχολογία καλούνται να νομιμοποιήσουν επιστημονικά την τεχνητή παθολογικοποίηση των μαθητών και του σχολείου. Ετσι διεισδύουν ως ειδικοί στο σχολείο με το πρόσχημα της πρόληψης. Ο παιδαγωγός εκτοπίζεται από τον φυσικό του χώρο, συρρικνώνεται σε άβουλο όργανο εφαρμογής ενός εκ των άνω επιβαλλόμενου αναλυτικού προγράμματος, μετατρέπεται σε «ανιχνευτή προβληματικών συμπεριφορών» και αντικαθίσταται από τον ειδικό στη διαχείριση των «προβληματικών» μαθητών και εκπαιδευτικών. Ενα πολιτικό-κοινωνικό και κατ” εξοχήν παιδαγωγικό ζήτημα μετατρέπεται σε ατομικό ψυχολογικό πρόβλημα. Ο ψυχίατρος και ο ψυχολόγος, για να νομιμοποιήσουν την παρουσία τους σε έναν χώρο στον οποίο δεν έχουν καμία απολύτως θέση, κατασκευάζουν τις προϋποθέσεις της εισβολής τους στο σχολικό περιβάλλον, μετατρέποντας μαθητές, εκπαιδευτικούς αλλά και γονείς σε εν δυνάμει προβληματικούς.

* Ο Κώστας Μπαϊρακτάρης είναι αναπληρωτής καθηγητής Ψυχολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Αναδημοσίευση από : efsyn.gr – Η Εφημερίδα των Συντακτών.

Αναδημοσίευση από aruthlesscritiqueagainsteverythingexisting.wordpress.com

Το ζήτημα των παλιννοστούντων παραμένει στα χαμένα του “κινήματος”

Στα πλαίσια της γενικότερης υποτίμησης, οι συντάξεις, τα επιδόματα και η πρόσβαση στην υγεία μειώνονται. Πρόσφατα έχει ανακύψει σημαντικό ζήτημα  με τις συντάξεις του ΟΓΑ προς τους “παλιννοστούντες” οι οποίες και ανακοινώθηκε ότι θα κοπούν τελικά από Σεπτέμβρη. Το ζήτημα έχει κινητοποιήσει το σύνολο των ποντίων από την πρώην ΕΣΣΔ και τις οικογένειες τους καθώς πολλές από αυτές τις οικογένειες στηρίζονται σε σημαντικό βαθμό σε αυτές τις συντάξεις και μερικές εξ αυτών εξ’ ολοκλήρου σε αυτές. Το ζήτημα δεν είναι απλό και ακόμα παραμένει στα αζήτητα.

Οι παλιννοστούντες τόσα χρόνια ενσωμάτωσαν σε μεγάλο βαθμό την εθνική ιδεολογία, συστρατεύθηκαν στον εθνικό κορμό, και αν και η υλική πραγματικότητα-τουλάχιστον αρχικά- ήταν αυτή ενός μετανάστη σε μια ξένη χώρα( δεν ήξεραν την γλώσσα, φτώχεια κτλ) οι ίδιοι εντάχθηκαν ιδεολογικά στην σύγχρονη Ελλάδα, και την στήριξαν με όλες τους τις δυνάμεις, τόσο σε επίπεδο εργατικής δύναμης,( μιας πολύ υποτιμημένης εργατικής δύναμης για τα δεδομένα του 90′ ) και ιδεολογικά-σε επίπεδο εικόνας- μέχρι και ολυμπιονίκες παλιννοστούντες είχαμε! που από κάτω τα ελληνικά σημαιάκια κουνιόνταν υστερικά! Το κράτος σε μια προσπάθεια ένταξης τους με όρους συμφέροντες(αλλά και γιατί ο τότε κεϋνσιανισμός το επέτρεπε και το είχε ανάγκη κιόλας) άρχισε να παραχωρεί στους ηλικιωμένους συντάξεις του ΟΓΑ ύψους 340e περίπου.

Οι παλιννοστούντες έγιναν έτσι “πολίτες 2 κόσμων” του εθνικού από την μία(του οποίου αποτελούσαν και εξέχοντα μέλη, με όλους να τους ¨επαινούν” με κορόνες τύπου: αυτοί είναι πιό έλληνες από εμάς(!)) και από την άλλη αυτού του υπαρκτού, του υλικού και κυρίως του εργατικού στον οποίο και δούλευαν ως υποτιμημένοι και μάλιστα πάλι με επαίνους από τον εθνικό κορμό τύπου: κοίτα πόσο εργατικοί και ολιγαρκείς είναι, όχι σαν εμάς που έχουμε γίνει άπληστοι και καλοπερασάκιδες! Αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο οι παλιννοστούντες κρατήθηκαν μακριά από αγώνες ως τα “ενσωματωμένα- υποτιμημένα καλά παιδιά του εθνικού κορμού”.

Η επιτακτική ανάγκη τους να πουλήσουν την εργατική τους δύναμη σε ανταγωνιστική τιμή όταν είχαν πρωτοέρθει στην Ελλάδα, η έντεχνη διατήρηση τους από το ελληνικό κράτος στο επίπεδο του ανειδίκευτου εργάτη, η ενσωμάτωση στον εθνικό κορμό(μέσα από συγκεκριμένη πολιτική τότε του κράτους, μέσω εκπαίδευσης αλλά και νομικών πλαισίων) και η απέχθεια τους προς κάθε τι “κομμουνιστικό” και “αριστερό” στην όψη, ήταν ιδανικό μείγμα για να συνεχίσουν να δουλεύουν ως σχετικά υποτιμημένο προλεταριάτο(η ανάπτυξη σε μεγάλο βαθμό, κυρίως στην βόρεια Ελλάδα βασίστηκε πάνω τους) και να κρατηθούν μακριά από κάθε εργατικό αγώνα των “ντόπιων” αλλά και από τους αγώνες των μεταναστών, να δημιουργηθεί το ενδιάμεσο υποκείμενο του παλιννοστούντα. Δεν ήταν ούτε ντόπιοι ούτε μετανάστες. Οι αγώνες των ντόπιων δεν τους αφορούσαν-καθώς η σταδιακές και βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις της αξίας της εργατικής δύναμης των ντόπιων λειτουργούσαν προς όφελος των παλιννοστούντων, ήταν πιο ανταγωνιστικοί- ενώ οι αγώνες των μεταναστών δεν τους αφορούσαν επίσης, δεν ζούσαν όπως όλοι οι μετανάστες, είχαν μια στοιχειώδη πρόσβαση στην δημόσια υγεία, δεν είχαν θέμα με τα “χαρτιά τους” κτλ

Η αλλαγή στο καθεστώς του “παλιννοστούντα” αρχικά μέσω των περικοπών των συντάξεων του ΟΓΑ εντάσσεται σαφέστατα στο γενικό πλαίσιο ανάγκης υποτίμησης της εργατικής δύναμης και απαλλαγής άμεσα από τους συνταξιούχους που δεν “παράγουν αξία”, με συνέχεια την υποχώρηση της “ταυτότητας” του παλιννοστούντα( ήδη άρχισαν δειλά-πολύ δειλά ακόμα- να συζητούν για επανεξέταση των “γεωργιανών” και “αρμένιων” που ήρθαν “μαζί”) και σταδιακής εξίσωσης τους με τους “κανονικούς”  μετανάστες. Είναι λογικό οι παλιννοστούντες να χτυπηθούν καθώς είναι “ορφανοί” από οποιαδήποτε διασύνδεση με οποιοδήποτε κίνημα και είναι εντελώς άπειροι από αγώνα τέτοιου τύπου ενώ είναι αποξενωμένοι και από τους άλλους μετανάστες. Από την άλλη η σύνδεση τους με την οποιαδήποτε αριστερά μοιάζει δύσκολη έως απίθανη λόγω των ιστορικών αντανακλαστικών τους.

Στο πλαίσιο αυτό η αντίδραση των παλιννοστούντων είναι 3 κατευθύνσεων οι οποίες μερικές φορές διαπλέκονται. α) Μαζικές ανοργάνωτες διαδηλώσεις- κυρίως στην Θεσσαλονίκη οπού οι πόντιοι και οι ρωσόφωνοι είναι η δεύτερη κοινότητα στην πόλη μετά τους έλληνες- με βασικό αίτημα την μη κατάργηση των συντάξεων και με βασικό επιχείρημα το άκομψο “είμαστε έλληνες δεν είναι αυτό δυνατόν“. Τα αντανακλαστικά της ένταξης στον εθνικό κορμό και η πίστη ότι τα προηγούμενα χρόνια-της όποιας ευμάρειας- ήταν άμεσο αποτέλεσμα της ένταξης σε αυτόν, δημιουργούν αυτόν τον υπερτονισμό της εθνικής ταυτότητας ο οποίος απαιτεί την μεταχείριση τους ως αυτό στο οποίο νομίζουν οι ίδιοι ότι έχουν ενταχθεί, ενώ ταυτόχρονα υπονοεί ότι η υποτίμηση πρέπει να στοχεύει κάπου αλλού, σε κάποιους άλλους. Έτσι και οι αγώνες ρίχνουν “άσφαιρα” καθώς απαιτούν κάτι  με επιχείρημα κάτι το οποίο αρχικά για το κεφάλαιο πλέον δεν παίζει ρόλο-είναι άλλες οι αναγκαιότητες της συσσώρευσης τώρα- ενώ ταυτόχρονα σε δεύτερο πλάνο διαχωρίζονται εκ νέου από τους άλλους μετανάστες. Έτσι β) οδηγούνται κάποιοι στην χρυσή αυγή, ως κοινότητα επιβεβαίωσης της εθνικής ένταξης- επιβεβαίωσης ηθικής αλλά και υλικής- καθώς εκεί δίνεται ο τρόπος και η πιθανότητα μεταβίβασης της υποτίμησης σε κάποιους “άλλους” που δεν είναι σαν “εμάς”  και γ) οδηγούνται μαζικά στην γκετοποίηση και την μαφία, σε άλλα σκοτεινά πεδία παραγωγής αξίας, ναρκωτικά, πορνεία κτλ κάτι με προφανείς επιπτώσεις στις “κινηματικές προοπτικές” τους.

Είναι ανάγκη οι ελάχιστοι δεσμοί που έχει το κίνημα με αυτούς τους ανθρώπους να αξιοποιηθούν. Κίνημα, σημαίνει πάνω απ όλα η κατάργηση κάθε διαχωρισμού και διαμεσολάβησης, κάθε κατηγοριοποίησης. Πρέπει να βρεθούμε με αυτούς τους ανθρώπους, πρέπει να πάψουμε να λέμε “αυτοί” και “εμείς”.

ΥΓ.  μετά από τόσα χρόνια οι ΚΚΕδες που τότε το 92-96 προσέγγιζαν παλιννοστούντες και με κριτήριο αν ήταν μέλη του κόμματος στην ΕΣΣΔ,  τους υπόσχονταν ότι θα τους “βολέψουν” σε καμιά δουλίτσα και ότι θα τους έβρισκαν μεροκάματα, ας σκεφτούν πολύ καλά  τι ρόλο έπαιξαν στην όλη ιστορία, και κυρίως που είναι τώρα….

το ζήτημα των παλιννοστούντων

Πολλά από τα συνεχώς διογκούμενα σύγχρονα ψυχοκοινωνικά προβλήματα, όπως οι εξαρτήσεις – από τις νόμιμες ή παράνομες φαρμακευτικές ουσίες – τα τυχερά παιχνίδια, το διαδίκτυο, η βία στα σχολεία, η εφηβική κατάθλιψη και αυτοκτονικότητα, η πολυφαρμακία και ο αλκοολισμός της τρίτης ηλικίας, στην έκταση που σήμερα απαντώνται, είναι απόρροια του σύγχρονου μοντέλου ανάπτυξης, και κατ” επέκταση των στάσεων, των προτύπων και των τρόπων ζωής που το συγκεκριμένο μοντέλο υπαγορεύει στους ανθρώπους. Η εμφάνιση και η συνεχιζόμενη εξάπλωση των προβλημάτων αυτών συνδέεται με δομικά χαρακτηριστικά του πολιτικού/οικονομικού μας συστήματος, τις εσωτερικές του αντιφάσεις, τις ιδεολογικές του κατευθύνσεις και τις συνεπακόλουθες πολιτικές επιλογές του (Δικαίου και άλλοι, 1999· Wilkinson, 1996).
Το πρόταγμα της αέναης οικονομικής ανάπτυξης ως κεντρική πολιτική επιλογή των σύγχρονων καπιταλιστικών κοινωνιών αποτελεί ίσως αναγκαία προϋπόθεση για την επιβίωση της οικονομίας της αγοράς, αλλά με κανέναν τρόπο δεν προάγει την υγεία του ανθρώπου, εφόσον διαμορφώνει ψυχοπιεστικές συνθήκες που ευθύνονται άμεσα η έμμεσα για την εμφάνιση ψυχολογικών και ψυχιατρικών νοσημάτων. Αυτό συμβαίνει γιατί η πολιτική επιλογή του οικονομικού προτάγματος, υποβιβάζοντας τον άνθρωπο σε απλό εργαλείο επίτευξης οικονομικών στόχων, αδυνατεί να καλύψει τις υπαρξιακές του ανάγκες και κυρίως να προσδώσει ουσιαστικό περιεχόμενο στη ζωή του.
Αλλά, όπως γνωρίζουμε εδώ και πολλές δεκαετίες, χάρη στο έργο φωτισμένων ψυχιάτρων και ψυχολόγων όπως οι Fromm (1955), May (1960), Maslow (1962), Frankl (1963), Cushman (1990), η απουσία νοήματος ζωής ευθύνεται για τη δημιουργία του αλλοτριωμένου και αποξενωμένου ανθρώπου, που πάσχει από σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα και είναι επιρρεπής προς οιαδήποτε σοβαρή εξάρτηση, φαρμακευτική ή μη. Συνεπώς, η ευρύτατα διαδεδομένη αντίληψη ότι η ανθρώπινη ευτυχία ταυτίζεται με τη συνεχή άνοδο του βιοτικού επιπέδου και τη δυνατότητα υπερκατανάλωσης άχρηστων υλικών αγαθών, δηλαδή ότι η ζωή μπορεί να «διεκπεραιωθεί» με τα επινοημένα αναλώσιμα ψευδονοήματα του καπιταλιστικού πολιτισμού, δε δικαιώνεται από τις πραγματικότητες που διαμορφώνονται στον χώρο της Υγείας τις τελευταίες δεκαετίες. Αντιθέτως, οι δείκτες των ψυχολογικών και ψυχοκοινωνικών προβλημάτων αυξάνονται αλματωδώς (Π.Ο.Υ., 2001), υπενθυμίζοντας το τίμημα που έχει για την ανθρώπινη ύπαρξη και την κοινωνία η υιοθέτηση στρεβλών πολιτικών επιλογών. Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε καθαρό παραλογισμό: Στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, οι οικονομίες ευημερούν και οι πολίτες ασθενούν (!) Προφανώς, η καπιταλιστική ανάπτυξη βλάπτει σοβαρά την υγεία.
Η ίδια αυτοκαταστροφική πορεία ακολουθείται και ως προς το φυσικό περιβάλλον. Η υπεράντληση των φυσικών πόρων από τη μειοψηφία των προηγμένων οικονομικά και τεχνολογικά χωρών – επακόλουθο του οικονομικού προτάγματος της Δύσης – εκτός του ότι υποθηκεύει το μέλλον του πλανήτη, καταδικάζει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Γης να ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας. Το μαρξιστικό και πρωτοχριστιανικό όραμα της παγκόσμιας κοινωνίας της αλληλεγγύης και των ανθρωπιστικών αξιών αντικαθίσταται από το μονοσήμαντο όραμα της παγκοσμιοποίησης της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς, ενώ οι ανθρωπιστικές αξίες αντικαθίστανται από τον εγωκεντρισμό και τον κυνισμό που υπηρετούν την καπιταλιστική ανάπτυξη. Με αυτό τον τρόπο, πλήττεται τόσο το ένθετο ανθρώπινο ήθος, απαραίτητο για την ανθρώπινη υγεία και ευτυχία, όσο και το οικολογικό ήθος, απαραίτητο για την οικολογική ισορροπία.
Οι αυτοκαταστροφικές πολιτικές επιλογές δε θα ήταν δυνατόν να υποστηριχθούν από υγιείς ανθρώπους, που διατηρούν επαφή με τις πραγματικές τους ανάγκες, γιατί τέτοιοι πολίτες δε θα στήριζαν τον παραλογισμό της αέναης και άνισης καπιταλιστικής ανάπτυξης. Έτσι, λοιπόν, προκειμένου να διασφαλισθεί η απαραίτητη κοινωνική συναίνεση, κατασκευάζεται ένας νέος ανθρωπολογικός τύπος που θα υπηρετεί το καπιταλιστικό αναπτυξιακό όραμα. Για τον σκοπό αυτό, καλλιεργούνται στην ανθρώπινη ύπαρξη συστηματικά, ήδη από την παιδική ηλικία, με όλα τα διαθέσιμα μέσα (εκπαιδευτικό σύστημα, μέσα μαζικής ενημέρωσης), οι αρνητικές/άρρωστες πλευρές της, όπως η επιθετικότητα, ο εγωκεντρισμός, η ακόρεστη δίψα για δύναμη και χρήμα, η απληστία, η πλήρης αδιαφορία για το φυσικό και ανθρώπινο περιβάλλον. Ταυτόχρονα, περιφρονούνται οι έμφυτες ανάγκες της ανθρώπινης ύπαρξης για αγάπη, δικαιοσύνη, ομορφιά, φιλότητα και αλτρουισμό. Διαμορφώνεται, έτσι, ένα πλήρως ανθυγιεινό για την ανθρώπινη ύπαρξη περιβάλλον.
Οι προβληματικές υπάρξεις που κατασκευάζει το ανθυγιεινό περιβάλλον, παθητικές-προσαρμοστικές-ελέγξιμες, στηρίζουν με τη σειρά τους παράλογες πολιτικές επιλογές και άρρωστα πολιτειακά πρόσωπα που αποδιοργανώνουν ακόμη περισσότερο πολίτες και κοινωνία. Ο φαύλος κύκλος, που εντατικοποιήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες, ευθύνεται για την αλματώδη αύξηση των ψυχολογικών και ψυχοκοινωνικών προβλημάτων, αναδεικνύοντας με αυτό τον τρόπο τη διαλεκτική σχέση ανάμεσα στις πολιτικοοικονομικές επιλογές και στην Υγεία.
Έρευνες, όπως του Wilkinson (1996), απέδειξαν με αδιαμφισβήτητο τρόπο ότι η κατάσταση της ψυχικής υγείας μιας κοινωνίας εξαρτάται ευθέως από την ύπαρξη οικονομικών ανισοτήτων, κοινωνικής δικαιοσύνης και την καλλιέργεια ή μη κοινοτικών αξιών. Συνεπώς, το πρόταγμα της συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης σε βάρος των ηθικών και αληθινών ψυχολογικών αναγκών της ανθρώπινης ύπαρξης βλάπτει σοβαρά την ψυχική υγεία των πολιτών.
Για να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση, οι κυβερνήσεις των σύγχρονων δυτικών κρατών εδώ και πολλές δεκαετίες εξαγγέλλουν και εφαρμόζουν (συνήθως προεκλογικά) άπειρα εθνικά στρατηγικά σχέδια και προγράμματα. Φυσικά, κανένα από αυτά δεν οδήγησε σε ανακοπή της εξάπλωσης των ναρκωτικών και των άλλων ψυχοκοινωνικών προβλημάτων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, παρά τις συνεχείς αποτυχίες, επιμένουν να προσεγγίζουν τα ψυχοκοινωνικά προβλήματα με ανώδυνες, ουδέτερες και αμφίβολης αξιοπιστίας (Peele, 1989) επιστημονικές θεωρίες, αποφεύγοντας να υιοθετήσουν επιστημονικές έρευνες και απόψεις που αναδεικνύουν τις πολιτικές αιτίες αυτών των προβλημάτων.
Χωρίς ειλικρινή προσπάθεια εμβάθυνσης στους αιτιοπαθογενετικούς μηχανισμούς, με άγνοια ή περιφρόνηση της μαρξιστικής σκέψης και των διαλεκτικών εργαλείων, με απουσία στρατηγικού οράματος για μια πιο ανθρώπινη κοινωνία, ακολουθούνται σχεδόν κατά αποκλειστικότητα, ως μονόδρομος πλέον, διαχειριστικές/συμπτωματικές πολιτικές σε καίρια κοινωνικά ψυχολογικά και οικολογικά προβλήματα (Albee, 1998˙ Μεγαλοοικονόμου, 2001˙ Ζαφειρίδης, 2001γ).
Αν κρίνει κανείς από την έξαρση των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων, όπως τα ναρκωτικά, ο αλκοολισμός, ο ρατσισμός, η εφηβική παραβατικότητα, κ.ά., τις τελευταίες δεκαετίες οι πολιτικές αυτές είναι αναποτελεσματικές. Είναι όμως, παρ” όλα αυτά, χρήσιμες, γιατί παρέχουν ψευδαισθησιογόνο άλλοθι στο κοινωνικό σώμα, συγκαλύπτοντας την αδυναμία ριζικών απαντήσεων στα σύγχρονα προβλήματα. Γιατί ριζικές απαντήσεις θα σήμαινε ανατροπή των υφιστάμενων ιεραρχήσεων και ανάδειξη των εσωτερικών αντιφάσεων και αδυναμιών του πολιτικοοικονομικού μας συστήματος. Η δρομολόγηση, όμως, τέτοιων διεργασιών, εκτός του ότι προϋποθέτει αναδιανομή της εξουσίας, θα αποκάλυπτε τον αντιανθρώπινο και παράλογο χαρακτήρα του αναπτυξιακού μας μοντέλου. Αντίθετα, το πολιτικό σύστημα, προκειμένου να συγκαλύψει την ανεπάρκεια του, συνεπικουρούμενο από μία χειραγωγημένη επιστημονική έρευνα, κατακερματίζει, απομονώνει και εξειδικεύει τα ψυχοκοινωνικά προβλήματα· τα εμφανίζει ως σύμφυτα με την ανθρώπινη φύση και εν τέλει αναθέτει σε εξειδικευμένες διαχειριστικές υπηρεσίες την αντιμετώπιση τους (Ζαφειρίδης, 2001γ· Albee, 1998· Prilletensky, Nelson, 1997· Sarason, 1981).
Επιμένει στην εφαρμογή τέτοιων πολιτικών παρά τη διαπιστωμένη αποτυχία τους. Και εάν, κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, η συμπτωματική/διαχειριστική προσέγγιση σήμαινε χορήγηση ψυχοφαρμάκων και ισόβιους εγκλεισμούς σε εξειδικευμένα ιδρύματα, η σημερινή της εκδοχή επιβάλλει τη συνεχή ανάπτυξη νέων εξειδικευμένων υπηρεσιών, δημόσιων ή ιδιωτικών, και την «οικειοθελή» επανειλημμένη προσφυγή σ” αυτές. Η νέα εξωραϊσμένη εκδοχή αποτελεί την άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, αφού θεωρεί και αυτή ότι η αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας δεν αφορά σε καμία περίπτωση στους πολίτες και στην τοπική κοινωνία, αλλά αποκλειστικά στους ειδικούς και στις εξειδικευμένες υπηρεσίες. Και στις δύο εκδοχές, προέχει η λογική της διαχείρισης και της καταστολής. Και στις δύο περιπτώσεις, η αλλοτριωμένη επιστημονική έρευνα και γνώση επιστρατεύονται, προκειμένου αφενός να συγκαλυφθούν οι πραγματικές αιτίες και αφετέρου να αποτελέσουν άλλοθι για επιστήμονες και πολιτικούς που θα συνταχθούν με την κυρίαρχη αντίληψη και πρακτική.
Στο ίδιο πλαίσιο της κατασταλτικής λογικής, ερμηνεύεται και η συγκεντρωτική πολιτική που εφαρμόζεται στην αντιμετώπιση των ναρκωτικών και των άλλων ψυχοκοινωνικών προβλημάτων. Η εφαρμογή αυτής της πολιτικής -που στην πράξη σημαίνει συνεχή μετατόπιση της ευθύνης αντιμετώπισης των προβλημάτων υγείας από τους ενεργούς πολίτες και τις τοπικές κοινωνίες προς τα εξειδικευμένα τεχνοκρατικά στελέχη και τις απρόσωπες υπηρεσίες – δεν είναι τυχαία. Σχετίζεται άμεσα με την επιβίωση του πολιτικοοικονομικού συστήματος, που, για να υπάρξει, οφείλει να διαμορφώνει αλλοτριωμένους, παθητικούς και αμέτοχους στα κοινά πολίτες. Εξάλλου, η αποκέντρωση και αποσυγκέντρωση της ευθύνης αντιμετώπισης των προβλημάτων υγείας θα έβλαπτε σοβαρά το σύστημα: Θα οδηγούσε στη συνειδητοποίηση από τους πολίτες της ασυμβατότητας μεταξύ του οικονομικού προτάγματος και της Υγείας, γεγονός που θα προκαλούσε μαζική αμφισβήτηση του καπιταλιστικού αναπτυξιακού μοντέλου.
Η παθητικοποίηση και η αλλοτρίωση του πολίτη, ως μία ακόμη κεντρική επιλογή του αναπτυξιακού μοντέλου, διαμορφώνει όρους συσσώρευσης εξουσίας και οικονομικών πόρων σε πολιτικά ελεγχόμενα κέντρα διαχείρισης τους. Στην περίπτωση του παραδείγματος της Υγείας, θεραπευτική εξουσία και οικονομικοί πόροι διανέμονται ακολούθως, με κριτήρια όχι επιστημονικά αλλά πολιτικά, σε επιλεγμένους επιστήμονες, οργανισμούς Υγείας και προγράμματα, λειτουργώντας ως κίνητρο συναινετικής προς την κυρίαρχη ιδεολογία και το κυρίαρχο επιστημονικό ρεύμα της Υγείας συμπεριφοράς. Τυπικό δείγμα αυτής της πρακτικής αποτελεί η πολιτική που ασκείται όσον αφορά στα Κέντρα Υγείας. Διοικούνται από μία κεντρική γραφειοκρατία, ερήμην της τοπικής κοινωνίας την οποία υποτίθεται ότι υπηρετούν. Διασπώνται σε ψυχικής και σωματικής, αποκόπτονται από τις τοπικές κοινωνίες και τον προληπτικό τους ρόλο, και εν τέλει υποβαθμίζονται σε απλούς διακομιστικούς σταθμούς. Έτσι, το κέντρο βάρους αντιμετώπισης των προβλημάτων υγείας μετατίθεται σε ογκώδεις, απρόσωπους οργανισμούς, όπως τα ψυχιατρικά και άλλα νοσοκομεία, που εκ των πραγμάτων λειτουργούν πλέον πυροσβεστικά στα ήδη συσσωρεμένα προβλήματα.
Τέτοιοι μεγάλοι οργανισμοί θεραπείας των προβλημάτων υγείας των πολιτών, στελεχωμένοι με εκατοντάδες ή και χιλιάδες εξειδικευμένους υπαλλήλους, διαμορφώνουν όρους ταύτισης των βιοποριστικών συμφερόντων των εργαζομένων με την ύπαρξη τους και τις διαχειριστικές πολιτικές αντιμετώπισης των προβλημάτων. Αποτελούν τόπο διαπλοκής ατομικών, συντεχνιακών και μεγάλων οικονομικών/πολιτικών συμφερόντων, οδηγώντας τους εργαζόμενους στην απόλυτη αλλοτρίωση. Λειτουργούν ερήμην των πραγματικών αναγκών των πολιτών. Ως εκ τούτου, όχι μόνο αδυνατούν συχνά να συνεισφέρουν στην επίλυση των προβλημάτων υγείας, αλλά αντιθέτως συνιστούν εστίες οργανωμένης αντίστασης σε κάθε ιδέα αλλαγής· αποτελούν, δηλαδή, ισχυρούς υποστηρικτές του status quo στον χώρο της Υγείας (Albee, 1998· Prilletensky, 1989· Sarason, 1981).
Όλα τα δεδομένα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι χωρίς πολιτική αλλαγή, δηλαδή χωρίς ανατροπή του οικονομικού προτάγματος, δεν είναι δυνατόν να συζητάμε για αποτελεσματική αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων και προαγωγή της ψυχικής υγείας. Αλλά, χωρίς το οικονομικό πρόταγμα, ο καπιταλισμός καταρρέει και ο σοσιαλισμός αποτελεί μονόδρομο.

Ζαφειρίδης, Φοίβος (2009), «Εξαρτήσεις και Κοινωνία (Τόμος Ι) – Θεραπευτικές Κοινότητες και Ομάδες Αυτοβοήθειας», Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ

Ο Φοίβος Ζαφειρίδης είναι ψυχίατρος ειδικευμένος στην κοινωνική ψυχιατρική και διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης. Ίδρυσε τη θεραπευτική Κοινότητα ΙΘΑΚΗ το 1983 και το Κέντρο θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕ.Θ.Ε.Α.) το 1987, του οποίου υπήρξε διευθυντής μέχρι το 1995. Έκτοτε, εργάζεται στο τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. ως αναπληρωτής καθηγητής, όπου διδάσκει ψυχολογία των εξαρτήσεων και ανθρωπιστική ψυχολογία/ψυχοθεραπεία. Παράλληλα, είναι επιστημονικός υπεύθυνος του Προγράμματος Προαγωγής Αυτοβοήθειας του τμήματος Ψυχολογίας του Α.Π.Θ.

πηγή: http://www.tokaravani.gr/2013/06/psichiki-igia-ke-kapitalistiki-anaptixi-tou-fivou-zafiridi/

«Πρέπει να κερδίσουμε τον χαμενο καιρό, πρέπει να αναθεωρήσουμε τη μεταφυσική μας αλαζονεία που δεν φέρνει στον κόσμο καμία ζεστασιά,πρέπει να μάθουμε να δουλεύουμε μερα – νύχτα για να καταφέρουμε να ζήσουμε μαζί με τους ανθρώπους σαν ανθρωποι,νά γίνουμε ελεύθεροι και να κανουμε και τους άλλους ελεύθερους,πρέπει – επιμενω παντα σε αυτο το σημείο – να κυριεύσουμε την εποχή με τις ιδέες μας»

Μιχαήλ Μπακούνιν
(Επανέρχομαι κι “επαναλαμβανομαι” όσο ο αναρχικός χώρος δεν μιλά για τα σημαντικότερα και τα αυτονόητα…..Αισιοδοξώ απαισιόδοξα πώς το “μηνυμα” πού στέλνω χρόνια δεν θα ταξιδεύει για παντα στο άγνωστο με βάρκα μια τρύπια ελπίδα…..να ελπίζω?)

Το καφέ “Φλοράλ” (πού τα τελευταία χρόνια ανανεώθηκε ως χώρος με βιβλιοπωλείο, μουσικές,πολιτιστικές και πολιτικές εκδηλώσεις) έχει ιστορία όσο τα Εξάρχεια,από το 1936 λειτουργεί στο ισόγειο της γνωστής 5όροφης “μπλε πολυκατοικίας” πού ολοκλήρωσε το 1933 ο αρχιτέκτονας Κυριακούλης Παναγιωτακος, στην γωνιά Αραχώβης και Θεμιστοκλέους.

Σε αυτή την “μπλε γωνιά”,στο πάνω μερος τής πλατείας Εξαρχείων,έχει μείνει ως “σταθμός” ένα μεγάλο μέρος τής μνήμης μας.

Εκεί κολλήθηκαν χιλιάδες αφίσσες, μοιράσθηκαν άλλες τοσες προκηρύξεις, έπεσαν δεκάδες χημικά και δακρυγόνα, άν βάλεις το αυτί σου στους τοίχους τής γωνιάς αυτής θα “ακούσεις” τα πάντα από τραγούδια,συζητήσεις και συνθήματα μέχρι σειρήνες περιπολικών και ποδοβολητα πάνω – κάτω των ΜΑΤ, αν κοιταξεις καλά θα δεις σκιές να τρέχουν, σκιές να χορεύουν γύρω από φωτιές……

Από τα τραπεζάκια τού “Φλοράλ” ποιος δεν πέρασε από το μετερίζι τής γνώσης,τού θεάτρου,τής διανόησης,των γραμμάτων και τής τέχνης,τής ζύμωσης με το “διαφορετικό” στις πολύμορφες πολιτικές θέσεις και την εξερεύνηση στο αστείρευτο σύμπαν τού κοινωνικού προβληματισμού;

Δεν είναι όμως, μόνο, ο Τρόμος τής Κρατικής Βίας πού έχει αποτυπωθεί στα “μάτια” και στους τοίχους τής “μπλε πολυκατοικίας”, αλλά και ένας άλλος Τρόμος πού φέρνει τον Φασισμό και τον Τρόμο από “άλλο δρόμο”! Καί μάλιστα από “εκεί” πού δεν τον περιμένεις!

Η επίθεση και το σπάσιμο τού καφέ “Φλοράλ”, η βία πού δέχθηκαν ακόμη και οι θαμώνες του, μετα το τέλος τής διαδήλωσης τής 20ής Φλεβάρη, είναι ένα ακόμη χτύπημα στον τραυματισμένο Αναρχισμό από το λοσταρι τής μηδενιστικής αντίληψης πού καταστρέφει και διαστρεβλώνει την Αναρχική θεωρία και δράση,συνεχίζοντας από εκεί πού σταματα η εξουσιαστική – οικονομική εγκληματική Ανομία και οι Εθνοφασίστες.

Αντίληψη κυρίαρχη, αντικοινωνική και εξουσιαστική,το στίγμα τής “απόλυτης αλήθειας” πού μισεί και εκδικείται όσους δεν συμμετέχουν στην “εξέγερση” και στην έπαρση τής “επαναστατικής καθαρότητας”.

Μοιράζονται παντού κατηγορίες,καταδίκες και αφορισμοί (όλοι φταίνε εκτος από “εμας” τους….”ξεχωριστους”) από το αυτοκλητο “λαϊκό δικαστήριο” σε θαμώνες πού…δεν δώσανε “παρουσία” στο συλλαλητήριο και δεν “τιμήσανε την παρέλαση τής υπερ – αγωνιστικής πρωτοπορίας” πού εκ τού ασφαλούς Εξουσιάζει και Τρομοκρατεί στα Εξάρχεια.

Είναι εκείνη η φασιστική αντίληψη βγαλμένη από την βαρβαρότητα τής συστημικής – κρατικής “δικαιοσύνης” και πού το μόνο πού φέρνει στην κοινωνία ως “μαντατο” είναι περισσότερος Τρόμος και Εκφασισμός,την δέσμευση πώς η πραγματικότητα και οι συνθήκες πού θα επιβάλλει (άν κάποτε “κερδίσει” την…. εξουσία) θα είναι πολύ χειρότερες από εκείνες τής σημερινής κρατικής – καπιταλιστικής αγριότητας.

Για την ακρίβεια είναι η ίδια αντίληψη πού βρίσκεται στις δύο όψεις τού “νομίσματος” πού πέφτει και κόβει τα κεφάλια τής ανθρωπότητας,αιώνες τώρα.

Στην πρώτη τσακίζει όποιον δεν ορκίζεται “τυφλή πίστη στο εθνικό σύμβολο” και στην άλλη τσακίζει στους δρόμους ως “φασίστα” όποιον κρατά ελληνική σημαία!

“Πας μή Έλλην,βάρβαρος” και “πας Έλλην, βάρβαρος ” αντίστοιχα, όλοι οι “καλοί” χωράνε στον ρόλο τού τιμωρού ανάλογα με την περίπτωση!

Κάθε φασιστική εκδοχή σε “στρατιωτική διάταξη” πέφτει στην ανταγωνιστική αρένα τής κτηνώδους βίας,οι πολλοί δέρνουν τον ένα για την “ιδεολογική” επικράτηση τού πιο ισχυρού!

Δεν είναι η πρώτη φορά πού η βία τής φασίζουσας αυτής αντίληψης, χτυπά δολοφονικά από τα μέσα τον Αναρχισμό! Ο ξυλοδαρμός τού τοτε πρόεδρου τής ΓΣΕΕ Χρήστου Πολυζωγόπουλου στην οδό Ναυαρίνου στις 31/1/2006, οι εμπρησμοί και οι επιθέσεις σε διάφορα βιβλιοπωλεία (“Ιανός”, Εκδόσεις Γεωργιαδη, Παπασωτηρίου, Ελληνικά Γράμματα, “´Αρδην”, περιοδικό “Ρεσάλτο” κά), η τρομοκρατία στα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων εκεί πού η παρουσία τού πολιτικού λόγου – αντίλογου ισοπεδώνεται από τον φετιχισμό τής βίας

(Γ.Πανούσης, Π.Μανδραβέλλης, Τ.Γουότσον κά), οι ξυλοδαρμοί σε χρήστες ναρκωτικών για να “καθαρίσει” η πλατεία φτανει το πρόβλημα να μην είναι “στα πόδια” των Εξαρχείων,οι βίαιες επιθέσεις σε δημοσιογράφους και εργαζομένους στα ΜΜΕ με τελευταία σημάδια αυτού τού τραμπουκισμού στα σώματα των Κ. Μπογδάνου και τού σκιτσογράφου Soloup στους δρόμους των Εξαρχείων, οι επιθέσεις σε εκδηλώσεις φοιτητικών αριστερών παρατάξεων μέ πιο πρόσφατη άσκηση βίας εκείνη στις 16/12/2012,στην κατάληψη τής Τσαμαδού 15.

ΘΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ,

για την φασίζουσα αυτή αντίληψη πού βάφεται και ντύνεται “αντιεξουσιαστικά” για να πνίξει στην δεξαμενή της γόνιμες αντιστασεις,για να ματαιώσει κοινωνικές συμμαχίες και συναινέσεις ενάντια στην εξαθλίωση,στην εκμετάλλευση και στο άδικο, για να τυλίξει στο δίχτυ τής πανούκλας της οργισμένους νεολαίους στρέφοντας τους άκριτα και αλαφιασμένα εναντίον όλων!

ΘΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ για την σφαγή τού Αναρχισμού,των κανόνων,τού ήθους,των αξιών ΜΑΣ,των κόκκινων γραμμών ΜΑΣ ανάμεσα στο ιδεοδρόμιο και στην απανθρωπιά,

ΘΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ για ότι μάς ενοχλεί ή αυτή η συζήτηση άνοιξε και έκλεισε αμέσως μετά την τραγωδία στην Μαρφίν στις 5 Μάη 2010?…..

Μιλάμε (και σωστα) για τον Χρυσαυγιτισμό πού ματαίωσε την παράσταση “Corpus Christi” στο θέατρο “Χυτήριο” και για εκείνον (τον ίδιο σκοταδισμό και ολοκληρωτισμό σε “μαυροκόκκινο φόντο”)πού ματαίωσε την παράσταση “Κίτρινο Σκυλί” τού Μισελ Φάϊς στις 10/5/2009 στο “Από Μηχανής Θέατρο” ή επιτέθηκε με αυγά στην συγγραφέα Σώτη Τριανταφύλλου κατά την διάρκεια βιβλιοπαρουσίασης πάλι στο “Φλοράλ”,στις 2/11/2009, επιλεκτική Σιωπή,ούτε λέξη?!……

Σφραγίσαμε το στόμα τής κριτικής,τής διαφωνίας,τού διαχωρισμού και τής απόρριψης με ότι ταυτίζει τον Αναρχισμό με την ανομία,το χάος,την εξουσιομανία,την αταξία…..

Ποινικοποιήσαμε τους εαυτους μας, βγάζουμε τά μάτια μας μόνοι μας συντηρώντας την στρατηγική τής έντασης που επιδιώκει η Εξουσία, κλωτσάμε τον Αναρχισμό στον παραλογισμό τής Ακρότητας πού έχει “δύο μέτρα και δύο σταθμά” για την Βία!

Και επιτρέψαμε στο Κτηνος να προχωρήσει,για να “γράψει” μαύρες μέρες και γεγονότα,δεν σκεφθήκαμε τους “άλλους”,δεν αναλάβαμε τις ευθύνες μας!

Είναι εύκολο να μιλάμε (και προφανώς πρέπει)για τα βασανιστήρια στά κορμιά συλληφθέντων,για την ρατσιστική βία και τις δολοφονικές επιθέσεις σε μετανάστες, για τις κυβερνητικές κατασταλτικές επιχειρήσεις και παρακρατικές επιθέσεις σε καταλήψεις και κοινωνικούς πολιτικούς χώρους……

Είναι δύσκολο φαίνεται να μιλάμε για “τά δικά μας κακώς κείμενα” και να τά ρίχνουμε στο καλάθι των “κρυμμένων”, http://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=1458212… Κρύβεται τελικά όμως η αλήθεια “κάτω από το χαλί”,σκεπάζεται το αίσχος και η αθλιότητα σε βάρος τού Αναρχισμού και η αμαύρωση των κοινωνικών αγώνων?

Ακροβατούμε στην Εξουσία τής μονομέρειας πού μας βολεύει,στην “επιλεκτική κριτική” τής βίας πού έφθασε στο σημείο,μέσα στά Εξάρχεια,να μην τολμούν από το φόβητρο και την απειλή τού μηδενισμού – ψευτοαναρχισμού γνωστές αναρχικές συλλογικότητες πού απέχουν λίγα μέτρα μόλις απόσταση από το “Φλοράλ” να μην παίρνουν θέση,να αποφεύγουν να γράψουν πέντε σειρές καταγγελίας αυτής τής βαρβαρότητας πού υποδύεται την “αντιεξουσία” και πού αντιμετωπίζει τον απλό κόσμο ως “ταξικούς εχθρούς”!

Ο φόβος και το σεντονι σιωπής κι ανοχής απέναντι στον συμμοριτισμό τού πολιτικού χουλιγκανισμού πού συμπληρώνει ένα περιβάλλον μαφιόζικης και υπόκοσμης δράσης πού έχει κάνει “άσυλο” την περιοχή των Εξαρχείων,θα μπορούσε να απαντηθεί μέ ένα παλιό αναρχικό σύνθημα…..”Η ΣΙΩΠΗ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΕΝΟΧΗ”!

Οι συλλογικότητες και οι σύντροφοι/σσες τού αναρχικού – αντιεξουσιαστικού χώρου ΣωπαίνΟΥΜΕ για τά ουσιώδη και τά μέγιστα (πού προηγούνται,κατά την άποψη μου τής καταγγελίας τής Κρατικής βίας,άν θέλουμε να πείσουμε τους “από κάτω” για τις αγνές μας προθέσεις για Κοινωνία ευτυχίας και όχι μεγαλύτερης δυστυχίας….),για την ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ μέ χαρακτηριστικά πού χάραξε κατά διαστήματα πάνω στο πρόσωπο τής κοινωνίας η φαλτσετα τής ναζιστικής,”δημοκρατικής” και σταλινικής κτηνωδίας των διαφόρων “ηγετικών” ταγμάτων εφόδου που θέρισαν την ιστορία από τις ιδεοληψίες,τον δογματισμό και τον σεχταρισμό τους!

Θα σπάσουμε ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ το τείχος τής ΑΝΟΧΗΣ,θα αφήσουμε τά λόγια μας να τρέξουν ελεύθερα στον ποτάμι τής ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ή θα αποδεχθούμε την Εποχή των Τεράτων να ακυρώσουν κάθε απόπειρα επιστροφής και επανασύνδεσης με το κουρασμένο και γδαρμένο κοινωνικό σώμα, απογοητεύοντας για πάντα τους γείτονες,τους φίλους,τους συντρόφους,τις οικογένειες μας,τα παιδιά μας πού προσδοκούσαν δίπλα μας κάτι περισσότερο από την παγερή αδιαφορία και σιωπή μας στην “αναρχία” πού προκαλεί στους άλλους Τρόμο και σε εμάς Ντροπή και Απέχθεια?!

ΘΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ για τον ρατσισμό τής γενίκευσης,τον παρασιτισμό και τον θάνατο πού έχει εισβάλλει αρπακτικά και διαβρωτικά στον χώρο τής πολιτικής σκέψης και δράσης?!…..

ΘΑ ΣΠΑΣΟΥΜΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΤΗΝ ΣΙΩΠΗ για το αίσχος,την αθλιότητα,την ντροπή τού σπασίματος τού κάθε “Φλοράλ” και τής γενικότερης απαξίωσης των εξουσιαζόμενων (ως “προσκυνημένων” και “υποταγμένων νοικοκυραίων” από τους προσκυνημένους στην θρησκεία τής Βίας….),πού μηδενός εξαιρουμένου τους θέλουμε κοντά μας,σε αυτους απευθυνόμαστε και μέρα με την μέρα τους χάνουμε,τους “μετράμε” λιγότερους,τους στέλνουμε στην “άλλη μεριά” απέναντι μας,στους εχθρούς τής Ελευθερίας,μόνους κι αυτους μέσα στον κοινωνικό καννιβαλισμό πού νομιμοποιήσαμε και ανεχθήκαμε πρώτα εμείς οι ίδιοι…..

Αν θέλουμε να κάνει βήματα το όραμα για μια Ανθρώπινη Κοινωνία,άν θέλουμε να δώσουμε ζωή και να λάμψουμε ως φάρος αξιοπρέπειας και αλληλεγγύης σε ένα Κόσμο πού χάνει το φως του από απελπισία και παραίτηση,άν θέλουμε να συνθέσουμε την ζωή με την ανάσα,την φαντασία,την έμπνευση και το λιθαράκι (και)των “άλλων”,των γύρω από εμάς και ίδιων μέ εμάς (γιατί χωρίς τους “άλλους” δεν υπάρχουμε και μέσα απ τούς άλλους τά πάντα αλλάζουν), άς σπάσουμε την καταθλιπτική Σιωπή για αυτο τό τεράστιο λάθος πού μπαίνει ανάμεσα σε εμάς και τούς υπόλοιπους ανθρώπους,άς ρίξουμε την “αυλαία” σέ ότι ΚΑΚΟΠΟΙΕΙ ΚΑΙ ΣΥΚΟΦΑΝΤΕΙ ΤΟΝ ΑΝΑΡΧΙΣΜΟ,βάζοντας τέλος σε εξουσιαστικές και κυρίαρχες αντιλήψεις πού στέλνουν όλο πιο γρήγορα την κοινωνία στην διάσπαση,στην δουλεία,στον ατομικισμό και στά νύχια νέων Τυράννων,χωρίς ποτέ τό ανθρώπινο δράμα να τελειώνει.

Ο φασισμός δεν είναι οι “άλλοι”,όπως έλεγε σωστά ο σοφός Μάνος Χατζιδάκης,τό 1993.

Είχε δίκιο.

Είμαστε εμείς,η σιωπή κι η ανοχή μας……

ΜIΛΗΣΤΕ λοιπόν,προτού είναι οριστικά αργά,γιά τούς “άλλους” και “εμάς”…….

(και φυσικά αξίζουν τα συγχαρητήρια σέ εκείνους τούς συντρόφους πού εκείνη τήν ημέρα ήρθαν σε σύγκρουση με τόν μηδενοφασισμό και απέτρεψαν έξω από τό “Φλοράλ” τά χειρότερα….)

Ο ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΟΜΙΑ, ΜΗΔΕΝΙΣΜΟΣ,ΧΑΟΣ ΚΑΙ ΑΤΑΞΙΑ
Παπαδόπουλος Παναγιώτης (Κάϊν)

μεμονωμένο άτομο απ τό Αναρχικό – Ελευθεριακό Κίνημα

erozer2000@yahoo.gr

πηγή: tovima.gr

ΑΝΑΡΧΙΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΜΗ ΒΙΑ, μη κυριαρχία ανθρώπου σε άνθρωπο, μη επιβολή της βούλησης ενός ή περισσότερων στους υπόλοιπους.

Είναι μόνο μέσω της εναρμόνισης των συμφερόντων, μέσω της εθελούσιας συνεργασίας, της αγάπης, του σεβασμού, της αμοιβαίας ανοχής, είναι μόνο με την πειθώ, το παράδειγμα, την μεταδοτικότητα και το αμοιβαίο όφελος από την επιείκεια που μπορεί και πρέπει να θριαμβεύσει η αναρχία, δηλαδή μια κοινωνία αδελφών ελευθέρως αλληλέγγυων, η οποία θα εξασφαλίζει στους πάντες την μέγιστη ελευθερία, τη μέγιστη ανάπτυξη, τη μέγιστη δυνατή ευημερία.

Υπάρχουν σίγουρα άλλοι άνθρωποι, άλλες παρατάξεις, άλλες σχολές τόσο ειλικρινώς αφιερωμένες στο γενικό καλό, όσο μπορούν να είναι οι καλύτεροι ανάμεσά μας. Αλλά αυτό που διακρίνει τους αναρχικούς απ’ όλους τους άλλους, είναι ακριβώς ο φόβος της βίας, η επιθυμία και η πρόθεση να εξαλειφθεί η βία, δηλαδή η υλική δύναμη από την ανθρώπινη άμιλλα.

Θα μπορούσαμε ως εκ τούτου να πούμε ότι η ιδιαίτερη ιδέα που διακρίνει τους αναρχικούς, είναι η κατάργηση του χωροφύλακα, ο αποκλεισμός από τους κοινωνικούς συντελεστές του κανόνα που επιβάλλεται μέσω της κτηνώδους, είτε νόμιμης, είτε παράνομης, δύναμης.

Αλλά τότε, θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς, γιατί στον σημερινό αγώνα, εναντίον των κοινωνικο-πολιτικών θεσμών που θεωρούν καταπιεστικούς, οι αναρχικοί έχουν κηρύξει και ασκήσει, κηρύττουν και ασκούν, όταν μπορούν, την χρήση βίαιων μέσων, κάτι το οποίο προφανώς αντιφάσκει με τους σκοπούς τους; Κι αυτό σε βαθμό που, κάποιες φορές, πολλοί καλόπιστοι, όπως και όλοι οι κακόπιστοι αντίπαλοί τους, να πιστεύουν ότι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του αναρχισμού ίσως να είναι ακριβώς η βία;

Το ερώτημα μπορεί να φαίνεται ότι προκαλεί αμηχανία, αλλά μπορώ να το απαντήσω με λίγα λόγια. Για να ζήσουν δύο εν ειρήνει πρέπει να το θέλουν αμφότεροι• αν ένας από τους δύο είναι ισχυρογνώμων και θέλει με τη βία να επιβάλλει στον άλλο να δουλεύει για λογαριασμό του και να τον υπηρετεί, αυτός ο άλλος, αν θέλει να διατηρήσει την ανθρώπινη αξιοπρέπειά του και να μην περιπέσει στην πλέον ταπεινή δουλεία, παρόλη την αγάπη του για την ειρήνη και την ομόνοια, είναι υποχρεωμένος ν’ αντισταθεί στη δύναμη μ’ όλα τα πρόσφορα μέσα.

Η ρίζα των κακών που ταλαιπώρησαν και ταλαιπωρούν την ανθρωπότητα, εκτός εκείνων εννοείται που εξαρτώνται από τις αντίξοες δυνάμεις της φύσης, βρίσκεται στο ότι οι άνθρωποι δεν έχουν κατανοήσει πως η συμφωνία και η αδελφική συνεργασία είναι το καλύτερο μέσο για την εξασφάλιση στους πάντες του μέγιστου δυνατού καλού, με αποτέλεσμα οι πιο δυνατοί και πιο πανούργοι να θέλουν να υποτάξουν και να εκμεταλλεύονται τους υπόλοιπους. Κι όταν καταφέρουν ν’ αποκτήσουν κάποιο πλεονέκτημα, θέλουν να το εξασφαλίσουν και να το διαιωνίσουν, δημιουργώντας για την υπεράσπισή του κάθε μορφής όργανα συνεχούς καταναγκασμού. Εκ αυτού ολόκληρη η ιστορία είναι γεμάτη αιματηρές συγκρούσεις: αυταρχικές ενέργειες, αδικίες, άγρια καταπίεση από τη μια πλευρά, εξεγέρσεις από την άλλη.

Δεν προτίθεμαι να κάνω διακρίσεις μεταξύ των παρατάξεων: οποιοσδήποτε θέλει να χειραφετηθεί, ή να προσπαθήσει να χειραφετηθεί, οφείλει να αντιπαρατάξει τη δύναμη στη δύναμη, τα όπλα στα όπλα.

Όμως ο καθένας ενώ βρίσκει αναγκαίο και δίκαιο να χρησιμοποιήσει τη δύναμη για να υπερασπίσει την ελευθερία του, τα συμφέροντά του, την τάξη του, τη χώρα του, καταδικάζει, στο όνομα μιας ιδιαίτερης ηθικής που τον διακρίνει, τη βία, όταν αυτή στρέφεται εναντίον του για την ελευθερία, τα συμφέροντα, την τάξη, τη χώρα κάποιων άλλων.

Έτσι, αυτοί οι ίδιοι που, παραδείγματος χάριν εδώ στην Ιταλία, εξυμνούν ευλόγως τους πολέμους για την ανεξαρτησία, αναγείρουν αγάλματα και ανδριάντες προς τιμήν του Αγησίλαου Μιλάνο, του Φελίτσε Ορσίνι, του Γουλιέλμου Ομπερντάν και γράφουν παθιασμένους ύμνους στην Σοφία Περόφσκαγια και τους άλλους μάρτυρες μακρινών χωρών, θεωρούν εγκληματίες τους αναρχικούς όταν αυτοί διεκδικούν την πλήρη ελευθερία και την ίση δικαιοσύνη για όλες τις ανθρώπινες υπάρξεις και δηλώνουν με ειλικρίνεια ότι, σήμερα όπως χθες, στο βαθμό που η κτηνώδης δύναμη της ξιφολόγχης θα υπερασπίζει την καταπίεση και τα προνόμια, η λαϊκή εξέγερση, η ατομική και μαζική επανάσταση, είναι τα αναγκαία μέσα για την επίτευξη της χειραφέτησης.

Θυμίζω ότι επ’ ευκαιρία μιας πολύκροτης αναρχικής απόπειρας, κάποιος που φιγουράριζε τότε στις πρώτες γραμμές του σοσιαλιστικού κόμματος και είχε επιστρέψει φρέσκος-φρέσκος από τον ελληνοτουρκικό πόλεμο, κραύγαζε δυνατά, με την έγκριση των συντρόφων του, ότι η ανθρώπινη ζωή είναι ιερή και δεν πρέπει να αφαιρείται ούτε για την υπόθεση της ελευθερίας. Φαίνεται ότι εξαιρείται η ζωή των Τούρκων και η υπόθεση της ελληνικής ανεξαρτησίας. Παραλογισμός ή υποκρισία;

Ωστόσο η αναρχική βία είναι η μοναδική που δικαιολογείται, η μοναδική που δεν είναι εγκληματική.

Μιλώ φυσικά για τη βία που έχει όντως αναρχικά χαρακτηριστικά, και όχι για κάποια τυφλή ή παράλογη βίαιη ενέργεια η οποία αποδίδεται στους αναρχικούς, ή για εκείνη που πιθανώς διαπράττεται από πραγματικούς αναρχικούς, ωθούμενους στην παραφορά από άδικες καταδιώξεις, ή τυφλωμένους, λόγω υπερβολικής ευαισθησίας που δεν μετριάζει η λογική, από τη θέα των κοινωνικών αδικιών, από τη λύπη για τη λύπη των άλλων. Η πραγματική αναρχική βία είναι αυτή που σταματά όταν σταματά η ανάγκη υπεράσπισης της ελευθερίας. Αυτή μετριάζεται από τη γνώση ότι τα άτομα ξεχωριστά, λόγω κληρονομικότητας και περιβάλλοντος, είναι ελάχιστα υπεύθυνα για τη θέση που βρέθηκαν• αυτή δεν την εμπνέει το μίσος αλλά η αγάπη• και είναι ιερή εφόσον σκοπεύει στην απελευθέρωση των πάντων και όχι στην αντικατάσταση της κυριαρχίας των άλλων με τη δική τους.

Υπήρξε στην Ιταλία ένα κόμμα που, με σκοπούς ανωτέρου επιπέδου, προσπάθησε να σβήσει από τις μάζες κάθε εμπιστοσύνη στη βία… και κατάφερε να τις καταστήσει ανίκανες για οποιαδήποτε αντίσταση όταν ήρθε ο φασισμός. Μου φαίνεται ότι ο ίδιος ο Τουράτι λίγο-πολύ το αναγνώρισε ξεκάθαρα και θρήνησε γι’ αυτό στην ομιλία του στο Παρίσι στη μνήμη του Ζωρές.

Οι αναρχικοί δεν είναι υποκριτές. Η δύναμη χρειάζεται να αποκρούεται με τη δύναμη: σήμερα εναντίον της καταπίεσης του σήμερα• αύριο εναντίον της καταπίεσης που ίσως αντικαταστήσει αυτή του σήμερα.

Εμείς θέλουμε την ελευθερία για όλους, για μας και για τους φίλους μας, όπως για τους αντιπάλους και τους εχθρούς μας. Ελευθερία στοχασμού και προπαγάνδισης της σκέψης μας, ελευθερία εργασίας και οργάνωσης της ζωής μας όπως μας ευχαριστεί• όχι ελευθερία, εννοείται – και παρακαλούνται οι κομμουνιστές να μην παρερμηνεύουν – για την κατάργηση της ελευθερίας και εκμετάλλευση της εργασίας των άλλων.

«Pensiero e Volontà», 1^η Σεπτέμβρη 1924

πηγή: eagainst.com

Σύντομο URL: http://eagainst.com/?p=46671

Πηγή: Eagainst.com

Οι δεκαετίες πέρασαν, σβήνοντας κάθε μνήμη της Επανάστασης των Ζώων. Το Αρχοντικό Κτήμα που διοικούσε ο Ναπολέων και τα υπόλοιπα γουρούνια, έχει πλέον επεκταθεί ενσωματώνοντας τα κτήματα όλης της περιοχής και τίποτε σχεδόν δεν θυμίζει την εποχή που τα αμαξάλογα, οι κότες, ακόμη και τα παπάκια έδωσαν μάχες για την ελευθερία τους. Η μόνη ανάμνηση των παλιών χρόνων είναι το σύνθημα στον τοίχο, που παραποίησαν τα εξουσιαστικά γουρούνια: «Όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα».Άλλα συνθήματα έχουν επίσης κοσμήσει τους τοίχους του κτήματος, όπως «Η εργασία σας είναι η χαρά σας», «Καταδικάζουμε την παράνομη Βία απ’ όπου κι αν προέρχεται» και «Το Κτήμα προστατεύει την Ιδιοκτησία». Η σημαία της επανάστασης, αυτή που συμβόλιζε τον πόθο γι΄απελευθέρωση απ’ τον ανθρώπινο ζυγό, την αυτονομία της κοινότητας των ζώων, έχει εδώ και χρόνια αντικατασταθεί από τη σημαία του έθνους, μιας από τις τελευταίες επινοήσεις του συμβουλίου που έστησε ο Ναπολέοντας μαζί με τους εμπόρους, ώστε να κάμψει τις όποιες διεκδικήσεις των υπόλοιπων ζώων, αλλά και να δημιουργήσει μια πλαστή ενότητα γουρουνιών, σκύλων και των κατώτερων ζώων.

Μόνο στο φράχτη γύρω από το κτήμα, κάποια ανήσυχα ζώα, που αποκαλούνταν στα δελτία των σκύλων ως Τρομοζώα, έχουν γράψει στα ξύλα «Κάτω το Κτήμα, Κάτω οι Ναπολέοντες, Ζήτω η Ζωϊκή Απελευθέρωση» ή «Βία στη Βία του Κτήματος», όμως τα πρόβατα φροντίζουν να τα σβήσουν κάθε πρωί, ώστε να μην παρασύρονται σε ακραίες πράξεις κι άλλα ζώα. Ο διάδοχος του Ναπολέοντα, ο ανιψιός του ο Σάμμυ, φρόντισε να θεσμοθετήσει ένα Σύνταγμα, το οποίο φαινομενικά θα εξασφάλιζε την ισονομία και τη δικαιοσύνη, στην πραγματικότητα όμως συντάχθηκε ώστε να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των γουρουνιών και των ανθρώπων. Διόρισε κάποιους ρουφιάνους από τα κατώτερα ζώα σε θέσεις ισχύος και παντρεύτηκε μία καλοσχηματισμένη αγελάδα ώστε να φανεί δίκαιος και λαϊκός άρχοντας, όμως παράλληλα καταπίεζε ακόμη περισσότερο τα ζώα που εργάζονταν στα χωράφια, παρέχοντας τους όλο και μικρότερο μέρος της σοδειάς. Άλλα πάλι ζώα, τα περισσότερα γουρούνια και σκυλιά, εργάζονταν ως δημοσιογράφοι, μεταφέροντας τις απόψεις του Κτήματος στο στάβλο, στο κοτέτσι, στον περιστερώνα, όπου είχαν τοποθετηθεί δεκάδες φωτεινές οθόνες. Έτσι, με ελάχιστα έξοδα, ο Σάμμυ κατάφερε από τη μία την καταστροφή του ελεύθερου χρόνου των ζώων εθίζοντας τα στο τηλεοπτικό θέαμα, από την άλλη προπαγάνδισε με επιτυχία την κουλτούρα των γουρουνιών, καθιερώνοντας το χοιρινό lifestyle.

Όλα τα ζώα έμαθαν από τη νεαρή τους ηλικία να φορούν τη στολή του προβάτου και να φωνάζουν μαζικά «Μπεεε» κάθε φορά που κάποιος τολμούσε να εκφραστεί με λεξιλόγιο ή επιχειρήματα διαφορετικά από αυτά του εγκεκριμένου Λεξικού των Κατώτερων Ζώων. Τα κατώτερα ζώα εκπαιδεύονταν ώστε να είναι πιο αποδοτικά στην παραγωγή της σοδειάς, και να βελτιώνουν συνεχώς την τεχνολογία, τις υπηρεσίες και την ποιότητα των προϊόντων που θα κατανάλωναν τα γουρούνια. Αν κάποιο από αυτά κατάφερνε να περάσει με επιτυχία τις δοκιμασίες του ψέμματος, της δολοπλοκίας, της εκμετάλλευσης, του ανταγωνισμού, τότε θα μπορούσε να αιτηθεί μια στολή γουρουνιού, που άνοιγε αυτόματα τις πόρτες στα σαλόνια του Κτήματος, εξασφάλιζε την προστασία απ’ τα κτηματικά σκυλιά και πολλαπλάσιο μερίδιο απ’ την ετήσια σοδειά. Τα μόνα ζώα που δεν φορούσαν στολή ήταν τα γουρούνια, που ανήκαν στην εξουσιαστική τάξη κληρονομικώ δικαίω, και τα σκυλιά, τα οποία ήταν επιφορτισμένα με την διατήρηση της Τάξης και της Ασφάλειας.

Όλα βαίναν καλώς για τα γουρούνια, μέχρι τη στιγμή που μια οικονομική κρίση συντάραξε την κοινότητα των ανθρώπων, και έκανε πολύ πιο δύσκολο το δανεισμό του Κτήματος. Τα γουρούνια είχαν εκτοξεύσει το κτηματικό χρέος, δανειζόμενοι με υψηλά επιτόκια από τους εμπόρους, ώστε να καλύψουν τα τεράστια έξοδα της τάξης των χοίρων. Επίσης, είχαν μετατρέψει την ετήσια σοδειά σε χρηματιστικό προϊόν, τζογάροντας κάθε τόσο πάνω στον κόπο των κατώτερων ζώων.Τεράστιες εκτάσεις χαρίστηκαν στους απογόνους του Μωυσή, των εξημερωμένων κοράκων που υπόσχονταν τον μεταθανάτιο Παράδεισο, φορτηγά ολόκληρα με δημητριακά γέμισαν τις πισίνες παχύσαρκων χοίρων, και τα πιο όμορφα δέντρα που πρόσφεραν δροσιά στη φάρμα και τα ζώα της, είχαν καεί ώστε να χτιστούν νέες κατοικίες για τις κομψές γουρουνοπούλες.

Ο Σάμμυ και οι συνεργάτες του βρίσκονταν σε απόγνωση, όμως δεν το έβαλαν κάτω. Κατέστρωσαν νέα επικοινωνιακά σχέδια, σύμφωνα με τα οποία κατηγορούνταν τα κατώτερα ζώα για τεμπελιά, έβγαιναν στη δημοσιότητα οι ατασθαλίες των (διορισμένων από το Κτήμα) ρουφιάνων, ενώ οι τοίχοι γέμισαν με το σύνθημα «δεν υπάρχει άλλη λύση», σχέδια που θα εξυπηρετούσαν την περαιτέρω περικοπή των μεριδίων από τη μειωμένη σοδειά. Κατάργησαν κάθε δικαίωμα που είχε μείνει απ’ τον καιρό της Επανάστασης, όπως το μεσημεριανό διάλειμμα, την οκτάωρη νυκτερινή ξεκούραση, τη δωρεάν περίθαλψη σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, ενώ κατέσχεσαν τα πέταλα των αλόγων, κούρεψαν όλα τα πρόβατα, ξεπούλησαν όλα τα μοσχαράκια, ευνούχισαν όλους τους κόκορες, ώστε να περικόψουν την τροφή που θα κατανάλωναν τα κλωσσόπουλα. Παράλληλα, έθρεψαν φασιστικές αντιζωϊκές ομάδες, που θα έστρεφαν την οργή των κατώτερων ζώων προς άλλα ζώα, που είχαν μεταναστεύσει από βομβαρδισμένα κτήματα, περνώντας μέσα απ’ τα συρματοπλέγματα του Αρχοντικού Κτήματος. Έσπειραν παντού σκυλιά, φορώντας τους στολές των άλλων ζώων, που δάγκωναν μέχρι θανάτου τους πρόσφυγες κι υπόσχονταν πως η ζωή θα φτιάξει μόνο αν όλα τα ζώα συσπειρωθούν με τα γουρούνια κάτω απ’ την Κτηματική σημαία, και στρέψουν το μίσος τους εναντίον των αποδιοπομπαίων τράγων.

Αυτή η κατάσταση, όμως, συσπείρωσε ένα νέο επαναστατικό ζωϊκό κίνημα, που αν κι αντιμετώπισε την άγρια καταστολή των σκυλιών, κατάφερε να γιγαντωθεί, θυμίζοντας όμως ελάχιστα την ιστορική Επανάσταση των Ζώων. Αυτή τη φορά, ο σχεδιασμός των δράσεων δεν ανατέθηκε σε κανένα Ναπολέοντα, σε κανένα Σνόουμπολ. Αυτή τη φορά, τα ζώα συνεδρίαζουν, συμφωνώντας και διαφωνώντας ,ως ίσα, προσπαθώντας να καταλήξουν σε αποφάσεις μέσω της εναρμόνισης των διαφορετικών προτάσεων. Αυτή τη φορά, γνωρίζουν πως τα πρόβατα που βέλαζαν προσπαθώντας να σιγάσουν τις επαναστατικές φωνές, ανήκουν στο στρατόπεδο των γουρουνιών και των σκυλιών τους. Γνωρίζουν πως οι ρουφιάνοι του παρελθόντος δεν έχουν καμιά θέση στον αγώνα για το αύριο. Σήμερα, τα εξεγερμένα άλογα έχουν αρπάξει το μαστίγο απ’ την πλάτη, οι επαναστατημένοι ταύροι ξεφυσούν προτάσσοντας τα κέρατα τους, οι αγριεμένες γάτες έχουν αποκαλύψει τα νύχια, τα καναρίνια συνθέτουν τη μουσική του αγώνα που έρχεται, οι κότες σπάνε με το ράμφος τους τις φωτεινές οθόνες. Στον τοίχο του στάβλου γράφηκε ένα και μόνο σύνθημα: «Αυτή τη φορά, η Επανάσταση δεν θα χαρίσει την ψυχή της».

Σημείωση: Το κείμενο εμπνεύστηκε φυσικά από τη «Φάρμα των Ζώων» του George Orwell, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Σύντομο URL:http://eagainst.com/?p=46770

Εξαρτήσεις και Κοινωνική Κρίση