Η ανάγκη για το άνοιγμα μιας σοβαρής συζήτησης για το ζήτημα των ψυχοφαρμάκων ξεπερνά τα όρια της ψυχιατρικής. Aφορά την κοινωνία στο σύνολό της. Μια κοινωνία που καθοδηγείται και χειραγωγείται με τρόπο ώστε να πνίγει και να ναρκώνει την δυσφορία και τον πόνο που αναβλύζει στα σπλάγχνα της, μεταξύ άλλων και με ηρεμιστικά, αντικαταθλιπτικά και κάθε είδους «νόμιμες» φαρμακευτικές ουσίες.
Το κοινωνικό πρόβλημα από την τρέχουσα χρήση του ψυχοφάρμακου είναι διττό : αφορά, αφενός, τα οικονομικά συμφέροντα και την κερδοφορία των γιγάντιων φαρμακευτικών εταιρειών και αφετέρου, τη χρήση του ψυχοφάρμακου ως ενός εργαλείου κοινωνικού ελέγχου. Το πρόβλημα αυτό και στις δύο του διαστάσεις, αντανακλάται και επικαθορίζει το ίδιο το θεραπευτικό πεδίο.
Το γεγονός ότι τα ψυχοφάρμακα είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την θεραπευτική αντιμετώπιση της ψυχικής διαταραχής είναι πέραν πάσης αμφισβήτησης – αρκεί να είναι σαφές ότι είναι ένα εργαλείο ανάμεσα σε άλλα (που βοηθάει, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο) και όχι η μόνη απάντηση στο πρόβλημα της ψυχικής διαταραχής.
Το πρόβλημα αρχίζει από το σημείο που εγκαθιδρύεται και κυριαρχεί μια κακοήθης διαπλοκή ανάμεσα στην συγκρότηση και επικράτηση ενός «βιολογικού μοντέλου» στην ψυχιατρική (που μεταφράζεται, στο θεραπευτικό πεδίο, ως ένα «φαρμακευτικό μοντέλο») και στην επιδίωξη των φαρμακευτικών εταιρειών να αυξήσουν όσο γίνεται περισσότερο τις πωλήσεις και τα κέρδη τους από την με κάθε τρόπο προώθηση των προϊόντων τους.

ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΩΣ ΠΡΟΪΟΝ ΠΟΥ ΑΠΟΦΕΡΕΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΚΕΡΔΟΣ

Είναι γνωστό ότι η έρευνα των δραστικών/θεραπευτικών ουσιών, η παραγωγή και η εμπορική τους διάθεση δεν ήταν ποτέ στα χέρια του κράτους, ούτε (η έρευνα) στα χέρια των πανεπιστημίων ως ανεξάρτητων φορέων. Γινόταν, πάντα, από ιδιωτικές επιχειρήσεις (σήμερα μερικές από αυτές είναι από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές παγκοσμίως) με κίνητρο το κέρδος.
Όπως έγραψε ο Irvin Cohen, που πρώτος έθεσε σε δοκιμή το Librium,  η ιστορία των βενζοδιαζεπινών (Valium κλπ) αποτελεί, βασικά, ένα μοντέλο του πώς ένας θεραπευτικός παράγοντας επινοείται και προωθείται από ένα φαρμακοβιομήχανο, που απλώς αναζητάει ένα φάρμακο ανώτερο από άλλα που είναι ήδη στην αγορά  (1). Η έρευνα των πανεπιστημιακών επιστημόνων ήταν πάντα, στον ένα στον άλλο βαθμό, χρηματοδοτημένη από τις εταιρείες, σε μια σχέση αμοιβαίου οφέλους.
Μόνο όποιος εθελοτυφλεί, δεν μπορεί να δει τον καθοριστικό ρόλο που παίζει η νομοτελειακή ανάγκη της εταιρείας να προωθήσει το προϊόν της και να κερδίσει από αυτή την προώθηση. Και όχι απλώς να κερδίσει, αλλά και να εξάγει ένα αυξημένο ποσοστό κέρδους σε σχέση με το κεφάλαιο που έχει επενδύσει. Είναι επόμενο ότι, όπως συμβαίνει σε κάθε καπιταλιστική εταιρεία, θα γίνει η κάθε δυνατή προσπάθεια να πεισθεί ο καταναλωτής για την ποιότητα του προϊόντος και ότι θα χρησιμοποιηθεί κάθε δυνατό μέσο επηρεασμού της «επιλογής» του, θεμιτό και αθέμιτο.
Το γεγονός ότι μεσολαβούν ελεγκτικοί μηχανισμοί για την καταλληλότητα του φαρμάκου, τις παρενέργειές του και τους κινδύνους από τη χρήση του (έτσι ώστε να δοθεί ή όχι άδεια κυκλοφορίας με συγκεκριμένες, κάθε φορά, ενδείξεις), δεν αποτελεί ασφάλεια για τον καταναλωτή, δεδομένου ότι η φαρμακευτική εταιρεία έχει τα μέσα να επηρεάζει όχι μόνο την έρευνα και την παραγωγή επιστημονικών εργασιών, που επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου, ελαχιστοποιώντας ή και αποκρύπτοντας τις παρενέργειες και τους κινδύνους, αλλά και τους ίδιους τους ελεγκτικούς / αδειοδοτικούς μηχανισμούς, μέσα από ένα πολυδαίδαλο δίκτυο διαπλοκής και διαφθοράς, που υφαίνεται γύρο από τα τεράστια κονδύλια των εταιρειών για δωροδοκία και εξαγορά όλων των κομβικών σημείων στην διακίνηση και προώθηση του φαρμάκου   με πρώτους, μια μεγάλη μερίδα γιατρών.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΧΥΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΦΑΡΜΑΚΩΝ

Δεν είναι μόνο ότι οι πολυεθνικές του φαρμάκου έχουν συμβάλλει στην πρωτοκαθεδρία, στις μέρες μας, της βιολογικής κατεύθυνσης στην ψυχιατρική, αλλά έχουν, επίσης, συμβάλλει και στον αποικισμό της ίδιας της λεγόμενης «κοινωνικής» ψυχιατρικής από την πρωτοκαθεδρία του φαρμάκου. Η πλειοψηφία των ψυχιάτρων, αλλά και των γιατρών άλλων ειδικοτήτων, είναι πεπεισμένη (και εκπαιδεύεται να είναι πεπεισμένη) για την μονοδιάστατη βιολογική βάση της ψυχικής δυσφορίας / αρρώστιας / διαταραχής, ως δυσλειτουργίας του εγκεφάλου, την οποία μπορεί κανείς να επιδιορθώσει διαμέσου του φαρμάκου. Αυτή η «προδιάθεση» (που στην ακραία, δογματική εκδοχή της, ισοδυναμεί με καθαρή δειδαιμονία και προκατάληψη) παγιώνεται από τη δράση των εταιρειών και των τεράστιων κονδυλίων που διαθέτουν για τον επηρεασμό των γιατρών.
Το αποτέλεσμα είναι ότι, στις μέρες μας, αυτά τα ψυχοφάρμακα έχουν τέτοια πέραση, που η πλειοψηφία των ασθενών βλέπει τους γιατρούς κυρίως ως «ενδιάμεσους» διαρκώς νεότερων προϊόντων με μαγικές δυνατότητες, παρά ως θεραπευτές, ικανούς να χρησιμοποιήσουν την ίδια τη σχέση γιατρού – ασθενή θεραπευτικά.
Σκοπός των εταιρειών δεν είναι, φυσικά, απλώς η μονοπώληση, από το φάρμακο, της θεραπείας των επίσημα διαγνωσμένων ως πασχόντων από μια ψυχική διαταραχή, αλλά η διάχυση του φαρμάκου στον γενικό πληθυσμό, διαμέσου όλων των ιατρικών ειδικοτήτων και ιδιαίτερα αυτών που εμπλέκονται στην πρωτοβάθμια υγεία και στη λειτουργία των εξωτερικών ιατρείων. Ένα μεγάλο μέρος της λεγόμενης «κοινωνικής ψυχιατρικής» δεν ανάγεται σε τίποτα περισσότερο «από την αδιαφοροποίητη και εκτεταμένη συνταγογράφηση των ψυχοφαρμάκων στον πληθυσμό», (2) μέσα από τις ίδιες τις κοινοτικές υπηρεσίες, που υποτίθεται ότι θα αναδείκνυαν, στην αντίληψη και στην πρακτική τους, τον πολυδιάστατο χαρακτήρα του ψυχικού πόνου (ενάντια στην αναγωγική/απλοποιητική προσέγγιση της ιδρυματικής – νοσοκομειακής ψυχιατρικής).

ΨΥΧΟΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ-ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΠΟΥΣ

Η επιδίωξη των φαρμακευτικών εταιρειών να διαδώσουν όσο γίνεται περισσότερο και να κάνουν απαραίτητο για τον καθένα, το κάθε είδους «χάπι της ευτυχίας», συμπίπτει με τις κεντρικές κατευθύνσεις της σύγχρονης βιοπολιτικής, για τον έλεγχο του πληθυσμού. Μέσα στον ορυμαγδό των διεθνών οικονομικών και κοινωνικοπολιτικών γεγονότων της φετινής χρονιάς, δεν έγιναν όσο έπρεπε αντιληπτές μερικές εξαιρετικά επικίνδυνες εξελίξεις, που έχουν σχέση με την επιδίωξη της περαιτέρω ενδυνάμωσης της παντοκρατορίας των πολυεθνικών του φαρμάκου, διαμέσου της διαπλοκής τους με μια από τις πιο αντιδραστικές κυβερνήσεις στην ιστορία του καπιταλισμού, την κυβέρνηση Μπους.
Ήδη πριν από τις πρόσφατες εκλογές στις ΕΠΑ, η κυβέρνηση Μπους ανακοίνωσε ότι προωθεί ένα υποχρεωτικό πρόγραμμα «ψυχικής υγείας», που αφορά τον έλεγχο όλου του πληθυσμού των ΕΠΑ, συμπεριλαμβανόμενων όλων των παιδιών – και αυτών της προσχολικής ηλικίας – για την πιθανότητα «ψυχικών διαταραχών», ήδη παρόντων, ή με προδιάθεση ν΄ αναπτυχθούν στο μέλλον, έτσι ώστε τα παιδιά αυτά να κάνουν «έγκαιρη θεραπεία» με ψυχοφάρμακα, αντιψυχωσικά και αντικαταθλιπτικά.(3)
Όπως αποκάλυψε το περιοδικό  British Medical Journal (BMJ), στις 19 Ιουνίου, η κυβέρνηση Μπους είχε ορίσει, τον Απρίλιο του 2002, μια Επιτροπή, με το όνομα «Πρωτοβουλία Νέας Ελευθερίας» (New Freedom Initiative) με σκοπό να κάνει μια πλήρη μελέτη του συστήματος παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας των ΕΠΑ. Η Επιτροπή εξέδωσε τις συστάσεις της, τον Ιούλιο του 2003 και η κυβέρνηση Μπους έδωσε οδηγίες σε περισσότερους από 25 ομοσπονδιακούς φορείς ν΄ αναπτύξουν ένα σχέδιο εφαρμογής βασισμένο πάνω σ΄ αυτές τις συστάσεις. (4)
Οι προτάσεις της Επιτροπής συνοψίζονται στον ολοκληρωτικό έλεγχο (screening), από πλευράς ψυχικής υγείας, των «καταναλωτών όλων των ηλικιών». Σύμφωνα με την Επιτροπή, αυτό είναι αναγκαίο γιατί «παρά την συχνότητά τους, οι ψυχικά διαταραχές συχνά δεν διαγιγνώσκονται». (5)
Ο πρόεδρος της Επιτροπής, ψυχίατρος Graham Emslie, δήλωσε ότι «κάθε χρόνο μικρά παιδιά διώχνονται από το νηπιαγωγείο και τους παιδικούς σταθμούς λόγω εξαιρετικά διαταρακτικών συμπεριφορών και συναισθηματικών διαταραχών». «Υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία ότι αν ταυτοποιήσεις, σ΄ ένα πρώιμο στάδιο, τα παιδιά που είναι επιθετικά, μπορείς να παρέμβεις  και ν΄ αλλάξεις την διαδρομή της ζωής τους». (6)

ΤΟ  TEXAS PROJECT

Ο Gr. Eslie είναι αυτός που είχε επιμεληθεί της ανάπτυξης του γνωστού ως «πιλοτικού προγράμματος του Τέξας», πάνω στο οποίο βασίζεται το σχέδιο της κυβέρνησης Μπους.(7) Το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα είναι γνωστό ως  Texas Medication Algorithm  (TMAP) και είχε εφαρμοστεί από τον Μπους, όταν ήταν κυβερνήτης του Τέξας, στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας και στο σωφρονιστικό σύστημα (φυλακές) της πολιτείας αυτής, με την χρηματοδότηση, μεταξύ άλλων και αρκετών μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών και με τη θερμή υποστήριξη της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας (ΑΡΑ), που είχε καλέσει για την αύξηση της χρηματοδότησης για την εφαρμογή του σχεδίου αυτού. Όπως δήλωσε ο διευθυντής του τομέα έρευνας της ΑΡΑ, «αυτό που είναι καλό με το ΤΜΑΡ, είναι ότι αποτελεί ένα λογικό σχέδιο βασισμένο πάνω σε στοιχεία για την αποτελεσματικότητα από κλινικές δοκιμές».
Το ΤΜΑΡ προωθεί τη χρήση των νέων και πανάκριβων αντιψυψωσικών και αντικαταθλιπτικών για την θεραπεία, μεταξύ άλλων, των παιδιών σχολικής ηλικίας, στα οποία έχει τεθεί η διάγνωση «προβλήματα συμπεριφοράς».
Όπως έγραψε το British Medical Journal, το σχέδιο που προτείνει η Επιτροπή που όρισε ο Μπους, ξεκινά με μια μεγαλόστομη διακήρυξη υπέρ της «πλήρους ενσωμάτωσης των ψυχικά πασχόντων στην κοινότητα, με την παροχή υπηρεσιών στην κοινότητα, παρά σε ιδρύματα» («Progress Report  της  New Freedom Initiative , Μαρτίου 2004).(8) Και προχωρά να εξηγήσει τι εννοεί με αυτό.
Προτείνει την «σύνδεση του ελέγχου (screening) με θεραπεία και υποστηρικτικά συστήματα , μεταξύ άλλων και  legge artis θεραπείες , που χρησιμοποιούν «ειδικά φάρμακα για ειδικές συνθήκες». Η Επιτροπή συστήνει το ΤΜΑΡ, ως ένα μοντέλο σχεδίου φαρμακευτικής θεραπείας, που δείχνει μια «βασισμένη στη εμπειρία πρακτική (evidence based practice) που οδηγεί σε καλλίτερα αποτελέσματα στους καταναλωτές».(9)

ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ

Ωστόσο, το Texas project ήρθε μ΄ ένα εκκωφαντικό τρόπο στο προσκήνιο της δημοσιότητας στις ΕΠΑ όταν φέτος, στις 15 Μαΐου, ο Allen Jones, ένας αξιωματούχος του Γραφείου του Γενικού Επιθεωρητή (Inspector General) στην Πενσυλβάνια, που συμμετείχε στην εφαρμογή, σ΄ αυτή την πολιτεία, μιας εκδοχής αυτού του προγράμματος, αποκάλυψε ότι «ανώτεροι υπάλληλοι σε κρίσιμα πόστα για την υλοποίηση του σχεδίου χορήγησης των φαρμάκων, έλαβαν χρήματα και δώρα από τις φαρμακευτικές εταιρείες που ενδιαφέρονται για τον φαρμακευτικό αλγόριθμο». (10) O Jones απολύθηκε, γι΄αυτές τις αποκαλύψεις του, στα μέσα του Ιουνίου.
Ο Jones είχε δηλώσει, τότε, ότι «η ίδια πολιτικο-φαρμακευτική συμμαχία, που βρίσκονταν πίσω από το ΤΜΑΡ, χρησιμοποιούσε την «New Freedom Commission», για να ενισχύσει το ΤΜΑΡ ώστε να γίνει ολοκληρωμένη εθνική πολιτική για την θεραπεία των ψυχικών διαταραχών με ακριβά και πατενταρισμένα φάρμακα, που έχουν αμφίβολα αποτελέσματα και θανάσιμες παρενέργειες και να αναγκάσει τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες να πληρώνουν αυτά τα φάρμακα».

Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΕΡΔΗ

Για να καταλάβει κανείς τι διακυβεύεται στο ζήτημα της φρενήρους προσπάθειας των φαρμακευτικών εταιρειών για την αύξηση της διάδοσης των νεότερων ψυχοφαρμάκων, αρκεί να συγκρίνει το κόστος της θεραπείας με ένα παλιό αντιψυχωτικό (το Aloperidin), με αυτό των νεότερων, λεγόμενων «άτυπων» αντιψυχωτικών, τα οποία, ενώ δεν έχουν μεγαλύτερη (αντίθετα, συνήθως, ίση ή μικρότερη) αποτελεσματικότητα από το Aloperidin (το οποίο χρησιμοποιούν πάντα ως σημείο αναφοράς και μέτρο σύγκρισης), παρουσιάζουν το πλεονέκτημα ότι δεν έχουν, ή έχουν σε μικρό βαθμό, τις πολύ ενοχλητικές παρενέργειες του πρώτου, ιδιαίτερα αυτές που προέρχονται από το εξωπυραμιδικό σύστημα (τρόμος, ακαθησία, δυστονία κλπ, αλλά και την εξαιρετικά σοβαρή όψιμη δυσκινησία) και έτσι γίνονται περισσότερο ανεκτά από τους ασθενείς (χωρίς αυτό, φυσικά, να είναι πάντα ο κανόνας, δεδομένου ότι και αυτά έχουν παρενέργειες και, εν πάσει περιπτώσει, ακόμα και γι΄ αυτά τα «άτυπα», που κυκλοφορούν αρκετά χρόνια τώρα, χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να διαπιστωθεί πραγματικά η τυχόν δυσμενής επίδρασή τους). Υπολογίζοντας την αντιστοιχία της δοσολογίας ανάμεσα στα διαφορετικά φάρμακα, με ισοδύναμη δοσολογία, η μηνιαία θεραπεία με Aloperidin στοιχίζει 5 Ε, ενώ με τα νεότερα Risperdal και Zyprexa στοιχίζει 189 και 330 Ε αντίστοιχα.
Για να δώσουμε ένα παράδειγμα, η ολανζαπίνη (Zyprexa), που φιγουράρει ως πρώτης γραμμής φάρμακο στο ΤΜΑΡ, είχε έσοδα από τις παγκόσμιες πωλήσεις της, το 2003, 4.28 δισ. δολάρια, αποτελώντας το πρώτο σε πωλήσεις φάρμακο της Elli Lilly. Τα έσοδα από την ολανζαπίνη ανήλθαν σε περισσότερο από το ένα τρίτο των εσόδων από τις συνολικές πωλήσεις της Lilly. Σύμφωνα με τους New York Times (περσινό άρθρο του Gardiner Harris), 2.63 δισ. δολάρια ήταν τα έσοδα από τις πωλήσεις της ολανζαπίνης στις ΕΠΑ, εκ των οποίων, το 70% πληρώνεται από κρατικές υπηρεσίες (Medicare, Medicaid). (11)

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Κύκλοι μέσα από το ίδιο το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (γύρο από τον γερουσιαστή Ron Paul), δήλωναν, το Σεπτέμβρη, ευθαρσώς ότι «η φαρμακευτική βιομηχανία έπεισε τον πρόεδρο Μπους να υποστηρίξει τον υποχρεωτικό έλεγχο της κατάστασης ψυχικής υγείας κάθε παιδιού στις ΕΠΑ, συμπεριλαμβανόμενων αυτών της προσχολικής ηλικίας και συνεχίζει τώρα τις προσπάθειές της για να πείσει το Κογκρέσο…Το σχέδιο αυτό δεν είναι παρά μια δυσκόλως υποκρυπτόμενη προσπάθεια των φαρμακευτικών εταιρειών να επιτύχουν μιαν ευρύτερη αγορά για τα πανάκριβα αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωτικά τους φάρμακα, βάζοντας την κυβέρνηση σε περιοχές της ζωής των Αμερικανών που μέχρι τώρα δεν της ανήκαν…Το πραγματικό όφελος για τις φαρμακευτικές εταιρείες θα είναι η αναγκαστική χορήγηση φαρμάκων στα παιδιά, την οποία θα έχει ως αποτέλεσμα όπως μάθαμε μ΄ ένα τραγικό τρόπο με τη Ritalin   ακόμα και όταν οι γονείς αρνούνται» (Kent Snyder, εκ μέρους της Liberty Committee, που ίδρυσε ο Paul).(12) Μάλιστα ο Paul επρόκειτο να καταθέσει μια τροπολογία ενάντια στην συμπερίληψη στον σχετικό οικονομικό προϋπολογισμό για το 2005, του σχεδίου για τον υποχρεωτικό έλεγχο και χορήγηση ψυχοφαρμάκων στα παιδιά. (για την ριταλίνη βλέπε παρακάτω, με αφορμή την επαναφορά της στη θεραπευτική πρακτική στην Ιταλία).
Γενικά, τα σχέδια του Μπους έχουν ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων από όλο το πολιτικό φάσμα. Χαρακτηρίστηκαν ως η πιο ολοκληρωτικού χαρακτήρα προσπάθεια για να αναχθεί η διαφωνία, ή η «παρέκκλιση», σε παθολογία (σε ψυχική διαταραχή)  δεδομένου ότι, όπως υπολογίζει η επιτροπή, που συγκρότησε την πρόταση, διαμέσου των σχολείων και μόνο, θα μπορούν να ελέγξουν 52 εκατομμύρια μαθητές και 6 εκατομμύρια ενήλικες που δουλεύουν στα σχολεία. (13) Άλλοι τόνισαν ότι «αμφισβητούνται τα γονικά δικαιώματα πάνω στα παιδιά», ότι «επιβάλλεται ένας  πολιτικά σωστός , αντι-αμερικανικός τρόπος ζωής» κλπ (14)

Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ . ΠΡΩΤΟ ΜΕΤΡΟ, Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΜΠΟΥΣ

Καταλαβαίνει κανείς ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες, όπως θα φανεί παρακάτω, θα χρησιμοποιήσουν οποιοδήποτε μέσο στη διάθεσή τους, από τη μια, για να μεγαλοποιήσουν τη δραστικότητα και να πολλαπλασιάσουν τις ενδείξεις χρήσης του φαρμακευτικού τους προϊόντος και από την άλλη, για να μειώσουν ή και να εξαφανίσουν τη δημοσιοποίηση των κινδύνων από τη χρήση του.
Ο Jones δεν είχε παραλείψει να σημειώσει ότι οι εταιρείες που συμμετείχαν στο ξεκίνημα του  Texas project  ήταν και οι μεγάλοι χρηματοδότες της προεκλογικής εκστρατείας του Μπους   την ίδια στιγμή που μέλη της παραπάνω αναφερθείσας New Freedom Commission είχαν χρηματίσει μέλη συμβουλευτικών επιτροπών των ίδιων αυτών εταιρειών και άλλα είχαν άμεση σχέση με το ΤΜΑΡ.(15)
Είναι γνωστό ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες συνεισέφεραν στην προεκλογική εκστρατεία του Μπους τρεις φορές περισσότερα χρήματα απ΄ ό, τι σ΄ αυτήν του Κέρι. Από τα 1.6 δισ. δολάρια των εισφορών της Eli Lilly στα πολιτικά κόμματα, το έτος 2000, το 82% πήγε στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και στον Μπους. Ήταν τότε που ο Μπους, στην προεκλογική του εκστρατεία, υποστήριζε ανοιχτά το Texas project και, επίσης, το γεγονός ότι η νομοθεσία που είχε περάσει, επεξέτεινε την κάλυψη των ψυχοφαρμάκων από το ομοσπονδιακό πρόγραμμα Medicaid.
Αλλά και άλλες φαρμακευτικές εταιρείες, που βρίσκονται πίσω από το Texas project, χρηματοδοτούσαν γενναία (και εξακολούθησαν και το 2004) την προεκλογική εκστρατεία του Μπους (είχαν δώσει, μέχρι τον Απρίλη φέτος, 764.274 δολ. στον Μπους και μόλις 149.400 δολ. στον Κέρι).

ELI LILLY ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΠΟΥΣ : ΜΙΑ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΗ ΣΧΕΣΗ ΑΓΑΠΗΣ

Ειδικότερα, για τις σχέσεις της Eli Lilly με την οικογένεια Μπους, πολλοί μιλούν για δεσμούς που ισοδυναμούν με ένα Lillygate (τα στοιχεία από το άρθρο του Bruce Levine).
Για να γίνει ανάγλυφα κατανοητό πώς ασκούνται οι επηρεασμοί και τι πραγματικά είναι η περίφημη «διαπλοκή», αρκεί να δει κανείς ποιοι βρίσκονται ή βρίσκονταν στις μισθοδοτικές καταστάσεις της Eli Lilly:
– ο πατήρ Μπους, πρώην πρόεδρος των ΕΠΑ, πρώην αρχηγός της CIA, πρώην μέλος του συμβουλίου των διευθυντών (Board of Directors) της Lilly.
– ο Sidney Taurel, γενικός διευθυντής (chief executive officer-CEO) της Lilly, που διορίστηκε από τον πρόεδρο Μπους το νεότερο, μέλος του Homeland Security Council (Υπηρεσία Εσωτερικής Ασφάλειας).
– ο Ken Lay, πρώην CEO της Enron και πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Lilly.
– ο Mitch Daniels, πρώην διευθυντής Διαχείρισης και προϋπολογισμού του Μπους και πρώην αντιπρόεδρος της Lilly.
– η Εθνική Συμμαχία για τους Ψυχικά Ασθενείς (Νational Alliance for the Mentally Ill – NAMI). (16)
Επιπλέον, μερικά από τα μέλη της New Freedom Commission, ήταν μέλη των διοικητικών συμβουλίων των εταιρειών αυτών, ενώ άλλα είχαν άμεσους δεσμούς με το ΤΜΑΡ.
Για να επανέλθουμε στο παράδειγμα της ολανζαπίνης (Zyprexa), η σημασία της είναι ζωτική για την Lilly, δεδομένου ότι το πλέον φημισμένο προϊόν της, το Prozac, έχει πάρει την κατιούσα στις πωλήσεις, μετά την απώλεια της προστασίας της ευρεσιτεχνίας (patent) και από 2 δισ. δολ. ετήσια έσοδα κάποτε, έπεσε, το 2003, στα 645.1 εκατ. δολάρια. Οι προειδοποιήσεις ότι η ολανζαπίνη μπορεί να προκαλεί διαβήτη (αρχικά από βρετανικές και ιαπωνικές υπηρεσίες και το 2003 και από το Food and Drug Admonistration-FDA- των ΕΠΑ) δεν την εμπόδισε να παρουσιάζει αύξηση κατά 16% στις πωλήσεις της, το 2002, ενώ την ίδια στιγμή που η Lilly προωθούσε τις πωλήσεις των αντιδιαβητικών της φαρμάκων (Actos, Humulin, Humalog), που απέφεραν 2.51 δισ. δολάρια το 2003, προκαλώντας εύλογα σχόλια (με το ένα φάρμακο προκαλούμε διαβήτη και με το άλλο τον θεραπεύουμε).
Θα αναφέρουμε μερικά συγκεκριμένα παραδείγματα για το πώς η Εli Lilly αξιοποιεί και χρησιμοποιεί τις σχέσεις διαπλοκής.
Οταν το 2002 ο Μπους υπέγραψε την Homeland Security Act για να «θωρακίσει», υποτίθεται, την χώρα απέναντι στη «τρομοκρατία» (μετά την 11η Σεπτέμβρη 2001), δεν παρέλειψε, όπως αποκάλυψαν οι New York Times, στις 25 Νοέμβρη 2002, να περάσει, την τελευταία στιγμή, με τον γνωστό τρόπο που περνούν οι τροπολογίες και στην ελληνική Βουλή, ένα πρωτοφανές άρθρο, θαμμένο μέσα στον όγκο του νομοσχεδίου, που προστατεύει την Eli Lilly και μερικές άλλες γιγάντιες φαρμακευτικές εταιρείες από μηνύσεις γονέων, που θεωρούν ότι τα παιδιά τους είχαν βλαφθεί από το thimerosal. Το thimerosal είναι ένα συντηρητικό που περιέχει υδράργυρο και χρησιμοποιούνταν από την Eli Lilly και άλλες εταιρείες στην Παρασκευή εμβολίων. Το 1999, η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιάτρων και η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας ζήτησαν από τους κατασκευαστές εμβολίων να πάψουν να χρησιμοποιούν συντηρητικά που περιέχουν υδράργυρο. Και ενώ, ήδη το 2002, υπήρχαν μια σειρά από μηνύσεις που έσυραν την Lilly στα δικαστήρια, ο πρόεδρος Μπους διόρισε τον γενικό διευθυντή της Sidney Taurel, ως μέλος της Homeland Security Advisory Council (17)
Ένα άλλο παράδειγμα είναι το πώς η Lilly προσπάθησε να πλασάρει το Prosac Weekly, όταν το κλασικό της Prosac άρχισε, για τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω, να πέφτει σε πωλήσεις. Οι αντιπρόσωποι της Lilly στην Φλόριντα κατάφεραν ν΄ αποκτήσουν πρόσβαση σε φακέλους ασθενών που, προφανώς, περιείχαν εμπιστευτικές πληροφορίες γι΄ αυτούς και, χωρίς καμιά άδεια, ταχυδρόμησαν σ΄ αυτούς τους ασθενείς δείγματα του Prosac Weekly. Πώς η Lilly βρήκε αυτούς τους φακέλους και τα στοιχεία τους; Είναι απλό : η κυβέρνηση Μπους έβαλε σε εφαρμογή ρυθμίσεις που είχε ετοιμάσει ως πρόταση η κυβέρνηση Κλίντον (για να επιβεβαιωθεί η ανυπαρξία διαφορών μεταξύ των δύο κομμάτων σε όλα τα βασικά ζητήματα) ότι αυτοί που παρέχουν υπηρεσίες υγείας και φροντίδας έχουν το δικαίωμα να πωλούν εμπιστευτικές ιατρικές πληροφορίες σε εμπορικές φίρμες και σε φαρμακευτικές εταιρείες.(18)

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΗΣ «ΝΑΜΙ»

Σε μιαν άλλη περίπτωση, όταν η πολιτεία του Κεντάκυ προσπάθησε να κόψει το Zyprexa (ολανζαπίνη) από την λίστα των προτιμώμενων φαρμάκων (αφού το πρόγραμμα Medicaid της πολιτείας είχε έλλειμα, το 2002, 230 εκ. δολλάρια και δαπάνες μόνο για το Zyprexa, 36 εκ. δολάρια). Τότε, η μη κερδοσκοπική ΝΑΜΙ (Εθνική Συμμαχία για τους Ψυχικά Ασθενείς) έκανε μια τεράστια εκστρατεία κατά της περικοπής με έξοδα πληρωμένα από την Eli Lilly.
Η ΝΑΜΙ πήρε, στο διάστημα 1996-99 συνολικά 11.7 εκ. δολάρια από φαρμακευτικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων και από τη Lilly, η συνεισφορά της οποίας έφτασε τα 2.87 εκ δολάρια. Στη χρηματοδότηση της Lilly περιλαμβανόταν και ένας δικός της διοικητικός, που εργαζόταν στα γραφεία της ΝΑΜΙ, αλλά έπαιρνε το μισθό του από την Lilly (αναφέρεται στο άρθρο του Ken Silverstein στο περιοδικό Mother Jones, 1999). H NAMΙ είναι μια μεγάλη μη κερδοσκοπική εταιρεία που περιλαμβάνει ψυχικά ασθενείς (χρήστες) και θεωρείται ότι αγωνίζεται για τα δικαιώματά τους.(19)

Η ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΣΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

Ένα παράδειγμα του τρόπου που οι γιγάντιες φαρμακευτικές εταιρείες χειραγωγούν τα δικαστήρια είναι ο τρόπος που η Lilly χειρίστηκε στα δικαστήρια την μήνυση που της έκαναν τα θύματα του Josheph Wesbecker, που, το 1989, μετά από λήψη γα ένα μήνα Prosac, τράβηξε το όπλο του, σκότωσε 8 άτομα και τραυμάτισε 12 πριν αυτοκτονήσει. Όπως είναι γνωστό, υπήρξε και εξακολουθεί να υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση για την πιθανότητα το αντικαταθλιπτικό Prosac (φλουοξετίνη) να προκαλεί έκρηξη βίας κατά του εαυτού και άλλων. Πάνω από 150 μηνύσεις για το Prosac είχαν τεθεί στο αρχείο ήδη μέχρι το 1994. Η Lilly θεωρούσε βέβαιη τη νίκη της και αυτή τη φορά. Ήδη από το 1991 όταν μια επιτροπή του FDA (του Φορέα που δίνει την άδεια κυκλοφορίας και τις ενδείξεις, προειδοποιήσεις κλπ για τα φάρμακα στις ΕΠΑ) που ερευνούσε την πιθανή σχέση μεταξύ Prosac και βίας είχε αποφασίσει ότι δεν χρειάζεται για το Prosac να έχει επιγραφή που να προειδοποιεί για πιθανότητα πρόκλησης βίας. Αλλά το 1994 φημολογούνταν ότι πέντε από τα εννέα μέλη της επιτροπής του FDA είχαν δεσμούς με τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες, δύο, δε, εξ αυτών ήταν ερευνητές για μελέτη του Prosac, χρηματοδοτούμενη από τη Lilly. Όταν στη διαδικασία της δίκης η Lilly τα βρήκε κάποια στιγμή  σκούρα , πλήρωσε μάρτυρες για να μην εμφανιστούν στο δικαστήριο, κάτι που, όταν ερευνήθηκε σε βάθος, μετέτρεψε την αναμενόμενη νίκη σε  συμβιβασμό  (20).
Μονολότι η Eli Lilly δεν έχει καταδικαστεί, μέχρι τώρα, στις δίκες στις οποίες σύρθηκε, με την κατηγορία ότι το Prosac ενοχοποιείται για περιστατικά βίαιης και αυτοκτονικής συμπεριφοράς από άτομα που το ελάμβαναν ως αντικαταθλιπτική αγωγή, μερικά δικαστήρια πήραν αποφάσεις που ενοχοποιούσαν την λήψη, από δράστες βίαιων εγκλημάτων, του Zoloft (Αυστραλία) και του Paxil της GlaxoSmithKline (παροξετίνη, στην Ελλάδα εμπορική ονομασία Seroxat) στο Γουαϊόμινγκ των ΕΠΑ. Οπως το Prosac, ανήκουν και αυτά στους SSRI (αναστολείς της επαναρρόφησης της σεροτονίνης).
Ήδη το 1999, είχαν αναφερθεί στη FDA 2000 αυτοκτονίες από χρήστες Prosac, από τις οποίες, τουλάχιστον το ένα τέταρτο, φαινόταν να οφείλεται σε ακαθησία και διέγερση. Αν, όπως αναφέρει η FDA, μόνο το ένα εκατοστό των σοβαρών παρενεργειών αναφέρεται σ΄ αυτήν, τότε υπολογίζεται ότι, μέχρι το 1999, είχαν υπάρξει 50.000 αυτοκτονίες σχετιζόμενες με την ακαθησία. Για το σύνολο των SSRI  s ο αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος.

ΚΑΙ ΕΠΑΦΕΣ  ΤΡΙΤΟΥ ΤΥΠΟΥ

Στο διεθνή Τύπο μπορεί να βρει κανείς πλήθος πληροφοριών για τις σχέσεις των πολυεθνικών του φαρμάκου με το κράτος για την κοινή και με αμοιβαίο όφελος συνεργασία τους   όπως πχ η προμήθεια, το 1953, της CIA από την Eli Lilly με LSD προκειμένου η πρώτη να κάνει πειράματα πλύσης εγκεφάλου (John Marks : The search for the  Manchurian Candidate : the CIA and the mind control-the secret history of the behavioral sciences, 1979, Washington Post, 1985, New York Times, 1988). (21)

ΠΩΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΤΑΙ ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΕΝΟΣ ΨΥΧΟΦΑΡΜΑΚΟΥ

Μια άλλη πτυχή του σκανδαλώδους τρόπου με τον οποίο πλαστογραφούνται και πλασάρονται τα ερευνητικά δεδομένα για τις ενέργειες και τις παρενέργειες των ψυχοφαρμάκων είναι η αποκάλυψη, πριν ένα χρόνο (7 Δεκέμβρη 2003) του βρετανικού «Observer» για την απάτη, που συχνά κρύβεται, πίσω από επιστημονικά, υποτίθεται, άρθρα για τη δράση και τα οφέλη των φαρμάκων, που δημοσιεύονται σε γνωστά ιατρικά περιοδικά και υπογράφονται από γνωστούς επιστήμονες, γιατρούς και μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, ενώ έχουν γραφτεί από «συγγραφείς  φαντάσματα», που πληρώνονται από φαρμακευτικές εταιρείες.(22)
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα μισά από τα άρθρα που δημοσιεύονται στα επιστημονικά ιατρικά περιοδικά είναι γραμμένα από «συγγραφείς- φαντάσματα». Γνωστοί γιατροί βάζουν το όνομά τους κάτω από το άρθρο και πληρώνονται αδρά γι΄ αυτό, ενώ οι πραγματικοί συγγραφείς παραμένουν άγνωστοι. Αυτά τα άρθρα, γράφει ο «Observer», αναφερόμενος στην εμπειρία της Βρετανίας, παρελαύνουν μπροστά από τους γενικούς γιατρούς (GP-general practitioners) για τους πείσουν να συνταγογραφήσουν τα παρουσιαζόμενα φάρμακα.
Όπως ανέφερε μια υπάλληλος του εκδοτικού μηχανισμού μιας εταιρείας που ειδικεύεται στην συγγραφή ιατρικών άρθρων (που εν συνεχεία υποβάλλει για δημοσίευση σε ιατρικά περιοδικά) «αυτό που έκανε ο βοηθός σύνταξης   δηλ. η ίδια- ήταν, πριν υποβληθεί ένα άρθρο σ΄ ένα περιοδικό ηλεκτρονικά ή σε δισκέτα, ν΄ ανοίγει τις «ιδιότητες φακέλου» (file properties) στον υπολογιστή και να σβήνει τα ονόματα των  συγγραφέων   φαντάσματα  ή της εταιρεία συγγραφής ιατρικών άρθρων και να τα αντικαθιστά με το όνομα ενός προσώπου, που είχε προσκληθεί από μια φαρμακευτική εταιρεία να μπει ως συγγραφέας, αλλά ο οποίος δεν είχε καμιά πραγματική συνεισφορά στο κείμενο» (επιστολή της Susanna Rees, British Medical Journal website).
Το άρθρο του «Observer» αποκαλύπτει περιπτώσεις από όλο το φάσμα των ιατρικών επιστημονικών δημοσιεύσεων, αλλά αυτό που τονίζει, είναι ότι το πρόβλημα έχει γίνει τεράστιο στον τομέα της ψυχιατρικής. Αναφέρει το παράδειγμα ενός ψυχιάτρου, του David Healy, στο πανεπιστήμιο της Ουαλλίας που έκανε έρευνα για τους πιθανούς κινδύνους των αντικαταθλιπτικών, όταν πήρε ένα e-mail από μια φαρμακευτική εταιρεία, που του έστελνε ένα 12σέλιδο κείμενο «βασισμένο σε ό, τι έχετε δημοσιεύσει, για να ελαφρύνουμε το φορτίο της δουλειάς σας».
Στο κείμενο, που επρόκειτο να παρουσιαστεί σ΄ ένα επικείμενο συνέδριο, εμφανιζόταν το όνομα του ως άνω ψυχιάτρου ως μόνου συγγραφέα. Όταν αυτός, επειδή θεώρησε ότι η παρουσίαση του συγκεκριμένου φαρμάκου ήταν υπέρ το δέον ευνοϊκή, πρότεινε μερικές αλλαγές, η εταιρεία απάντησε λέγοντας ότι «παρέλειπε μερικά σημαντικά από εμπειρική άποψη σημεία». Τελικά, το ίδιο αυτό κείμενο, εμφανίστηκε, στη αρχική του μορφή, στο συνέδριο και εν συνεχεία δημοσιεύτηκε σ΄ ένα ψυχιατρικό περιοδικό με το όνομα άλλου συγγραφέα. (23)
Ο ίδιος ο Healy δήλωσε εν συνεχεία ότι, κατά τη γνώμη του,  ένα μεγάλο μέρος των άρθρων που δημοσιεύονται σε περιοδικά, όπως το New England Journal of Medecin, το British Medical Journal και το Lancet, συγγράφονται από εταιρείες συγγραφής ιατρικών άρθρων .
Ο ίδιος ο εκδότης του British Medical Journal, Richard Smith, παραδέχεται ότι τα άρθρα από «συγγραφείς-φαντάσματα» (ghostwriting) είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα…Πολιορκούμαστε από τις φαρμακευτικές εταιρείας. Τα άρθρα έρχονται με τα ονόματα γιατρών και συχνά βρίσκουμε ότι δεν έχουν ιδέα τι έχουν γράψει. Όταν το ανακαλύπτουμε, απορρίπτουμε το άρθρο, αλλά είναι πολύ δύσκολο. Έχουμε ζητήσει, όταν υπάρχει εμπλοκή μιας εταιρείας, αυτό να αναφέρεται. Αλλά έχουν βρει τρόπους να το παρακάμπτουν και να λειτουργούν συγκαλυμμένα . (24)
Τέλος, στις ΕΠΑ, όταν σε μια δίκη κατά της Pfizer, η εταιρεία αναγκάστηκε να παρουσιάσει εσωτερικά της έγγραφα, φάνηκε ότι χρησιμοποιούσε εταιρείες συγγραφής ιατρικών άρθρων. Ένα από τα ντοκουμέντα αναλύει άρθρα για το αντικαταθλιπτικό Zoloft. Αλλά από μερικά από τα άρθρα έλειπε το όνομα του συγγραφέα. Στο περιθώριο υπήρχαν τα αρχικά «ΤBD , που εικάζεται ότι σήμαινε  To Be Determined  (δηλαδή, πρέπει να καθοριστεί). (25)

ΟΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΤΗΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΩΝ ΨΥΧΟΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

Η σημασία των παραπάνω αποχτά την πραγματική της διάσταση στο φως της προσπάθειας των εταιρειών να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες ενδείξεις (που διαρκώς νέες κλινικές έρευνες φέρνουν στην επιφάνεια) για την περιορισμένη αποτελεσματικότητα και τους μεγαλύτερους κινδύνους, απ΄ ό, τι αρχικά νομιζόταν, των νέων προϊόντων τους, αντιψυχωτικών και αντικαταθλιπτικών, ιδιαίτερα σε σχέση με τα τεράστια κόστη τους. Η προσπάθεια των εταιρειών είναι να πάρουν ένδειξη για την χορήγησή τους στα παιδιά, παρά τα ερευνητικά δεδομένα ότι η χρήση τους στις μικρές ηλικίες είναι επικίνδυνη, ή, πάντως, αδιευκρίνιστης επικινδυνότητας και επομένως τυχοδιωκτική και άρα ..επικίνδυνη. Γίνεται, έτσι, φανερή η σημασία που αποκτά και το σχέδιο Μπους για μαζική χορήγηση αυτών των φαρμάκων σε όλο τον πληθυσμό, που  συλλαμβάνεται  από τα τεστ να έχει  πρόβλημα  ήδη από την προσχολική ηλικία….
Τον περασμένο Μάρτιο, το FDA στις ΕΠΑ συνέστησε να μπει εμφανής προειδοποίηση ότι η χρήση των νεότερων αντικαταθλιπτικών (SSRIs) στα παιδιά «μπορεί» να εντείνει την αυτοκτονική συμπεριφορά σε παιδιά και εφήβους, ύστερα από μια δημόσια ακροαματική διαδικασία, όπου πολλά μέλη οικογενειών και παθόντες έδωσαν μαρτυρίες για αυτοκτονική και βίαιη συμπεριφορά από άτομα που έπαιρναν αυτά τα φάρμακα. Η προειδοποίηση αφορά φάρμακα όπως το Prosac, το Remeron, το Zoloft, το Effexor, το Paxil, το Celexa, το Luvox κλπ. Σύμφωνα με μια επιπρόσθετη προειδοποίηση του FDA,  ορισμένες συμπεριφορές είναι γνωστό ότι συνδέονται με αυτά τα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένου του άγχους, της διέγερσης, των κρίσεων πανικού, της αϋπνίας, της εχθρότητας, της παρορμητικότητας, της ευερεθιστότητας, της ακαθησίας, της υπομανίας και της μανίας .Τα ερευνητικά δεδομένα, ωστόσο, που είχε το FDA στη διάθεσή του, επέβαλλαν μια πιο απαγορευτική απόφαση. (26)
Σύμφωνα με μια έρευνα (2003) του Andrew D. Mosholder, επιδημιολόγου του FDA, 22 μελέτες έδειχναν ότι παιδιά που παίρνουν αντικαταθλιπτικά γίνονται δύο φορές πιο αυτοκτονικά απ΄ αυτά που παίρνουν placebo (αδρανής ουσία). Αυτή η έρευνα δεν άρεσε στους επικεφαλής του FDA (με τις προαναφερθείσες διασυνδέσεις με τις εταιρείες) και γι΄ αυτό την απέκρυψαν. Εν συνεχεία, ανέθεσαν στο πανεπιστήμιο του Κολούμπια να αναλύσει εκ νέου τα δεδομένα που είχε χρησιμοποιήσει ο Mosholder.(27)
Οι ερευνητές του Κολούμπια έφτασαν στα ίδια συμπεράσματα. Το Paxil (Seroxat στη Ελλάδα) της GlaxoSmithKline και το Effexor της Wyeth βρήκαν ότι μπορεί να κάνουν τα παιδιά ακόμα περισσότερο αυτοκτονικά απ΄ ό, τι βρήκε η έρευνα του Mosholder. (28)
Με αυτά τα δεδομένα, η μεσοβέζικη (στη ουσία επιτρεπτική) στάση του FDA απέναντι στη χορήγηση των αντικαταθλιπτικών στα παιδιά, είναι σε αντίθετη κατεύθυνση με την απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης, πέρσι, να απαγορεύσει την χρήση όλων των αντικαταθλιπτικών στα παιδιά, εκτός από το Prosac.
Υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι τα φάρμακα αυτά προκαλούν απρόβλεπτες αντιδράσεις διαμέσου της σεροτονίνης, ενός νευρομεταβιβαστή, την δράση, ακριβώς, του οποίου επηρεάζουν προκειμένου να επιτύχουν το αντικαταθλιπτικό αποτέλεσμα που επικαλούνται. Όλες οι παρενέργειες που επικαλείται το FDA, από τη διέγερση και την εχθρότητα μέχρι την παρορμητικότητα και την μανία, είναι ταυτόσημες με τις ενέργειες του PCP, της μεθαμφεταμίνης και της κοκαϊνης, που είναι γνωστό ότι προκαλούν επιθετικότητα και βία. Τόσο τα παλιότερα διεγερτικά, όπως και τα νεότερα αντικαταθλιπτικά προκαλούν παρόμοια αποτελέσματα ως αποτέλεσμα της επίδρασής τους στην σεροτονίνη. (29)
Αν και είναι δύσκολο να καθοριστεί το ποσοστό που τα νεότερα αντικαταθλιπτικά προκαλούν δραματικά γεγονότα, όπως αυτοκτονία και βία, είναι γνωστό το ότι προκαλούν διεγερτικά αποτελέσματα, όπως ευερεθιστότητα και ανησυχία σε πάνω από το ένα τρίτο των ασθενών που τα λαμβάνουν. Μερικές φορές οι γιατροί που δεν αναγνωρίζουν τα συμπτώματα αυτά ως αποτέλεσμα του αντικαταθλιπτικού τείνουν ν΄ ανεβάσουν τη δόση του αντικαταθλιπτικού, επιδεινώνοντας την κατάσταση. Αλλά ακόμη και η διακοπή της λήψης των νεότερων αντικαταθλιπτικών χρειάζεται προσοχή, δεδομένου ότι μπορεί να εμφανιστεί  σύνδρομο απόσυρσης, προκαλώντας κατάθλιψη, αυτοκτονική διάθεση και βία. (30)

Η ΕΠΑΝΑΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΡΙΤΑΛΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

Στην Ιταλία έχει ξεσπάσει ένας μεγάλος αγώνας από επαγγελματίες ψυχικής υγείας ενάντια στην επάνοδο στην κυκλοφορία της ριταλίνης, που αποφασίστηκε από το Μάρτιο του 2003, αλλάζοντας τον χαρακτηρισμό της, από διεγερτικό (είναι ένα παράγωγο της αμφεταμίνης) σε ψυχοφάρμακο. Η ένδειξή της είναι η θεραπεία της  διαταραχής της ελλειμματικής προσοχής με υπερκινητικότητα  (Αdhd), από την παιδική ηλικία μέχρι την εφηβεία μια διάγνωση της σύγχρονης ψυχιατρικής που αμφισβητείται από πολλούς. Μάλιστα, στα ιταλικά σχολεία έχει δοθεί ένα ερωτηματολόγιο για να ταυτοποιηθούν τα παιδιά που πάσχουν από το σύνδρομο Adhd, έτσι ώστε, στη βάση των αποτελεσμάτων, να χορηγείται το φάρμακο.
Στις ΕΠΑ η ριταλίνη έχει χαρακτηριστεί  κοκαΐνη των μωρών  και χορηγείται στα σχολεία σε εκατομμύρια παιδιών, πολλά από τα οποία ανέπτυξαν εξάρτηση από φάρμακο. Έχει σοβαρές παρενέργειες, από την αρτηριακή πίεση, την καρδιά και την απώλεια βάρους, έως την τοξική ψύχωση, την βαριά κατάθλιψη, την χρόνια υπερκινητικότητα και κίνδυνο αυτοκτονίας στη φάση της στέρησης.
Παρόλα αυτά, η χορήγηση συνεχίζεται γιατί ανταποκρίνεται σε μιαν ορισμένη πολιτική και κουλτούρα ελέγχου της συμπεριφοράς των παιδιών και αντίληψης για τις αιτίες των δυσπροσαρμοστικών και παρεκκλινόντων  συμπεριφορών τους. Όπως έχει επισημανθεί από κινήσεις γονέων που αντιδρούν στη ριταλίνη,(31)  στην υγεία, όπως και στην εκπαίδευση και στις κοινωνικές υπηρεσίες, η πολιτική της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι είναι να μειώσει τα κόστη καταστρέφοντας τις υπηρεσίες. Και στον τομέα της ψυχικής υγείας, προωθείται προνομιακά το φαρμακολογικό μοντέλο ενάντια σε παρεμβάσεις πιο πολύπλοκες, που θέτουν στο κέντρο το παιδί και τις ανάγκες του. Ζούμε σε μια κοινωνία που έχει κάνει δύσκολο να διατηρηθεί μια ισορροπία όπου τα παιδιά έχουν αναγνωρισμένους τους χώρους τους και τις δραστηριότητές τους, και, ως εκ τούτου, φαίνεται πιο εύκολο να καταστείλουμε (με φάρμακα) αυτά τα αιτήματα, βάζοντας διαγνώσεις αμφισβητούμενες και χρήσιμες μόνο στις λογικές του σχολείου-εταιρεία και του κοινωνικού κομφορμισμού .
Για μια ακόμη φορά, το φάρμακο προωθείται ως η απάντηση σ΄ ένα πολύπλοκο πρόβλημα. Μετατρέπεται, έτσι, το φάρμακο σε εργαλείο ανάγνωσης της πραγματικότητας, περιορίζοντας το φάσμα των παρεμβάσεων, σ΄ ένα τύπο μονοδιάστατων και απλοποιητικών απαντήσεων. Όσο περισσότερο δίνεται ως απάντηση στην πολυπλοκότητα και το πολυδιάστατο της ύπαρξης, των αισθημάτων, των ατομικών επιλογών, που πηγάζουν μέσα από το ιδιαίτερο πλαίσιο στο οποίο ζει και την ανεπανάληπτη χρονικότητα που βιώνει το υποκείμενο, τόσο περισσότερο επηρεάζει τις σχέσεις ανάμεσα στα άτομα, την ανάπτυξη των υπηρεσιών, τις οργανωτικές επιλογές, τα θεραπευτικά προγράμματα.(32) Τα φτωχαίνει, υλικά και πνευματικά.
Έτσι και η ριταλίνη χορηγείται ως η γρήγορη απάντηση, που σιωπηλά και αποτελεσματικά θα λύσει το πρόβλημα του τι σημαίνει να είναι ένα παιδί ανήσυχο στην τάξη, να μην προσέχει το μάθημα, να μην υπακούει, να μην ακολουθεί τις οδηγίες που του δίνονται, ή να φέρει σε πέρας αυτό που του αναθέτουν, που είναι απρόθυμο, που χάνει τα πράγματά του, είναι παρορμητικό, άτακτο, ενοχλητικό, που μιλάει πολύ, που διακόπτει τους άλλους, που ανακατεύεται στα των άλλων. Όλα αυτά, όπως τονίζεται στον έντονο διάλογο που έχει ανοίξει στη Ιταλία, δεν είναι παρά χαρακτηριστικά της σχολικής τάξης, αλλά θα μπορούσαν ν΄ αποτελούν πιο ανεκτές συμπεριφορές σε ανοιχτό χώρο, όπως πχ στο παιχνίδι σε μια πλατεία ή το καλοκαίρι στη θάλασσα.
Το ταξινομικό σύστημα της αμερικάνικης ψυχιατρικής εταιρείας, το γνωστό DSM  IV, βάσει του οποίου τίθεται η διάγνωση του Adhd, δείχνει πώς είναι δύσκολο να τεθεί αυτή η διάγνωση κάτω από την ηλικία των 4-5 ετών, δεδομένου ότι, μέχρι τότε, τα συμπτώματα αυτά αποτελούν συχνό χαρακτηριστικό των παιδιών. Αυτό, αντίθετα, που πρέπει να μπει σε ερωτηματικό είναι το πώς το σχολικό σύστημα της συγκεκριμένης κοινωνίας αντιλαμβάνεται και δίνει υπερβολική έμφαση σε μια πραγματικότητα που δεν είναι πάντα παθολογική. Τα αποτελέσματα της αμφεταμίνης μπορεί ν΄ ανταποκρίνονται στο όνειρο ενός δασκάλου να έχει παιδιά με επάρκεια, εύστροφα, προσεχτικά. Αυτό που χρειάζεται, επομένως, ν΄ αναρωτηθεί κανείς – και όχι μόνο στην Ιταλία – είναι πώς λειτουργεί το σχολείο, τα επίπεδα της ανεκτικότητας του, οι ακαμψίες του, έτσι ώστε να μπορεί πραγματικά ν΄ αναγνωριστεί ο πληθυσμός που έχει πραγματικά παθολογικό πρόβλημα, στο οποίο, εν πάσει περιπτώσει, δεν μπορεί να είναι η ριταλίνη η πρώτη επιλογή, αλλά ούτε και η τελευταία (ψυχολογικές και οικογενειακές θεραπείες φαίνεται να έχουν καλύτερα αποτελέσματα, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία).
Αλλά, προφανώς και στην Ιταλία η επανείσοδος της ριταλίνης στην κυκλοφορία δεν είναι, όπως φαίνεται, παρά η αρχή. Οι φαρμακευτικές εταιρείες, σε συνεργασία με πανεπιστημιακές κλινικές, έχουν ήδη αρχίσει εκστρατεία για την δοκιμασία της χρήσης των αντιψυχωτικών και των αντικαταθλιπτικών στα παιδιά και στους εφήβους, όπως αναφέρει το ντοκουμέντο του Οκτώβρη 2003 του Forum Salute Mentale, μιας πανιταλικής συσπείρωσης επαγγελματιών ψυχικής υγείας, που προέρχονται από το κίνημα της Δημοκρατικής Ψυχιατρικής, που ιδρύθηκε την εποχή του Franco Basaglia στη δεκαετία του 70.
«Το  φαρμακολογικό μοντέλο , λέει το ντοκουμέντο, έχει καταντήσει κάθε άλλη θεραπευτική παρέμβαση απλή γαρνιτούρα στο «κύριο πιάτο» που είναι το φάρμακο. Μερικοί γιατροί έχουν αρνηθεί να εφαρμόζουν πιο συνθετικές θεραπείες, με αντάλλαγμα μια, πέραν αμφισβήτησης, πρωτοκαθεδρία του φαρμάκου μέσα στις υπηρεσίες και μια νέα επαγγελματική εικόνα «λευκής μπλούζας» και «ειδικού του εγκεφάλου». Επιπρόσθετα, πέραν αυτών, οι πολυεθνικές του φαρμάκου, χρηματοδοτώντας πανεπιστημιακές έρευνες, παρεμβαίνουν ακόμα και στα στατιστικο-διαγνωστικά εγχειρίδια». (33)

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΕΙΣ

Αυτό το τελευταίο είναι εξαιρετικά σημαντικό γιατί δείχνει πώς οι πολυεθνικές του φαρμάκου επηρεάζουν και διαμορφώνουν την ίδια την σύγχρονη ψυχιατρική νοσολογία, τον τρόπο που αρθρώνεται σε νοσολογική οντότητα ο ανθρώπινος ψυχικός πόνος, έτσι ώστε να ταιριάζει στα επενδυτικά τους σχέδια και στην κερδοφορία των επιχειρήσεών τους. Δείχνει πώς οι φαρμακευτικές εταιρείες συμμετέχουν στην διαμόρφωση της τρέχουσας κουλτούρας, όχι μόνο των ψυχιάτρων, αλλά και του τρόπου (μονοδιάστατου και απλοποιητικού) που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την ίδια τους τη δυσφορία και τον ψυχικό τους πόνο : ως αντικείμενο και όχι ως αντίφαση της ύπαρξης.
Η μεπροβαμάτη (Miltown της Wallace, Equanil της Wyeth) πρώτα, στη δεκαετία του 50 και το Valium (της Hoffmann-La Roche) και οι αδελφές του βενζοδιαζεπίνες, στη δεκαετία του 60, είχαν προκαλέσει, στην εποχή τους, μια φρενίτιδα για το  μαγικό χάπι  που αντιμετωπίζει το άγχος και  ηρεμεί . Μια φρενίτιδα που, ωστόσο, σε τίποτα δεν συγκρίνεται με την εποχή του Prosac (Ladose).(34)
Εκείνη την εποχή, η ένδειξη για τις βενζοδιαζεπίνες ήταν το άγχος και η ήπια κατάθλιψη. Ενώ, όμως, η δημοτικότητα του Valium είχε φτάσει στα ύψη (παρά τις παρενέργειες των βενζοδιαζεπινών, που, στο μεταξύ, ήρθαν στη επιφάνεια κυριότερη, ανάμεσά τους, ο εξαρτησιογόνος χαρακτήρας τους) οι φαρμακοβιομήχανοι άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι  εδώ  ήταν οι αγορές του μέλλοντος. Καθώς γινόταν φανερό ότι είχε ανοίξει μια χρυσοφόρα εποχή για τις πολυεθνικές του φαρμάκου, που στρέφονται, πλέον, όλο και περισσότερο στα ψυχοφάρμακα, άρχισαν, παράλληλα, να παρεμβαίνουν και να διαστρέφουν το ίδιο το διαγνωστικό σύστημα της ψυχιατρικής. Στην προσπάθειά τους ν΄ ανοίξουν χώρους στην αγορά, οι φαρμακευτικές εταιρείες άρχισαν να φουσκώνουν κάποιες διαγνωστικές κατηγορίες. Μια ορισμένη διαταραχή θα μπορούσε να έχει παρατηρηθεί σπάνια, μέχρις ότου μια φαρμακοβιομηχανία ανακοινώνει ότι κατέχει το φάρμακο για την θεραπεία της, μετά το οποίο, η διαταραχή γίνεται ξαφνικά επιδημία. Όπως έχει γράψει ο βρετανός David Healy :  Όπως συχνά συμβαίνει στην ιατρική, η διαθεσιμότητα μιας θεραπείας, οδηγεί στην αύξηση της αναγνώρισης της διαταραχής, που θα μπορούσε να ευεργετηθεί από αυτή τη θεραπεία. (35)
Eίναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της  διαταραχής πανικού, όπως το αφηγείται ο ο E. Shorter. (36) Παραδοσιακά η ψυχιατρική θεωρούσε τον πανικό μέρος της  αγχώδους νεύρωσης  (χαρακτηριζόμενης ως υπερβολικό άγχος, που μπορεί να φτάσει μέχρι τον πανικό και συνδεόμενης, συχνά, με σωματικά συμπτώματα), σύμφωνα, τουλάχιστον, με το ταξινομικό σύστημα DSM II (1968). Το 1964, μια εργασία ενός αμερικανού πανεπιστημιακού ερευνητή, του Donald Klein, που χρηματοδότησαν η Geigy και η SmithKline & French, συμπέρανε ότι ο πανικός είναι μια διαφορετική νοσολογική οντότητα από το άγχος και ότι θα μπορούσε να προλάβει κανείς τις κρίσεις, αν συνέχιζε να παίρνει φαρμακευτική αγωγή. Ο Klein ήταν μέλος της ομάδας εργασίας για την συγκρότηση του DSM III, που δημοσιεύτηκε το 1980 και στο οποίο κατάφερε να περάσει την διαταραχή πανικού ως ξεχωριστή νοσολογική οντότητα, χαρακτηριζόμενη από  αιφνίδια έναρξη έντονου τρόμου, με φυσικά σημεία, όπως εφίδρωση και λιποθυμία .
Τον επόμενο χρόνο, η Upjohn Company του Michigan έριξε στην αγορά μια νέα βενζοδιαζεπίνη, την αλπραζολάμη (Xanax), και καθώς η αγορά των βενζοδιαζεπινών βούλιαζε, εκείνη τη περίοδο, η Upjohn παρουσίασε την δική της βενζοδιαζεπίνη ως ειδική για την «διαταραχή του πανικού». Στην δεκαετία του 80, η Upjohn χρηματοδότησε εκτεταμένες έρευνες για να εγκαθιδρύσει την  διαταραχή πανικού ως πραγματικά ανεξάρτητη διαταραχή, για την οποία η αλπραζολάμη έκανε θαύματα χωρίς, ωστόσο, τα αποτελέσματα των ερευνών να είναι και πολύ πειστικά. Στην δεκαετία του 90, το Xanax ήταν ένα από τα πιο χρησιμοποιούμενα φάρμακα στις ΕΠΑ και οι ψυχίατροι το χορηγούσαν πιστεύοντας ότι ενεργούν επιστημονικά και ότι το Xanax έδινε την μοναδική ελπίδα στην επιδημία  διαταραχής πανικού , που είχε,  σαρώσει  τις ΕΠΑ. Πολλοί ονόμασαν, τότε, τον πανικό νόσο της Upjohn .(37)

ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟ

Καθώς η ψυχιατρική διάγνωση χειραγωγούνταν, όλο και περισσότερο, από τις φαρμακευτικές εταιρείες, ήρθε το Prosac, που έμελλε να γίνει το φάρμακο που δεν έλειπε από κανένα νοικοκυριό αφού, μεταξύ άλλων, αδυνατίζει (και μάλιστα διαφημίστηκε ως τέτοιο). (38) Όταν κυκλοφόρησε το Valium, τόσο οι ασθενείς, όσο και οι γιατροί τους ήταν πρόθυμοι ν΄ αναγνωρίσουν τη δυσφορία τους ως άγχος, αφού υπήρχε ένα αποτελεσματικό φάρμακο να το καταπολεμά. Όταν έφτασε στο προσκήνιο το Prosac, ένα φάρμακο για την κατάθλιψη, η έμφαση έπεσε στην κατάθλιψη ως την κύρια μορφή δυσφορίας. Με το Prosac, τον πρώτο από τους SSRI s, είναι που η χημεία της σεροτονίνης έρχεται στο κέντρο του ενδιαφέροντος των εταιρειών (αν και η σημασία της για την ψυχιατρική διαπιστώνεται από το 1953 και ψυχοφάρμακα, που επιδρούν σ΄ αυτήν, κυκλοφορούν, ήδη, από την δεκαετία του 50, πχ το αντιψυχωτικό ρεζερπίνη κλπ). Τρία χρόνια μετά την κυκλοφορία του Prosac, δημοσιεύονται εργασίες που το βρίσκουν αποτελεσματικό σε μια σειρά διαταραχές, όπως  διαταραχή πανικού, καταπληξία (drop attac). Αφού όλα αυτά απαντούν στο Prosac, πρέπει να έχουν κάτι κοινό, ίσως ν΄ αποτελούν μέρος μιας  Διαταραχής του Συναισθηματικού Φάσματος  (Affective Spectrum Disorder  ASD).(39)
Αυτό που ακολούθησε ήταν μια ενορχηστρωμένη, από τα ΜΜΕ, εκστρατεία, ότι το Prosac ήταν η πανάκεια για την αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων ζωής, ακόμα και με απουσία ψυχικής αρρώστιας. Η περίπτωση του Prosac και όλων των SSRI s δείχνει πώς ένα φάρμακο, που μπορεί να είχε προσόντα σε σχέση με τα προηγούμενα (κυρίως όσον αφορά τις παρενέργειες), μπορεί να μετατραπεί στο μαγικό χάπι που θεραπεύει κάθε αρρώστια και κάθε ανθρώπινη οδύνη. (40) Αυτό δεν θα ήταν δυνατό χωρίς την ενσωμάτωση της κλινικής ψυχιατρικής στην εταιρική κουλτούρα των φαρμακοβιομηχανιών, με συνέπεια ν΄ αποτελεί (η ψυχιατρική) τον κύριο προαγωγό της κουλτούρας του φαρμακολογικού ηδονισμού, που είναι μια μορφή κοινωνικού ελέγχου- καθώς εκατομμύρια άνθρωποι, που δεν είχαν καμιά επίσημη ψυχιατρική διαταραχή, εκλιπαρούσαν για την νέα ουσία γιατί ελάφρυνε το βάρος της αυτοσυνείδησης και της προσωπικής τους ευθύνης, ενώ, ταυτόχρονα, τους επέτρεπε ν΄ αδυνατίσουν….
Όπως αναφέραμε παραπάνω, ο  μήνας του μέλιτος  των SSRI s φτάνει στο τέλος του: άρχισαν να έρχονται στο κέντρο της προσοχής οι επικίνδυνες παρενέργειές τους, εξ ου και ο αγώνας τους ν΄ αυξήσουν τα μερίδιά τους στην αγορά με νέα, εξίσου αβέβαια (πέραν πάσης δυνατότητας για μια πραγματικά ασφαλή και αδέκαστη επιστημονική τεκμηρίωση) σκευάσματα, με την φρενήρη είσοδο στην αγορά ολοένα καινούργιων αντιψυχωτικών (με δραστικότητα πολύ κατώτερη των προσδοκιών) και με την κρατική ενίσχυση (σχέδιο ΤΜΑΡ του Μπους) για την περαιτέρω προώθηση των πωλήσεών τους σε ολοένα ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού.

….ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Στην Ελλάδα λείπει, δυστυχώς, ο ευρύτερος και πολυεπίπεδος προβληματισμός γύρο από το ψυχοφάρμακο, όπως και γύρω από πολλά άλλα. Παρά τις εξαιρέσεις, η πλειοψηφία του ψυχιατρικού νοσοκομειακού και εξωνοσοκομειακού συστήματος (δημόσιου και ιδιωτικού) λειτουργεί διαμέσου του ψυχοφαρμάκου ως του «κύριου (και συχνά, μόνου) πιάτου».
Εκτός από μεμονωμένες φωνές, το πράγμα λειτουργεί χωρίς θεαματικές καταστάσεις, με το πανεπιστήμιο να προβάλλει μονόπλευρα τα «νέα ατράνταχτα δεδομένα» της βιολογίας και τις φοβερές ιδιότητες του τάδε νέου ψυχοφάρμακου (που, φυσικά, σπανίως έχει και κάποια παρενέργεια), με το σύνηθες πλέγμα για τον επηρεασμό των ψυχιάτρων (του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα) από τις εταιρείες, με τα δωράκια, τα ταξιδάκια, την ψευδοεπιστημονική ενημέρωση μετά γευμάτων σε κοσμικά εστιατόρια, με τα πρωτόκολλα δοκιμής των νέων (ή και λίγο παλιότερων) φαρμάκων στους ασθενείς (με την παρότρυνση να διακοπεί το φάρμακο που έπαιρναν έως τώρα για να δοκιμαστεί το καινούργιο), ενίοτε και με «άλλα» .

ΤΟ ΣΥΝΤΟΜΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Όσο το φάρμακο παραμένει μια καπιταλιστική επιχείρηση με σκοπό το κέρδος και όσο δεν αναπτύσσεται μια αντίσταση των επαγγελματιών ψυχικής υγείας και της ευρύτερης κοινωνίας, η κατάσταση αυτή όχι μόνο δεν πρόκειται ν΄ αλλάξει, αλλά, αντίθετα, θα επιδεινωθεί – με σοβαρές συνέπειες για την σύγχρονη ψυχιατρική, τον κοινωνικό της ρόλο και το πραγματικό θεραπευτικό της δυναμικό, αλλά και για την κοινωνία ολόκληρη.

ΥΓ. Στις 15 Φεβρουαρίου 2005 η «Ελευθεροτυπία» δημοσίευσε την είδηση της κυκλοφορίας και στην Ελλάδα, μετά από έγκριση του ΕΟΦ, της μορφής της ριταλίνης που χορηγείται μια φορά την ημέρα (Μεθυλφαινιδάτη OROS), σε παιδιά 6 έως 12 ετών και εφήβους, όπου τίθεται η διάγνωση της «Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας» (Adhd). Yπολογίζεται ότι το 3-7% του μαθητικού πληθυσμού πάσχει από Adhd δηλαδή ένας στους είκοσι μαθητές πρέπει να πάρει το φάρμακο (!!!), «διαφορετικά θα έχουν επιπτώσεις στην μετέπειτα ενήλικη ζωή τους».

 

ΠΗΓΕΣ :

1. Irvin M. Cohen, The benzodiazepines , in Ayd  Discoveries in Biological Psychiatry , σελ 130.
2. Εισήγηση στην πρώτη σύνοδο του Forum Salute Mentale, 16 Οκτώβρη 2003, στη Ρώμη.
3. Jeanne Lenzer,  Bush plans to screen whole US population for mental illness , British Medical Journal, 19 Ιουνίου 2004, 328:1458.
4. oππ
5. oππ
6. The New American   No child left unmedicated? , 12 Ιουλίου 2004.
7. Jeanne Lenzer, BMJ, oππ
8. oππ
9. oππ
10. The Allen Jones whistleblower report, 20 Γενάρη 2004 & ΒΜJ, οππ
11. Βruce Levine  Eli Lilly and the Bush family   the deseasing of our malaise  στην ιστοσελίδα La leva Di Archimede.
12. Ron Strom,  Forced mental screening hits roadblock in House , 9 Σεπτέμβρη 2004, WorldNetDaily.com.
13. οππ
14. οππ και Τhe New American , οππ
15. Bruce Levine, οππ
16. οππ
17. οππ
18. οππ
19. οππ
20. οππ
21. οππ
22. Antony Barnett,  Revealed : how drug firms  hoodwink  medical journals / Pharmaceutical giants hire ghostwriters to produce articles-then put doctors  names on them , The Observer, 7 Δεκέμβρη 2003.
23. οππ
24. οππ
25. οππ
26. FDA talk paper, 22 Μάρτη 2004,  FDA issues Public Health Advisory on Cautions for the use of Antidepressants in Adults and Children .
27. Marilyn Elias, USA TODAY, 18 Οκτώβρη 2004.
28. Gardiner Harris,  Antiderpessant study seen to back Expert , New York Times,20 Αυγούστου 2004.
29. Peter R. Breggin : Suicidality, violence and mania caused by serotonin reuptake inhibitors (SSRI s) : a review and analysis .
30. Peter R. Breggin :  The proven dangers of antidepressants , στην ιστοσελίδα  La Leva Di Archimede .
31. Coordinamento Genitori Democratici e Psichiatria Democratica. Ανακοίνωση Τύπου, 22 Οκτώβρη 2004, Ρώμη : « Οχι ναρκωτικά στα παιδιά, όχι στην κατάχρηση των ψυχοφαρμάκων».
32. Eισήγηση στη πρώτη σύνοδο του Forum Salute Mentale, οππ
33. Gli argomenti del Secondo Forum Per La salute Mentale, στην ιστοσελίδα www.Forum Salute Mentale.it
34. Edward Shorter :  A History οf Psychiatry , ed. John Wiley & Sons, Inc. 1997.
35. David Healy :  The History of British Psychopharmacology , in Hugh Freeman and German E. Berrios, eds,  150 Years Of British Psychiatry , Vol II, The Aftermath (London, Athlon, 1996).
36. Ed. Shorter, οππ
37. οππ
38. οππ
39. οππ
40. οππ

 

Στο κείμενο αυτό θα επιχειρήσουμε να διεισδύσουμε στον ψυχισμό ενός μέσου υποστηρικτή της λεγόμενης «κεντροδεξιάς» στον ελλαδικό χώρο. Φυσικά, θα πρέπει να μας αναγνωριστεί η δυσκολία αναγνώρισης σαφούς πολιτικής θέσης ενός «πολίτη» που απεμπολεί το δικαίωμα συμμετοχής στη δημόσια ζωή και επιλέγει, κατά πρώτον, αντιπρόσωπο, και κατά δεύτερον ως αντιπρόσωπο το Νεοφιλελεύθερο τσίρκο της Νέας Δημοκρατίας. Αν υποθέσουμε πως ο θίασος των «ευρωπαϊστών» αυτός εκτίθεται σε μια σκηνή, τότε θα μπορέσουμε να θαυμάσουμε σε μία και μόνη παράσταση τον ιδιαίτερα προβεβλημένο Άδωνι Γεωργιάδη, που εέχει εκδώσει βιβλίο με τίτλο «Ομοφυλοφιλία στην Αρχαία Ελλάδα, ο Μύθος καταρρέει», όντας τηλεπωλητής συγγραμμάτων σε μια από τις πιο λαϊκίστικες εκπομπές της Ελληνικής τηλεόρασης, την γνωστή «Ελλήνων Έγερσις» όπου και εξέφραζε απόψεις όπως «ο Ηρόδοτος λέει να ψηφίζεις Καρατζαφέρη»[1]! Μαζί, λοιπόν, με τον Αντώνη Σαμαρά, την Ντόρα Μπακογιάννη και άλλους βουλευτές καλούν για συσπείρωση όλων των φιλοευρωπαϊκών κοινοβουλευτικών δυνάμεων ενάντια στον λαϊκισμό. Το μέτωπο κατά του «λαϊκισμού» συμπεριλαμβάνει έναν βουλευτή που μέχρι και λίγες μέρες πριν την μεταγραφή του στην ΝΔ παρουσιαζόταν σε διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές μιλώντας πάντα με οξύ τόνο (και φωνή σοπράνο), επενδύοντας στη λογική του όχλου: «όταν μιλάω φωνάζω πάντα δυνατά για ν’ ακουστώ πιο πολύ από τους άλλους συνομιλητές μου»! (Τέτοιες ποιοτικές εκπομπές έβλεπε και ο ανεπανάληπτος «Καιάδας»… όταν ήταν μικρός και έλειπαν οι γονείς του από το σπίτι και είπε το θρυλικό «εγέρθητω»;). Από κοντά και ο συνάδελφος του Άδωνι, ο Βελόπουλος, συγγραφέας του «Αυτοί είναι οι Τούρκοι», ο οποίος μπορεί άνετα να συνδυάσει την «ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας» με διδαχές για τον πάτερ Παϊσιο και τους Ιλουμινάτι.. Λίγο παραδίπλα μπορούμε να καμαρώσουμε τον λεβέντη των γηπέδων, Ανατολάκη, που (για όσους δεν τον πρόσεξαν) ήταν, μαζί με τους προαναφερθέντες, και βουλευτής του ΛΑ.Ο.Σ.. Την κωμικοτραγική «κεντροδεξιά» κουστωδία συμπληρώνουν οι Μάκης Βορίδης, γνωστός «ακτιβιστής της δεξιάς», κατά δήλωσή του, που τα λέει τσεκουράτα… και ο υιός Πλεύρης που εάν δεν είχε πειστεί από τον Αδολφόφιλο μπαμπά του ότι η καλύτερη δουλειά είναι αυτή του Βουλευτή, θα προτιμούσε να κάνει παρέα με τα σκληρά καραφλά παιδιά του κυρ-Νικόλα, του Μιχαλολιάκου, τα οποία θα τον απελευθέρωναν από την γραβάτα που τού έβαλε ο μπαμπάς του και τον πνίγει, δίνοντάς του, για αρχή, έναν νυχοκόπτη (για να φέρεις στιλέτο στην φοβερή αυτή Οργάνωση, πρέπει πρώτα να περάσεις από ρατσιστικές δοκιμασίες) και ένα ζευγάρι αρβύλες με σίδερο μπροστά.

Στο κεντρικότερο σημείο της σκηνής βέβαια, θα στέκει αγέρωχος ο Αντώνης Σαμαράς, χαρισματικός ηθοποιός που το Holly(Bolly)wood έχασε από τα χέρια του την τελευταία στιγμή, καθώς τον κέρδισε η πολιτική, και ειδικότερα το ακροδεξιό Δίκτυο 21. Χαρακτηριστικότερες στιγμές της μιντιακής του καριέρας υπήρξαν η συμβολή του στην πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη (πατέρα της Ντόρας), η αντιμνημονιακή του πορεία μέχρι την υπογραφή του μνημονίου, αλλά και οι συνεχείς αλλαγές πολιτικής στάσης, προφανώς ανάλογα με τις υποδείξεις των επικοινωνιολόγων ή, ίσως, με προσωπικές εμπνεύσεις της στιγμής…. Δίπλα του, φυσικά, θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε την Ντόρα Μπακογιάννη, εγγυήτρια της σταθερότητας, η οποία αποχώρησε από τη ΝΔ επειδή ψήφισε το μνημόνιο, δημιούργησε νέο κόμμα που ψήφισε και το δεύτερο μνημόνιο, και επανεντάχθηκε στο οικογενειακό της κόμμα, ώστε να επαναδιαπραγματευτεί… το μνημόνιο συνεχίζοντας βέβαια να πιστεύει πως «αν δεν υπήρχε το Μνημόνιο θα έπρεπε να το εφεύρουμε». Βέβαια, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε και άλλα επιφανή στελέχη, όπως ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, ο οποίος μετά από αφωνία λίγων ετών, επανεμφανίζεται στη σκηνή με φρέσκια φωνή, αναγεννημένος από την καταστροφική πενταετία της διακυβέρνησης του αλλά και διάφορα άλλα παιδιά του κομματικού σωλήνα, που προβάλλονται στα τηλεπαράθυρα ως φρέσκα πρόσωπα, όπως ο πρώην πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ Παπανικολάου, ή το στέλεχος του πρωθυπουργικού γραφείου του Καραμανλή και γόνος γνωστής πολιτικής οικογένειας, Κεφαλογιάννης.

Ο μέσος «κεντροδεξιός», λοιπόν, ο οποίος έχει συνηθίσει να ψηφίζει «ώστε να μην βγει το ΠΑΣΟΚ», έχει βαθιά ριζωμένη στην πολιτική του συνείδηση την κουλτούρα των δίπολων (Πασόκ ή ΝΔ, Δεξιά ή Αριστερά) , των διλημμάτων (Παπανδρέου ή Μητσοτάκης, Σαμαράς ή Βενιζέλος, μνημόνιο ή αντιμνημόνιο, ευρώ ή δραχμή) και του ψυχροπολεμικού αντικομμουνισμού (καθώς ως μόνη τους επαφή με τον «Κομμουνισμό» είναι ο κρατικός καπιταλισμός της ΕΣΣΔ και οι ξύλινες φανφάρες της Παπαρήγα και του τραγικού ελληνικού σταλινισμού ή τα αδιάφορα δημοσιεύματα των γνωστών γραφικών ακροαριστερών σχηματισμών που με το πρώτο τους ανάγνωσμα αφήνουν την εντύπωση πως πρόκειται για σέχτες που ξέχασαν πως δεν ζούμε πλέον στο 1920). Αλλά το ερώτημα παραμένει αναπάντητο: πώς μπορεί να χάψει ο μέσος ψηφοφόρος της ΝΔ αυτή την κακόγουστη φάρσα;

Η έρευνα αυτή κανονικά θα έπρεπε να γίνει από νευρολόγο (όχι από ψυχίατρο ή ψυχολόγο – όχι κατ’ αρχήν τουλάχιστον), αλλά εμείς θα προσπαθήσουμε να το δούμε όσο πιο πολιτικά μας επιτρέπει αυτή η πολιτική παραδοξότητα:

Τι μπορεί να υπάρχει άραγε στο μυαλό ενός «κεντροδεξιού» ψηφοφόρου του κόμματος του Α. Σαμαρά; Ποιά είναι η πολιτική φυσιογνωμία αυτού του ανθρώπου τελικά; Είναι κεφαλαιοκράτης και εξυπηρετεί τα συμφέροντά του; Είναι νέος επιχειρηματίας, τζιμάνι των αγορών, όπως ο κεντροδεξιός αποστάτης… Τζήμερος που θα μπορούσε κάλλιστα ν’ αποτελεί σημείο αναφοράς στην ιστορία του Θατσερισμού ή οι διάφοροι σαλτιμπάγκοι θαυμαστές του Μίλτον Φρίντμαν, όπως οι Μάνος, Ανδριανόπουλος κλπ; Είναι ακροδεξιός; Είναι εθνικιστής; Είναι πατριώτης ή ευρωπαϊστής; Μήπως είναι κοινωνικά και πολιτικά μπερδεμένος, θύμα αυτής της μάστιγας της απο-πολιτικοποίησης των τελευταίων δεκαετιών; Ή μήπως είναι ένας άνθρωπος που απλά και μόνο, όποτε αποφασιστεί να ζητηθεί η λαϊκή ετυμηγορία…, θα ρίξει εντός της κάλπης το ψηφοδέλτιο της μεγάλης κεντρο-άκρο-δεξιάς παράταξης, όπως ακριβώς έκαναν χρόνια τώρα οι γονείς του, οι παππούδες του και όλοι του οι συγγενείς (πάππου προς πάππου δεξιοί); Είναι, λοιπόν, και αυτή μια εκδοχή, (ολοένα και μειούμενη): η οικογενειακή παράδοση στην πολιτική κατεύθυνση (και αυτό δεν αφορά μόνο τους ψηφοφόρους της ΝΔ, αλλά, σχεδόν κάθε παράταξης), κατά την οποία η ίδια η οικογένεια μετατρέπεται σε κομματικό φυτώριο, περνώντας το φάκελο της ψήφου απαράλλαχτο, από γενιά σε γενιά. Με την εξάπλωση του διαδικτύου και την παράλληλη ελευθερία πρόσβασης σε οποιαδήποτε πληροφορία και την ανταλλαγή απόψεων που άρχισε να πραγματοποιείται μέσα σε αυτοδιαχειριζόμενους κοινωνικούς χώρους και συνελεύσεις, οι σκεπτόμενοι νέοι έχουν τη δυνατότητα να έλθουν σε επαφή με την πολιτική και να απεμπλακούν τόσο από την επίσημη παραπληροφόρηση όσο και από την κληρονομικότητα της κομματικής ταυτότητας – μια νοοτροπία που το μόνο που καταφέρνει είναι να δημιουργεί εμπόδια σε κάθε προσπάθεια για πραγματική κοινωνική χειραφέτηση, κρατώντας εγκλωβισμένους χιλιάδες πολίτες στην πολιτική απραξία και την έλλειψη κριτικής επιλογής. Βέβαια, τα εκπαιδευτικά συστήματα που εφαρμόστηκαν όλα αυτά τα χρόνια φρόντισαν ώστε να μην καλλιεργηθεί η κριτική σκέψη, η αυτονομία σκέψης και δράσης και να υιοθετηθεί η άκριτη αναπαραγωγή της κυρίαρχης στάσης-κουλτούρας, μετατρέποντας τον πολίτη σε πελάτη και κομματικό φερέφωνο.

Μια άλλη εκδοχή μπορεί να είναι η συστηματική καλλιέργεια του φόβου από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τα οποία συστρατεύονται πάντα ενάντια σε οποιαδήποτε κοινωνική αλλαγή, προωθώντας τις θέσεις των εταιρικών συμφερόντων, από τα οποία φυσικά εξαρτάται και η επιβίωση τους. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να είναι διαφορετικά, όταν η δημόσια τηλεόραση (η οποία λειτουργεί σαν κρατική), ελέγχεται άμεσα από το εκάστοτε κομματικό Υπουργείο και τα ιδιωτικά μέσα ελέγχονται από επιχειρηματίες, διαφημιζόμενες εταιρίες και διαπλεκόμενα πολιτικά συμφέροντα; Οι πολίτες δέχονται καθημερινά δόσεις πολιτικής τρομοκρατίας είτε με εκβιαστικά διλήμματα, είτε με συνεχείς ψευδείς κινδυνολογίες του τύπου: σε περίπτωση εξόδου από το ευρώ η Ελλάδα θα μετατραπεί σε τριτοκοσμική χώρα και οι πολίτες θα κυκλοφορούν στους δρόμους με Καλάσνικοφ ληστεύοντας ο ένας τον άλλον, είτε με διαστρέβλωση της πραγματικότητας, με συνοδεία φυσικά της απαραίτητης δόσης γκλάμουρ και φτηνής ψυχαγωγίας. Έτσι, η πολιτική έγινε συνώνυμο της αντιπαράθεσης αστείων και γραφικών περσόνων, του ξύλινου λόγου, του καθορισμού της πολιτικής ατζέντας από τα επιτελεία διαφημιστών, κατευθυνόμενων πολιτικών αναλυτών και επικοινωνιολόγων, έτσι ώστε να συμβιβαστούμε στην επιλογή του «μικρότερου κακού» και πως «νομοτελειακά αυτός είναι ο κόσμος, αυτή είναι η καλύτερη δυνατή κοινωνία που μπορούμε να πετύχουμε» και πως «η δική μας δράση έχει μηδενικές επιπτώσεις στην αλλαγή των καταστάσεων προς το καλύτερο».

Στη χώρα που οι ακροδεξιοί παρουσιάζονται ως κεντρώοι με ευρωπαϊκό-πατριωτικό προσανατολισμό (ολόκληρος ο προαναφερόμενος θίασος), οι νεοφιλελεύθεροι ως φιλελεύθεροι (Τζήμερος, Μάνος κλπ.) ή σοσιαλιστές (τόσο σοσιαλιστές όσο ο Γ.Α. Παπανδρέου, Ο Θ. Πάγκαλος, Ο Μ. Χρυσοχοίδης, ο Α. Λοβέρδος ή η Α. Διαμαντοπούλου), οι σοσιαλδημοκράτες/νεωτεριστές ως αριστεροί (Κουβέλης), οι ρεφορμιστές ως αριστεριστές και όλοι μαζί ως πατριώτες, σε μια χώρα όπου οι σταλινικοί παρουσιάζονται ως κομμουνιστές και μοναδικοί εκφραστές του λαού, ως αυτοί που έχουν την μοναδική συνταγή της επιτυχίας στο τσεπάκι τους (σπάνια περίπτωση, βέβαια, να βρεθεί χώρα όπου να υπάρχουν πολίτες που να θεωρούν πως ένα καθεστώς σαν αυτό του Στάλιν θα μπορούσε ν΄ αποτελεί μια καλή εναλλακτική προοπτική στην καπιταλιστική βαρβαρότητα), όπου οι ελπίδες για αλλαγή εκφράζονται μέσα από τις ασυναρτησίες και επιεικώς πρόχειρες οικονομικές αναλύσεις του ΣΥ.ΡΙΖ.Α είτε από θεωρίες πως πάντοτε πίσω απ’ όλα κρύβεται μια σκοτεινή συνωμοσία ενώ ταυτόχρονα μας ψεκάζουν αεροπλάνα από ψηλά (βλ.το κόμμα του Πάνου Καμμένου) δεν έχουμε παρά να πούμε ότι:

• Τόσο κεντροδεξιό και φιλοευρωπαϊκό κόμμα όπως της Ν.Δ. είχαμε να δούμε από την εποχή που η δεξιά κυβερνούσε με νοθείες, παρακράτος, γερμανοτσολιάδες και πολίτες να εξαναγκάζονται σε υπογραφή δηλώσεων πολιτικών φρονημάτων (για να σιγουρευτεί η κυρίαρχη τάξη ότι δεν πρόκειται περί κομμουνιστικού Σοβιετικού δάκτυλου).
• Τόσο πατριωτικό κόμμα, όπως των χρυσών αυγών, είχαμε να δούμε από την εποχή του Χίτλερ
• Τόσο φιλελεύθερο κόμμα από την εποχή της Θάτσερ.
• Τόσο σοσιαλιστικό κόμμα από την εποχή του Τόνι Μπλερ.
• Τόσο κομμουνιστικό κόμμα από την εποχή του μεγάλου πατερούλη Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς.
• Τόσο ανατρεπτική αριστερά από τον καιρό του Ούλοφ Πάλμε.

[1] Άδωνις: ο Ηρόδοτος λέει να ψηφίζεις Καρατζαφέρη

 

Πηγή: eagainst.com

Οι κρίσεις (καπιταλιστικές ή μη) πάντα δημιουργούσαν το κατάλληλο πεδίο γέννησης και εξέλιξης ριζοσπαστικών και επαναστατικών κινημάτων που λόγω της αδυναμίας του εκάστοτε συστήματος να παράσχει ευημερία ή έστω ένα επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης, αμφισβητούσαν καθολικά τις κυρίαρχες αξίες διεκδικώντας μια ριζική αναθέσμιση της κοινωνίας ή προτάσσοντας μια διαφορετική θέσμισή της μέσω της διόρθωσης κάποιων πτυχών της. Κάποια από τα κινήματα αυτά εκμηδενίστηκαν από τους κατασταλτικούς μηχανισμούς, κάποια ενσωματώθηκαν στο καπιταλιστικό σύστημα (όπως για παράδειγμα τα κινήματα ισότητας των ομοφυλόφιλων, των γυναικών, των μειονοτήτων) αλλάζοντας το σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, ενώ κάποια κατάφεραν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για επαναστάσεις όπως το εργατικό κίνημα που μαζί με τα κινήματα των φοιτητών, παρά τον εκφυλισμό που υπέστησαν την δεκαετία του ’90 και έπειτα, κατόρθωσαν όχι μόνο να πυροδοτήσουν σχεδόν σε κάθε γωνιά της γης εξεγέρσεις, αλλά και να κερδίσουν μέρος των ελευθεριών που απολαμβάνουμε σήμερα.

Στην σημερινή παγκόσμια καπιταλιστική κρίση τα ευρέως γνωστά κινήματα που έχουν εκκολαφθεί μέσα από ένα μείγμα διαφορετικών πολιτικών κατευθύνσεων είναι αυτά των αγανακτισμένων του 2011, και των occupy το 2012. Σε αυτά συμμετέχουν κατά καιρούς άνθρωποι που κινούνται πολιτικά από τον αναρχισμό και τον μαρξισμό έως και τον εθνικισμό, (σε μικρό βαθμό), αλλά και πολλοί σοσιαλδημοκράτες και ρεφορμιστές. Είναι ξεκάθαρο, όμως, πως τα προτάγματα του αναρχισμού καθόρισαν το πολιτικό στίγμα των occupiers, περισσότερο, και των αγανακτισμένων πέρσι σε κάποιο όχι αμελητέο βαθμό. Η άμεση δημοκρατία (ως μέσο και σκοπός παράλληλα), η άμεση δράση, η επιλογή της σύγκρουσης, η αυτοοργάνωση και η απαλλοτρίωση δημόσιων χώρων έκαναν τα υπό διαμόρφωση αυτά κινήματα πηγές σύγχρονης επαναστατικής δράσης.

Οι ιδέες και οι πρακτικές αυτές δεν ξεπήδησαν ούτε τυχαία, ούτε επειδή το αναρχικό κίνημα άρχισε ξαφνικά να έχει απήχηση λόγω της πολιτικής του προπαγάνδας. Οι άνθρωποι, οι συμμετέχοντες, κατ’ αρχήν ενστικτωδώς, στράφηκαν προς τις ιδέες αυτές, εξαιτίας των αδιεξόδων στα οποία συνειδητοποίησαν πως βρίσκονται. Άλλωστε τα κινήματα αυτά, (κινήματα των πλατειών, όπως πολλοί τα αποκαλούν) ξεκίνησαν από την Ισπανία, μόλις στις 15 του Μάη 2011, σε μια χώρα όπου η αναρχική παράδοση (οριζόντιες και μη ιεραρχικές δομές συνεργασίας και πρακτικής καθώς και άμεση συμμετοχή στην λήψη των αποφάσεων) έχουν βαθιές ρίζες στην κουλτούρα των ανθρώπων. Σε δεύτερη φάση βέβαια, και μέσα από την κινηματική πρακτική, είτε επρόκειτο απλώς για ανταλλαγή ιδεών είτε για προσπάθεια ενεργητικών παρεμβάσεων, πολλοί άρχισαν να διακρίνουν, περισσότερο ή λιγότερο, συναισθηματικά ή πιο πολιτικά, την άμεση συγγένεια όλων αυτών των προταγμάτων και προτεινόμενων πρακτικών με τον αναρχισμό και με τον πολιτικό τρόπο που οι αναρχικοί ανέλυαν την κοινωνική πραγματικότητα, τους θεσμούς της αλλά και τις λύσεις που πρότειναν για συγκεκριμένα ζητήματα ή για την καθολική οργάνωση μιας κοινωνίας.

Και πάλι όμως: πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αυτή η τάση που διακρίνουμε σήμερα σε αρκετές χώρες, μια επιθυμία για ανάδειξη ριζοσπαστικών προταγμάτων και ελευθεριακών οραμάτων, είναι δημιούργημα και ενός άλλου παράγοντα, πιο δυσδιάκριτου: Προκειμένου να αναδειχτεί ένα επαναστατικό κίνημα σε μια περίοδο κρίσης δεν αρκεί μόνο οι άνθρωποι να αισθάνονται πως «δεν αντέχουν άλλο», αλλά πρέπει να υπάρχει και μια εγγενής ή έστω υπαρκτή αδυναμία στους εξουσιαστές να επιβληθούν. Οι άνθρωποι πάντοτε υπέφεραν, πάντοτε αδικούνταν. Ολόκληρη η ανθρώπινη ιστορία είναι σε κύριο βαθμό η ιστορία της ανισότητας, της αδικίας, της σκλαβιάς, της δυστυχίας και της ήττας για την συντριπτική πλειοψηφία. Αυτό που αλλάζει τις ισορροπίες δεν είναι λοιπόν μόνο η τάση των μαζών για απελευθέρωση μέσω της αυτόνομης δράσης τους αλλά και η (μερική ή ολική) αδυναμία της καπιταλιστικής εξουσίας να καθυποτάξει τις μάζες αυτές, να επιβάλλει κυριαρχικά τις θέσεις της – συνθήκη που φαίνεται να υπάρχει ή να διαμορφώνεται στις μέρες μας. Παρόλα αυτά, πολλές φορές, η τάση αυτή οδήγησε σε πανωλεθρία αντί να πραγματώσει την κοινωνική μεταστροφή και χειραφέτηση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η Γαλλική Επανάσταση που κατέληξε σε ποταμούς αίματος λόγω της υιοθέτησης της βίας ως αυτοσκοπού και η γέννηση ολοκληρωτικών κινημάτων κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου (Σταλινισμός, Ναζισμός και Φασισμός) με κύριο χαρακτηριστικό τους την τρομοκρατία και την κατήχηση μέσω μιας θεολογικού τύπου κοσμοθεωρίας που υπόσχεται ένα καλύτερο μέλλον. (Οι μαζικές διαφημίσεις, βέβαια, αποτελούν και αυτές ένα στοιχείο ολοκληρωτισμού. Και σήμερα αυτό που συναντά κανείς στον Δυτικό κόσμο δεν είναι άλλο παρά ο ολοκληρωτισμός της απάθειας και του κυνισμού, η επιφανειακότητα στις πολιτικές συζητήσεις και ο οικονομισμός που με τα αρνητικά του επισκιάζει το όλον.) «Μόνο ο όχλος και η ελίτ έλκονται από τον ολοκληρωτισμό. Οι μάζες θα πρέπει να κερδηθούν με προπαγάνδα», λέει η Χάνα Άρεντ, τονίζοντας τη σημαντικότητα της δημιουργίας κινημάτων που δεν θα έχουν ως αυτοσκοπό τους τη βία, αλλά την αντικατάσταση των ολιγαρχικών καπιταλιστικών θεσμών με πραγματικά δημοκρατικές κομμούνες (ή συμβούλια πολιτών ή συνελεύσεις), που θα διέπονται από τις αξίες της ισότητας και της ισονομίας.

Οι αναρχικές και πραγματικά δημοκρατικές ιδέες και προτάγματα θα τυγχάνουν όλο και ευρύτερης αποδοχής και οι αντιεξουσιαστικές δράσεις θα επεκτείνονται, όσο πληθαίνουν οι συνάνθρωποι μας που σταματούν να ενσαρκώνουν τις καπιταλιστικές αξίες, την απάθεια και τον καταναλωτισμό. Με τη σημερινή κατάρρευση της «ορθολογικότητας» της αντιπροσώπευσης – μέσω της (αυτο)απαξίωσης του πολιτικού προσωπικού – με τον πολιτικό λόγο να έχει βουτηχτεί κυριολεκτικά στην κουλτούρα του οικονομισμού και τον εκδημοκρατισμό της ενημέρωσης μέσω του διαδικτύου και των ανοιχτών κοινωνικών δραστηριοτήτων όπως οι συνελεύσεις, οι εκδηλώσεις σε καταλήψεις κλπ., όλο και περισσότεροι/ες θα ανακαλύψουν ξανά το πραγματικό νόημα της πολιτικής που δεν είναι άλλο από την ενεργό και συνειδητή συμμετοχή στη διαμόρφωση και των αποφάσεων αλλά και ενός άλλου φαντασιακού, μιας διαφορετικής ολιστικής ενατένισης της κοινωνίας και της ζωής, τόσο σε συλλογικό όσο και σε ατομικό/προσωπικό επίπεδο.

Ο αναρχικός χώρος είναι αυτή τη στιγμή σε μια κρίσιμη διασταύρωση, στη μία πλευρά της οποίας βρίσκεται η συνέχιση της αντικρατικής/αντιεξουσιαστικής δράσης όπως την ξέρουμε μέχρι σήμερα (ή περίπου όπως την ξέρουμε), και στην άλλη το άνοιγμα δυνατοτήτων για αυτοοργάνωση σε ολόκληρη την κοινωνία. Ακούμε πολλούς να δηλώνουν πως «δεν θα πάρουμε τον κόσμο από το χέρι» και φυσικά έχουν δίκιο. Από την άλλη, πέρα από ανοιχτές εκδηλώσεις σε καταλήψεις, στέκια και πανεπιστημιακές σχολές, υπάρχει η δυνατότητα άμεσης δράσης παντού, σε δημόσιους κοινωνικούς χώρους. Είτε οι δράσεις αυτές προτάσσουν και προτείνουν, είτε αμφισβητούν και έρχονται σε σύγκρουση, είτε εκδηλώνονται από λιγότερους αγωνιστές είτε αποτελούν μαζικές κινήσεις, ο αναρχικός χώρος μπορεί και πρέπει να αξιοποιήσει αυτή την δυνατότητα για συνδιαμόρφωση ενός μετακαταναλωτικού, πραγματικά δημοκρατικού φαντασιακού. Θα βοηθήσει εμπλουτίζοντας το κίνημα και θα βοηθηθεί απ’ αυτό ώστε να αποφύγει στο μέλλον αυτιστικές πρακτικές που σε περιόδους τον απομόνωσαν. Ωστόσο, θα πρέπει εμείς οι ίδιοι να νοηματοδοτήσουμε τις δράσεις μας και να τις κατευθύνουμε εκεί που πραγματικά ριζώνουν οι δημοκρατικές αξίες, εκεί που η πολιτισμική στειρότητα και η βία – είτε πρόκειται για ψυχολογική βία, είτε αφορά στην κρατική καταστολή είτε στην επιβολή ενός μοντέλου όπου οι πολιτικές και οικονομικές ανισότητες αυξάνονται ραγδαία με τεράστιες συνέπειες για την κοινωνία (διάλυση του κοινωνικού ιστού και προνόμια μόνο για τους λίγους) – αυτή η βία θα δώσει τη θέση της στην πραγματική δημοκρατία, εκεί όπου οι πολίτες θα συμμετέχουν όλοι ισότιμα στην λήψη των αποφάσεων που αφορούν τη ζωή τους και τη λειτουργία της κοινωνίας στην οποία ζουν, αλλά, επίσης, θα ενώνουν τη διαφορετικότητά τους, θα συνδιαμορφώνουν και θα δημιουργούν. Ο Αριστοτέλης κάποτε έλεγε ότι ο άνθρωπος είναι ζώο πολιτικό από τη φύση του. Εμείς λέμε ότι ο άνθρωπος γίνεται ζώο πολιτικό μέσω των καταστάσεων που ο ίδιος δημιουργεί. Κοινώς, είναι στο χέρι μας αν θα συνεχίσουμε να ζούμε σαν καταναλωτικά όντα που παθητικά δέχονται τις αποφάσεις των ολίγων, θεωρώντας την καπιταλιστική βαρβαρότητα σαν μια νομοτέλεια που δεν μπορεί να ξεπεραστεί ή αν θα μετατρέψουμε τους εαυτούς μας σε πολιτικά όντα, απαιτώντας άμεση δημοκρατία βασισμένη στις αρχές της ατομικής και συλλογικής αυτονομίας. Στο κάτω κάτω, είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας…

Το κείμενο συνδιαμορφώθηκε από ian delta, Michael Th, efor

---

Σύντομο URL: http://wp.me/pyR3u-aIw

Μια σύντομη αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος

 

 

Έχοντας πλέον στα χέρια μας τα επίσημα αποτελέσματα των χθεσινών βουλευτικών εκλογών (ποσοστό ενσωμάτωσης 99,98 %), συνειδητοποιούμε πως οι δήθεν αντιπρόσωποι της ελληνικής κοινωνίας , εκπροσωπούν στην πραγματικότητα το 51,46% του εκλογικού σώματος, ενώ το πρώτο κόμμα το οποίο κατέχει παραπάνω από το 1/3 των κοινοβουλευτικών εδρών (108) στηρίχτηκε μόλις από το 11.98% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους.

Το ποσοστό της αποχής (34,91 %) ήταν το ιστορικά μεγαλύτερο – γεγονός που επιδέχεται διάφορες αναλύσεις και το οποίο είναι αποτέλεσμα πολλών παραμέτρων. Σε κάθε περίπτωση, το τεράστιο (για τα ελληνικά δεδομένα) ποσοστό της αποχής, αναπόφευκτα πρέπει να συνδεθεί με τα πάσης φύσεως ελαττώματα του αντιπροσωπευτικού συστήματος, είτε αυτά σχετίζονται με τον πολιτικό πυρήνα του όπως συμβαίνει κυρίως (π.χ. εκλογική απεργία, παθητική έκφραση δυσαρέσκειας, απάθεια – διαστάσεις που είναι εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους), είτε με τις κοινωνικές ή ακόμα και γραφειοκρατικού τύπου παθογένειές του (αδυναμία μετακίνησης ετεροδημοτών λόγω οικονομικής δυσπραγίας, σφάλματα στους εκλογικούς καταλόγους, προσωπικά κωλύματα σε συνδυασμό με την ανυπαρξία δυνατότητας επιστολικής ή ηλεκτρονικής ψήφου κλπ.). Το αντιπροσωπευτικό σύστημα δεν είναι τίποτα άλλο από μια μέθοδος υφαρπαγής της κοινωνικής συναίνεσης ή ανοχής και το πολιτειακό σύστημα της κοινοβουλευτικής «δημοκρατίας» αντλεί την ηθική και πραγματική νομιμοποίησή του από μια καλοστημένη μηχανή εξαπάτησης ή/και διαστρέβλωσης της κοινωνικής βούλησης (αρκεί κανείς να δει τους πολυσύνθετους και παράλογους εκλογικούς νόμους ή την εσωκομματική έλλειψη δημοκρατίας – φαινόμενα που υπάρχουν σε όλες ανεξαιρέτως τις, επί της ουσίας, Κοινοβουλευτικές Ολιγαρχίες).

Αλλά ακόμα και με κοινοβουλευτικούς όρους, το πρώτο κόμμα, που συγκέντρωσε ποσοστό 18,85 % (κάνοντας την ιστορικά χαμηλότερη ποσοστιαία επίδοσή του), δεν νομιμοποιείται πολιτικά (και εν τοις πράγμασι, ούτε νομικά) να επιβάλει τους όρους του στο πολιτικό παιχνίδι. Ν.Δ. και ΠΑ.ΣΟ.Κ. (το οποίο επίσης είχε την ιστορικά χαμηλότερη ποσοστιαία επίδοσή του -13,18 % – ακόμα και σε σχέση με τις εκλογές του 1974 όταν συγκέντρωσε το 13,58 %), δηλαδή τα δύο κόμματα που μεταπολιτευτικά νέμονται την εξουσία και τις ζωές μας, τα δύο χέρια των κυρίαρχων ελίτ, φαίνεται πως διαλύονται σαν κομματικοί μηχανισμοί, πως κόπηκαν. Το αν, ποιος/ποιοι, πότε και πώς θα πάρουν τη θέση τους είναι κάτι που είναι πολύ νωρίς να προβλεφθεί και που, σε μεγάλο βαθμό, εξαρτάται από εμάς, από την κοινωνία την ίδια.

Περί «αντιμνημονιακού μετώπου»

Παράλληλα, το εντελώς ετερόκλητο «αντιμνημονιακό μέτωπο», είχε μια σχετική εκλογική νίκη. Σχετική γιατί δεν μπορεί να σχηματίσει  «αντιμνημονιακή κυβέρνηση» για λόγους πολιτικούς (τα 4 κόμματα που αντιτίθενται στο Μνημόνιο δεν έχουν σημεία επαφής, αφού καταλαμβάνουν ένα χώρο που αρχίζει από την σταλινική αριστερά και φτάνει έως τους ναζιστές, ενώ οι δύο κύριο πόλοι, ΣΥΡΙΖΑ και Ανεξάρτητοι Έλληνες (δεξιοί συνωμοσιολόγοι με έντονα εθνικιστικές τάσεις), έχουν κάποια κοινά σημεία μόνο στα οικονομικά τους προγράμματα και μάλιστα μόνο σε σχέση με τον πιθανό τρόπο απεγκλωβισμού από τα Μνημόνια 1 και 2), αλλά και λόγω των αριθμητικών συσχετισμών. Από την άλλη, το ΚΚΕ αρνείται συστηματικά να συμμαχήσει με τον ΣΥΡΙΖΑ και με τα υπόλοιπα κόμματα της αριστεράς, πράγμα αναμενόμενο, αλλά που, ωστόσο, δεν θα έπρεπε να μας προκαλεί και ιδιαίτερη δυσαρέσκεια αν λάβουμε υπόψη μας πως πρόκειται για ένα κόμμα Σταλινικής γραμμής (δηλαδή, για μια ολοκληρωτικού τύπου μικροκοινωνία). Όσο για τα Χρυσά Αυγά, πρόκειται μάλλον για το μοναδικό κόμμα που, εκ φύσεως, δεν θα μπορούσε (και δεν θα έπρεπε) να συνεργαστεί με κάποιο άλλο.

Περί ΣΥΡΙΖΑ και «αριστερής διακυβέρνησης»

Θα πρέπει, ωστόσο, στο σημείο αυτό να γίνει αναφορά στο ιδιαίτερα μεγάλο ποσοστό που συγκέντρωσε ο ΣΥΡΙΖΑ (16,78 % από 4,60 %) – ποσοστό που φαίνεται να είναι περισσότερο αποτέλεσμα της ανάγκης του κόσμου να μπορεί να ελπίζει σε μία άμεση απαγκίστρωση από την επαχθή τριπλή διεθνή επιτήρηση και σε μια περισσότερο δημοκρατική ( «αριστερή» για κάποιους με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό) διακυβέρνηση της χώρας. Εν όψει του ότι η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης (και μάλιστα βιώσιμης) και η διεξαγωγή νέων εκλογών τον Ιούνιο είναι ένα πολύ πιθανό σενάριο, ο ΣΥΡΙΖΑ απομένει να αποδείξει στην πράξη, αφ’ ενός αν έχει τη δυναμική και τον τρόπο να συσπειρώσει ακόμα περισσότερο τον -με την ευρεία έννοια- προοδευτικό χώρο, έστω και συγκυριακά και προς αντιμετώπιση της επελαύνουσας εξαθλίωσης της κοινωνίας κα αφ’ ετέρου και κυρίως, αν πραγματικά αποτελεί ένα πολιτικό μόρφωμα που μπορεί να εγγυηθεί την τήρηση, έστω και εντός του αντιπροσωπευτικού συστήματος, κάποιων βασικών θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Με δυο λόγια: μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ (και εφ’ όσον καταφέρει να ελέγχει μια υποθετική κυβέρνηση) να κάνει κάποια ελάχιστα αναγκαία βήματα όπως:

• να κηρύξει το χρέος επαχθές,
• να διασώσει το κοινωνικό κράτος (δωρεάν παιδεία, υγεία, δίκαιο και φιλοκοινωνικό ασφαλιστικό σύστημα)
• να αναμορφώσει την εργατική νομοθεσία κατοχυρώνοντας τα αυτονόητα εργασιακά δικαιώματα.
• να εγγυηθεί την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης καθώς και το δικαίωμα του συνέρχεσθαι
• να εκδημοκρατίσει τομείς του δημοσίου όπου εκκολάπτεται το αυγό του φιδιού (π.χ. άμεση κατάργηση ΜΑΤ, ομάδων ΔΕΛΤΑ-ΔΙΑΣ, εκκαθαρίσεις στην ΕΛ.ΑΣ.) ;

Αυτά είναι κάποια μόνο από τα αυτονόητα αιτήματα της κοινωνίας. Ο καιρός θα δείξει αν το κόμμα αυτό είναι σε θέση και εάν έχει την πολιτική πρόθεση και κοινωνική δυναμική να το πράξει. Χωρίς να είμαστε καθόλου αισιόδοξοι, μπορούμε να περιμένουμε, προσπαθώντας να δουλεύουμε στην καθημερινότητα και σε κάθε επίπεδο για μια άλλη, ελευθεριακή, κοινωνία, βασισμένη στην ατομική και συλλογική αυτονομία.

Τα κλούβια αυγά

Η τεράστια άνοδος (και είσοδος) των Χρυσών (κλούβιων) Αυγών στη Βουλή, μιας εγκληματικής συμμορίας που στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις δεν ξεπερνούσε το 0.3% αποτελεί μια επιταγή κοινωνικής απραξίας που εξαργυρώθηκε χθες. Βασίστηκε πρώτον σε ένα ακροδεξιό κοινό που προϋπήρχε στους κόλπους του υπό κατάρρευση ΛΑ.Ο.Σ και της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και σε μια μερίδα νέων τους οποίους η οικονομική κρίση ανάγκασε να ασχοληθούν απότομα με την παραπολιτική (και όχι με την πολιτική), χωρίς να έχουν φυσικά αναπτύξει την κριτική σκέψη, την ιστορική γνώση, την ικανότητα σύγκρισης καταστάσεων μέσα από το στατικό και αδιάφορο ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης. Η ψήφος αυτή, δεν ήταν τόσο ψήφος συνείδησης, όσο ψήφος αμάθειας, ρατσισμού, έλλειψης δημοκρατικής κουλτούρας και πολιτικής σκέψης. Φυσικά, δεν εξαιρούνται από τους ψηφοφόρους της νεοναζιστικής οργάνωσης και οι μόνιμα πιστοί στο κόμμα, για τη φασιστική και εγκληματική δράση των οποίων έχουν ήδη γραφεί πολλά.

Ένας απροσδιόριστος παράγοντας

Απροσδιόριστος παράγοντας φαίνεται να είναι η Δημοκρατική Αριστερά, για την οποία κανείς δεν ξέρει να πει με σιγουριά ως τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, αν θα στηρίξει κάποια κυβερνητική «λύση» ή όχι, ενεργά ή με ψήφο ανοχής και τι είδους κυβερνητικό σχήμα θα είναι τυχόν αυτό που θα βασιστεί επάνω της. Βέβαια, ο Πρόεδρος της ΔΗ.ΜΑΡ. , Φώτης Κουβέλης, με δηλώσεις του, στο Reuters, και με δήλωσή του μετά τη συνάντηση με τον Α.Σαμαρά, απέκλεισε το ενδεχόμενο να συμμετέχει σε τριμερή κυβέρνηση συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ. «Αποκλείουμε συμμετοχή μας σε μία συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ», είπε χαρακτηριστικά και διευκρίνισε ότι η ΔΗΜ.ΑΡ. θα συμμετείχε σε μια προοδευτική, ευρεία κυβέρνηση, αν ικανοποιηθούν οι δυο όροι του κόμματος που είναι «απαγκίστρωση από το Μνημόνιο και παραμονή της χώρας στο ευρώ».

Εκλογικές αυταπάτες και κοινωνική επανάσταση

Η αναρχική Emma Goldman είπε πως «αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο, θα ήταν παράνομες». Εμείς επαυξάνουμε λέγοντας πως αν ο κόσμος μπορέσει να ξεπεράσει τις εκλογές και να στραφεί προς την αυτοδιεύθυνση του, τότε θα έχουμε επανάσταση. Καθώς τα κοινοβουλευτικά πολιτικά κόμματα, δεν φαίνεται να είναι σε θέση να αναλάβουν την εξουσία για λογαριασμό μας, ήρθε η ώρα να αναλάβουμε εμείς τη διαχείριση της ζωής μας. Μιλάμε συνεχώς για εξέγερση, ανατροπή σαν να είναι λέξεις-ευχολόγια, νεανικά τσιτάτα χωρίς νόημα. Αδυνατούμε ν’ αντιληφθούμε πως καλύτερη ευκαιρία από τη σημερινή για Άμεση Δημοκρατία και αυτοοργάνωση δεν θα παρουσιαστεί στο σύντομο μέλλον; Γιατί, λοιπόν, να μην στήσουμε συνελεύσεις και μεταξύ τους δίκτυα σε όλη τη χώρα, να συμμετέχουμε όλοι στη διαμόρφωση ενός νέου κοινωνικού συμφώνου, μιας συλλογικής διακήρυξης για την κοινωνική, πολιτική, οικονομική και πολιτιστική θέσμιση της επόμενης ημέρας; Καταργώντας εμείς οι ίδιοι, κάθε καταπιεστικό θεσμό και αναδιοργανώνοντας την κοινωνία μας με βάση την αυτονομία και την ελεύθερη δημιουργία προτάσσοντας την  αποανάπτυξη, και όχι την πολυδιαφημισμένη οικονομική ανάπτυξη. Ανεξάρτητα από τα επικοινωνιακά παιχνίδια της πολιτικής τάξης, κλείνοντας τ’ αυτιά μας στις εντολές των οικονομικών ελίτ, ας σταματήσουμε να περιμένουμε μια ασαφή και αόριστη «ωριμότητα της κοινωνίας» και ας ωριμάσουμε την ιδέα της επανάστασης, ξεκινώντας την. Σήμερα…γιατί σε λίγο θ’ αναζητούμε και πάλι αφορμές. Η αφορμή είναι η κάθε μας μέρα, η πρωτοβουλία ανήκει στον κάθε ένα από εμάς.

Συγγραφή: Efor, Ian Delta, Michael Th

---

Σύντομο URL: http://wp.me/pyR3u-aER