τον Γενικό Γραμματέα του
Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Γεν. Διεύθυνση Διοκ.Υποστήριξης και Τεχνικών Υποδομών
Διεύθυνση Προσωπικού
Τμήμα Συλλογικών Οργάνων
Συνείδηση: η συναίσθηση της προσωπικής ένταξης σε ένα χώρο ή σε ένα σύνολο και της ευθύνης που προκύπτει από αυτή: H ιστορική ~ ενός λαού. H ταξική ~ συσπειρώνει εκείνους που υπερασπίζονται κοινωνικά συμφέροντα.
Αν ήξεραν οι φτωχοί πόση χλιδή κατέχουν οι πλούσιοι θα είχαν επαναστατήσει
Πλατεία Συντάγματος, πλατεία Ομόνοιας, οδός Αιόλου, οδός Αθηνάς , οδός Σταδίου, παντού μεγάλα και φανταχτερά καταστήματα με τις βιτρίνες τους στολισμένες.
Ακριβώς κάτω από τις βιτρίνες, τόσο κοντά στα επώνυμα και γεμάτα φινέτσα προϊόντα, οι άστεγοι και οι κατατρεγμένοι χαλάνε την εικόνα της αρμονίας και της επιχειρούμενης αποχαύνωσης. Άνθρωποι σε χάρτινα στρώματα με μισή κουβέρτα, στην καλύτερη περίπτωση, για σκέπασμα και στέγη συγχρόνως. Κοντά στις 650 χιλιάδες οι άνεργοι που είναι εγγεγραμμένοι στις λίστες του ΟΑΕΔ και με τη φτώχια να έχει μπει στα σπίτια και τις ψυχές του 40% των Ελλήνων, είναι φανερό πως το «κόμμα» των νεόπτωχων χτυπάει αυτοδυναμία ενώ παράλληλα η συσσώρευση πλούτου και η αχαλίνωτη χλιδή «χτυπάει κόκκινο». Την ίδια στιγμή υπάρχουν σπίτια που στο παιδικό δωμάτιο έχουν ενυδρείο με …. καρχαρίες, διαθέτουν παιδική τουαλέτα με τζακούζι και για τον κανακάρη τής οικογένειας είναι σταθμευμένα στο γκαράζ ….. 90 (ενενήντα) αυτοκίνητα. Κάθε αυτοκίνητο κοστίζει όσο και το οικογενειακό εισόδημα μιας μεσαίας, από οικονομική άποψη, οικογένειας. Η δε κυρία του σπιτιού, που μπορεί να φημίζεται για τα φιλανθρωπικά της αισθήματα, ξοδεύει 5.000 ευρώ για μια κρέμα ειδική για την αναδόμηση των βλεφάρων, και εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για τις σκηνοθετικές και καλλιτεχνικές αναζητήσεις του κανακάρη της. Για τον εβδομαδιαίο ανεφοδιασμό του σκάφους της οικογένειας ξοδεύονται 50 με 70 χιλιάδες ευρώ ώστε να καλύπτονται και τα πιο απαιτητικά γούστα των μελλοντικών καλεσμένων που περιλαμβάνουν καλλιτέχνες, ηθοποιούς , υπουργούς, τραγουδιστές, μόδιστρους και λοιπές αντιμνημονιακές δυνάμεις. Τόση χλιδή και τόση πλεονεξία δίπλα σε τόση δυστυχία και τόση ανέχεια. Λες και μπορεί ένας άνθρωπος να οδηγεί ταυτόχρονα 90 αυτοκίνητα, να μένει σε 10 σπίτια και να καταναλώνει τόνους τροφίμων. Οι παραπάνω συμπεριφορές έρχονται να επιβεβαιώσουν την αλαζονεία και τη ματαιοδοξία που κυριαρχεί στα μυαλά και τις πρακτικές όλων αυτών που δεν ξέρουν, κυριολεκτικά, πόσο πλούτο έχουν. Θυμίζει τη συμπεριφορά μιας άλλης πολύ πλούσιας κληρονόμου η οποία, καθισμένη στην ιδιωτική της παραλία, άκουσε την αναγγελία της ώρας στο ραδιόφωνο και διαπίστωσε ότι δεν ταυτιζόταν με την ένδειξη του ολόχρυσου ρολογιού της. Η άμεση αντίδρασή της ήταν να πετάξει το ρολόι στη θάλασσα, αρνούμενη να δεχτεί το γεγονός ότι το σύμπαν δεν είναι συγχρονισμένο μαζί της. Και αφού δεν μπορούσε να καταστρέψει το σύμπαν, κατάστρεψε το ρολόι που της θύμισε ότι ίσως υπάρχουν και πράγματα που δεν μπορεί να εξουσιάζει, όπως είναι ο χρόνος. Αν οι φτωχοί του κόσμου μπορούσαν να φανταστούν πόσο πολύς πλούτος βρίσκεται σε τόσο λίγους ανθρώπους θα είχαν σίγουρα επαναστατήσει. Όμως, δυστυχώς, η υπεύθυνη δημοσιογραφία και η υπεύθυνη ενημέρωση δεν συμπεριλαμβάνουν τέτοιου είδους ενοχλητικές ειδήσεις, χαλάνε τη διάθεση των αφεντικών. Χρήστος Επαμ. Κυργιάκης |
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΥ
Οι ανώνυμοι και φτωχοί αντιμετωπίζονται πολύ χειρότερα από τους επώνυμους και πλούσιους όταν συλλαμβάνονται για τα ίδια αδικήματα
ΕΡΕΥΝΑ. Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟ… ΤΥΦΛΗ
Οπου φτώχεια, και αδικία
Της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΛΙΝΑΡΔΟΥ linardou@enet.gr
Οταν η Δικαιοσύνη διαχωρίζει τον φτωχό από τον πλούσιο, δίκαιη δεν είναι. Οταν ο δικαστής με ημίθεο ομοιάζει τον εαυτό του και τιμωρό, σωστές αποφάσεις δεν βγάζει. Κι όταν ακόμη και εισαγγελείς ομολογούν ότι ο ισχυρός αποτελεί δίκαιο και πως οι… φτωχοδιάβολοι είναι υποθέσεις «φασόν», κάτι βρομάει άσχημα σ’ αυτόν τον τόπο!
Ακόμη και εργαζόμενοι στον χώρο της Δικαιοσύνης παραδέχονται ότι οι φτωχοί καταλήγουν πολύ πιο εύκολα πίσω από τα κάγκελα των φυλακών. Αντίθετα, οι ισχυροί της κοινωνίας πέφτουν συνήθως στα μαλακά… Ακόμη και εργαζόμενοι στον χώρο της Δικαιοσύνης παραδέχονται ότι οι φτωχοί καταλήγουν πολύ πιο εύκολα πίσω από τα κάγκελα των φυλακών. Αντίθετα, οι ισχυροί της κοινωνίας πέφτουν συνήθως στα μαλακά… «Δυστυχώς, οι δικαστές δεν είναι όπως παλιά. Αντλούν μηχανογραφημένη πληροφόρηση. Εκδίδονται αποφάσεις copy paste με άλλες παρόμοιες. Ενας τέτοιος δικαστής και δη στον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας με έναν φτωχό στο νου δικηγόρο, οδηγεί σε πλήρη αδικία έναν φτωχό», ομολογεί πρόεδρος εφετών!
Είναι μία από τις δεκάδες κυνικές μαρτυρίες που κατέγραψε σε έρευνα με θέμα «Φτώχεια και δικαιοσύνη, η πρακτική της ελληνικής ποινικής δικαιοσύνης»(2009), η Δήμητρα Σορβατζιώτη, δικηγόρος, διδάκτωρ του Τμήματος Κοινωνιολογίας στον τομέα εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και καθηγήτρια στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, με επιβλέποντα καθηγητή τον Αντ. Μαγγανά.
«Η φτώχεια είναι ισοπεδωτική σε όλα τα επίπεδα των σταδίων του συστήματος της ποινικής δικαιοσύνης», επισημαίνει η Δ. Σορβατζιώτη, η οποία κατέγραψε μαρτυρίες απ’ όσους πρωταγωνιστούν στην αλυσίδα απονομής του δίκιου: αστυνομικούς, ανακριτές, εισαγγελείς, δικηγόρους, δικαστικούς υπαλλήλους, σωφρονιστικούς υπαλλήλους και κρατούμενους.
Η πρώτη παραβίαση των δικαιωμάτων «ασήμαντων» γίνεται στο στάδιο της σύλληψης.
*Αστυνομικός, 23 χρόνια υπηρεσίας: «Η δικαιοσύνη είναι ένα δίχτυ από το οποίο όταν περνούν ελέφαντες το παρασέρνουν και όταν περνούν κουνούπια πιάνονται».
*Αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ., 31 χρόνια υπηρεσίας: «Οταν υπηρετούσα στην Ομόνοια, υπήρχε διαφορετική μεταχείριση στις προσαγωγές όσων ξέραμε ότι θα έρθει δικηγόρος. Ούτε καν τους ακουμπούσαμε. Αν ήταν κανείς άλλος δεν του δίναμε σημασία, ζητούσε δικηγόρο και του λέγαμε: “καλά μωρέ, θα τον φωνάξουμε αύριο”».
Οταν ένας παραβάτης δεν έχει χρήματα, η πολιτεία είναι υποχρεωμένη να του διορίσει αυτεπάγγελτα δικηγόρο. Στην πράξη, όμως, ελάχιστοι απολαμβάνουν το ευεργέτημα.
Ερωτάται από τη Δ. Σορβατζιώτη ο αξιωματικός:
-Τον ενημερώνετε ότι μπορεί να έχει νομική υπεράσπιση;
«Τον ενημερώνουμε».
-Του λέτε ότι είναι δωρεάν η υπεράσπιση;
«Οχι…»
*Αστυνομικός, 15 χρόνια υπηρεσίας: «Η συμπεριφορά των αστυνομικών είναι απαξιωτική, ταπεινωτική, μειωτική».
*Αστυνομικός, 22 χρόνια υπηρεσίας: «Είχαμε περιστατικά που συλλαμβάναμε παιδιά επιφανών πολιτών και επεμβαίναμε κι εμείς οι ίδιοι για να μην ασκηθεί ποινική δίωξη από κάποιον πολίτη και να λήξει η υπόθεση αθόρυβα. Σε αντίστοιχα περιστατικά που αφορούσαν φτωχούς πολίτες, φτάναμε μέχρι τα άκρα».
Οταν οι υποθέσεις των… «άκρων» φτάσουν στη Δικαιοσύνη, δυστυχώς είναι χαμένες από χέρι. «Η μη εφαρμογή όσων με νόμο ισχύουν, είναι χειρότερο ανοσιούργημα από το κοινό έγκλημα του ποινικού νόμου. Η ευθύνη της διαστρέβλωσης του νομικού πολιτισμού για τον οποίον έγιναν αγώνες αποτελεί εξαιρετική ύβρη για την ανθρωπότητα», επισημαίνει η Δ. Σορβατζιώτη.
Ως κοινωνία θα μπορούσαμε να είχαμε καταταγεί στους… «διαστροφικά κολασμένους», διότι όπως πιστεύει η ίδια: «Χρειάζεται σοβαρή ηθική διαστροφή για να παραβιάσεις όσα με αγώνες και απέραντη δυσκολία κατακτήθηκαν».
Είναι να απορεί κανείς όταν διαπιστώνει πως ένα από τα μέχρι προ τινος ισχυρά προπύργια της δημοκρατίας, ο θεσμός της Δικαιοσύνης, λειτουργεί κατά πού πέφτει το πορτοφόλι και κατά πού τα φώτα της δημοσιότητας.
*«Οταν σου πουν ότι συνέλαβαν τον Χ (γνωστός επιχειρηματίας) και είσαι εισαγγελέας υπηρεσίας, θα τον συλλάβεις; Επηρεάζεσαι. Μπορεί να μη σου τον φέρουν καν στην Ασφάλεια. Ενώ ένας φτωχός, για παράδειγμα, δεν έχει ποτέ κάποιον άλλον ως αγορανομικώς υπεύθυνο. Αν είναι λοιπόν κάποιος τέτοιος του τραβάνε και το μπουφάν για να τον δει και η τηλεόραση, αν είναι επώνυμος και πλούσιος θα τον περάσουν από την πίσω πόρτα των δικαστηρίων σε ώρα μη αιχμής και δίχως χειροπέδες. Ομως άλλο επώνυμος και άλλο πλούσιος επώνυμος. Μπορεί να είναι ένας νομπελίστας επιστήμονας, εάν όμως είναι ο… (γνωστός τραγουδιστής) που είναι δημόσιο πρόσωπο, είναι αλλιώς. Παίζει ρόλο η αναγνωρισιμότητα. Αυτό μετρά κυρίως», καταθέτει εισαγγελέας εφετών με 30 χρόνια υπηρεσίας!
*«Εχω γνωρίσει δικαστές που όταν ανεβαίνουν στην έδρα μεταμορφώνονται. Θεωρούν τους εαυτούς τους ημίθεους, συμπεριφέρονται αλαζονικά και φυσικά όχι με γνώμονα τη Δικαιοσύνη. Η ορολογία στις διασκέψεις είναι: “τον πιάνουμε, τον αφήνουμε, του ρίχνουμε μια ψιλή!”. Θεωρούν τον φτωχό εύκολο αντίπαλο, ενώ αν είναι ισχυρός κοιτάζουν να είναι δεμένοι απ’ όλες τις πλευρές. Στον φτωχό και δέκα χρόνια παραπάνω να ρίξουν, δεν τρέχει και τίποτα. Δεμένοι στις προαγωγές και τη φιλοδοξία τους. Θυμάμαι στην ίδια δικάσιμο, ένας μηχανικός με παράβαση για αλκοόλ (άρθρο 42) κηρύχθηκε ένοχος με ελαφρυντικό και 30 ευρώ πρόστιμο, ο επόμενος για το ίδιο αδίκημα που ήταν στο επίδομα της πρόνοιας, πήρε 300 ευρώ πρόστιμο. Αν σε βρουν σε αδύναμο σημείο θα σε διαλύσουν», αναφέρει προϊστάμενος δικαστικός υπάλληλος σε εφετείο κακουργημάτων.
*«Βοηθός γιατρού πήρε 20 χρόνια κάθειρξη χωρίς αναστολή και ο γιατρός 13 χρόνια με αναστολή. Σε μια φτωχή έγκυο με 4 χρόνια ποινή δεν έδωσαν αναστολή μέχρι την εκδίκαση της έφεσης! Τον φτωχό οι δικαστές δεν τον υπολογίζουν, γιατί τον θεωρούν ασήμαντο», υποστηρίζει γραμματέας έδρας ποινικού δικαστηρίου.
Οι μαρτυρίες των «φτωχοδιαβόλων» δεν είναι κυνικές, αλλά τραγικές. Ο επίλογος δικός τους: «Κοίτα, όταν μπεις στη φυλακή, είτε πλούσιος είτε φτωχός, το σίγουρο είναι ότι θα βγεις φτωχότερος»…
http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=21/11/2010&id=226030
Δεν θέλει και πολύ για να φανταστούμε τι γίνεται με τις πολιτικές διώξεις…
Η μεταπολίτευση μαζί με την αποκατάσταση της «δημοκρατίας» που ποτέ δεν εφαρμόστηκε ως άμεση όπως ορίστηκε εξαρχής, έφερε μαζί και την παλινόρθωση του καπιταλιστικού συστήματος, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα της εκάστοτε άρχουσας τάξης, ξεπουλώντας το μόχθο του λαού στις διεθνείς αγορές και δανείζοντάς τον σε αετονύχηδες και αφεντικά παγκοσμίως.
Η νεοελληνική κοινωνία κατόρθωνε να επιβιώνει μέσα σε ένα πελατειακό δίκτυο σχέσεων συναλλαγής και διαφθοράς. Οι εκλογές ήταν πάντα το εργαλείο για τη συντήρηση της «δημοκρατίας τους», μιας κοινοβουλευτικής ολιγαρχίας που βασίζεται ανέκαθεν στην παθητικότητα του λαού, επιβάλλοντας εκβιαστικά ψευτοδιλήμματα για την ψήφιση του λιγότερο κακού.Μετά το τέλος μιας παρτίδας, ξεκινάει η επόμενη παρτίδα. Όμως η σκακιέρα διατηρεί τη σύνθεσή της και ο πολίτης τον ρόλο του ως πιόνι , έχοντας στερηθεί το βασικό δικαίωμα, δομικό και αναπόσπαστο χαρακτηριστικό της δημοκρατίας: να αποφασίζει ο ίδιος για τη ζωή του, να μην δέχεται να αποφασίζουν άλλοι γι’ αυτόν, χωρίς αυτόν.
Ο ελληνικός λαός ως αντικείμενο στο παίγνιο της «δημοκρατίας τους» αλλά και σε ρόλο μαριονέτας στο διεθνές σκηνικό, οδηγήθηκε στην κατοχή, στον εμφύλιο και στη χούντα των συνταγματαρχών. Το δημοκρατικό πολίτευμα κατάφερε να παραδώσει τη χώρα στα χέρια αλεπάλληλων συμμοριών πολεμοχαρών, αετονύχηδων, δοσίλογων, στη χούντα για μια επταετία ώσπου η κοινωνία ξύπνησε από το λήθαργο χάρη κυρίως σ’ ένα υποκείμενο που έμελλε να καθορίσει τις εξελίξεις επί τρεις μέρες με την κατάληψη του Πολυτεχνείου. Το υποκείμενο αυτό δεν ήταν άλλο από τους νέους, εργαζόμενους, μαθητές και φοιτητές που άρχιζαν να φωνάζουν ό,τι συζητιόταν σιωπηλά, να τολμούν ό,τι μέχρι τότε θεωρούνταν αδύνατον γιατί οι «αντικειμενικές συνθήκες δεν το επέτρεπαν». «Προβοκάτορες» στην αρχή, «ήρωες» μετά, η γενιά του ’73 έμπαινε σε ευρωπαϊκή τροχιά με 10 χρόνια καθυστέρηση. Το ευρωπαϊκό κίνημα του ΄60 είχε δημιουργήσει τις πρώτες ρωγμές που όμως γρήγορα και με βίαιο τρόπο μπήκαν στον δρόμο όχι της ανατροπής του καθεστώτος αλλά της διαδοχής του, παλινορθώνοντας τις παραδοσιακές αντιθέσεις. Η αριστερά έκανε αυτό που ήθελε: να γίνει «χαλίφης στη θέση του χαλίφη». Η χούντα κατέρρευσε, το πολιτικό σύστημα διασώθηκε και παλινορθώθηκε. Η γενιά του πολυτεχνείου άνθησε, όμως μπήκε στην εξουσία και σήμερα τρώει τα παιδιά της.
Η εξουσία διαφθείρει, η καρέκλα βολεύει και η δόξα αλλοτριώνει. Η μεταπολίτευση έστησε ξανά τη σκακιέρα και μοίρασε την τράπουλα από την αρχή. Οι αγωνιστές του Πολυτεχνείου, έγιναν σύντομα η νέα οικονομική και κυβερνητική ελίτ της μεταπολίτευσης. Έκατσαν στις καρέκλες των κομμμάτων εξουσίας, ανακάλυψαν το δικό τους πελατειακό τους δίκτυο κι έφτιαξαν νόμους για να κρατάνε «τα μπόσικα» της δημοκρατίας τους, για να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους ή τα κέρδη των μαέστρων που τους διευθύνουν διεθνώς στην παγκόσμια ορχήστρα του κέρδους και του κεφαλαίου. Σύντομα δέχτηκαν να γίνουν οι διαχειριστές ενός παραρτήματος του πολυεθνικού franchising, του λόμπυ του παγκόσμιου κεφαλαίου και των τραπεζών, χρεώνοντας την κοινωνία και υποθηκεύοντας τις ελπίδες των ερχόμενων γενιών. Στο σενάριο του παγκόσμιου καπιταλισμού οι λαοί ως θεατρίνοι καλούνται να παίξουν το ρόλο τους σύμφωνα με τους εμπνευστές του έργου: τραπεζίτες και αφεντικά διεθνώς. Προσάπτουμε ευθύνες στους διαχειριστές του νοτιοανατολικού franchise της Ευρωπαϊκής Ηπείρου, που υπηρετώντας το διεθνές κεφάλαιο βουλιάζουν τα όνειρα όλων μας και με τις εκλογές τους μας δίνουν το περιθώριο να επιλέξουμε τον καταλληλότερο δεσμοφύλακα στη φυλακή της δημοκρατίας τους. Όμως ελευθερία είναι να επιλέγεις σε ποιά φυλακή θέλεις να ζήσεις;
Ακόμη και άνθρωποι της γενιάς του Πολυτεχνείου που δεν εξαργύρωσαν τη συνείδησή τους και δεν κεφαλαιοποίησαν τον αγώνα τους σε ψήφους θρονιασμένοι στις καρέκλες των κομμάτων εξουσίας, σήμερα υποκύπτουν στο εκβιαστικό ψευτοδίλημμα των εκλογών, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο το ήδη διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα. Συμμετέχουν σε ένα στημένο παιχνίδι με «σημαδεμένα χαρτιά» και γίνονται αυτόματα συνένοχοι και συνεργοί με την αποδοχή των όρων του παιχνιδιού.
Το σύνθημα «ψωμί, παιδεία, ελευθερία» που έθρεψε ιδεολογικά τις πρώτες μετά το ΄73 γενιές και που αυτιστικά και αντανακλαστικά ανασύρεται κάθε τέτοια εποχή, εγκλώβισε, αποκοίμησε και κατέστειλλε οτιδήποτε αμφισβητούσε και αμφισβητεί το κυρίαρχο πολιτικό σκηνικό. Το νόημα της εξέγερσης εκποιήθηκε στον κόσμο του εμπορεύματος και το κυρίαρχο σύνθημα «ψωμί, παιδεία ελευθερία» έμεινε ανήμπορο να ασκήσει οποιαδήποτε κριτική. Το ψωμί έγινε κάτι παραπάνω από καρβέλι, έγινε αυτοκίνητο, εξοχικό, τηλεόραση σε κάθε δωμάτιο και στυλ ενάντια στην ελεύθερη δημιουργία. Η παιδεία άνοιξε τα φτερά της στα φτωχότερα στρώματα για να εμπεδώσουν όλοι τη διαχωρισμένη γνώση , την προσαρμογή στον κόσμο της αγοράς, τον ανταγωνισμό, την ιεραρχία, την ένταξη στην κοινωνική πυραμίδα. Η παιδεία που εξορίζει κάθε κριτική για το ίδιο της το περιεχόμενο. Γι’ αυτό δεν είναι ουδέτερη αξία που της λείπει ο καλός διαχειριστής . Η ουσία της «ταξικότητάς» της βρίσκεται στον αποκλεισμό της ελεύθερης σκέψης και πρακτικής που δημιουργεί πρακτικά έναν ελεύθερο κόσμο και όχι στον αποκλεισμό των φτωχών (που αν συμβαίνει, συμβαίνει συγκυριακά). Η ελευθερία θρονιάστηκε στην ελεύθερη πρόσβαση στην κατανάλωση, στο πλαστικό χρήμα, στις μετοχές, στο εμπόριο των εμπειριών, στον οργανωμένο πανικό των τριημέρων. Στην ελεύθερη χώνεψη του κομφορμισμού που σφυροκοπά με το ίδιο μένος το μυαλό όπως και τότε λίγες ώρες πριν το πολυτεχνείο: «οι συνθήκες δεν επιτρέπουν αλλαγές, δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά».
Όμως θέλουμε δεν θέλουμε η φούσκα έσκασε. Το κοινωνικό συμβόλαιο της μεταπολίτευσης έχει πάει κι αυτό στα σκουπίδια. Δουλειά, μόρφωση, δικαιώματα απονοηματοδοτημένα απ’ όλους αυτούς που πάνω του στήριζαν την πολιτική, οικονομική και κοινωνική τους σταδιοδρομία. Η παραδοσιακή διαμαρτυρία ψάχνει με ανύπαρκτες ελευθερίες να συνδέσει την ανύπαρκτη γνώση με την ανύπαρκτη παραγωγή. Ο κόσμος του χρήματος επιβεβαιώνεται αρνητικά Οι κάτοχοί του θριαμβολογούν πάνω στα αδιέξοδα του παραδοσιακού κόσμου.
Μπήκαμε στην τροχιά της ολικής εξαίρεσής μας από κάθε απόφαση που μας αφορά με τελευταία πράξη του έργου, τον ευτελισμό αυτών που καμώνονταν πως μας εκφράζουν πολιτικά κα συνδικαλιστικά.
Επειδή η ζωή είναι εδώ και δεν είναι αλλού ή θα την πάρουμε στα χέρια μας συμμετέχοντας και χαράζοντας άμεσα και πρακτικά όλο της το εύρος, ή θα τους αφήσουμε να καγχάζουν πάνω στο σβέρκο μας.
ΤΙ ΤΟΥΣ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ;
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΑΣ ΓΙΝΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΝΤΑ
Τι συμβαίνει με την εξακρίβωση στοιχείων, τη σωματική έρευνα, την προσαγωγή, ακόμη και τη σύλληψη; Και τι πρέπει να γνωρίζει κάποιος προκειμένου να υπερασπιστεί τα δικαιώματά του, όπως αυτά ορίζονται από το Σύνταγμα και τους νόμους;
Της ΑΡΓΥΡΩΣ Κ. ΜΩΡΟΥ
Θέλετε να πάρετε μέρος στην πορεία για την επέτειο του Πολυτεχνείου, αλλά σας απασχολούν οι φράσεις και οι έννοιες των όρων «εξακρίβωση στοιχείων», «σωματικός έλεγχος», «προληπτικές προσαγωγές», καθώς και η εφαρμογή τους στην πράξη; Η 17η Νοέμβρη έφτασε. Το ίδιο και η υλοποίηση του σχεδιασμού των μέτρων της ΕΛ.ΑΣ., στα οποία -εκτός από το δόγμα της «μηδενικής ανοχής»- θα δοθεί και αυτή τη φορά …ιδιαίτερη έμφαση και στην «πρόληψη».
Η σύλληψη του νεαρού με τα πράσινα παπούτσια, η σκευωρία σε βάρος του 23χρονου φοιτητή με τις πιτζάμες στη Θεσσαλονίκη είναι μερικές μόνο από τις περιπτώσεις που φανερώνουν ότι η «δυσάρεστη επαφή» με τις αστυνομικές αρχές είναι περισσότερο πιθανή παρά απίθανη.
Οπως μαρτυρούν οι επίσημοι αριθμοί από την ΕΛ.ΑΣ., το 2009 αστυνομικοί της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής συνέλαβαν, κατά τη διάρκεια ή και μετά τη λήξη πορειών, μόνο στο κέντρο της Αθήνας 110 άτομα και προσήγαγαν 92, οι οποίοι αφέθηκαν ελεύθεροι καθώς δεν προέκυψε το παραμικρό σε βάρος τους. Ενώ το 2010 μέχρι και τις τελευταίες διαδηλώσεις πριν από το καλοκαίρι στο κέντρο της πρωτεύουσας, οι προσαγωγές ανήλθαν στις 204. Οι μαζικές προσαγωγές στον σωρό είχαν ως αποτέλεσμα να αφεθούν όλοι ελεύθεροι, ενώ πραγματοποιήθηκαν επιπλέον 59 συλλήψεις.
Τι συμβαίνει με την εξακρίβωση στοιχείων, τη σωματική έρευνα, την προσαγωγή, ακόμη και τη σύλληψη; Και τι πρέπει να γνωρίζει κάποιος προκειμένου να υπερασπιστεί τα δικαιώματά του, όπως αυτά ορίζονται από το Σύνταγμα και τους νόμους;
**Εξακρίβωση στοιχείων. Αν σας σταματήσουν στον δρόμο και σας ζητήσουν αστυνομικοί να τους δείξετε την αστυνομική σας ταυτότητα, οφείλετε να το κάνετε. Και εκείνοι οφείλουν βεβαίως να σας γνωστοποιήσουν την ιδιότητά τους και να σας επιδείξουν την υπηρεσιακή τους ταυτότητα, εκτός κι αν είναι ένστολοι. Αν αρνηθείτε, ενδέχεται να τιμωρηθείτε με φυλάκιση από 10 ημέρες έως ένα χρόνο, όπως προβλέπεται από το άρθρο 157 του νόμου 2458/1953. «Δεν είστε υποχρεωμένοι να απαντήσετε ούτε στην ερώτηση “πού πάτε;” ούτε “τι κάνετε στην περιοχή;” ούτε σε άλλου τύπου τέτοιες ερωτήσεις» επισημαίνει στην «Ε» η δικηγόρος Βούλα Γιαννακοπούλου.
Προσαγωγή
Τι πρέπει να κάνετε αν, παρά την επίδειξη της αστυνομικής σας ταυτότητας, σας ζητήσουν ή σας αναγκάσουν να τους ακολουθήσετε στο Αστυνομικό Τμήμα για «εξακρίβωση στοιχείων»; «Οταν επιδεικνύεται η ταυτότητα, ο αστυνομικός δεν έχει δικαίωμα να προβεί σε προσαγωγή, παρά μόνο αν ο προσαγόμενος θεωρείται ύποπτος για συγκεκριμένο αδίκημα το οποίο και οφείλει το όργανο της τάξης να γνωστοποιήσει συγκεκριμένα. Αν δεν δικαιολογήσει τον λόγο για τον οποίο θέλει να τον ακολουθήσετε στο αστυνομικό τμήμα, η προσαγωγή είναι παράνομη», μας εξηγεί.
Βέβαια, όπως διευκρινίζει η κ. Γιαννακοπούλου, στην πράξη τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. «Οι αστυνομικοί αποκλείουν μια ευρύτερη περιοχή, ακινητοποιούν κάθε διερχόμενο και τον μεταφέρουν στο τμήμα, είτε έχει μαζί του ταυτότητα είτε όχι και χωρίς να δώσουν καμία εξήγηση για την ενέργειά τους. Οι προσαχθέντες σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογείται να μεταφέρονται δεσμευμένοι με χειροπέδες!».
Μάλιστα, «τα τελευταία δυο χρόνια έχει παρατηρηθεί και μια άλλη παράνομη πρακτική της Αστυνομίας. Το φαινόμενο των προληπτικών προσαγωγών πριν από τις διαδηλώσεις, όπου η ΕΛ.ΑΣ. παράνομα και με γνώμονα τα εξωτερικά χαρακτηριστικά (ντύσιμο, κόμμωση κ.ά.) προσάγει άτομα που κατά την κρίση της θέλουν να συμμετάσχουν σε διαδηλώσεις και φροντίζει να αφεθούν αμέσως μετά τη λήξη των διαδηλώσεων».
* Σωματικός έλεγχος και έλεγχος προσωπικών αντικειμένων. «Ο αστυνομικός δικαιούται να προβεί σε έλεγχο των προσωπικών αντικειμένων οποιουδήποτε τον θεωρήσει ύποπτο, αφού πρώτα του γνωστοποιήσει τον λόγο που θεωρείται ύποπτος, με πλήρη σεβασμό στην προσωπικότητά του και διασφαλίζοντας την πρότερη δυνατή έκθεση του ατόμου (βλέμματα διερχομένων κ.ά.). Οσον αφορά τη διεξαγωγή σωματικού ελέγχου, απαιτείται να υπάρχουν σοβαρές υπόνοιες για συγκεκριμένο αδίκημα και να γίνεται μόνο από αστυνομικούς του ίδιου φύλου με τον ελεγχόμενο μακριά από αδιάκριτα βλέμματα».
* Διάρκεια προσαγωγής. «Σύμφωνα με τον νόμο, πρέπει να διαρκεί το λιγότερο δυνατό», τονίζει η δικηγόρος Βούλα Γιαννακοπούλου «και όσο είναι αναγκαίο για την εξακρίβωση της ταυτότητας και τυχόν νομικών εκκρεμοτήτων του προσαγομένου. Στην πράξη, με το πρόσχημα της γραφειοκρατίας παρατείνεται σε αρκετές ώρες, ενώ συχνά ξεπερνά και τις 12 ώρες. Στις περιπτώσεις όπου ο προσαχθείς έχει μαζί του αστυνομική ταυτότητα και δεν του γνωστοποιείται ο λόγος της προσαγωγής του, δεν μιλάμε για προσαγωγή, αλλά για παράνομη κατακράτηση».
* Σύλληψη. «Οταν συντάσσεται έκθεση σύλληψης, έχεις δικαίωμα να απαιτήσεις να έρθει δικηγόρος της επιλογής σου και δεν υποχρεούσαι να συμπράξεις σε οποιαδήποτε πράξη της αστυνομικής αρχής χωρίς την παρουσία συνηγόρου (απολογία κ.ά.)», επισημαίνει.
http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=06/11/2010&id=220927
Όταν χτυπάμε την τωρινή κοινωνία, αντιπαραθέτουμε στην ατομιστική αστική ηθική την ηθική της αλληλεγγύης.
1. Το πείραμα Robbers Cave.
Το πείραμα που διεξήγαγε το 1954 ο Muzafer Sherif, ένας από τους ιδρυτές της κοινωνικής ψυχολογίας, μαζί με άλλους ψυχολόγους και αποτελούσε μέρος ενός ερευνητικού προγράμματος στο πανεπιστήμιο της Oklahoma, είχε σκοπό να μελετήσει την σύγκρουση αλλά και την συνεργασία μεταξύ ομάδων ατόμων. Ο Muzafer ήθελε να ελέγξει την θεωρία ότι οι περιορισμένοι πόροι οδηγούν σε συγκρούσεις μεταξύ ομάδων και αυτή είναι η άμεση αιτία που οδηγεί σε διακρίσεις και στερεότυπα μέσα στις κοινωνίες.
Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκαν δυο ομάδες παιδιών ηλικίας περίπου 12 ετών που αριθμούσαν συνολικά 24 αγόρια. Οι ομάδες αυτές μεταφέρθηκαν σε μια κατασκήνωση 200 εκταρίων, περικυκλωμένη από το εθνικό πάρκο Robbers Cave στην Οκλαχόμα.
Ο Muzafer διεξήγαγε μια σειρά τριών πειραμάτων. Στο πρώτο οι ομάδες συνεργάστηκαν για να επιβληθούν σε έναν κοινό εχθρό, στο δεύτερο συνδέθηκαν για να αντιμετωπίσουν τους ίδιους τους ερευνητές και στο τρίτο οι ερευνητές κατάφεραν να στρέψουν την μια ομάδα ενάντια στην άλλη. Το πείραμα έδειξε το πόσο εύκολα υιοθετείται μια αποκλειστική ομαδική ταυτότητα και το πόσο γρήγορα η ομάδα εκφυλίζεται σε ζημιογόνα και ανταγωνιστική για άτομα εκτός αυτής.
2. Το πείραμα των φυλακών Stanford.
Αυτό το κακόφημο πείραμα που σκοπό είχε να διεισδύσει στην σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης ψυχολογίας, κατέληξε να επηρεάζει τους ερευνητές στον ίδιο βαθμό με τα υπό εξέταση άτομα. Ο ψυχολόγος Philip Zimbardo, χώρισε τους συμμετέχοντες σε δυο ομάδες. Στους “φυλακισμένους” και στους “φύλακες”. Ο χώρος διεξαγωγής του πειράματος ήταν μια εικονική φυλακή στο υπόγειο του πανεπιστημίου Stanford.
Οι φυλακισμένοι υποβλήθηκαν σε σύλληψη, γδύσιμο, ξύρισμα του κεφαλιού καθώς και σε άλλες πράξεις κακομεταχείρισης, ενώ στους φύλακες δόθηκαν ρόπαλα. Οι φυλακισμένοι εξεγέρθηκαν την δεύτερη μέρα και η αντίδραση των φυλάκων ήταν άμεση και βάναυση.
Το πείραμα, που είχε σχεδιαστεί για να διαρκέσει 14 ημέρες, διακόπηκε την 6η μέρα λόγω των ολοένα αυξανόμενων επιπέδων κακομεταχείρισης και κατάχρησης εξουσίας.
Μια δραματοποιημένη εκδοχή του πειράματος έγινε ταινία το 2001, από τον Γερμανό σκηνοθέτη Oliver Hirschbiegel με τον τίτλο “Das Experiment”. Προσωπικά προτείνω ανεπιφύλακτα να την δείτε.
3. Υπακοή στην εξουσία: Το ανθρώπινο δυναμικό για βαρβαρότητα.
Το 1963, ο καθηγητής ψυχολογίας του Yale, Stanley Milgram, δοκίμασε την κλίση των ανθρώπων να υπακούν στην εξουσία όταν αυτή απαιτούσε να βλάψουν κάποιον άλλο άνθρωπο. Την εποχή εκείνη ο κόσμος εξακολουθούσε να απορεί τι συνέβη στην Γερμανία κατά την διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και την οδήγησε να προκαλέσει τόσο πολύ φρίκη ( αργότερα παρουσίασε τα ευρήματα του πειράματος με μεγαλύτερη έκταση στο βιβλίο του 1974, “Obedience to Authority: An Experimental View”).
Στα υπό εξέταση άτομα ο Milgram είπε ότι θα ήταν οι “δάσκαλοι” ενός “μαθητή” (στην πραγματικότητα ενός ηθοποιού που έπαιρνε μέρος στο πείραμα εν αγνοία των εξεταζομένων), με τον οποίο δεν είχαν οπτική επαφή. Η τιμωρία στον μαθητή, αν δεν απαντούσε σωστά μια ερώτηση, θα ήταν να του διοχετεύσουν μια ποσότητα ρεύματος. Αν συνέχιζε να δίνει λάθος απαντήσεις, το ηλεκτροσόκ θα ήταν κάθε φορά και ισχυρότερο.
Παρά τις κραυγές και τα βογκητά πόνου από τον “μαθητή”, οι “δάσκαλοι” συνέχιζαν να δίνουν όλο και μεγαλύτερες ποσότητες ρεύματος αν έπαιρναν διαταγή από τους εξεταστές με τις λευκές ποδιές. Συνέχιζαν ακόμη και όταν τους ενημέρωναν ότι ο μαθητής ήταν αναίσθητος. Το συμπέρασμα?
Φαίνεται ότι οι άνθρωποι βάζουν εύκολα στην άκρη ηθικούς και δεοντολογικούς φραγμούς όταν διαταχθούν από κάποια αρχή να τους παραβιάσουν.
Μπορείτε να δείτε την πλήρη μελέτη του πειράματος εδώ. Αν και έχω στην κατοχή μου το αυθεντικό βίντεο, μπορείτε να δείτε μια αναπαραγωγή του πειράματος από τον Derren Brown στο youtube.
4. Συμβιβασμός με την άποψη του πλήθους.
Το πείραμα αυτό σχετίζεται άμεσα με τα πειράματα των φυλακών Stanford και του Milgram, στο ότι προσπαθεί να δείξει το κατά πόσο απολύτως φυσιολογικά άτομα μπορούν να ωθηθούν σε ασυνήθιστες συμπεριφορές από άλλα άτομα που θεωρούνται επίσημες αρχές ή από την ομοφωνία γνώμης γύρω τους.
Έτσι, το 1951, o Solomon Asch θέλησε να εξετάσει το κατά πόσο η κρίση του ατόμου επηρεάζεται από την άποψη της ομάδας.
Κατά τη διάρκεια του πειράματος, ζητήθηκε από φοιτητές να σχηματίσουν μια κρίση αφού άκουσαν τις απόψεις άλλων ατόμων τα οποία έδιναν εσκεμμένα λανθασμένες απαντήσεις. Τα αποτελέσματα ήταν αρκετά αποκαλυπτικά. Το 50% των ατόμων έδωσε την ίδια λανθασμένη απάντηση, μόνο το 25% αρνήθηκε να επηρεαστεί από την λανθασμένη κρίση των άλλων και το 5% ακολουθούσε πάντα το πλήθος.
Το συμπέρασμα του πειράματος ήταν ότι το 1/3 των ατόμων θα αγνοούν αυτό που ξέρουν ότι είναι αλήθεια και θα συμπορευθούνε με το ψέμα αν βρεθούν σε μια ομάδα που επιμένει ότι το ψέμα είναι αλήθεια.
5. Γνωστική παραφωνία (Cognitive dissonance) : Λέγοντας ψέματα στον εαυτό μας.
O Festinger διατύπωσε την θεωρία της γνωστικής παραφωνίας σε τρία μέρη:
1. Παραφωνία λαβαίνει χώρα όταν η νοοτροπία ενός ατόμου αντικρούει άλλες νοοτροπίες και συμπεριφορές,
2. Η παραφωνία είναι μια αποστρεφόμενη κατάσταση και επομένως ένα άτομο νιώθει πίεση να την μειώσει και να εμποδίσει μελλοντική αύξηση της.
3. Το άτομο προσπαθεί να την μειώσει μέσω αλλαγών στην συμπεριφορά, γνωστικές μεταβολές και αποφυγή της επαφής με νέες πληροφορίες και απόψεις που θα μπορούσαν να παράγουν παραφωνία.
Οι ψυχολόγοι Festinger και Carlsmith το 1957, οι Aronson και Mills το 1959 αλλά και άλλοι ερευνητές, έκαναν πειράματα που περιελάμβαναν διάφορα επίπεδα εξαπάτησης προκειμένου να δουν σε πιο βαθμό ένα άτομο θα αγνοήσει την προσωπική του εμπειρία, φτάνοντας ακόμη και στο σημείο να προσπαθεί να πείσει ένα άλλο άτομο για κάτι που ξέρει ότι δεν είναι αλήθεια.
Η ικανότητα του ατόμου για διατήρηση γνωστικής παραφωνίας έχει από τότε και μετά επιβεβαιωθεί σε πολλά άλλα καλά σχεδιασμένα πειράματα. Αυτή συνδέεται στενά με την επιθυμία μας να συμμετέχουμε και να ενσωματωνόμαστε σε μια ομάδα, ρυθμίζοντας τις προσωπικές μας αξίες και πιστεύω με τέτοιο τρόπο ώστε να συμβαδίζουν με αυτά των άλλων της ομάδας.
Μήπως τα παραπάνω σας φέρνουν στο μυαλό τις αλλαγές που παρατηρούνται στα άτομα όταν αυτά μπαίνουν στους κόλπους κομμάτων ή θρησκευτικών ομάδων?
6. Χειρισμός μνήμης : Ξέρετε πραγματικά τι είδατε?
Το 1974, οι ερευνητές Loftus, E.F. και Palmer, J.C, σχεδίασαν ένα πείραμα για να ελέγξουν την αξιοπιστία της μνήμης και το αν μπορεί να τροποποιηθεί.
Για το σκοπό αυτό έβαλαν 45 άτομα να δουν ένα βίντεο που απεικόνιζε αυτοκίνητα να συγκρούονται. Στη συνέχεια, 9 άτομα ρωτήθηκαν να εκτιμήσουν πόσο γρήγορα έτρεχαν τα αυτοκίνητα όταν χτύπησαν, χρησιμοποιώντας στην ερώτηση την λέξη “hit”. Για τα άλλα γκρουπ των ατόμων, η ερώτηση ήταν η ίδια αλλά αντί για την λέξη “hit”, χρησιμοποιήθηκαν λέξεις όπως “smashed”, “collided”, “bumped” και “contacted”.
Αυτοί στους οποίους χρησιμοποιήθηκε η λέξη “smashed”, εκτίμησαν την ταχύτητα κατά 10 χιλιόμετρα μεγαλύτερη από αυτούς στους οποίους η λέξη ήταν η “contacted”. Μια εβδομάδα αργότερα, οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν για το αν είδαν σπασμένα τζάμια από τη σύγκρουση. Αυτοί στους οποίους χρησιμοποιήθηκαν πιο έντονες νοηματικά λέξεις είπαν ότι θυμόταν σπασμένα γυαλιά αν και στην πραγματικότητα μέσα στο φιλμ δεν απεικονίζονταν κάτι τέτοιο.
Φαίνεται ότι κάτι τόσο απλό όσο μια περιγραφική λέξη μπορεί να παραποιήσει τις μνήμες ενός γεγονότος.
7. Ο μαγικός αριθμός 7.
Ο ψυχολόγος George Miller έγραψε σε άρθρο το 1956 ότι τον “καταδιώκει” ο αριθμός 7, ο οποίος εισέβαλε συνέχεια στο μυαλό του όταν μελετούσε δεδομένα ή διάβαζε περιοδικά. Μερικές φορές ήταν ελαφρώς μεγαλύτερος, κάποιες φορές ελαφρώς μικρότερος αλλά πάντα γύριζε γύρω από το 7. Ο Miller είχε την θεωρία ότι αυτός ο “μαγικός” αριθμός αντιπροσωπεύει τον αριθμό των αντικειμένων που είμαστε ικανοί να διατηρούμε στην βραχυπρόθεσμη μνήμη μας σε μια δεδομένη στιγμή, σύν ή πλην 2.
Πιο πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι οι άνθρωποι μπορούν να ομαδοποιούν αντικείμενα στην βραχυπρόθεσμη μνήμη – επομένως μπορούν να θυμούνται μεγαλύτερο αριθμό – αλλά και τότε, αν οι ομάδες θεωρηθούν μονάδες, ο αριθμός στον οποίο καταλήγουμε είναι το 7 (συν ή πλην 2). Ίσως γι’ αυτό σε διάφορους πολιτισμούς ο αριθμός αυτός θεωρείται ιερός.
8. Ανατομία της μαζικής υστερίας : Ο πόλεμος των κόσμων.
Στις 30 Οκτωβρίου 1938, ο George Orson Wells μετέδωσε μια ραδιοφωνική διασκευή του πολέμου των κόσμων του H.G. Wells, προκαλώντας πανικό στα 3 από τα 6 εκατομμύρια των ατόμων που άκουσαν την μετάδοση. Αργότερα, ψυχολόγοι του Princeton πήραν συνεντεύξεις από 135 κατοίκους του New Jersey για τις αντιδράσεις τους στην αναμετάδοση.
Με έκπληξη διαπίστωσαν ότι ένας μεγάλος αριθμός τρομαγμένων ατόμων δεν μπήκαν καν στον κόπο να εξακριβώσουν την αξιοπιστία όσων άκουγαν και μερικοί από αυτούς με υψηλή μόρφωση, πίστεψαν ότι ήταν αλήθεια μόνο και μόνο επειδή ακουγόταν από το ράδιο, άρα από μια “επίσημη” πηγή. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι σήμερα ήμαστε πιο πονηρεμένοι και ότι δεν είμαστε τόσο εύκολα θύματα. Αλλά μην είστε και τόσο σίγουροι. Σήμερα η διαχείριση των συναισθημάτων και των αντιδράσεων μας έχει εξελιχθεί σε τέχνη από τα ΜΜΕ.
9. Το τραπέζι των διαπραγματεύσεων : Οι απειλές δεν πιάνουν.
Η συμπεριφορά των μεμονωμένων ατόμων είναι λιγότερο παραπλανητική και λιγότερο βίαιη από τα πρότυπα συμπεριφοράς των ομάδων. Στον τομέα της διπλωματίας ανάμεσα σε άτομα και ομάδες, οι άνθρωποι προσπαθούν να κερδίσουν τα προνόμια που θέλουν από τους άλλους, χωρίς να δώσουν κάτι ή δίνοντας ελάχιστα σαν αντάλλαγμα.
Το 1962, οι ερευνητές Morgan Deutsch και Robert Krauss έθεσαν σε δοκιμασία δυο παράγοντες που εμπλέκονται στην σύναψη συμφωνιών μεταξύ των ανθρώπων: την συνδιαλλαγή και τις απειλές.
Αυτό το πολύπλοκο οικονομικό πείραμα έδειξε ότι οι σχέσεις συνεργασίας ανάμεσα στα συναλλασσόμενο μέρη είναι πιο αποδοτικές από τις απειλές, είτε μονόπλευρες είτε αμφίπλευρες.
10. Η θεωρία της προοπτικής.
Οι ερευνητές Daniel Kahneman και Amos Tversky μελέτησαν την λήψη αποφάσεων σε ριψοκίνδυνες καταστάσεις και ανέπτυξαν μια θεωρία που τους χάρισε το βραβείο Νόμπελ και χρησιμοποιήθηκε για να αναπτυχθούν οικονομικά μοντέλα προβλέψεων και επιρρέασε τις εκστρατείες μάρκετινγκ των εταιριών.
Με μια φράση, η θεωρία λέει ότι έχουμε την παράλογη τάση να είμαστε λιγότερο πρόθυμοι να ριψοκινδυνεύουμε με τα κέρδη παρά με τις απώλειες. Αν πάρουμε το χρηματιστήριο για παράδειγμα, η θεωρία λέει ότι είμαστε έτοιμοι να πουλήσουμε γρήγορα όταν κερδίζουμε αλλά όχι όταν χάνουμε.
(Με πάσα επιφύλαξη.)